Susurluk Kazası: Revizyonlar arasındaki fark
[kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
→Susurluk Raporları ve Etkileri: aynı paragrafın 2 kere kullanılması. |
k Geniş ölçüde düzenleme yapıldı, Düzenle şablonu kaldırıldı |
||
1. satır: | 1. satır: | ||
{{Kaynaksız}} |
{{Kaynaksız}} |
||
⚫ | '''Susurluk kazası''' ya da '''Susurluk skandalı''', [[3 Kasım]] [[1996]]'da saat 19.25 sularında [[Balıkesir]]-[[Bursa]] karayolunda [[Susurluk]] ilçesi [[Çatalceviz]] mevkiinde meydana gelen trafik kazası sonucu, devlet-polis-mafya ilişkilerinin ortaya çıkması ile patlak veren skandal. Türkiye Cumhuriyeti tarihinin en önemli skandallarındandır. |
||
{{düzenle|Aralık 2011}} |
|||
⚫ | '''Susurluk |
||
Kazanın ardından kamuoyu, "[[devlet]], [[siyaset]], [[mafya]]" üçgeninde yasa dışı ilişkilerin ortaya çıkartılmasını talep etti. "[[Aydınlık İçin Bir Dakika Karanlık]]" ismi verilen sivil toplum eylemleriyle ve medyanın desteği ile üstü örtülen ilişkilerin ve faaliyetlerin açıklanmasını talep etti. |
Kazanın ardından kamuoyu, "[[devlet]], [[siyaset]], [[mafya]]" üçgeninde yasa dışı ilişkilerin ortaya çıkartılmasını talep etti. "[[Sürekli Aydınlık İçin Bir Dakika Karanlık Eylemi|Sürekli Aydınlık İçin Bir Dakika Karanlık]]" ismi verilen sivil toplum eylemleriyle ve medyanın desteği ile üstü örtülen ilişkilerin ve faaliyetlerin açıklanmasını talep etti. |
||
== Kaza == |
== Kaza == |
||
[[DYP]] Şanlıurfa milletvekili [[Sedat Edip Bucak]], [[İstanbul]] Kemalettin Eröge Polis Okulu Müdürü [[Hüseyin Kocadağ]], ''Mehmet Özbay'' sahte kimlikli [[Abdullah Çatlı]] ile [[1970]] doğumlu Gonca Us, [[1 Kasım]] [[1996]] günü akşam saatlerinde [[Kuşadası]] Onura Otel'e gelmişlerdir. Bucak'a ait 06 AC 600 plakalı Mercedes marka siyah renkli otomobille |
[[Doğru Yol Partisi|DYP]] Şanlıurfa milletvekili [[Sedat Edip Bucak]], [[İstanbul]] Kemalettin Eröge Polis Okulu Müdürü [[Hüseyin Kocadağ]], ''Mehmet Özbay'' sahte kimlikli [[Abdullah Çatlı]] ile [[1970]] doğumlu Gonca Us, [[1 Kasım]] [[1996]] günü akşam saatlerinde [[Kuşadası]] Onura Otel'e gelmişlerdir. Bucak'a ait 06 AC 600 plakalı Mercedes marka siyah renkli otomobille Hüseyin Kocadağ yönetiminde İstanbul'a gitmek üzere yola çıkan grup, [[3 Kasım]] [[1996]] günü saat 19.25 sularında [[Susurluk]] ilçesi Çatalceviz mevkiinde benzin istasyonundan yola çıkan [[Hasan Gökçe]] yönetimindeki 20 RC 721 plakalı kamyona çarparak trafik kazası yapmıştır. Bu kaza, basın literatürüne "Susurluk skandalı" veya "Susurluk kazası" olarak geçmiştir. |
||
Kazada, Mercedes'i kullanan |
