Pavia: Revizyonlar arasındaki fark

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Etkileşimli olarak geçmişe göz at
[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
← Önceki sürümle aradaki farkSonraki sürümle aradaki fark →
İçerik silindi İçerik eklendi
GörselVikimetin
k →‎top: düzeltme AWB ile
düzeltme AWB ile
43. satır: 43. satır:
| nüfus_metro =
| nüfus_metro =
| zaman_dilimi = [[Orta Avrupa Zaman Dilimi|OAZD]]
| zaman_dilimi = [[Orta Avrupa Zaman Dilimi|OAZD]]
| utc_offset = +1
| utc_offset = [[UTC+01:00]]
| zaman_dilimi_DST=
| zaman_dilimi_DST=
| utc_offset_DST =
| utc_offset_DST =
237. satır: 237. satır:
*The [[Borromeo College]] (Ital. ''Almo Collegio Borromeo''), founded in 1561 by [[Carlo Borromeo]], is the oldest college at the University of Pavia in northern Italy.
*The [[Borromeo College]] (Ital. ''Almo Collegio Borromeo''), founded in 1561 by [[Carlo Borromeo]], is the oldest college at the University of Pavia in northern Italy.
*The [[Ghislieri College]] (Ital. ''Collegio Ghislieri''), founded in 1567 by [[Pope Pius V]], is the second ancient college in Pavia, with the other first being [[Almo Collegio Borromeo]], and one of the most ancient [[colleges]] in Italy and co-founder of the [[IUSS Pavia|IUSS]], located in Pavia as well. Collegio Ghislieri is a 450 years old Italian institution committed to promote University studies on the basis of merit, hosting around 200 pupils (males and females) who attend all faculties in [[University of Pavia|Pavia State University]], offering them logistic and cultural opportunities such as scholarships, lectures, conferences, a 100,000 volumes library (the third one among private libraries in Northern Italy), foreign languages courses. Each year about 30 new students coming from all over the country are selected by public contest. Founded by Pope Pius V (Antonio Ghislieri) in 1567, since 18th century laically managed, nowadays under the High Patronage of the Presidency of the Italian Republic, it is ranked among high qualifying institutions by the Italian Ministry for Education and University.
*The [[Ghislieri College]] (Ital. ''Collegio Ghislieri''), founded in 1567 by [[Pope Pius V]], is the second ancient college in Pavia, with the other first being [[Almo Collegio Borromeo]], and one of the most ancient [[colleges]] in Italy and co-founder of the [[IUSS Pavia|IUSS]], located in Pavia as well. Collegio Ghislieri is a 450 years old Italian institution committed to promote University studies on the basis of merit, hosting around 200 pupils (males and females) who attend all faculties in [[University of Pavia|Pavia State University]], offering them logistic and cultural opportunities such as scholarships, lectures, conferences, a 100,000 volumes library (the third one among private libraries in Northern Italy), foreign languages courses. Each year about 30 new students coming from all over the country are selected by public contest. Founded by Pope Pius V (Antonio Ghislieri) in 1567, since 18th century laically managed, nowadays under the High Patronage of the Presidency of the Italian Republic, it is ranked among high qualifying institutions by the Italian Ministry for Education and University.
*The [[IUSS Pavia]] or the "Istituto Universitario di Studi Superiori" of Pavia (Eng. ''IUSS School for Advanced Studies'') is a higher learning institute located in Pavia, [[Italy]]. It was founded in 1997 by the [[University of Pavia]], the [[Borromeo College]] and the [[Ghislieri College]], supported by the Italian Minister of Education. It is shaped according to the [[Scuola Normale Superiore di Pisa]] model and reunites all the five colleges of Pavia, forming the [[Pavia Study System]].
*The [[IUSS Pavia]] or the "Istituto Universitario di Studi Superiori" of Pavia (Eng. ''IUSS School for Advanced Studies'') is a higher learning institute located in Pavia, [[İtalya]]. It was founded in 1997 by the [[University of Pavia]], the [[Borromeo College]] and the [[Ghislieri College]], supported by the Italian Minister of Education. It is shaped according to the [[Scuola Normale Superiore di Pisa]] model and reunites all the five colleges of Pavia, forming the [[Pavia Study System]].


