Pankreas kanseri: Revizyonlar arasındaki fark

Vikipedi, özgür ansiklopedi
[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
k →‎Belirtiler: yazım AWB ile
düzeltme AWB ile
2. satır: 2. satır:


== Türler ==
== Türler ==
Pankreas kanserinin çok sayıda türü olup, bu türler iki ana sınıfa ayrılabilir. Tümörlerin %99'undan fazlası pankreasın [[ekzokrin bez|ekzokrin]] (dış salgı) bölgesi olarak bilinen, sindirim enzimlerinin üretildiği bölgede gerçekleşmektedir. Ekzokrin pankreas kanserinin pek çok türü vardır; ancak bu türler teşhis ve tedavi bakımından pek çok ortak noktaya sahiptir. Hormon üreten [[endokrin]] bölgelerde gerçekleşen kanserler ise farklı klinik özelliklere sahiptir. İki sınıftaki tümörler de genelde (daima değil) 40 yaş üstü bireylerde görülmektedir ve erkeklerde az bir farkla daha yaygındır. Bazı nadir türlerse kadınlar ve çocuklarda daha sık gözlemlenir.<ref name=Harris-2013>{{kitap kaynağı| last=Harris| first=RE| title=Epidemiology of Chronic Disease|url=https://books.google.com/books?id=KJLEIvX4wzoC&pg=PA182| year=2013| publisher=Jones & Bartlett |isbn=978-0-7637-8047-0 |pages=181–190| chapter=Epidemiology of pancreatic cancer}}</ref><ref name=pmid22997445>{{dergi kaynağı|authors=Öberg K, Knigge U, Kwekkeboom D, Perren A | title = Neuroendocrine gastro-entero-pancreatic tumors: ESMO Clinical Practice Guidelines for diagnosis, treatment and follow-up | journal = Annals of Oncology | volume = 23 Suppl 7 | issue = | pages = vii124–30 | date = Ekim 2012 | pmid = 22997445 | doi = 10.1093/annonc/mds295 | url = http://annonc.oxfordjournals.org/content/23/suppl_7/vii124.long }} ([http://annonc.oxfordjournals.org/content/23/suppl_7/vii124/T5.expansion.html Tablo 5] PanNET'ler için önerilen TNM safha ayırma sürecini ortaya koyar.)</ref>
Pankreas kanserinin çok sayıda türü olup, bu türler iki ana sınıfa ayrılabilir. Tümörlerin %99'undan fazlası pankreasın [[ekzokrin bez|ekzokrin]] (dış salgı) bölgesi olarak bilinen, sindirim enzimlerinin üretildiği bölgede gerçekleşmektedir. Ekzokrin pankreas kanserinin pek çok türü vardır; ancak bu türler teşhis ve tedavi bakımından pek çok ortak noktaya sahiptir. Hormon üreten [[endokrin]] bölgelerde gerçekleşen kanserler ise farklı klinik özelliklere sahiptir. İki sınıftaki tümörler de genelde (daima değil) 40 yaş üstü bireylerde görülmektedir ve erkeklerde az bir farkla daha yaygındır. Bazı nadir türlerse kadınlar ve çocuklarda daha sık gözlemlenir.<ref name=Harris-2013>{{kitap kaynağı| last=Harris| first=RE| title=Epidemiology of Chronic Disease|url=https://books.google.com/books?id=KJLEIvX4wzoC&pg=PA182| year=2013| publisher=Jones & Bartlett |isbn=978-0-7637-8047-0 |pages=181–190| chapter=Epidemiology of pancreatic cancer}}</ref><ref name=pmid22997445>{{dergi kaynağı|authors=Öberg K, Knigge U, Kwekkeboom D, Perren A | başlık = Neuroendocrine gastro-entero-pancreatic tumors: ESMO Clinical Practice Guidelines for diagnosis, treatment and follow-up | journal = Annals of Oncology | volume = 23 Suppl 7 | issue = | pages = vii124–30 | tarih = Ekim 2012 | pmid = 22997445 | doi = 10.1093/annonc/mds295 | url = http://annonc.oxfordjournals.org/content/23/suppl_7/vii124.long }} ([http://annonc.oxfordjournals.org/content/23/suppl_7/vii124/T5.expansion.html Tablo 5] PanNET'ler için önerilen TNM safha ayırma sürecini ortaya koyar.)</ref>