Kazada, Mercedes'i kullanan Hüseyin Kocadağ, üzerinde ''Mehmet Özbay'' kimliği bulunan Abdullah Çatlı ve ''Melahat Özbay'' sahte kimlikli Gonca Us ölmüş, DYP Şanlıurfa Milletvekili Sedat Bucak yaralı olarak kurtulmuştur. Olay sonrası [[Devlet Güvenlik Mahkemesi|DGM]] Sedat Edip Bucak hakkında soruşturma açmış ve hakkında 2 yıl hapis cezası istenmiştir.<ref name="Ankara">{{Web kaynağı | başlık = Alparslan Türkeş "Susurluk Kazası Suikast Olabilir." | url = http://ilef.ankara.edu.tr/susurluk/ | arşivtarihi = 8 Aralık 2008 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20081208004351/http://ilef.ankara.edu.tr/susurluk/ | yayıncı = [[Ankara Üniversitesi İletişim Fakültesi]] | erişimtarihi = 24 Kasım 2018 }}</ref> |
||
== Olay hakkında hazırlanan raporlar == |
== Olay hakkında hazırlanan raporlar == |
||
=== I. Susurluk raporu ve eleştirileri === |
=== I. Susurluk raporu ve eleştirileri === |
||
Birinci Susurluk Raporu, MİT tarafından hazırlanmış ve doğruluğu üzerinde pek çok kuşkular bulunan bir rapordur. En çok |
Birinci Susurluk Raporu, [[Millî İstihbarat Teşkilatı|MİT]] tarafından hazırlanmış ve doğruluğu üzerinde pek çok kuşkular bulunan bir rapordur. En çok milliyetçi çizgideki '''Alparslan Türkeş'in Susurluk beyanatı'''<ref name="Türkeş">{{Web kaynağı | başlık = Alparslan Türkeş "Susurluk Kazası Suikast Olabilir." | url = https://www.youtube.com/watch?v=kfXtUm45TSY | yayıncı = youtube.com | erişimtarihi = 24 Kasım 2018 }}</ref> dahil pek çok siyasi kesimden raporun doğruluğunun şüpheli olduğu biçiminde tepkiler almıştır. Manipülasyon olduğu da beyan edilmiştir. |
||
=== II. Susurluk Raporu === |
=== II. Susurluk Raporu === |
||
24. satır: | 23. satır: | ||
=== Yargı Aşaması ve DGM Savcısı Fezlekesi === |
=== Yargı Aşaması ve DGM Savcısı Fezlekesi === |
||
* DGM Savcılık Fezlekesi<ref name="TBMM">{{Kitap kaynağı | başlık = İfade tutanakları Susurluk belgeleri, 1. cilt | url = https://books.google.com.tr/books?id=YeDuAAAACAAJ&dq=%C4%B0fade+tutanaklar%C4%B1+Susurluk+belgeleri&hl=tr&sa=X&ved=0ahUKEwj046mIuO3eAhWIqaQKHRGnC48Q6AEIKDAA | yayıncı = Scala Yayıncılık | yazar = Türkiye Büyük Millet Meclisi Susurluk Araştırma Komisyonu | yıl = 1997 | isbn = 9789757132141 | erişimtarihi = 24 Kasım 2018 }}</ref> |
|||
* DGM Savcılık Fezlekesi [http://akgul.bilkent.edu.tr/Dava/susurluk/fezleke/] |
|||
* Bilkent Susurluk Portalı [http://siyaset.bilkent.edu.tr/susurluk/aciklama.html] |
|||
== Susurluk Raporları ve Etkileri == |
== Susurluk Raporları ve Etkileri == |
||
Kazanın ardından kamuoyu, "[[devlet]], [[siyaset]], [[mafya]]" üçgeninde yasa dışı ilişkilerin ortaya çıkartılmasını talep etti. "[[Aydınlık İçin Bir Dakika Karanlık]]" ismi verilen sivil toplum eylemleriyle ve medyanın desteği ile üstü örtülen ilişkilerin ve faaliyetlerin açıklanmasını talep etti. |
Kazanın ardından kamuoyu, "[[devlet]], [[siyaset]], [[mafya]]" üçgeninde yasa dışı ilişkilerin ortaya çıkartılmasını talep etti. "[[Sürekli Aydınlık İçin Bir Dakika Karanlık]]" ismi verilen sivil toplum eylemleriyle ve medyanın desteği ile üstü örtülen ilişkilerin ve faaliyetlerin açıklanmasını talep etti. |
||
Gelişmelerin ardından hazırlanan 1. Susurluk Raporu'nun olayı kapatmaya yönelik olmasının anlaşılması üzerine ülke çapında akşamları ışık kapatma olayları başlamıştır. |