-->
-->

Sayfanın 21.53, 29 Ocak 2018 tarihindeki hâli

Pavia
Città di Pavia
Pavia'dan görüntüler
Pavia'nin İtalya ve Lombardiya Bölgesi'nde konumu
Pavia'nin İtalya ve Lombardiya Bölgesi'nde konumu
Ülkeİtalya İtalya
BölgeLombardiya
İlPavia ili (PV)
İdare
 • Belediye BaşkanıAlessandro Cattaneo (PdL)
Yüzölçümü
 • Toplam62 km²
Rakım62 m
Nüfus
 (30.6.2010)Kaynak: ISTAT
 • Toplam71.345
 • Yoğunluk1.144/km²
Zaman dilimi[[UTCUTC+01:00]] (OAZD)
Alan kodu0382

Pavia, kuzeybatı İtalya'daki Lombardiya bölgesinin ve Pavia ili'nin merkezi olan şehir ve yerel idare bakımından bir komün.

Antik Romalılar döneminde "Ticinum" adı ile bilinen şehri 568-774 döneminde "Lombard Krallığı" başkentliği yapmıştır. Tarihsel gelişmeler Pavia'da çok önemli artistik ve sosyal miraslar bırakmışlardır.

Pavia bir şeref unvanı olarak İtalyan yerleşimlerine verilen "Şehir (Citta)" unvanını Avusturya İmparatorluğu tarafından 1836'da "Città Regie della Lombardia nel Regno Lombardo-Veneto (Lombardo_Veneto Krallığı'nın Lombardia Krallık Şehri)" olarak almıştır.

Coğrafi konum

Pavia şehri kuzey İtalya'da Lombardiya'nın güneydoğusunda "Ticino Nehri" üzerinde bu nehirin Po Nehri'ne katılma mevkinin 12 km yukarısında konumlanmıştır. Milano Pavia'nın 35 km kuzeyinde; Genova 90 km güneyinde ve Torino 110 km batısında bulunurlar.

İklim

Pavia Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haz. Tem. Ağus. Eylül Ekim Kasım Aralık
En yüksek ısı (°C) 3,9 7,7 13,4 18,4 23,3 27,2 29,8 28,6 24,6 17,6 10,0 4,9
En düşük ısı (°C) -2,0 -0,4 3,4 7,1 11,4 15,0 17,1 16,5 13,5 8,7 3,6 -0,3
Toplam aylik yağış
ortalamasi (mm)		 57 56 69 74 74 60 48 52 59 88 81 64

Tarihçe

Pavia yerleşimi antik Romalılardan önceye kadar gider. Yaşlı Pliny'ye göre "Laevi" ve "Marici" adlı Ligüryen kabileler tarafından kurulmuştur. Batlamyusa göre ise şehri kuranlar "İnsubres" kabilesidir.

Antik Roma döneminde şehrin ismi Ticinum olarak bilinmekteydi ve bir "municipium" olarak önemliydi. Roma İmparatorluğu çağlaraında önemli bir askeri merkez "castrum" idi. Antik Roma için "Ticinum"'un startejik önemi "Arminum (Rimini)" den Po Nehriin takip edip "Augusta Taurinorum (Torino)" 'ya giden, "Via Aemilia" eyolu üzerinde önemli bir menzil olmasıydı. 476'da Odoacer rakibi olan "Falvius Orestes"'i Pavia'ya kuşatri ve şehri eleine geçirdi. Bundan sonra Odoacer şehri yağmalayıp tümüyle yıktı. Orestes Piacenza'ya kaçtı. Odoaer onu takip etti ve öldürdü ve Orontes'in Batı Roma İmparatoru olan Romulus Augustus'da imparatorluk tahtından indirdi. Bu olay tarihçilerce Batı Roma İmparatorluğu'nun sonu olarak kabul edilir.

Sonradan şehrin Latince ismi (olasilikla Papa'ya atıfla) Papia oldu. Bazen her iki antik ad kullanılarak 'Ticinum Papia olarak anılmıştır. Yıllar geçtikçe "Papia" şehrin şimdiki adı olan Paviaya değişmiştir.

Gotlar idaresi altındayken Pavia onların en önemli müstahkem kalesi idi. I. Justinianos'un İtalya'yı tekrar eline geçirmek için İtalya'ya gönderdiği Belisarius karşısında Gotların son direnme noktası Pavia kalesi oldu.

Lombardlar İtalya'ya girip İtalyan topraklarını ellerine geçirmeye başlayınca kurdukları "Lombard Krallıği" için 568-774 dönemine başkentleri Pavia olmuştur. Bu kralalık zayıflayıp Dükler tarafından idare edilmeye başlanınca Pavia "Zaban" adlı Lombard dükün merkezi oldu ama aynı zamanda çok zayıf Lombard Krallığı'nın idari başkenti olarak görev yaptı.