== Belirtiler ==
== Belirtiler ==
Pankreas kanseri tipik olarak ilk başlarda kolay tespit edilen belirtiler göstermez. Bu nedenle genelde pankreasın dışına yayılmadığı sürece teşhisi konulamaz.<ref name="Lancet">{{dergi kaynağı |authors=Vincent A, Herman J, Schulick R, Hruban RH, Goggins M | title = Pancreatic cancer | journal = Lancet | volume = 378 | issue = 9791 | pages = 607–20 | date = Ağustos 2011 | pmid = 21620466 | doi = 10.1016/S0140-6736(10)62307-0 | url = http://m-learning.zju.edu.cn/G2S/eWebEditor/uploadfile/20111127193405_869876397245.pdf }}</ref>
Pankreas kanseri tipik olarak ilk başlarda kolay tespit edilen belirtiler göstermez. Bu nedenle genelde pankreasın dışına yayılmadığı sürece teşhisi konulamaz.<ref name="Lancet">{{dergi kaynağı |authors=Vincent A, Herman J, Schulick R, Hruban RH, Goggins M | başlık = Pancreatic cancer | journal = Lancet | volume = 378 | issue = 9791 | pages = 607–20 | tarih = Ağustos 2011 | pmid = 21620466 | doi = 10.1016/S0140-6736(10)62307-0 | url = http://m-learning.zju.edu.cn/G2S/eWebEditor/uploadfile/20111127193405_869876397245.pdf }}</ref>


