Murchison meteoriti: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
Teacher0691 (mesaj | katkılar) düzeltme AWB ile |
|||
| 27. satır: | 27. satır: | ||
'''Murchison göktaşı''' 28 Eylül 1969 tarihinde [[Avustralya]]’da adını aldığı yere (Murchison, Victoria) düşen bir göktaşıdır. [[Organik bileşik]]leri bolca içeren meteorlar grubunda ve CM karbonlu [[kondirit]] grubunda sınıflanır. |
'''Murchison göktaşı''' 28 Eylül 1969 tarihinde [[Avustralya]]’da adını aldığı yere (Murchison, Victoria) düşen bir göktaşıdır. [[Organik bileşik]]leri bolca içeren meteorlar grubunda ve CM karbonlu [[kondirit]] grubunda sınıflanır. |
||
[[Dosya:Murchison-meteorite-stardust.jpg|thumb|sol|100px|Murchison meteorunda rastlanan yuvarlak oluşumlardan bir çift, Argonne Ulusal Laboratuvarı.]] |
[[Dosya:Murchison-meteorite-stardust.jpg|thumb|sol|100px|Murchison meteorunda rastlanan yuvarlak oluşumlardan bir çift, Argonne Ulusal Laboratuvarı.]] |
||
100 kg ağırlığında olup, büyüklüğü sayesinde en fazla incelenen meteorlardan biridir. 1970'li yıllarda bu meteor üzerinde yalnızca üçü doğal olan 70 farklı [[aminoasit]] keşfedilmiştir.<ref>{{Dergi kaynağı| title=Evidence for extraterrestrial amino-acids and hydrocarbons in the Murchison meteorite | last=Kvenvolden | first=Keith A. | coauthors=Lawless, James; Pering, Katherine; Peterson, Etta; Flores, Jose; Ponnamperuma, Cyril, Kaplan, Isaac R.; Moore, Carleton | journal=[[Nature ( |
100 kg ağırlığında olup, büyüklüğü sayesinde en fazla incelenen meteorlardan biridir. 1970'li yıllarda bu meteor üzerinde yalnızca üçü doğal olan 70 farklı [[aminoasit]] keşfedilmiştir.<ref>{{Dergi kaynağı| title=Evidence for extraterrestrial amino-acids and hydrocarbons in the Murchison meteorite | last=Kvenvolden | first=Keith A. | coauthors=Lawless, James; Pering, Katherine; Peterson, Etta; Flores, Jose; Ponnamperuma, Cyril, Kaplan, Isaac R.; Moore, Carleton | journal=[[Nature (dergi)|Nature]] | volume=228 | issue=5275 | pages=923–926 | year=1970|url=http://chemport.cas.org/cgi-bin/sdcgi?APP=ftslink&action=reflink&origin=npg&version=1.0&coi=1:CAS:528:DyaE3MXisVCnsg%3D%3D&pissn=0028-0836&pyear=1983&md5=cb8b015f54156458fa2be8cdca44789f }}</ref><ref>[http://fr.wikipedia.org/wiki/Murchison_(m%C3%A9t%C3%A9orite)#cite_ref-2 Murchison météorite]</ref> Meteor sık rastlanan aminoasitlerden [[glisin]], [[alanin]] ve [[glutamik asit]]i içerdiği gibi, pek sık rastlanmayan isovaline ve pseudoleucine gibi aminoasitleri de içeriyordu.<ref>Kvenvolden, Keith A.; Lawless, James; Pering, Katherine; Peterson, Etta; Flores, Jose; Ponnamperuma, Cyril, Kaplan, Isaac R.; Moore, Carleton (1970). "[http://chemport.cas.org/cgi-bin/sdcgi?APP=ftslink&action=reflink&origin=npg&version=1.0&coi=1:CAS:528:DyaE3MXisVCnsg%3D%3D&pissn=0028-0836&pyear=1983&md5=cb8b015f54156458fa2be8cdca44789f.Evidence for extraterrestrial amino-acids and hydrocarbons in the Murchison meteorite]". Nature 228 (5275): 923–926. doi:10.1038/228923a0. .</ref> |