"Desiderius" adlı zayıf Lombard Kralı hükümdarlığı sırasında yıllarca tamir görmeyen Pavia kalesinin savunma gücü çok azalmisti. Haziran 774de Frankların Kralı Şarlman Pavia kalesini kısa süren bir kuşatmadan sonra eline geçirdi ve kendini Lombardlar Kralı ilan etti. Pavia İtalyan Krallığı başkenti ve İtalya Krallarını taç giyme törenlerinin yapıldığı şehir olarak görevine 12. yüzyıla kadar devam etti. 1004de II. Heinrich (Kutsal Roma İmparatoru'na karşı onun İtalya Krallığı olarak taç giymesine Pavia halkı itiraz edip isyan etti ve imparator bu isyanı pek kanlı olarak bastırdı.

12. yüzyılda İtalya Krallığı otoritesi hemen zayıflayıp hiçe inmişti. Pavia 12. yüzyılda kendikendini bir belediye meclis ile bağımsız olarak idare etme imtiyazı alıp bir bağımsız şehir konumuna girdi. İtalyan Ortaçağlar tarihinin önemli Guelfolar ve Ghibellinolar arasındaki politik ayrılıklar ve savaşlar sırasında Pavia genellikle Ghibellinolar İmparatorluk taraftarı idi. Buna başlıca neden, Pavia'nın Milano şehri ile olan rakipliği idi. İmparator aleyhine kurulan Lombard Ligi ittifakına Pavia katılmadı. Papaya karşı İtalya'da imparatorluğun egemenliğini korumak için Friedrich Barbarossa 1158-1177 döneminde 5 adet İtalya seferi yaptı; Pavia tarafından desteklendi ama bu seferler bir sonuç ortaya çıkarmadı.

Bundan sonraki yüzyıllarda Pavia önemli ve İtalya tarihi için aktif bir şehir olma niteliğini sürdürdü.

1329da IV. Ludwig (Kutsal Roma İmparatoru) İtalya'da bulunmaktayken Kardeşi Rudolf'un oğulları II. Rudolf ve I.Ruprecht ve mirasçılarına "Ren Palatın Kontuluğu"nu bağışladı.

Pavia Milano'nun üstünlüğüne karşı yüzyıllarca direnmişti. Fakat 1359da Milano'da hüküm süren Visconti Hanedanı'ndan II. Galeazzo Visconti şehri eline geçirdi. Kardeşi Matteo Visconti ile Visconti idaresindeki toprakları bölüşüp batı Lombardiya'yı idareye başladı. 1262de sarayını Pavia'ya nakledip 1378de orada ölene kadar hükümdarlık yaptı. Visconti idaresi altında Pavia bir artistik ve entelektüel merkez oldu. 1361de eski bir hukuk okulu yerine Pavia Üniversitesi kuruldu ve çok geçmeden bu üniversite çok büyük isim yaparak Avrupa'nın her ülkesinden öğrenci çekmeye başladı.

Valois hanedanı ile Habsburg hanedanı arasındaki 1494-1559 dönemindeki İtalya Savaşları sırasında Pavia imparator taraftarı idi. 1525de Fransa Kralı I. François ile kutsal Roma Germen İmparatoru ve İspanya Kralı olan V. Karl orduları arasında yapılan Pavia Savaşı'nda Fransa Kralı yenilip esir düştü.

Bu savaş Pavia şehri için bir dönüm noktası oldu. Bu savaştan sonra Pavia devamlı İspanyol-imparatorluk idaresi altında kaldı. Bu dönemde şehirde eskisi gibi imparator ve papalık taraftarları arasındaki siyasi çatışmalar Fransa taraftarları ve imparator taraftarları arasındaki siyasi çatışmalara dönüştü. Pavia'nın İspanyollar tarafından idaresi 1713e kadar sürdü.

1713de İspanya Veraset Savaşı (1700-1715) sırasında Pavia Avusturya tarafından işgal edildi. Pavia'nın Avusturya tarafından idaresi 1796ya kadar devam etti. Avusturya idaresi altına iken İmparatoriçe Maria Theresia tarafından Pavia Üniversitesinin desteklenmesi ile şehrin entelektüel hayatı yeniden canlandırıldı ve dönemin hümanistleri ve bilim adamları çalışmak için Pavia'yı seçmeye başladılar.