Hastalığın nadiren 40 yaşının altında görüldüğünü göz önünde bulundurarak, pankreas adenokarsinomunun yaygın belirtileri aşağıdaki gibi sıralanabilir:
Hastalığın nadiren 40 yaşının altında görüldüğünü göz önünde bulundurarak, pankreas adenokarsinomunun yaygın belirtileri aşağıdaki gibi sıralanabilir:
* Üst karın veya sırt ağrısı: Birçok hastada ağrı mide civarından sırta doğru yayılır. Ağrının tam konumu tümörün pankreasın neresinde olduğunu gösterebilir. Ağrı geceleri kötüleşebilir, şiddetlenebilir, durmadan devam edebilir.<ref name="Tobias">{{kitap kaynağı|authors=Tobias JS, Hochhauser D |title= Cancer and its Management |page=297 |year= 2014 |edition= 7. |isbn= 978-1-118-46871-5}}</ref>
* Üst karın veya sırt ağrısı: Birçok hastada ağrı mide civarından sırta doğru yayılır. Ağrının tam konumu tümörün pankreasın neresinde olduğunu gösterebilir. Ağrı geceleri kötüleşebilir, şiddetlenebilir, durmadan devam edebilir.<ref name="Tobias">{{kitap kaynağı|authors=Tobias JS, Hochhauser D |title= Cancer and its Management |page=297 |year= 2014 |edition= 7. |isbn= 978-1-118-46871-5}}</ref>
* [[Sarılık]]: [[Sklera|Gözün beyazında]] veya deride sararma olarak gözlemlenebilir. Ağrılı veya ağrısız olabilir, sarılığa koyu idrar eşlik edebilir. [[Ortak safra kanalı]]nın pankreasın başındaki bir tümör tarafından bastırılmasıyla ortaya çıkar.<ref name="Cruz" >{{dergi kaynağı |authors=De La Cruz MS, Young AP, Ruffin MT | title = Diagnosis and management of pancreatic cancer | journal = Am Fam Physician | volume = 89 | issue = 8 | pages = 626–32 | date = Nisan 2014 | pmid = 24784121 }}</ref>
* [[Sarılık]]: [[Sklera|Gözün beyazında]] veya deride sararma olarak gözlemlenebilir. Ağrılı veya ağrısız olabilir, sarılığa koyu idrar eşlik edebilir. [[Ortak safra kanalı]]nın pankreasın başındaki bir tümör tarafından bastırılmasıyla ortaya çıkar.<ref name="Cruz" >{{dergi kaynağı |authors=De La Cruz MS, Young AP, Ruffin MT | başlık = Diagnosis and management of pancreatic cancer | journal = Am Fam Physician | volume = 89 | issue = 8 | pages = 626–32 | tarih = Nisan 2014 | pmid = 24784121 }}</ref>
* [[Kaşeksi|Açıklanamayan kilo kaybı]]: [[anoreksi|iştahsızlık]] veya pankreasın salgılama yetisinin bozulmasından kaynaklanan [[dispepsi|sindirim güçlüğü]] buna yol açabilir.<ref name="Bond-Smith">{{dergi kaynağı|authors=Bond-Smith G, Banga N, Hammond TM, Imber CJ | title = Pancreatic adenocarcinoma | journal = BMJ (Clinical research ed.) | volume = 344 | page = e2476 | year = 2012 | pmid = 22592847 | doi = 10.1136/bmj.e2476 | url = http://www.wessexcolorectalclinic.com/app/download/5789745892/2012_PancreaticAdenocarcinoma_BMJ.pdf }}</ref>
* [[Kaşeksi|Açıklanamayan kilo kaybı]]: [[anoreksi|iştahsızlık]] veya pankreasın salgılama yetisinin bozulmasından kaynaklanan [[dispepsi|sindirim güçlüğü]] buna yol açabilir.<ref name="Bond-Smith">{{dergi kaynağı|authors=Bond-Smith G, Banga N, Hammond TM, Imber CJ | başlık = Pancreatic adenocarcinoma | journal = BMJ (Clinical research ed.) | volume = 344 | page = e2476 | year = 2012 | pmid = 22592847 | doi = 10.1136/bmj.e2476 | url = http://www.wessexcolorectalclinic.com/app/download/5789745892/2012_PancreaticAdenocarcinoma_BMJ.pdf }}</ref>
* [[Karaciğer]] büyümesi{{kaynak belirt|tarih=Şubat 2017}}
* [[Karaciğer]] büyümesi{{kaynak belirt|tarih=Şubat 2017}}
* Kaşıntı, bulantı, karında hassasiyet, karın boşluğunda sıvı birikmesi.{{kaynak belirt|tarih=Şubat 2017}}
* Kaşıntı, bulantı, karında hassasiyet, karın boşluğunda sıvı birikmesi.{{kaynak belirt|tarih=Şubat 2017}}
* [[Diyabet]]: Pankreas kanseri hastalarının en az %50'si tanı konulduğunda diyabetten muzdariptir.<ref name=NEJM14>{{dergi kaynağı|authors=Ryan DP, Hong TS, Bardeesy N | title = Pancreatic adenocarcinoma | journal = N. Engl. J. Med. | volume = 371 | issue = 11 | pages = 1039–49 | date = Eylül 2014 | pmid = 25207767 | doi = 10.1056/NEJMra1404198 | url = http://www.enotes.us/Pancreatic_Ca2014.pdf }}</ref> Uzun süreli diyabet pankreas kanseri riskini arttıran bir faktör olsa da kanserin kendisi de diyabete yol açabildiğinden yakın zamanda baş gösteren diyabet tanımda önemli bir bulgu olarak değerlendirilir.<ref name=Pannala2009>{{dergi kaynağı |authors=Pannala R, Basu A, Petersen GM, Chari ST | title = New-onset diabetes: a potential clue to the early diagnosis of pancreatic cancer | journal = The Lancet. Oncology | volume = 10 | issue = 1 | pages = 88–95 | date = Ocak 2009 | pmid = 19111249 | pmc = 2795483 | doi = 10.1016/S1470-2045(08)70337-1 }}</ref>
* [[Diyabet]]: Pankreas kanseri hastalarının en az %50'si tanı konulduğunda diyabetten muzdariptir.<ref name=NEJM14>{{dergi kaynağı|authors=Ryan DP, Hong TS, Bardeesy N | başlık = Pancreatic adenocarcinoma | journal = N. Engl. J. Med. | volume = 371 | issue = 11 | pages = 1039–49 | tarih = Eylül 2014 | pmid = 25207767 | doi = 10.1056/NEJMra1404198 | url = http://www.enotes.us/Pancreatic_Ca2014.pdf }}</ref> Uzun süreli diyabet pankreas kanseri riskini arttıran bir faktör olsa da kanserin kendisi de diyabete yol açabildiğinden yakın zamanda baş gösteren diyabet tanımda önemli bir bulgu olarak değerlendirilir.<ref name=Pannala2009>{{dergi kaynağı |authors=Pannala R, Basu A, Petersen GM, Chari ST | başlık = New-onset diabetes: a potential clue to the early diagnosis of pancreatic cancer | journal = The Lancet. Oncology | volume = 10 | issue = 1 | pages = 88–95 | tarih = Ocak 2009 | pmid = 19111249 | pmc = 2795483 | doi = 10.1016/S1470-2045(08)70337-1 }}</ref>
* [[Majör depresif bozukluk|Klinik depresyon]]: Yapılan araştırmalar pankreas kanseri hastalarında depresif semptomların görülme sıklığını %10-45 arasında bulmuştur. Depresyon bazı vakalarda kanser tanısından önce baş gösterdiğinden hastalığın biyolojik temeliyle ilintili olduğu öne sürülmektedir.<ref name="Kamisawa"/><ref name="Wolfgang2013">{{dergi kaynağı |authors=Wolfgang CL, Herman JM, Laheru DA, Klein AP, Erdek MA, Fishman EK, Hruban RH | title = Recent progress in pancreatic cancer | journal = CA: A Cancer Journal for Clinicians | volume = 63 | issue = 5 | pages = 318–48 | date = Eylül 2013 | pmid = 23856911 | pmc = 3769458 | doi = 10.3322/caac.21190 }}</ref>
* [[Majör depresif bozukluk|Klinik depresyon]]: Yapılan araştırmalar pankreas kanseri hastalarında depresif semptomların görülme sıklığını %10-45 arasında bulmuştur. Depresyon bazı vakalarda kanser tanısından önce baş gösterdiğinden hastalığın biyolojik temeliyle ilintili olduğu öne sürülmektedir.<ref name="Kamisawa"/><ref name="Wolfgang2013">{{dergi kaynağı |authors=Wolfgang CL, Herman JM, Laheru DA, Klein AP, Erdek MA, Fishman EK, Hruban RH | başlık = Recent progress in pancreatic cancer | journal = CA: A Cancer Journal for Clinicians | volume = 63 | issue = 5 | pages = 318–48 | tarih = Eylül 2013 | pmid = 23856911 | pmc = 3769458 | doi = 10.3322/caac.21190 }}</ref>


