Dost Muhammed Han: Revizyonlar arasındaki fark

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Etkileşimli olarak geçmişe göz at
[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
← Önceki sürümle aradaki farkSonraki sürümle aradaki fark →
İçerik silindi İçerik eklendi
GörselVikimetin
Nushirevan11 (mesaj | katkılar)
Devriyeler
32.158 değişiklik
Değişiklik özeti yok
Değişiklik özeti yok
1. satır: 1. satır:
{{kaynaksız}}
{{kaynaksız}}
{{diğer anlamı|Dost Muhammed}}
{{diğer anlamı|Dost Muhammed}}
{{Kraliyet bilgi kutusu
⚫
[[Dosya:Dost Mohammad Khan of Afghanistan with his son.jpg|thumb]]'''Dost Muhammed Han''' ([[1793]], [[Herat]] - [[9 Haziran]] [[1863]], [[Herat]], [[Afganistan]]), [[Afganistan]] hükümdarı ([[1826]]-[[1863]]) ve [[Barakzay Hanedanı]]'nın kurucusu. [[Birleşik Krallık]] ve [[Rusya]] arasında siyasal mücadele alanı olduğu bir dönemde Afganistan'ın bağımsızlığını korumuştur.
| isim = Dost Muhammed Han<br />{{dil|ps|دوست محمد خان}}
| başlık =
| resim = Dost Mohammad Khan of Afghanistan.jpg
| resim_boyutu =
| altyazı =
| veraset = [[Afganistan hükümdarları listesi|Afganistan Emiri]]
| hüküm_süresi = 1845 – 9 Haziran 1863
| taç_giymesi =
| önce_gelen = [[Ekber Han]]
| sonra_gelen = [[Şir Ali Han]]

| veraset1 = [[Afganistan hükümdarları listesi|Afganistan Emiri]]
| hüküm_süresi1 = 1826 – 2 Ağustos 1839
| taç_giymesi1 =
| önce_gelen1 = [[Eyüb Şah Dürrani]]
| sonra_gelen1 = [[Şüca Şah Dürrani]]
| veliaht =
| eşi =
| çocukları =
| tam ismi =
| hanedan = [[Barakzay Hanedanı]]
| babası = ''Serdar'' Payinda Han Muhammedzai (Serfiraz Han)
| annesi = Zeyneb Begüm
| doğum_tarihi = {{Doğum tarihi|1793|12|27}}
| doğum_yeri = [[Kandehar]], [[Dürrânîler|Dürrânî İmparatorluğu]]
| ölüm_tarihi = {{Ölüm tarihi ve yaşı|1863|6|9|1793|12|27}}
| ölüm_yeri = [[Herat]], [[Afganistan Emirliği]]
| defin_tarihi =
| defin_yeri =
| dini = [[Sünni İslam]]
| meslek =
| imza =
| modül =
}}
⚫
'''Dost Muhammed Han''' (27 Aralık 1793, [[Herat]] - 9 Haziran 1863, [[Herat]], [[Afganistan]]), [[Afganistan]] hükümdarı (1826-1863) ve [[Barakzay Hanedanı]]'nın kurucusu. [[Birleşik Krallık]] ve [[Rusya]] arasında siyasal mücadele alanı olduğu bir dönemde Afganistan'ın bağımsızlığını korumuştur.