||
Bu meteor yaşamın kökeni hakkında o zamana dek mevcut kavramların sarsılmasına yol açmış ve Dünya'daki yaşamın kökeninin Dünya-dışı olabilme olasılığının da var olduğunu ortaya koymuştur. <ref>Jeremy Bailey, «[http://web.archive.org/web/20060210215453/http://www.ast.cam.ac.uk/AAO/local/www/jab/astrobiology/murchison.html The Murchison Meteorite], [http://wikiwix.com/cache/index.php?url=http://www.ast.cam.ac.uk/AAO/local/www/jab/astrobiology/murchison.html archive] » sur Institut d'astronomie de l'Université de Cambridge</ref> Bu organik bileşiklerden ilginç olanlarından ikisi [[pürin]]ler ve pirimidinlerdir; çünkü bu moleküller [[DNA]] ve [[RNA]]’nın temelleri sayılırlar.<ref> |
Bu meteor yaşamın kökeni hakkında o zamana dek mevcut kavramların sarsılmasına yol açmış ve Dünya'daki yaşamın kökeninin Dünya-dışı olabilme olasılığının da var olduğunu ortaya koymuştur. <ref>Jeremy Bailey, «[http://web.archive.org/web/20060210215453/http://www.ast.cam.ac.uk/AAO/local/www/jab/astrobiology/murchison.html The Murchison Meteorite], [http://wikiwix.com/cache/index.php?url=http://www.ast.cam.ac.uk/AAO/local/www/jab/astrobiology/murchison.html archive] » sur Institut d'astronomie de l'Université de Cambridge</ref> Bu organik bileşiklerden ilginç olanlarından ikisi [[pürin]]ler ve pirimidinlerdir; çünkü bu moleküller [[DNA]] ve [[RNA]]’nın temelleri sayılırlar.<ref> |
||
Laurent Sacco, «[http://www.futura-sciences.com/fr/news/t/astronomie/d/les-briques-de-larn-ont-elles-une-origine-extraterrestre_15903/ Les briques de l'ARN ont-elles une origine extraterrestre ?],[http://wikiwix.com/cache/?url=http://www.futura-sciences.com/fr/sinformer/actualites/news/t/astronomie/d/les-briques-de-larn-ont-elles-une-origine-extraterrestre_15903/ archive] », 18 juin 2008, Futura-Sciences.</ref> İncelemeler sonucunda oluşturulan ilk rapor, aminoasitlerin rasemik olduğunu ve dünyasal bir bulaşmanın (kontaminasyon) söz konusu olmayıp, kaynağın Dünya-dışı olduğunu ortaya koydu. Meteorda özel bir aminoasit ailesinde sınıflanan diamino aside de rastlanmıştır.<ref>Meierhenrich, Uwe J.; al. (2004). "Identification of diamino acids in the Murchison meteorite". PNAS 101: 9182-9186. doi: [http://www.pnas.org/content/101/25/9182 10.1073/pnas.0403043101].</ref> Daha sonra 1997’de yapılan incelemeler enantiomer aminoasitlerin [[nitrojen]]in <sup>15</sup>N [[izotop]]uyla zenginleşmiş olduğunu gösterdi ki, bu, kaynağın Dünya-dışı olduğunu bir kez daha ortaya koyuyordu.<ref>Engel, Michael H.; Macko, S. A. (September 1, 1997). "Isotopic evidence for extraterrestrial non-racemic amino acids in the Murchison meteorite". Nature 389: 265–268. doi: [http://www.nature.com/nature/journal/v389/n6648/abs/389265a0.html 10.1038/38460].</ref> 2008’de yapılan son inceleme meteorun nükleobazlar içerdiğini göstermiş olup, karbon testleri bu oluşumların hiçbir dünyasal köken göstermediğini ortaya koydu.<ref>Martins, Zita; et al. (2008). "Extraterrestrial nucleobases in the Murchison meteorite". Earth and Planetary Science Letters 270 (1–2): 130–136. doi: http://www.sciencedirect.com/science?_ob=ArticleURL&_udi=B6V61-4S3G406-1&_user=10&_rdoc=1&_fmt=&_orig=search&_sort=d&view=c&_acct=C000050221&_version=1&_urlVersion=0&_userid=10&md5=d14b77a37b5fdfa2f307a1b73badb63e 10.1016/j.epsl.2008.03.026..</ref> |