Özellikle diyabet ve karın ağrısı ilerlemiş safhadaki pankreas kanserinin sıkça görülen semptomlarıdır. Araştırmalar hastaların yüzde %25'inin teşhisten altı ay kadar önce karın ağrısı belirttiğini bildirse de pankreas kanseri halen erken teşhisi güç bir kanser kabul edilir.<ref name="Kamisawa">{{dergi kaynağı |authors=Kamisawa T, Wood LD, Itoi T, Takaori K | title = Pancreatic cancer | journal = Lancet | volume = 388 | issue = 10039 | pages = 73–85 | date = Temmuz 2016 | pmid = | doi = 10.1016/S0140-6736(16)00141-0| url = http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0140673616001410}}</ref>
Özellikle diyabet ve karın ağrısı ilerlemiş safhadaki pankreas kanserinin sıkça görülen semptomlarıdır. Araştırmalar hastaların yüzde %25'inin teşhisten altı ay kadar önce karın ağrısı belirttiğini bildirse de pankreas kanseri halen erken teşhisi güç bir kanser kabul edilir.<ref name="Kamisawa">{{dergi kaynağı |authors=Kamisawa T, Wood LD, Itoi T, Takaori K | başlık = Pancreatic cancer | journal = Lancet | volume = 388 | issue = 10039 | pages = 73–85 | tarih = Temmuz 2016 | pmid = | doi = 10.1016/S0140-6736(16)00141-0| url = http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0140673616001410}}</ref>