Barakzay kabilesinin önderi Payenda Han'ın çok sayıdaki çocuğundan biriydi. [[1816]]'da, Afgan emiri Mahmud Şah'ın, veziri ve aynı zamanda kabilenin başkanı Fahd Han'ı öldürtmesi üzerine Barakzaylar ayaklandı. Sekiz yıl süren iç savaş, Barakzayların zaferiyle sonuçlandı. Dost Muhammed, kabilenin en güçlü üyesi durumuna geldi ve [[1826]]'da tahta çıktı.
Barakzay kabilesinin önderi Payenda Han'ın çok sayıdaki çocuğundan biriydi. [[1816]]'da, Afgan emiri Mahmud Şah'ın, veziri ve aynı zamanda kabilenin başkanı Fahd Han'ı öldürtmesi üzerine Barakzaylar ayaklandı. Sekiz yıl süren iç savaş, Barakzayların zaferiyle sonuçlandı. Dost Muhammed, kabilenin en güçlü üyesi durumuna geldi ve [[1826]]'da tahta çıktı.
9. satır: 44. satır:
Bununla birlikte, Kabil'deki İngiliz birliklerinin ve Şuca'nın durumu hızla kötüye gitti. Şuca bir ayaklanmada öldürüldü; kentten geri çekilmeye çalışan [[Birleşik Krallık|İngiliz]] birlikleri kılıçtan geçirildi. [[1843]]'te İngilizlerin Afganistan'dan çekilmesinden sonra, Dost Muhammed bir kez daha tahta geçirildi. Ardından, ülkenin uzak yöreleri üzerinde merkezi denetimi yeniden kurmaya çalıştı ve bunda bir ölçüde başarılı oldu. Ayrıca, [[1855]] ve [[1857]]'de dostluk antlaşmaları imzaladığı İngilizlerle de bir uzlaşma sağladı. [[Haziran]] [[1863]]'te damadının komutasındaki birlikleri [[Herat]] kentini ele geçirdi, Dost Muhammed de birkaç gün sonra Herat'ta öldü.
Bununla birlikte, Kabil'deki İngiliz birliklerinin ve Şuca'nın durumu hızla kötüye gitti. Şuca bir ayaklanmada öldürüldü; kentten geri çekilmeye çalışan [[Birleşik Krallık|İngiliz]] birlikleri kılıçtan geçirildi. [[1843]]'te İngilizlerin Afganistan'dan çekilmesinden sonra, Dost Muhammed bir kez daha tahta geçirildi. Ardından, ülkenin uzak yöreleri üzerinde merkezi denetimi yeniden kurmaya çalıştı ve bunda bir ölçüde başarılı oldu. Ayrıca, [[1855]] ve [[1857]]'de dostluk antlaşmaları imzaladığı İngilizlerle de bir uzlaşma sağladı. [[Haziran]] [[1863]]'te damadının komutasındaki birlikleri [[Herat]] kentini ele geçirdi, Dost Muhammed de birkaç gün sonra Herat'ta öldü.


== Kaynakça ==
{{başlangıç kutusu}}
{{s-off}}
{{Kaynakça}}

⚫
{{sıra kutusu| önce = [[Eyüb Şah Dürrani]] | başlık= [[Afganistan hükümdarları listesi|Afganistan Emiri]] | yıllar= 1826 - 1839 | sonra= [[Şüca Şah Dürrani]]}}
{{s-start}}
⚫
{{sıra kutusu| önce = [[Ekber Han]] | başlık= [[Afganistan hükümdarları listesi|Afganistan Emiri]] | yıllar= 1845 - 1863 | sonra= [[Şir Ali Han]]}}
{{s-hou|[[Barakzay Hanedanı]]|27 Aralık|1793|9 Haziran|1863}}
{{bitiş kutusu}}
{{s-reg}}
{{s-bef|before=[[Ekber Han]]}}
⚫
{{s-ttl|title=[[Afganistan hükümdarları listesi|Afganistan Emiri]]|years=1845-1863}}
{{s-aft|after=[[Şir Ali Han]]}}
|-
{{s-bef|before=[[Eyüb Şah Dürrani]]}}
⚫
{{s-ttl|title=[[Afganistan hükümdarları listesi|Afganistan Emiri]]|years=1826-1839}}
{{s-aft|after=[[Şüca Şah Dürrani]]}}
{{s-end}}