Laurent Sacco, «[http://www.futura-sciences.com/fr/news/t/astronomie/d/les-briques-de-larn-ont-elles-une-origine-extraterrestre_15903/ Les briques de l'ARN ont-elles une origine extraterrestre ?],[http://wikiwix.com/cache/?url=http://www.futura-sciences.com/fr/sinformer/actualites/news/t/astronomie/d/les-briques-de-larn-ont-elles-une-origine-extraterrestre_15903/ archive] », 18 juin 2008, Futura-Sciences.</ref> İncelemeler sonucunda oluşturulan ilk rapor, aminoasitlerin rasemik olduğunu ve dünyasal bir bulaşmanın (kontaminasyon) söz konusu olmayıp, kaynağın Dünya-dışı olduğunu ortaya koydu. Meteorda özel bir aminoasit ailesinde sınıflanan diamino aside de rastlanmıştır.<ref>Meierhenrich, Uwe J.; al. (2004). "Identification of diamino acids in the Murchison meteorite". PNAS 101: 9182-9186. doi: [http://www.pnas.org/content/101/25/9182 10.1073/pnas.0403043101].</ref> Daha sonra 1997’de yapılan incelemeler enantiomer aminoasitlerin [[nitrojen]]in <sup>15</sup>N [[izotop]]uyla zenginleşmiş olduğunu gösterdi ki, bu, kaynağın Dünya-dışı olduğunu bir kez daha ortaya koyuyordu.<ref>Engel, Michael H.; Macko, S. A. (September 1, 1997). "Isotopic evidence for extraterrestrial non-racemic amino acids in the Murchison meteorite". Nature 389: 265–268. doi: [http://www.nature.com/nature/journal/v389/n6648/abs/389265a0.html 10.1038/38460].</ref> 2008’de yapılan son inceleme meteorun nükleobazlar içerdiğini göstermiş olup, karbon testleri bu oluşumların hiçbir dünyasal köken göstermediğini ortaya koydu.<ref>Martins, Zita; et al. (2008). "Extraterrestrial nucleobases in the Murchison meteorite". Earth and Planetary Science Letters 270 (1–2): 130–136. doi: http://www.sciencedirect.com/science?_ob=ArticleURL&_udi=B6V61-4S3G406-1&_user=10&_rdoc=1&_fmt=&_orig=search&_sort=d&view=c&_acct=C000050221&_version=1&_urlVersion=0&_userid=10&md5=d14b77a37b5fdfa2f307a1b73badb63e 10.1016/j.epsl.2008.03.026..</ref> |
||
Sayfanın 20.09, 19 Şubat 2019 tarihindeki hâli
| Bileşiğin sınıfı[1] | Yoğunluk (ppm) |
|---|---|
| Aminoasitler | 17-60 |
| Alifatik hidrokarbonlar | >35 |
| Aromatik hidrokarbonlar | 3319 |
| Fullerenler | >100 |
| Karboksilik asitler | >300 |
| Hidrokarboksilik asitler | 15 |
| Pürinler ve pirimidinler | 1.3 |
| Alkoller | 11 |
| Sülfonik asitler | 68 |
| Fosfonik asitler | 2 |
Murchison göktaşı 28 Eylül 1969 tarihinde Avustralya’da adını aldığı yere (Murchison, Victoria) düşen bir göktaşıdır. Organik bileşikleri bolca içeren meteorlar grubunda ve CM karbonlu kondirit grubunda sınıflanır.