== Tedavi ==
== Tedavi ==
24. satır: 24. satır:
Ameliyattan bağımsız olarak çoğu hastaya [[kemoterapi]] ve daha az sıklıkla [[radyoterapi]] önerilir. Pankras kanserinin ideal olarak [[onkoloji]]nin farklı alanlarda uzmanlaşmış doktorların da bulunduğu çok disiplinli bir ekip tarafından tedavi edilmesi gerektiğinden daha büyük sağlık merkezleri daha iyi sonuçlar doğurur.<ref name="NEJM14" /><ref name="Wolfgang2013"/>
Ameliyattan bağımsız olarak çoğu hastaya [[kemoterapi]] ve daha az sıklıkla [[radyoterapi]] önerilir. Pankras kanserinin ideal olarak [[onkoloji]]nin farklı alanlarda uzmanlaşmış doktorların da bulunduğu çok disiplinli bir ekip tarafından tedavi edilmesi gerektiğinden daha büyük sağlık merkezleri daha iyi sonuçlar doğurur.<ref name="NEJM14" /><ref name="Wolfgang2013"/>


Kesin iyileştirme amacıyla ameliyat hastaların sadece %20'sinde mümkündür.<ref name="Bond-Smith" /> BT yardımcı olsa da pratikte tümörün alınıp alınamayacağını belirlemek güç olabildiğinden bazı vakalarda yaşam için zorunlu dokulara zarar vermeden tümörün alınamayacağı sadece ameliyat sırasında belli olabilmektedir. Ameliyatın önerilip önerilmemesine karar verilirken değerlendirilen faktörler arasında bölgedeki [[atardamar]] ve [[toplardamar]]lara yakınlık,<ref name="NEJM14" /> cerrahın uzmanlık derecesi ve ameliyat sonrası iyileşmeyle ilgili detaylı bir değerlendirme yer alır.<ref>{{dergi kaynağı |authors=Gurusamy KS, Kumar S, Davidson BR, Fusai G | title = Cochrane Database of Systematic Reviews | journal = The Cochrane database of systematic reviews | volume = 2| issue = 2 | year = 2014 | pmid = 24578248 | doi = 10.1002/14651858.CD010244.pub2 | pages=CD010244}}</ref><ref name="Mollberg2011">{{dergi kaynağı|authors=Mollberg N, Rahbari NN, Koch M, Hartwig W, Hoeger Y, Büchler MW, Weitz J | title = Arterial resection during pancreatectomy for pancreatic cancer: A systematic review and meta-analysis | journal = Annals of Surgery | volume = 254 | issue = 6 | pages = 882–93 | year = 2011 | pmid = 22064622 | doi = 10.1097/SLA.0b013e31823ac299 }}</ref>
Kesin iyileştirme amacıyla ameliyat hastaların sadece %20'sinde mümkündür.<ref name="Bond-Smith" /> BT yardımcı olsa da pratikte tümörün alınıp alınamayacağını belirlemek güç olabildiğinden bazı vakalarda yaşam için zorunlu dokulara zarar vermeden tümörün alınamayacağı sadece ameliyat sırasında belli olabilmektedir. Ameliyatın önerilip önerilmemesine karar verilirken değerlendirilen faktörler arasında bölgedeki [[atardamar]] ve [[toplardamar]]lara yakınlık,<ref name="NEJM14" /> cerrahın uzmanlık derecesi ve ameliyat sonrası iyileşmeyle ilgili detaylı bir değerlendirme yer alır.<ref>{{dergi kaynağı |authors=Gurusamy KS, Kumar S, Davidson BR, Fusai G | başlık = Cochrane Database of Systematic Reviews | journal = The Cochrane database of systematic reviews | volume = 2| issue = 2 | year = 2014 | pmid = 24578248 | doi = 10.1002/14651858.CD010244.pub2 | pages=CD010244}}</ref><ref name="Mollberg2011">{{dergi kaynağı|authors=Mollberg N, Rahbari NN, Koch M, Hartwig W, Hoeger Y, Büchler MW, Weitz J | başlık = Arterial resection during pancreatectomy for pancreatic cancer: A systematic review and meta-analysis | journal = Annals of Surgery | volume = 254 | issue = 6 | pages = 882–93 | year = 2011 | pmid = 22064622 | doi = 10.1097/SLA.0b013e31823ac299 }}</ref>


