Anthemios (matematikçi)

Trallesli Anthemius (yaklaşık 474 – 558'den önce) (Yunanca: Ἀνθέμιος από τις Τράλλεις), Konstantinopolis (Bugün İstanbul, Türkiye) şehrinde bulunan Ayasofya kilisesini tasarlayan iki önemli Bizans Rumlarından biridir (diğeri Milet'li İsidoros'dur).

Konstantinopolis'te geometri profesörüydü. Anthemius, eğitimli bir aileden geliyordu. Fizikçi Tralles'li Stephanus'un beş çocuğundan biriydi. Kardeşlerinden Dioscorus, Tralles'te babasının mesleğinde devam etti, Alexander, Roma'da zamanının en meşhur tıp adamı oldu, Olympius, Roma Hukuku konusunda en deneyimli kişiydi ve Metrodorus ise Konstantinopolis'te seçkin gramerciydi.

İmparator I. Justinianus, 532 yılında yaşanan Nika ayaklanması sırasında tahrip olan 4. yüzyılda yapılan Konstantinopolis Bazilika'sının yeniden inşası için emir verdi. Milet'li İsidoros ile beraber Tralles'li Anthemius'u görevlendirdi. Kilise için yaptığı cüretli planlar, bilgi ve gözüpekliğini gösterir. Bilgisi, mühendisliğede uzanır, Daras'ta bulunan sellere karşı yapılan bentleri tamir etmiştir.

Anthemius, yetenekli bir matematikçiydi. Elipsin string construction kavramını belirlemiş ve Ayasofya'nın iyi tasarlanmış kubbelerinde kullanılmış konik kesitler üzerine bir kitap yazmıştır. İbn-i Heysem gibi İslam matematikçilerine atfedilen mekanik aletlerinin kurulumunu çalışmalarında derlemiştir. "Yanan camlar üzerine" isimli bilimsel eserinin bir bölümü (Yunanca: Περί παραδόξων μηχανημάτων "İlginç Makinalar Üzerine") 1777 yılında L. Dupuy tarafından yeniden yayınlanmış ve 1786 yılında Histoire de l'Academie des Instrumentistes eserin 42. cildinde adı geçmiştir. A. Westermann, 1839 yılında yayınladığı revize baskısında Tralles'li Anthemius'un "Hayret uyandıran Yunan yazarları" (Yunanca: Παραδοξογράφοι (Scriptores rerum mirabilium Graeci) isimli eserini sunmuştur.

İleri okuma

• Prokopius, De Aedific. i. 1
• Agathias, Hist. v. 6–9
• Gibbon's Decline and Fall, cap. xl.
• Bu madde artık kamu malı olan bir yayından alınan metni içeriyor: Chisholm, Hugh, (Ed.) (1911). "madde adı gerekli". Encyclopædia Britannica (11. bas.). Cambridge University Press. 
• Huxley, G.L. (1970). "Anthemius of Tralles". Dictionary of Scientific Biography. 1. New York: Charles Scribner's Sons. ss. 169–170. ISBN 0684101149. 
• T L Heath, A History of Greek Mathematics(2 Vols.) (Oxford, 1921)
• G L Huxley, Anthemius of Tralles (Cambridge, Mass., 1959).
• Boyer, Carl B. (1991). A History of Mathematics (Second Edition bas.). John Wiley & Sons, Inc. ISBN 0471543977. KB1 bakım: Fazladan yazı (link)