Türklerin İslam'a geçişi: Revizyonlar arasındaki fark

Vikipedi, özgür ansiklopedi
[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Etiketler: Mobil değişiklik Mobil ağ değişikliği
Progüvo06 (mesaj | katkılar)
Etiketler: Mobil değişiklik Mobil ağ değişikliği
8. satır: 8. satır:
700'lü yılların başında [[cihat]] ilan ederek<ref>Türkler, Cilt I, Editörler: Hasan Celal Güzel, Prof. Dr. Kemal Çiçek, Prof. Dr. Salim Koca, Yeni Türkiye Yayınları, s. 67.</ref> Türklerin yaşadığı şehirlere giren Arap-İslam devleti Emevilerin komutanlarından olan [[Kuteybe bin Müslim]], saldırı düzenlediği yerlerde Müslüman olmayan Türklere karşı oldukça sert mücadelelere girişti. Çok sayıda insanı öldürerek, şehirleri yağmalayarak ve ganimetler elde ederek<ref>Zekeriya Kitapçı, Türkistan'ın Müslüman Araplar Tarafından Fethi, Yedikubbe Yayınları, s. 185-186.</ref> ilerleyen [[Kuteybe bin Müslim]], her ne kadar ölümüne değin faaliyetlerini sürdürmüş ve İslam'ı tanıtmış olsa da onun yaptıkları Türklerin topluca İslam'a geçmeleriyle sonuçlanmadı.<ref>{{Web kaynağı |url=http://www.radikal.com.tr/yazarlar/namik-kemal-zeybek/neden-islam-dusmanligi-924996/ |başlık=Namık Kemal Zeybek, "Neden İslam düşmanlığı", Radikal, 7 Mart 2009. |erişimtarihi=24 Nisan 2016 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20170617020333/http://www.radikal.com.tr/yazarlar/namik-kemal-zeybek/neden-islam-dusmanligi-924996/ |arşivtarihi=17 Haziran 2017 |ölüurl=yes }}</ref>
700'lü yılların başında [[cihat]] ilan ederek<ref>Türkler, Cilt I, Editörler: Hasan Celal Güzel, Prof. Dr. Kemal Çiçek, Prof. Dr. Salim Koca, Yeni Türkiye Yayınları, s. 67.</ref> Türklerin yaşadığı şehirlere giren Arap-İslam devleti Emevilerin komutanlarından olan [[Kuteybe bin Müslim]], saldırı düzenlediği yerlerde Müslüman olmayan Türklere karşı oldukça sert mücadelelere girişti. Çok sayıda insanı öldürerek, şehirleri yağmalayarak ve ganimetler elde ederek<ref>Zekeriya Kitapçı, Türkistan'ın Müslüman Araplar Tarafından Fethi, Yedikubbe Yayınları, s. 185-186.</ref> ilerleyen [[Kuteybe bin Müslim]], her ne kadar ölümüne değin faaliyetlerini sürdürmüş ve İslam'ı tanıtmış olsa da onun yaptıkları Türklerin topluca İslam'a geçmeleriyle sonuçlanmadı.<ref>{{Web kaynağı |url=http://www.radikal.com.tr/yazarlar/namik-kemal-zeybek/neden-islam-dusmanligi-924996/ |başlık=Namık Kemal Zeybek, "Neden İslam düşmanlığı", Radikal, 7 Mart 2009. |erişimtarihi=24 Nisan 2016 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20170617020333/http://www.radikal.com.tr/yazarlar/namik-kemal-zeybek/neden-islam-dusmanligi-924996/ |arşivtarihi=17 Haziran 2017 |ölüurl=yes }}</ref>


'''Ömer bin Abdülaziz'''<nowiki/>'in her tarafta kervansaraylar ve hastahaneler vücuda getirmek, adil bir idare kurmak fikri tatbik edilseydi, türkler islamiyete daha hızlı girecekti. Arap zulmünün emeviler üzerinden devam ettiğine delildir. yağma ve ganimet içgüdüsü ile cihat ikinci planda kalmış, zulüm öncelik olmuştur. Bu gibi hadiselere rağmen türkler islamiyete dolaylı yoldan girmeye başlamıştır.<ref>Fuad Köprülü, Türk Edebiyatında İlk Mutasavvıflar, 13.</ref>
'''Ömer bin Abdülaziz'''<nowiki/>'in her tarafta kervansaraylar ve hastahaneler vücuda getirmek, adil bir idare kurmak fikri tatbik edilseydi, türkler islamiyete daha hızlı girecekti. Arap zulmünün emeviler üzerinden devam ettiğine delildir. Yağma ve ganimet içgüdüsü ile cihat ikinci planda kalmış, zulüm öncelik olmuştur. Bu gibi hadiselere rağmen türkler islamiyete dolaylı yoldan girmeye başlamıştır.<ref>Fuad Köprülü, Türk Edebiyatında İlk Mutasavvıflar, 13.</ref>


== Hazar Türkleri ==
== Hazar Türkleri ==

Sayfanın 19.48, 14 Haziran 2020 tarihindeki hâli

Türklerin İslam'a geçişi, Türkler, İslam dininden önce Tengricilik dinine mensuptular. Yaklaşık 10. yüzyıla kadar Tengricilik dini Türkler arasında en yaygın din olmuştur. İslamiyet öncesi Türkler ile Müslüman Arapların ilk karşılaşması 7. yüzyılda İslam Halifesi Ömer bin Hattab döneminde gerçekleşmiştir.