Gelişmelerin ardından hazırlanan 1. Susurluk Raporu'nun olayı kapatmaya yönelik olmasının anlaşılması üzerine ülke çapında akşamları ışık kapatma olayları başlamıştır. |
||
36. satır: | 34. satır: | ||
==== Kaza nasıl oldu? ==== |
==== Kaza nasıl oldu? ==== |
||
Kazada, Mercedes'i kullanan [[Hüseyin Kocadağ]], üzerinde ''Mehmet Özbay'' sahte kimliği bulunan, [[ |
Kazada, Mercedes'i kullanan [[Hüseyin Kocadağ]], üzerinde ''Mehmet Özbay'' sahte kimliği bulunan, [[Interpol Bülteni|Interpol Kırmızı Bülteni]] ile aranan [[katliam]] sanığı Abdullah Çatlı ve ''Melahat Özbay'' sahte kimlikli, sevgilisi Gonca Us ölmüş, [[Doğru Yol Partisi|DYP]] Şanlıurfa Milletvekili [[Sedat Bucak]] yaralı olarak kurtulmuştur. Olay sonrası [[DGM]] [[Sedat Edip Bucak]] hakkında |
||
soruşturma açmış ve hakkında 2 yıl hapis cezası istenmiştir. |
soruşturma açmış ve hakkında 2 yıl hapis cezası istenmiştir. |
||
==== Susurluk Raporu Kritikleri ==== |
==== Susurluk Raporu Kritikleri ==== |
||
Susurluk Olayıyla ilgili olarak MİT'e Susurluk Raporu hazırlatılmış ve bu rapor gazetelere yansıtılmıştır. Bu raporda yanlış ve alakasız konular sıralanmış ve kamuoyu tarafından Susurluk Olayının kapatılması için yazıldığı günün gazetelerinde konuşulmuştur. Raporda "Aynı yıl kurulan [[54. Türkiye |
Susurluk Olayıyla ilgili olarak MİT'e Susurluk Raporu hazırlatılmış ve bu rapor gazetelere yansıtılmıştır. Bu raporda yanlış ve alakasız konular sıralanmış ve kamuoyu tarafından Susurluk Olayının kapatılması için yazıldığı günün gazetelerinde konuşulmuştur. Raporda "Aynı yıl kurulan [[54. Türkiye Hükûmeti|54. Hükümet]] ([[Refah Partisi]] - [[Doğru Yol Partisi]] Koalisyonu) bünyesinde ise İçişleri Bakanlığı görevinde bulunmuş olup, 8 Kasım 1996 tarihinde görevinden istifa etmiştir." denerek [[Mehmet Ağar]] İçişleri Bakanı olarak gösterilmiştir. [[Aydınlık (gazete)|Aydınlık Gazetesi]]'nde çıkartılan bir haber esas alınarak da hiç alakası olmayan şahısların da rapora dahil edildiği, olayın kapatılmaya çalışıldığı kritiği de yapılmıştır. |
||
# I. Susurluk Rapor'unun doğruluğu üzerine kuşkular vardır. |
# I. Susurluk Rapor'unun doğruluğu üzerine kuşkular vardır. |
||
# İlgisiz kimselerde karıştırılarak Susurluk Olayının sulandırıldığı iddia edilmiştir. |
# İlgisiz kimselerde karıştırılarak Susurluk Olayının sulandırıldığı iddia edilmiştir. |
||
# 1. Raporun doğruluğu üzerine kuşkular oluştuğundan Başbakan Mesut Yılmaz tarafından 2. Susurluk Raporu [http://tr.wikisource.org/wiki/Susurluk_Raporu_%28Kutlu_Sava%C5%9F%29 ] Başbakanlık Teftiş Kurulu Başkanı Kutlu Savaş'a hazırlatılmıştır.[http://siyaset.bilkent.edu.tr/susurluk/kutlu/] |
# 1. Raporun doğruluğu üzerine kuşkular oluştuğundan Başbakan Mesut Yılmaz tarafından 2. Susurluk Raporu [http://tr.wikisource.org/wiki/Susurluk_Raporu_%28Kutlu_Sava%C5%9F%29 ] Başbakanlık Teftiş Kurulu Başkanı Kutlu Savaş'a hazırlatılmıştır.[http://siyaset.bilkent.edu.tr/susurluk/kutlu/] |
||