{{Afganistan devlet başkanları}}
{{Afganistan devlet başkanları}}


Sayfanın 21.01, 20 Ağustos 2018 tarihindeki hâli

Başlığın diğer anlamları için Dost Muhammed sayfasına bakınız.
Dost Muhammed Han
Peştuca: دوست محمد خان
Afganistan Emiri
Hüküm süresi1845 – 9 Haziran 1863
Önce gelenEkber Han
Sonra gelenŞir Ali Han
Afganistan Emiri
Hüküm süresi1826 – 2 Ağustos 1839
Önce gelenEyüb Şah Dürrani
Sonra gelenŞüca Şah Dürrani
Doğum27 Aralık 1793(1793-12-27)
Kandehar, Dürrânî İmparatorluğu
Ölüm9 Haziran 1863 (69 yaşında)
Herat, Afganistan Emirliği
HanedanBarakzay Hanedanı
BabasıSerdar Payinda Han Muhammedzai (Serfiraz Han)
AnnesiZeyneb Begüm
DiniSünni İslam

Dost Muhammed Han (27 Aralık 1793, Herat - 9 Haziran 1863, Herat, Afganistan), Afganistan hükümdarı (1826-1863) ve Barakzay Hanedanı'nın kurucusu. Birleşik Krallık ve Rusya arasında siyasal mücadele alanı olduğu bir dönemde Afganistan'ın bağımsızlığını korumuştur.

Barakzay kabilesinin önderi Payenda Han'ın çok sayıdaki çocuğundan biriydi. 1816'da, Afgan emiri Mahmud Şah'ın, veziri ve aynı zamanda kabilenin başkanı Fahd Han'ı öldürtmesi üzerine Barakzaylar ayaklandı. Sekiz yıl süren iç savaş, Barakzayların zaferiyle sonuçlandı. Dost Muhammed, kabilenin en güçlü üyesi durumuna geldi ve 1826'da tahta çıktı.

Birleşik Krallık ve Rusya'nın Afganistan üzerindeki nüfuz kazanma girişimleri, Dost Muhammed'i iki büyük devlet arasında dengeci bir politika izlemeye zorladı. Ayrıca Dost Muhammed, iç savaş sırasında merkezi yönetimin denetiminden çıkan toprakları geri almaya çalıştı. Dost Muhammed'in ya kendilerine düşman olduğunu ya da Rusların ülkeye sızmasına karşı direnemediğini düşünen İngilizler, Afganistan'da dolaysız bir rol oynamaya çalıştılar. Önce, Dost Muhammed ile görüşme yaptılar; bunun başarısızlıkla sonuçlanması üzerine sürgündeki Afgan emiri Şüca Şah Dürrani'ye askeri destek verdiler. 1839'da başkent Kabil'de İngiliz birliklerinin yardımıyla Şuca'yı tahta geçirmeye çalıştılar. Bu harekat, I. İngiliz-Afgan Savaşı'na (1839-1842) yol açtı. 1840'ta ailesi İngilizlere esir düşünce Dost Muhammed, İngiliz birliklerine teslim oldu.

Bununla birlikte, Kabil'deki İngiliz birliklerinin ve Şuca'nın durumu hızla kötüye gitti. Şuca bir ayaklanmada öldürüldü; kentten geri çekilmeye çalışan İngiliz birlikleri kılıçtan geçirildi. 1843'te İngilizlerin Afganistan'dan çekilmesinden sonra, Dost Muhammed bir kez daha tahta geçirildi. Ardından, ülkenin uzak yöreleri üzerinde merkezi denetimi yeniden kurmaya çalıştı ve bunda bir ölçüde başarılı oldu. Ayrıca, 1855 ve 1857'de dostluk antlaşmaları imzaladığı İngilizlerle de bir uzlaşma sağladı. Haziran 1863'te damadının komutasındaki birlikleri Herat kentini ele geçirdi, Dost Muhammed de birkaç gün sonra Herat'ta öldü.

Kaynakça

Dost Muhammed Han
Doğumu: 27 Aralık 1793 Ölümü: 9 Haziran 1863
Resmî unvanlar
Önce gelen
Ekber Han 		Afganistan Emiri
1845-1863 		Sonra gelen
Şir Ali Han
Önce gelen
Eyüb Şah Dürrani 		Afganistan Emiri
1826-1839 		Sonra gelen
Şüca Şah Dürrani
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Dost_Muhammed_Han&oldid=19907066" sayfasından alınmıştır