Pankreas başında bulunan kanserlerde [[Pankreatoduodenektomi|Whipple ameliyatı]] en çok denenen iyileştirme amaçlı ameliyattır. Bu büyük ameliyatta pankreasın başı ve [[oniki parmak bağırsağı]] (duodenum) alınır (pankreato-duodenektomi) ve yemeğin [[mide]]den doğrudan [[jejunum]]a geçmesi için bir baypas (bağlantı) oluşturulur. [[Sistik kanal]] safranın geçebilmesi için jejunuma bağlanır. Bu ameliyat ancak eğer hasta büyük bir ameliyatı atlatabilecek durumdaysa ve kanser metastaz yapmamışsa veya bölgedeki diğer dokulara yayılmamışsa gerçekleştirilebilir. Bu vakaların azınlığına denk gelir. Pankreasın kuyruğu [[pankreatektomi|distal pankreatektomi]] adı verilen bir prosedürle alınabilir. Genelde [[dalak|dalağın]] da alındığı bu prosedür günümüzde [[laparoskopi]]k olarak uygulanabilir.<ref name="NEJM14" /><ref name="Wolfgang2013"/>
Pankreas başında bulunan kanserlerde [[Pankreatoduodenektomi|Whipple ameliyatı]] en çok denenen iyileştirme amaçlı ameliyattır. Bu büyük ameliyatta pankreasın başı ve [[oniki parmak bağırsağı]] (duodenum) alınır (pankreato-duodenektomi) ve yemeğin [[mide]]den doğrudan [[jejunum]]a geçmesi için bir baypas (bağlantı) oluşturulur. [[Sistik kanal]] safranın geçebilmesi için jejunuma bağlanır. Bu ameliyat ancak eğer hasta büyük bir ameliyatı atlatabilecek durumdaysa ve kanser metastaz yapmamışsa veya bölgedeki diğer dokulara yayılmamışsa gerçekleştirilebilir. Bu vakaların azınlığına denk gelir. Pankreasın kuyruğu [[pankreatektomi|distal pankreatektomi]] adı verilen bir prosedürle alınabilir. Genelde [[dalak|dalağın]] da alındığı bu prosedür günümüzde [[laparoskopi]]k olarak uygulanabilir.<ref name="NEJM14" /><ref name="Wolfgang2013"/>

Sayfanın 15.53, 6 Haziran 2019 tarihindeki hâli

Pankreas kanseri, pankreastaki sağlıklı hücrelerin kontrolden çıkıp hızla çoğalmaları sonucu ortaya çıkan hastalık. Pankreasın normalde yağ ve proteinlerin sindirilmesine yardımcı olan enzimlerin üretilmesi ve aralarında insülinin de bulunduğu hormonları salgılamak gibi işlevleri bulunur. Anormal hücreler, pankreasta tümör oluştururlar.[1][2] Bu kötü huylu hücreler vücudun başka bölgelerine yayılabilirler (metastaz).

Türler

Pankreas kanserinin çok sayıda türü olup, bu türler iki ana sınıfa ayrılabilir. Tümörlerin %99'undan fazlası pankreasın ekzokrin (dış salgı) bölgesi olarak bilinen, sindirim enzimlerinin üretildiği bölgede gerçekleşmektedir. Ekzokrin pankreas kanserinin pek çok türü vardır; ancak bu türler teşhis ve tedavi bakımından pek çok ortak noktaya sahiptir. Hormon üreten endokrin bölgelerde gerçekleşen kanserler ise farklı klinik özelliklere sahiptir. İki sınıftaki tümörler de genelde (daima değil) 40 yaş üstü bireylerde görülmektedir ve erkeklerde az bir farkla daha yaygındır. Bazı nadir türlerse kadınlar ve çocuklarda daha sık gözlemlenir.[3][4]

Belirtiler

Pankreas kanseri tipik olarak ilk başlarda kolay tespit edilen belirtiler göstermez. Bu nedenle genelde pankreasın dışına yayılmadığı sürece teşhisi konulamaz.[5]

Hastalığın nadiren 40 yaşının altında görüldüğünü göz önünde bulundurarak, pankreas adenokarsinomunun yaygın belirtileri aşağıdaki gibi sıralanabilir:

