Rekombinant DNA

Rekombinant DNA ya da Rekombinant DNA teknolojisi, çoğunlukla farklı biyolojik türlerden elde edilen DNA moleküllerinin, genetik mühendislikle kesilmesi ve elde edilen farklı biyolojik kaynaklı DNA parçalarının birleştirilmesi işlemine ve bu işlem sonucu üretilmiş olan yeni DNA molekülüne verilen isim.

Rekombinat DNA teknolojisi bir çok alanda kullanılır.

Genetik rekombinasyon olaylarının yapay olarak gerçekleştirilmesi esasına dayanan rekombinant DNA teknolojisine (rDNA) ilişkin ilk çalışmalar, 1973 yılında başlamış olup, 80'li yıllarda dev adımlarla ilerlemiş ve günümüzde adından en çok bahsedilen ve moleküler genetikte devrim yaratan bir bilim dalı olmuştur.

Bu alanda yapılan işlemler, kısaca genlerin herhangi bir organizmadan alınarak üretilmesi (klonlama), üretilen genlerin gerek temel, gerekse uygulamalı araştırmalar için kullanıması olarak özetlenebilir. Bu teknoloji bugün temel bilimler, tıp, endüstri, hayvancılık, ziraat, çevre mühendisliği gibi alanlarda yaygın bir biçimde kullanılmaya başlamıştır. rDNA teknolojisinin tıbbi gereksinim uygulamaları, özellikle doğum öncesi tanı konusundaki uygulamaları bu konuda yeni bir çığır açmıştır. Özellikle 1985'de ortaya atılan bir veya iki hücreden elde edilen DNA'nın birkaç saat içersinde çoğaltılarak 24 saatte genetik tanının konmasına olanak sağlayan Polimeraz Zincir Reaksiyonu (PCR) rDNA teknolojisi belki en büyük gelişmelerden biri olarak kabul edilebilir. Kısa zamanda çok geniş bir uygulama alanı bulan bu yöntemin gerçek değeri önümüzdeki yıllarda çok daha iyi anlaşılacaktır. Dünya nüfusunun %3-5'nin genellikle tedavi olanağı bulmayan kalıtsal hastalıklardan etkilendiği bilinmektedir. Bu alandaki en büyük ümit ve beklenti geentik bozukluğun gen transferi yöntemiyle düzeltilmesi ya da etkin tedavi yöntemlerinin geliştirilmesidir.

Rekombinant DNA teknolojisinde uygulanan yöntemler

rDNA teknolojisinde uygulanan yöntemler 3 temel başlık altında incelenebilir. Bunlar:

• Klasik uygulamalar
• Hibridizasyon yöntemleri
• Polimeraz Zincir Reaksiyon yöntemidir.,