== Kaynakça == |
|||
{{Kaynakça}} |
|||
== İlgili Belgeseller == |
== İlgili Belgeseller == |
||
* [https://www.youtube.com/watch?v=SlHVALr-HZY Duvar Belgeseli Susurluk Bölümü (2009) Hazırlayan: Günel Cantak] |
* [https://www.youtube.com/watch?v=SlHVALr-HZY Duvar Belgeseli Susurluk Bölümü (2009) Hazırlayan: Günel Cantak] |
||
== Ayrıca bakınız == |
== Ayrıca bakınız == |
||
* [[Derin |
* [[Derin devlet]] |
||
* [[Gladio]] |
* [[Gladio]] |
||
* [[Kontrgerilla]] |
* [[Kontrgerilla]] |
||
* [[Ergenekon davaları|Ergenekon davası]] |
* [[Ergenekon davaları|Ergenekon davası]] |
||
* [[54. Türkiye Cumhuriyeti Hükûmeti]] |
* [[54. Türkiye Hükûmeti|54. Türkiye Cumhuriyeti Hükûmeti]] |
||
== Dış bağlantılar == |
== Dış bağlantılar == |
||
{{VikiKaynak|Susurluk Raporu}} |
{{VikiKaynak|Susurluk Raporu}} |
||
* |
* {{Web kaynağı | başlık = Mustafa Akgül tarafından hazırlanan resmi rapor | url = http://akgul.bilkent.edu.tr/Dava/susurluk/aciklama.html | arşivtarihi = 20 Şubat 2015 | arşivurl = http://web.archive.org/web/20150220200701/http://akgul.bilkent.edu.tr/Dava/susurluk/aciklama.html | format = HTML | ad = Mustafa | soyadı = Akgül }} |
||
* |
* {{Web kaynağı | başlık = Kutlu Savaş tarafından hazırlanan resmi rapor | url = http://www.candundar.com.tr/index.php?Did=4384 | arşivtarihi = 1 Aralık 2017 | arşivurl = http://web.archive.org/web/20071201124012/http://www.candundar.com.tr/index.php?Did=4384 | ad = Kutlu | soyadı = Savaş | format = DOC }} |
||
* |
* {{Haber kaynağı | başlık = Susurluk Dosyası | url = http://www.radikal.com.tr/2000/01/28/resim/diger/dosya/susurluk/rapor/kitap/index.html | arşivtarihi = 20 Şubat 2015 | arşivurl = http://web.archive.org/web/20150220201242/http://www.radikal.com.tr/2000/01/28/resim/diger/dosya/susurluk/rapor/kitap/index.html | yayımcı = [[Radikal (gazete)|Radikal]] }} |
||
* |
* {{Haber kaynağı | başlık = 2 yasak sayfa | url = http://arsiv.taraf.com.tr/haber-12-yasak-sayfa-14278/ | arşivtarihi = 20 Şubat 2015 | arşivurl = http://web.archive.org/web/20150220201403/http://arsiv.taraf.com.tr/haber-12-yasak-sayfa-14278/ | yayımcı = [[Taraf (gazete)|Taraf]] }} |
||
* |
* {{Web kaynağı | başlık = "Duvar" Belgeseli'nin Susurluk Bölümü | url = https://www.youtube.com/watch?v=SlHVALr-HZY | yayımcı = Youtube.com }} |
||
{{Türkiye-PKK çatışmaları}} |
{{Türkiye-PKK çatışmaları}} |
Sayfanın 16.40, 24 Kasım 2018 tarihindeki hâli
Bu madde hiçbir kaynak içermemektedir. (Bu şablonun nasıl ve ne zaman kaldırılması gerektiğini öğrenin) |
Susurluk kazası ya da Susurluk skandalı, 3 Kasım 1996'da saat 19.25 sularında Balıkesir-Bursa karayolunda Susurluk ilçesi Çatalceviz mevkiinde meydana gelen trafik kazası sonucu, devlet-polis-mafya ilişkilerinin ortaya çıkması ile patlak veren skandal. Türkiye Cumhuriyeti tarihinin en önemli skandallarındandır.