  • Üst karın veya sırt ağrısı: Birçok hastada ağrı mide civarından sırta doğru yayılır. Ağrının tam konumu tümörün pankreasın neresinde olduğunu gösterebilir. Ağrı geceleri kötüleşebilir, şiddetlenebilir, durmadan devam edebilir.[6]
  • Sarılık: Gözün beyazında veya deride sararma olarak gözlemlenebilir. Ağrılı veya ağrısız olabilir, sarılığa koyu idrar eşlik edebilir. Ortak safra kanalının pankreasın başındaki bir tümör tarafından bastırılmasıyla ortaya çıkar.[7]
  • Açıklanamayan kilo kaybı: iştahsızlık veya pankreasın salgılama yetisinin bozulmasından kaynaklanan sindirim güçlüğü buna yol açabilir.[8]
  • Karaciğer büyümesi[kaynak belirtilmeli]
  • Kaşıntı, bulantı, karında hassasiyet, karın boşluğunda sıvı birikmesi.[kaynak belirtilmeli]
  • Diyabet: Pankreas kanseri hastalarının en az %50'si tanı konulduğunda diyabetten muzdariptir.[9] Uzun süreli diyabet pankreas kanseri riskini arttıran bir faktör olsa da kanserin kendisi de diyabete yol açabildiğinden yakın zamanda baş gösteren diyabet tanımda önemli bir bulgu olarak değerlendirilir.[10]
  • Klinik depresyon: Yapılan araştırmalar pankreas kanseri hastalarında depresif semptomların görülme sıklığını %10-45 arasında bulmuştur. Depresyon bazı vakalarda kanser tanısından önce baş gösterdiğinden hastalığın biyolojik temeliyle ilintili olduğu öne sürülmektedir.[11][12]

Özellikle diyabet ve karın ağrısı ilerlemiş safhadaki pankreas kanserinin sıkça görülen semptomlarıdır. Araştırmalar hastaların yüzde %25'inin teşhisten altı ay kadar önce karın ağrısı belirttiğini bildirse de pankreas kanseri halen erken teşhisi güç bir kanser kabul edilir.[11]

Tedavi

Whipple ameliyatında alınan bölgeler maviyle işaretlenmiştir.

Pankreas kanserinin tamamen iyileştirilmesi sadece ameliyatla mümkündür. Bu nedenle tanı sonrası ameliyata uygunluk değerlendirmesi yapılır. Ameliyatın mümkün olup olmadığını belirleyen kanserin yayılma derecesidir. Bunun yanı sıra tam konumu da önemli bir faktördür, bilgisayarlı tomografi (BT) kanserle bölgedeki damarların ne kadar yakın olduğunu görmek için kullanılabilir. Yaşlı olunması otomatik olarak ameliyatı engellemese de hastanın genel sağlık durumu da göz önünde bulundurulur.[12]

Ameliyattan bağımsız olarak çoğu hastaya kemoterapi ve daha az sıklıkla radyoterapi önerilir. Pankras kanserinin ideal olarak onkolojinin farklı alanlarda uzmanlaşmış doktorların da bulunduğu çok disiplinli bir ekip tarafından tedavi edilmesi gerektiğinden daha büyük sağlık merkezleri daha iyi sonuçlar doğurur.[9][12]

Kesin iyileştirme amacıyla ameliyat hastaların sadece %20'sinde mümkündür.[8] BT yardımcı olsa da pratikte tümörün alınıp alınamayacağını belirlemek güç olabildiğinden bazı vakalarda yaşam için zorunlu dokulara zarar vermeden tümörün alınamayacağı sadece ameliyat sırasında belli olabilmektedir. Ameliyatın önerilip önerilmemesine karar verilirken değerlendirilen faktörler arasında bölgedeki atardamar ve toplardamarlara yakınlık,[9] cerrahın uzmanlık derecesi ve ameliyat sonrası iyileşmeyle ilgili detaylı bir değerlendirme yer alır.[13][14]

Pankreas başında bulunan kanserlerde Whipple ameliyatı en çok denenen iyileştirme amaçlı ameliyattır. Bu büyük ameliyatta pankreasın başı ve oniki parmak bağırsağı (duodenum) alınır (pankreato-duodenektomi) ve yemeğin mideden doğrudan jejunuma geçmesi için bir baypas (bağlantı) oluşturulur. Sistik kanal safranın geçebilmesi için jejunuma bağlanır. Bu ameliyat ancak eğer hasta büyük bir ameliyatı atlatabilecek durumdaysa ve kanser metastaz yapmamışsa veya bölgedeki diğer dokulara yayılmamışsa gerçekleştirilebilir. Bu vakaların azınlığına denk gelir. Pankreasın kuyruğu distal pankreatektomi adı verilen bir prosedürle alınabilir. Genelde dalağın da alındığı bu prosedür günümüzde laparoskopik olarak uygulanabilir.[9][12]

