Birinci Ulusal Mimarlık Akımı: Revizyonlar arasındaki fark

Vikipedi, özgür ansiklopedi
[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Sanatta, edebiyatta "akım" isimleri, "özel isim" değildir. Velev kî, sanatçı ya da edebiyatço topluluğu, kendisine bir "isim" vermiş olmasın. Birinci ulusal mimârî akımı, bu akıma sonradan sınıflandırma ve tanımlamada kolaylık olması için verilmiş bir isimdir ve isim bir "özel isim" değildir. Tıpkı "romantizm", "gerçekçilik", "varoluşçuluk" gibi küçük harfle yazılmalıdır.
düzeltme AWB ile
5. satır: 5. satır:
[[Mimar Kemaleddin]] ile [[Vedat Tek]]'in öncülüğünü yaptığı ve önceleri "neoklasik Türk üslûbu" ya da "millî mimarî rönesansı" olarak adlandırılan, ama sonraları "birinci ulusal mimarlık akımı" adı verilen bu mimarî üslûp, mimarîde yerel, Türk bir tarz oluşturmayı hedeflemiştir. Bunu yaparken klasik Osmanlı yapılarında yer alan mimarî öğeler ve süslemeler sıklıkla kullanılmıştır. Bu akımın etkisi büyük ölçüde kamu binaları ile sınırlı kalmıştır.<ref name="birinciU">{{Web kaynağı | url = http://www.mimarlikmuzesi.org/Gallery/Photo_6_1_kimlik-arayisi-iulusal-mimarlik-akimi.html | başlık = Kimlik Arayışı: I. Ulusal Mimarlık Akımı | erişimtarihi = 10 Mart 2011 | yayımcı = MimarlikMuzesi.org | arşivurl = http://web.archive.org/web/20150602050101/http://www.mimarlikmuzesi.org:80/Gallery/Photo_6_1_kimlik-arayisi-iulusal-mimarlik-akimi.html? | arşivtarihi = 2 Haziran 2015}}</ref> Bu akıma ''"Osmanlı canlandırmacılığı"'' veya ''"yeni Osmanlıcılık''" isimleri de verilmiştir.<ref name="SibelMod">{{Web kaynağı | url = http://www.arkitera.com/diyalog.php?action=displaySession&ID=60&aID=554 | başlık = Modernizm ve Ulusun İnşası, Sibel Bozdoğan, 2003 | erişimtarihi = 26 Kasım 2010 | yayımcı = Arkitera.com | arşivengelli = evet}}</ref><ref name="Temrin1">{{Web kaynağı | url = http://www.mimarlarodasi.org.tr/mimarlikdergisi/index.cfm?sayfa=mimarlik&DergiSayi=6&RecID=66 | başlık = Mimarlık ve Kimlik Temrinleri- I: Türkiye’de Modern Yapı Kültürünün Bir Profili, Doç. Dr. Aydan Balamir, ODTÜ Mimarlık Bölümü | erişimtarihi = 10 Mart 2011 | yayımcı = Mimarlık Dergisi, Mimarlar Odası Genel Merkezi | arşivengelli = evet}}</ref>
[[Mimar Kemaleddin]] ile [[Vedat Tek]]'in öncülüğünü yaptığı ve önceleri "neoklasik Türk üslûbu" ya da "millî mimarî rönesansı" olarak adlandırılan, ama sonraları "birinci ulusal mimarlık akımı" adı verilen bu mimarî üslûp, mimarîde yerel, Türk bir tarz oluşturmayı hedeflemiştir. Bunu yaparken klasik Osmanlı yapılarında yer alan mimarî öğeler ve süslemeler sıklıkla kullanılmıştır. Bu akımın etkisi büyük ölçüde kamu binaları ile sınırlı kalmıştır.<ref name="birinciU">{{Web kaynağı | url = http://www.mimarlikmuzesi.org/Gallery/Photo_6_1_kimlik-arayisi-iulusal-mimarlik-akimi.html | başlık = Kimlik Arayışı: I. Ulusal Mimarlık Akımı | erişimtarihi = 10 Mart 2011 | yayımcı = MimarlikMuzesi.org | arşivurl = http://web.archive.org/web/20150602050101/http://www.mimarlikmuzesi.org:80/Gallery/Photo_6_1_kimlik-arayisi-iulusal-mimarlik-akimi.html? | arşivtarihi = 2 Haziran 2015}}</ref> Bu akıma ''"Osmanlı canlandırmacılığı"'' veya ''"yeni Osmanlıcılık''" isimleri de verilmiştir.<ref name="SibelMod">{{Web kaynağı | url = http://www.arkitera.com/diyalog.php?action=displaySession&ID=60&aID=554 | başlık = Modernizm ve Ulusun İnşası, Sibel Bozdoğan, 2003 | erişimtarihi = 26 Kasım 2010 | yayımcı = Arkitera.com | arşivengelli = evet}}</ref><ref name="Temrin1">{{Web kaynağı | url = http://www.mimarlarodasi.org.tr/mimarlikdergisi/index.cfm?sayfa=mimarlik&DergiSayi=6&RecID=66 | başlık = Mimarlık ve Kimlik Temrinleri- I: Türkiye’de Modern Yapı Kültürünün Bir Profili, Doç. Dr. Aydan Balamir, ODTÜ Mimarlık Bölümü | erişimtarihi = 10 Mart 2011 | yayımcı = Mimarlık Dergisi, Mimarlar Odası Genel Merkezi | arşivengelli = evet}}</ref>