Kazanın ardından kamuoyu, "devlet, siyaset, mafya" üçgeninde yasa dışı ilişkilerin ortaya çıkartılmasını talep etti. "Sürekli Aydınlık İçin Bir Dakika Karanlık" ismi verilen sivil toplum eylemleriyle ve medyanın desteği ile üstü örtülen ilişkilerin ve faaliyetlerin açıklanmasını talep etti.
Kaza
DYP Şanlıurfa milletvekili Sedat Edip Bucak, İstanbul Kemalettin Eröge Polis Okulu Müdürü Hüseyin Kocadağ, Mehmet Özbay sahte kimlikli Abdullah Çatlı ile 1970 doğumlu Gonca Us, 1 Kasım 1996 günü akşam saatlerinde Kuşadası Onura Otel'e gelmişlerdir. Bucak'a ait 06 AC 600 plakalı Mercedes marka siyah renkli otomobille Hüseyin Kocadağ yönetiminde İstanbul'a gitmek üzere yola çıkan grup, 3 Kasım 1996 günü saat 19.25 sularında Susurluk ilçesi Çatalceviz mevkiinde benzin istasyonundan yola çıkan Hasan Gökçe yönetimindeki 20 RC 721 plakalı kamyona çarparak trafik kazası yapmıştır. Bu kaza, basın literatürüne "Susurluk skandalı" veya "Susurluk kazası" olarak geçmiştir.
Kazada, Mercedes'i kullanan Hüseyin Kocadağ, üzerinde Mehmet Özbay kimliği bulunan Abdullah Çatlı ve Melahat Özbay sahte kimlikli Gonca Us ölmüş, DYP Şanlıurfa Milletvekili Sedat Bucak yaralı olarak kurtulmuştur. Olay sonrası DGM Sedat Edip Bucak hakkında soruşturma açmış ve hakkında 2 yıl hapis cezası istenmiştir.[1]
Olay hakkında hazırlanan raporlar
I. Susurluk raporu ve eleştirileri
Birinci Susurluk Raporu, MİT tarafından hazırlanmış ve doğruluğu üzerinde pek çok kuşkular bulunan bir rapordur. En çok milliyetçi çizgideki Alparslan Türkeş'in Susurluk beyanatı[2] dahil pek çok siyasi kesimden raporun doğruluğunun şüpheli olduğu biçiminde tepkiler almıştır. Manipülasyon olduğu da beyan edilmiştir.
II. Susurluk Raporu
ile ilgili metin bulabilirsiniz. |
Birinci Susurluk Raporu üzerine Başbakan Mesut Yılmaz Başbakanlık Müsteşarı Kutlu Savaş'a yeni Susurluk Raporu hazırlattırmıştır.
III. Susurluk Raporu
ile ilgili metin bulabilirsiniz. |
TBMM tarafından görevlendirilen Mehmet Elkatmış başkanlığında CHP'den de Fikri Sağlar'ın katıldığı susurluk komisyonu da bir rapor hazırlamıştır. TBMM Susurluk Komisyonu Raporu:
Yargı Aşaması ve DGM Savcısı Fezlekesi
- DGM Savcılık Fezlekesi[3]
Susurluk Raporları ve Etkileri
Kazanın ardından kamuoyu, "devlet, siyaset, mafya" üçgeninde yasa dışı ilişkilerin ortaya çıkartılmasını talep etti. "Sürekli Aydınlık İçin Bir Dakika Karanlık" ismi verilen sivil toplum eylemleriyle ve medyanın desteği ile üstü örtülen ilişkilerin ve faaliyetlerin açıklanmasını talep etti.