Dört Halife'den sonraki Emeviler döneminde İslam daha çok Arap milliyetçiliği ekseninde gelişmekte olan bir dindi. İslam Devleti yeni fetihlerle oldukça genişlemiş, Maveraünnehir'e kadar ulaşmıştı.

8. yüzyıl

700'lü yılların başında cihat ilan ederek[1] Türklerin yaşadığı şehirlere giren Arap-İslam devleti Emevilerin komutanlarından olan Kuteybe bin Müslim, saldırı düzenlediği yerlerde Müslüman olmayan Türklere karşı oldukça sert mücadelelere girişti. Çok sayıda insanı öldürerek, şehirleri yağmalayarak ve ganimetler elde ederek[2] ilerleyen Kuteybe bin Müslim, her ne kadar ölümüne değin faaliyetlerini sürdürmüş ve İslam'ı tanıtmış olsa da onun yaptıkları Türklerin topluca İslam'a geçmeleriyle sonuçlanmadı.[3]

Ömer bin Abdülaziz'in her tarafta kervansaraylar ve hastahaneler vücuda getirmek, adil bir idare kurmak fikri tatbik edilseydi, türkler islamiyete daha hızlı girecekti. Arap zulmünün emeviler üzerinden devam ettiğine delildir. Yağma ve ganimet içgüdüsü ile cihat ikinci planda kalmış, zulüm öncelik olmuştur. Bu gibi hadiselere rağmen türkler islamiyete dolaylı yoldan girmeye başlamıştır.[4]

Hazar Türkleri

İslam'ı kabul eden ilk Türk devleti olarak, Hazarlar da gösterilir.[5] 723 yılında Hazar Türkleri Müslüman Arapları yenilgiye uğratınca büyük bir ordu ile Hazarların üzerine yürüyen Emeviler, Halife Hişam Bin Abdülmelik döneminde (724 - 743) Hazarları Kafkasların ötesine kadar atmayı başardılar.

Türgeş Boyları

Türgeş boylarının direnişi ise 745 yılında Göktürk Devleti'nin yıkılışına kadar sürdü. Bu tarihten sonra Türk toprakları doğudan Çin, batıdan Arap işgali ile karşı karşıya kaldı. Araplara karşı savunma görevini ise Türgeşlerden sonra Karluk Türkleri üstlendi.

Abbasiler dönemi

750 yılında Emevîler yıkılıp Abbasiler gelince Arap olmayan azınlıkların durumunda iyileşme görüldü. Bu nedenle Türkler de Abbâsîler'e sıcak baktılar. Daha önce orduda yararlanılmakla beraber hor görülen İranlılar ve Türkler Abbasi ordusunda ve yönetiminde önemli yerlere gelebildiler.

Talas Savaşı

Aynı esnada Karluk Türkleri doğudan Çin işgali tehdidi altında idiler. Karluklar Çinlilere karşı Abbasilerden yardım talebinde bulundular. Abbasi yönetimi Türklerin aradan çıkmasının Çin tehdidini kendi kapılarına getireceğini görerek bu teklifi kabul etti. Türkler ile Müslüman Araplar tarihte ilk kez ittifak oluşturdular. 751 yılında Talas Irmağı kenarında gerçekleşen savaşta Arap ve Türk orduları Çinlileri ağır bir yenilgiye uğrattılar. Talas Savaşı Türk müslüman ilişkilerinde ve Türklerin Müslümanlaşmasında bir dönüm noktası olmuştur.

İlk Müslüman Türk devletleri

Türklerin kitleler hâlinde Müslüman olmaları özellikle 10. yüzyılda hız kazandı. Karluk'tan sonra, Yağma ve Çiğil boyları, ardından Oğuzlar arasında İslâmiyet yayıldı. Karluk, Yağma ve Çiğil Türkleri, ilk Müslüman Türk devletlerinden olan Karahanlı Devleti'ni (840), Oğuzlar ise Büyük Selçuklu Devleti'ni (1038) kurdular.

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ Türkler, Cilt I, Editörler: Hasan Celal Güzel, Prof. Dr. Kemal Çiçek, Prof. Dr. Salim Koca, Yeni Türkiye Yayınları, s. 67.
  2. ^ Zekeriya Kitapçı, Türkistan'ın Müslüman Araplar Tarafından Fethi, Yedikubbe Yayınları, s. 185-186.
  3. ^ "Namık Kemal Zeybek, "Neden İslam düşmanlığı", Radikal, 7 Mart 2009". 17 Haziran 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Nisan 2016. 
  4. ^ Fuad Köprülü, Türk Edebiyatında İlk Mutasavvıflar, 13.
  5. ^ YILDIZ, Hakkı Dursun. Doğuştan Günümüze Büyük İslam Tarihi. İstanbul: Çağ Yayınları. ss. 27,28,29,30,31,32,33,34 Altıncı Cilt.