Birinci ulusal mimarlık akımının en önemli temsilcileri başta Mimar Kemaleddin ve Vedat Tek olmak üzere [[Arif Hikmet Koyunoğlu]]<ref name="HasanHikmet">{{Kitap kaynağı| yazar= | başlık = Osmanlı'dan Cumhuriyet'e Bir Mimar Arif Hikmet Koyunoğlu| url = http://kitap.radikal.com.tr/kitap/sanat-mimari/osmanlidan-cumhuriyete-bir-mimar-arif-hikmet--koyunoglu-275579 | erişimtarihi =25 Ocak 2015 | erişimyılı = | erişimayı = | yayımcı= Radikal Gazetesi, Kitap Eki | yıl=| yer = | dil = | id = | bölüm = | sayfalar = | alıntı =}}</ref> ile [[İtalyanlar|İtalyan]] asıllı bir [[mimar]] olan [[Giulio Mongeri]]'dir. Bu akıma aît en önemli mimarî örnekler arasında Mimar Kemaleddin’in [[İstanbul]]’da inşâ edilen [[Kemer Hatun Camisi]], Lâleli'de tayyare apartmanları (bugünkü [[Merit Antik Oteli]]) ve [[Ankara]]’daki [[Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları]] genel müdürlük binâsı anılabilir. Mimar Kemaleddin Bey tarafından tasarlanan ve 1926 ile 1927 yıllarından inşa edilen Vakıf Apartmanı, birinci ulusal mimarlık döneminin önemli eserlerindendir. Yapı hâlen [[Devlet Tiyatroları Genel Müdürlüğü|Devlet Tiyatroları]]’na hizmet vermektedir.<ref name="Guzel10">{{Web kaynağı | url = http://www.hurriyet.com.tr/cuma/10187799.asp | başlık = Cumhuriyet döneminin en güzel 10 binası, 24 Ekim 2008 | erişimtarihi = 10 Mart 2011 | yayımcı = Hürriyet Gazetesi | arşivurl = http://web.archive.org/web/20141222232121/http://www.hurriyet.com.tr/cuma/10187799.asp | arşivtarihi = 22 Aralık 2014}}</ref> Vedat Tek'in en önemli eserleri arasında ise İstanbul [[Sirkeci]]'de yer alan [[Büyük Postane]] ve [[Haydarpaşa Vapur İskelesi]] yer alır. [[Arif Hikmet Koyunoğlu]]’nun önemli tasarımları arasında Ankara’da inşa edilmiş [[Devlet Resim ve Heykel Müzesi]] (1927-1930) ve [[Etnoğrafya Müzesi]] (1925-1928) yer almaktadır. [[Giulio Mongeri]]’nin birinci ulusal mimarlık akımı örnekleri arasında sayılan [[Ankara]] [[Ulus]]’ta yer alan [[Ziraat Bankası Genel Müdürlüğü Binası]] (1926) ile [[Osmanlı Bankası]] (1926) ve [[İş Bankası]] (1928) binaları yer almaktadır.<ref name="birinciU"/> Ayrıca [[Beşiktaş İskelesi]] ve [[Kuzguncuk İskelesi]]’nin mimarı olan [[Ali Talat Bey]] de dönemin önemli temsilcilerindendir.