Gelişmelerin ardından hazırlanan 1. Susurluk Raporu'nun olayı kapatmaya yönelik olmasının anlaşılması üzerine ülke çapında akşamları ışık kapatma olayları başlamıştır.
1. Susurluk Raporun doğruluğu üzerine kuşkular oluştuğundan Başbakan Mesut Yılmaz tarafından Başbakanlık Teftiş Kurulu Başkanı Kutlu Savaş'a 2. Susurluk Raporu [1] hazırlatılmıştır.[2]
Kaza nasıl oldu?
Kazada, Mercedes'i kullanan Hüseyin Kocadağ, üzerinde Mehmet Özbay sahte kimliği bulunan, Interpol Kırmızı Bülteni ile aranan katliam sanığı Abdullah Çatlı ve Melahat Özbay sahte kimlikli, sevgilisi Gonca Us ölmüş, DYP Şanlıurfa Milletvekili Sedat Bucak yaralı olarak kurtulmuştur. Olay sonrası DGM Sedat Edip Bucak hakkında soruşturma açmış ve hakkında 2 yıl hapis cezası istenmiştir.
Susurluk Raporu Kritikleri
Susurluk Olayıyla ilgili olarak MİT'e Susurluk Raporu hazırlatılmış ve bu rapor gazetelere yansıtılmıştır. Bu raporda yanlış ve alakasız konular sıralanmış ve kamuoyu tarafından Susurluk Olayının kapatılması için yazıldığı günün gazetelerinde konuşulmuştur. Raporda "Aynı yıl kurulan 54. Hükümet (Refah Partisi - Doğru Yol Partisi Koalisyonu) bünyesinde ise İçişleri Bakanlığı görevinde bulunmuş olup, 8 Kasım 1996 tarihinde görevinden istifa etmiştir." denerek Mehmet Ağar İçişleri Bakanı olarak gösterilmiştir. Aydınlık Gazetesi'nde çıkartılan bir haber esas alınarak da hiç alakası olmayan şahısların da rapora dahil edildiği, olayın kapatılmaya çalışıldığı kritiği de yapılmıştır.
- I. Susurluk Rapor'unun doğruluğu üzerine kuşkular vardır.
- İlgisiz kimselerde karıştırılarak Susurluk Olayının sulandırıldığı iddia edilmiştir.
- 1. Raporun doğruluğu üzerine kuşkular oluştuğundan Başbakan Mesut Yılmaz tarafından 2. Susurluk Raporu [3] Başbakanlık Teftiş Kurulu Başkanı Kutlu Savaş'a hazırlatılmıştır.[4]
Kaynakça
- ^ "Alparslan Türkeş "Susurluk Kazası Suikast Olabilir."". Ankara Üniversitesi İletişim Fakültesi. 8 Aralık 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Kasım 2018.
- ^ "Alparslan Türkeş "Susurluk Kazası Suikast Olabilir."". youtube.com. Erişim tarihi: 24 Kasım 2018.
- ^ Türkiye Büyük Millet Meclisi Susurluk Araştırma Komisyonu (1997). İfade tutanakları Susurluk belgeleri, 1. cilt. Scala Yayıncılık. ISBN 9789757132141. Erişim tarihi: 24 Kasım 2018.
İlgili Belgeseller
Ayrıca bakınız
Dış bağlantılar
ile ilgili metin bulabilirsiniz. |
- Akgül, Mustafa. "Mustafa Akgül tarafından hazırlanan resmi rapor". 20 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (HTML) arşivlendi.
- Savaş, Kutlu. "Kutlu Savaş tarafından hazırlanan resmi rapor". 1 Aralık 2017 tarihinde kaynağından (DOC) arşivlendi.
- "Susurluk Dosyası". Radikal. 20 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- "2 yasak sayfa". Taraf. 20 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ""Duvar" Belgeseli'nin Susurluk Bölümü". Youtube.com.