100 kg ağırlığında olup, büyüklüğü sayesinde en fazla incelenen meteorlardan biridir. 1970'li yıllarda bu meteor üzerinde yalnızca üçü doğal olan 70 farklı aminoasit keşfedilmiştir.[2][3] Meteor sık rastlanan aminoasitlerden glisin, alanin ve glutamik asiti içerdiği gibi, pek sık rastlanmayan isovaline ve pseudoleucine gibi aminoasitleri de içeriyordu.[4] Bu meteor yaşamın kökeni hakkında o zamana dek mevcut kavramların sarsılmasına yol açmış ve Dünya'daki yaşamın kökeninin Dünya-dışı olabilme olasılığının da var olduğunu ortaya koymuştur. [5] Bu organik bileşiklerden ilginç olanlarından ikisi pürinler ve pirimidinlerdir; çünkü bu moleküller DNA ve RNA’nın temelleri sayılırlar.[6] İncelemeler sonucunda oluşturulan ilk rapor, aminoasitlerin rasemik olduğunu ve dünyasal bir bulaşmanın (kontaminasyon) söz konusu olmayıp, kaynağın Dünya-dışı olduğunu ortaya koydu. Meteorda özel bir aminoasit ailesinde sınıflanan diamino aside de rastlanmıştır.[7] Daha sonra 1997’de yapılan incelemeler enantiomer aminoasitlerin nitrojenin 15N izotopuyla zenginleşmiş olduğunu gösterdi ki, bu, kaynağın Dünya-dışı olduğunu bir kez daha ortaya koyuyordu.[8] 2008’de yapılan son inceleme meteorun nükleobazlar içerdiğini göstermiş olup, karbon testleri bu oluşumların hiçbir dünyasal köken göstermediğini ortaya koydu.[9]
Dipnotlar
- ^ Machalek, Pavel (17 Şubat 2007). "Organic Molecules in Comets and Meteorites and life on Earth" (PDF). Department of Physics and Astronomy, Johns Hopkins University. Erişim tarihi: 7 Ekim 2008.
- ^ Kvenvolden, Keith A. (1970). "Evidence for extraterrestrial amino-acids and hydrocarbons in the Murchison meteorite". Nature. 228 (5275). ss. 923–926. Bilinmeyen parametre
|coauthors=görmezden gelindi (yardım) - ^ Murchison météorite
- ^ Kvenvolden, Keith A.; Lawless, James; Pering, Katherine; Peterson, Etta; Flores, Jose; Ponnamperuma, Cyril, Kaplan, Isaac R.; Moore, Carleton (1970). "for extraterrestrial amino-acids and hydrocarbons in the Murchison meteorite". Nature 228 (5275): 923–926. doi:10.1038/228923a0. .
- ^ Jeremy Bailey, «The Murchison Meteorite, archive » sur Institut d'astronomie de l'Université de Cambridge
- ^ Laurent Sacco, «Les briques de l'ARN ont-elles une origine extraterrestre ?,archive », 18 juin 2008, Futura-Sciences.
- ^ Meierhenrich, Uwe J.; al. (2004). "Identification of diamino acids in the Murchison meteorite". PNAS 101: 9182-9186. doi: 10.1073/pnas.0403043101.
- ^ Engel, Michael H.; Macko, S. A. (September 1, 1997). "Isotopic evidence for extraterrestrial non-racemic amino acids in the Murchison meteorite". Nature 389: 265–268. doi: 10.1038/38460.
- ^ Martins, Zita; et al. (2008). "Extraterrestrial nucleobases in the Murchison meteorite". Earth and Planetary Science Letters 270 (1–2): 130–136. doi: http://www.sciencedirect.com/science?_ob=ArticleURL&_udi=B6V61-4S3G406-1&_user=10&_rdoc=1&_fmt=&_orig=search&_sort=d&view=c&_acct=C000050221&_version=1&_urlVersion=0&_userid=10&md5=d14b77a37b5fdfa2f307a1b73badb63e 10.1016/j.epsl.2008.03.026..