Birinci ulusal mimarlık akımının en önemli temsilcileri başta Mimar Kemaleddin ve Vedat Tek olmak üzere [[Arif Hikmet Koyunoğlu]]<ref name="HasanHikmet">{{Kitap kaynağı| yazar= | başlık = Osmanlı'dan Cumhuriyet'e Bir Mimar Arif Hikmet Koyunoğlu| url = http://kitap.radikal.com.tr/kitap/sanat-mimari/osmanlidan-cumhuriyete-bir-mimar-arif-hikmet--koyunoglu-275579 | erişimtarihi =25 Ocak 2015 | erişimyılı = | erişimayı = | yayımcı= Radikal Gazetesi, Kitap Eki | yıl=| yer = | dil = | id = | bölüm = | sayfalar = | alıntı =}}</ref> ile [[İtalyanlar|İtalyan]] asıllı bir [[mimar]] olan [[Giulio Mongeri]]'dir. Bu akıma aît en önemli mimarî örnekler arasında Mimar Kemaleddin’in [[İstanbul]]’da inşâ edilen [[Kemer Hatun Camisi]], Lâleli'de tayyare apartmanları (bugünkü [[Merit Antik Oteli]]) ve [[Ankara]]’daki [[Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları]] genel müdürlük binâsı anılabilir. Mimar Kemaleddin Bey tarafından tasarlanan ve 1926 ile 1927 yıllarından inşa edilen Vakıf Apartmanı, birinci ulusal mimarlık döneminin önemli eserlerindendir. Yapı hâlen [[Devlet Tiyatroları Genel Müdürlüğü|Devlet Tiyatroları]]’na hizmet vermektedir.<ref name="Guzel10">{{Web kaynağı | url = http://www.hurriyet.com.tr/cuma/10187799.asp | başlık = Cumhuriyet döneminin en güzel 10 binası, 24 Ekim 2008 | erişimtarihi = 10 Mart 2011 | yayımcı = Hürriyet Gazetesi | arşivurl = http://web.archive.org/web/20141222232121/http://www.hurriyet.com.tr/cuma/10187799.asp | arşivtarihi = 22 Aralık 2014}}</ref> Vedat Tek'in en önemli eserleri arasında ise İstanbul [[Sirkeci]]'de yer alan [[Büyük Postane]] ve [[Haydarpaşa Vapur İskelesi]] yer alır. [[Arif Hikmet Koyunoğlu]]’nun önemli tasarımları arasında Ankara’da inşa edilmiş [[Devlet Resim ve Heykel Müzesi]] (1927-1930) ve [[Etnoğrafya Müzesi]] (1925-1928) yer almaktadır. [[Giulio Mongeri]]’nin birinci ulusal mimarlık akımı örnekleri arasında sayılan [[Ankara]] [[Ulus]]’ta yer alan [[Ziraat Bankası Genel Müdürlüğü Binası]] (1926) ile [[Osmanlı Bankası]] (1926) ve [[Türkiye İş Bankası]] (1928) binaları yer almaktadır.<ref name="birinciU"/> Ayrıca [[Beşiktaş İskelesi]] ve [[Kuzguncuk İskelesi]]’nin mimarı olan [[Ali Talat Bey]] de dönemin önemli temsilcilerindendir.