1796da Napolyon Bonapart emrinde bulunan Fransız ordusu İtalya'ya hücuma ve istilaya geçti. Pavia Fransız idaresi altına, Fransız uydusu olan "Tranpadana Cumhuriyeti" (796-1797), sonra "Ticino" deparmanı olarak "Cisalpine Cumhuriyeti" (1792-1802) ve "Olona deparmanı" nın bir komünü olarak "İtalyan Cumhuriyeti" (1802-1805) tarafından idare edildi ve sonunda Fransız impartorluğu parçası oldu.

1814 Viyana Kongresi tarafından kuzey İtalya şehirleri ve Pavia Regno "Lombardo–Veneto Krallığı" olarak Avusturya idaresi altına verildi. Pavia iki bölgeden oluşan bu krallığın Lombarde bölgesinde "Pavia ili" olarak idare edildi.

1859da İkinci İtalyan Bağımsızlık Savaşı'ndan sonra ve ertesi yıl ülke birleştirilip İtalya Krallığı ilan edilince Pavia İtalya Krallığının bir parçası oldu.

Pavia 1872ye kadar bir askeri bir kale olarak etrafı surlar ve tabyalarla çevrili idi. O yıl tabyalar ve surların altları halka açıldı; bulvarlar ve parklar yapıldı; ama duvarlar 1901 kadar yıkılmadı. 1901de duvarlar yıkılarak yerine şehre bir çevre yolu yapıldı.

Demografi

Pavia'nin nüfusu (30.6.2010 tahminleri itibarıyla) 71.345 kişi olup nüfus yoğunluğu 1.144 kişi/km² olur. 19. ve 20. yy/da sehir nüfusunun gelişimi şu gösterimde incelenebilir:[1]

Kişi

Ekonomi

Pavia ve etrafındaki araziler İtalya için çok önemli tarım alanları olup buralarda bağcılık, pirinç üretimi ve tahıl üretimi çok önemlidir. Hizmet sektörü şehirde çok önemlidir ve bu sektörde bulunan bazı kurumlar tüm İtalya'da tanınmaktadır. Bunların en başında en eski Avrupa üniversiteleri içinde bulunan tarihsel "Pavia Universitesi" ve "IRCSS Policlinico San Matteo" adli hastanesi gelmektedir.

Komşu komünler

Pavia komunünün şu komünlerle ortak sınırları bulunur: Borgarello, Carbonara al Ticino, Certosa di Pavia, Cura Carpignano, Marcignago, San Genesio ed Uniti, San Martino Siccomario, Sant'Alessio con Vialone, Torre d'Isola, Travacò Siccomario, Valle Salimbene, Bereguardo

Kardeş şehirler

Pavia'nin şu kentlerle kardeş şehir bağlantıları bulunur:

Görülecek yerler


Yüksek eğitim

Resimler

Pavia
  • La Cupola Arnaboldi (1882)
    La Cupola Arnaboldi (1882)
  • Pavia - "San michele maggiore Katedrali"
    Pavia - "San michele maggiore Katedrali"
  • Pavia - eski sehir surlari disinda tarihsel gelismis olan Ticino adli semt
    Pavia - eski sehir surlari disinda tarihsel gelismis olan Ticino adli semt
  • Pavia - "Ponte Coperto" Koprusu
    Pavia - "Ponte Coperto" Koprusu
  • Pavia - eski bir kopru yikintisi
    Pavia - eski bir kopru yikintisi
  • Pavia - geceleyin Ponte Coperto
    Pavia - geceleyin Ponte Coperto
  • Pavia - Piazza Leonardo da Vincideki ortacaglaradan kalma kuleler
    Pavia - Piazza Leonardo da Vincideki ortacaglaradan kalma kuleler
  • Pavia - "Ponte della Libertà Koprusu"
    Pavia - "Ponte della Libertà Koprusu"
  • Pavia Universites "Aula Magna"
    Pavia Universites "Aula Magna"
  • Pavia - Borromeo Koleji
    Pavia - Borromeo Koleji
  • Pavia - Kartuziyan Manastiri
    Pavia - Kartuziyan Manastiri


Kaynakça

  1. ^ Kaynak İtalyanca Wikipedia [1] ve Ispanyolca Wikipedia [2] Pavia maddeleri

Ayrıca bakınız

Dış bağlantılar

"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Pavia&oldid=19497969" sayfasından alınmıştır