Kaynakça

  1. ^ "Pankreas Kanseri". Türkiye Kanserle Savaş Vakfı. 27 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Şubat 2017. 
  2. ^ "What is pancreatic cancer?" (İngilizce). Pancreatic Cancer UK. 14 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Şubat 2017. 
  3. ^ Harris, RE (2013). "Epidemiology of pancreatic cancer". Epidemiology of Chronic Disease. Jones & Bartlett. ss. 181–190. ISBN 978-0-7637-8047-0. 
  4. ^ Öberg K, Knigge U, Kwekkeboom D, Perren A (Ekim 2012). "Neuroendocrine gastro-entero-pancreatic tumors: ESMO Clinical Practice Guidelines for diagnosis, treatment and follow-up". Annals of Oncology. Cilt 23 Suppl 7. ss. vii124–30. doi:10.1093/annonc/mds295. PMID 22997445.  (Tablo 5 PanNET'ler için önerilen TNM safha ayırma sürecini ortaya koyar.)
  5. ^ Vincent A, Herman J, Schulick R, Hruban RH, Goggins M (Ağustos 2011). "Pancreatic cancer" (PDF). Lancet. 378 (9791). ss. 607–20. doi:10.1016/S0140-6736(10)62307-0. PMID 21620466. 
  6. ^ Tobias JS, Hochhauser D (2014). Cancer and its Management (7. bas.). s. 297. ISBN 978-1-118-46871-5. 
  7. ^ De La Cruz MS, Young AP, Ruffin MT (Nisan 2014). "Diagnosis and management of pancreatic cancer". Am Fam Physician. 89 (8). ss. 626–32. PMID 24784121. 
  8. ^ a b Bond-Smith G, Banga N, Hammond TM, Imber CJ (2012). "Pancreatic adenocarcinoma" (PDF). BMJ (Clinical research ed.). Cilt 344. s. e2476. doi:10.1136/bmj.e2476. PMID 22592847. 
  9. ^ a b c d Ryan DP, Hong TS, Bardeesy N (Eylül 2014). "Pancreatic adenocarcinoma" (PDF). N. Engl. J. Med. 371 (11). ss. 1039–49. doi:10.1056/NEJMra1404198. PMID 25207767. 
  10. ^ Pannala R, Basu A, Petersen GM, Chari ST (Ocak 2009). "New-onset diabetes: a potential clue to the early diagnosis of pancreatic cancer". The Lancet. Oncology. 10 (1). ss. 88–95. doi:10.1016/S1470-2045(08)70337-1. PMC 2795483 $2. PMID 19111249. 
  11. ^ a b Kamisawa T, Wood LD, Itoi T, Takaori K (Temmuz 2016). "Pancreatic cancer". Lancet. 388 (10039). ss. 73–85. doi:10.1016/S0140-6736(16)00141-0. 
  12. ^ a b c d Wolfgang CL, Herman JM, Laheru DA, Klein AP, Erdek MA, Fishman EK, Hruban RH (Eylül 2013). "Recent progress in pancreatic cancer". CA: A Cancer Journal for Clinicians. 63 (5). ss. 318–48. doi:10.3322/caac.21190. PMC 3769458 $2. PMID 23856911. 
  13. ^ Gurusamy KS, Kumar S, Davidson BR, Fusai G (2014). "Cochrane Database of Systematic Reviews". The Cochrane database of systematic reviews. 2 (2). ss. CD010244. doi:10.1002/14651858.CD010244.pub2. PMID 24578248. 
  14. ^ Mollberg N, Rahbari NN, Koch M, Hartwig W, Hoeger Y, Büchler MW, Weitz J (2011). "Arterial resection during pancreatectomy for pancreatic cancer: A systematic review and meta-analysis". Annals of Surgery. 254 (6). ss. 882–93. doi:10.1097/SLA.0b013e31823ac299. PMID 22064622. 

Dış bağlantılar