Bu akıma yönelik en yaygın eleştirilerin başında teknolojiye ayak uyduramaması; seçmeci ve biçimsel bir akım olması gösterilir.
Bu akıma yönelik en yaygın eleştirilerin başında teknolojiye ayak uyduramaması; seçmeci ve biçimsel bir akım olması gösterilir.

Sayfanın 21.24, 25 Şubat 2019 tarihindeki hâli

Vedat Tek'in kendisi için tasarladığı evi, Valikonağı Caddesi, Nişantaşı, İstanbul
Türkiye'de mimarlık

Birinci ulusal mimarlık akımı veya "neoklasik Türk üslûbu" veya "millî mimarî rönesansı" ağırlıklı olarak 1908 ile 1930 yılları arasında yaygın olan mimarî üslûptur. Her ne kadar Osmanlı İmparatorluğu döneminde başlamış bir üslûp olsa da esas etkisini cumhuriyet döneminde göstermiştir.

Mimar Kemaleddin ile Vedat Tek'in öncülüğünü yaptığı ve önceleri "neoklasik Türk üslûbu" ya da "millî mimarî rönesansı" olarak adlandırılan, ama sonraları "birinci ulusal mimarlık akımı" adı verilen bu mimarî üslûp, mimarîde yerel, Türk bir tarz oluşturmayı hedeflemiştir. Bunu yaparken klasik Osmanlı yapılarında yer alan mimarî öğeler ve süslemeler sıklıkla kullanılmıştır. Bu akımın etkisi büyük ölçüde kamu binaları ile sınırlı kalmıştır.[1] Bu akıma "Osmanlı canlandırmacılığı" veya "yeni Osmanlıcılık" isimleri de verilmiştir.[2][3]

Birinci ulusal mimarlık akımının en önemli temsilcileri başta Mimar Kemaleddin ve Vedat Tek olmak üzere Arif Hikmet Koyunoğlu[4] ile İtalyan asıllı bir mimar olan Giulio Mongeri'dir. Bu akıma aît en önemli mimarî örnekler arasında Mimar Kemaleddin’in İstanbul’da inşâ edilen Kemer Hatun Camisi, Lâleli'de tayyare apartmanları (bugünkü Merit Antik Oteli) ve Ankara’daki Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları genel müdürlük binâsı anılabilir. Mimar Kemaleddin Bey tarafından tasarlanan ve 1926 ile 1927 yıllarından inşa edilen Vakıf Apartmanı, birinci ulusal mimarlık döneminin önemli eserlerindendir. Yapı hâlen Devlet Tiyatroları’na hizmet vermektedir.[5] Vedat Tek'in en önemli eserleri arasında ise İstanbul Sirkeci'de yer alan Büyük Postane ve Haydarpaşa Vapur İskelesi yer alır. Arif Hikmet Koyunoğlu’nun önemli tasarımları arasında Ankara’da inşa edilmiş Devlet Resim ve Heykel Müzesi (1927-1930) ve Etnoğrafya Müzesi (1925-1928) yer almaktadır. Giulio Mongeri’nin birinci ulusal mimarlık akımı örnekleri arasında sayılan Ankara Ulus’ta yer alan Ziraat Bankası Genel Müdürlüğü Binası (1926) ile Osmanlı Bankası (1926) ve Türkiye İş Bankası (1928) binaları yer almaktadır.[1] Ayrıca Beşiktaş İskelesi ve Kuzguncuk İskelesi’nin mimarı olan Ali Talat Bey de dönemin önemli temsilcilerindendir.

Bu akıma yönelik en yaygın eleştirilerin başında teknolojiye ayak uyduramaması; seçmeci ve biçimsel bir akım olması gösterilir.

Resim galerisi

Kaynakça

  1. ^ a b "Kimlik Arayışı: I. Ulusal Mimarlık Akımı". MimarlikMuzesi.org. 2 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mart 2011. 
  2. ^ "Modernizm ve Ulusun İnşası, Sibel Bozdoğan, 2003". Arkitera.com. Erişim tarihi: 26 Kasım 2010. 
  3. ^ "Mimarlık ve Kimlik Temrinleri- I: Türkiye'de Modern Yapı Kültürünün Bir Profili, Doç. Dr. Aydan Balamir, ODTÜ Mimarlık Bölümü". Mimarlık Dergisi, Mimarlar Odası Genel Merkezi. Erişim tarihi: 10 Mart 2011. 
  4. ^ Osmanlı'dan Cumhuriyet'e Bir Mimar Arif Hikmet Koyunoğlu. Radikal Gazetesi, Kitap Eki. Erişim tarihi: 25 Ocak 2015. 
  5. ^ "Cumhuriyet döneminin en güzel 10 binası, 24 Ekim 2008". Hürriyet Gazetesi. 22 Aralık 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mart 2011.