Goranice: Revizyonlar arasındaki fark
[kontrol edilmemiş revizyon] | [kontrol edilmemiş revizyon] |
dilin konumu üzerine bilgiler eklendi... Etiketler: Mobil değişiklik Mobil ağ değişikliği |
kaynak eklendi Etiketler: Mobil değişiklik Mobil ağ değişikliği |
||
16. satır: | 16. satır: | ||
'''Goranice''', bir [[Batı İran dilleri|Kuzeybatı İran dilidir]]. İran'ı dillerin kuzeybatı grubundan olup Zaza-Gorani Dilleri alt grubunda yer alır. <ref>[ |
'''Goranice''', bir [[Batı İran dilleri|Kuzeybatı İran dilidir]]. İran'ı dillerin kuzeybatı grubundan olup Zaza-Gorani Dilleri alt grubunda yer alır. <ref>[ |
||
http://www.ling.ohio-state.edu/~odden/The%20Noun%20Phrase%20in%20Hawrami.pdf ] |
http://www.ling.ohio-state.edu/~odden/The%20Noun%20Phrase%20in%20Hawrami.pdf ] |
||
</ref> <ref>[https://www.ethnologue.com/subgroups/zaza-gorani ] </ref> |
|||
</ref> |
|||
== Tarih == |
== Tarih == |
Sayfanın 17.35, 15 Mart 2020 tarihindeki hâli
Bu madde, Vikipedi biçem el kitabına uygun değildir. (Ekim 2013) |
Goranice | |
---|---|
كوردی Hewramî, Kurdî, Maçû | |
Ana dili olanlar | İran, Irak ve Avrupa'daki Kürt Diasporası tarafından |
Konuşan sayısı | ~300,000[1] (tarih gerekli) |
Dil ailesi | Hint-Avrupa dil ailesi
|
Dil kodları | |
ISO 639-3 | hac |
Goranice, bir Kuzeybatı İran dilidir. İran'ı dillerin kuzeybatı grubundan olup Zaza-Gorani Dilleri alt grubunda yer alır. [2] [3]
Tarih
İran - Irak sınırındaki Hawraman Dağlarında konuşulan bu dil, oldukça zengin bir geçmişe sahiptir. Şu an itibarıyla, çoğu Yarsani, yaklaşık 300.000 kişi bu dili konuşmakta.
Paris Üniversitesi Doğu Dilleri ve Uygarlıkları Ulusal Enstitüsü (Institut national des langues et civilisations orientales de l’Université de Paris.) akademisyenlerinden dil bilimci Prof.Dr.Joyce Blau, Muhtemelen Gorani ve Zazaca‘nın mazisi Kürtçe‘nin kinden daha eskidir. Kürtler; Zazalar‘ın ve Goranların çoğunu asimile ettiler fakat hepsini edemediler. Bugün Gorani'nin fazlasiyla Sorani‘nin etkisinde olduğunu biliyoruz ve Goranların çoğu Sorani konuşuyor. Gorani İran‘ın Güney kesiminde, Kermanşah‘in Kuzeyinde konuşuluyor.[4]
Bu dil dilbilimsel açıdan Kürtçe lehçesi olmayıp başlı başına dil olarak sınıflandırılmasına rağmen, bazı dil bilimciler tarafından Kürt lehçesi diye kabul edilir. [5] [6] [7]
Lehçeler
Gorani lehceleri arasında şüphesiz en önemlisi kendi içinde iki kola ayrılan Hewramî´dir[8]. Hewramî diğer Gorani lehçelerinde çokça farklı olup, sunni Kürt Spiritüalizminde önemli bir yere sahiptir. Goraninin diğer lehçeleri şunlardır[9]:
- Hewramanî Textî: Hewramanın Irak'ta kalan kısmında konuşulur.
- Hewramanî Lûhonî: Hewraman bölgesinin İran tarafında konuşulur.
- Şebeki: Şabaklarca Musul yakınlarında konuşulur.
- Bacelanî: Xanekin ve Musulda kalan büyük Bacelan boyunun konuştuğu lehçedir
- Sarlî: Musulun kuzeyinde 15 köyde, kakai kürtlerinin kulandığı şivedir.
- Kendulayî (asıl Gorani): Yarsanların kutsal dili olarak bilinen, Goran aşiretinin konuştuğu lehçedir.
- Şexanî: eskiden Halepçe yöresinde konuşulan lehçedir. İran-Irak Savaşında İran askerleri desteğinde ayaklanan ve Irak yönetimine ABD tarafından verilen zehirli gaz silahlarının gerek İran ve gerekse Irak tarafından kullanımının yaşandığı Halepçe olaylarından sonra bu yöredeki Goranlar Hewraman dağlarına sığınmışlardır.
Kaynakça
- ^ [1]
- ^ [ http://www.ling.ohio-state.edu/~odden/The%20Noun%20Phrase%20in%20Hawrami.pdf ]
- ^ [2]
- ^ [3]
- ^ Ludwig, P.: HISTORY OF THE KURDISH LANGUAGE, Encyclopeadia Iranica (13. Mart 2009)
- ^ [4]
- ^ [5]
- ^ MacKenzie, D. N.: The Dialect of Awroman(Hawraman-i Luhon)
- ^ Karl Hadank & Oskar Mann: Mundarten der Guran Berlin 1930.
Hint-Avrupa dil ailesi ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |