Paul Ehrenfest: Revizyonlar arasındaki fark

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Etkileşimli olarak geçmişe göz at
[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
← Önceki sürümle aradaki farkSonraki sürümle aradaki fark →
İçerik silindi İçerik eklendi
GörselVikimetin
Aybeg (mesaj | katkılar)
Devriyeler
47.324 değişiklik
Düzenlendi, anlaşılmaz cümle silindi. "Ek bilgi" ise zaten metinde mevcut.
10. satır: 10. satır:
| ölüm_yeri = [[Amsterdam]]
| ölüm_yeri = [[Amsterdam]]
| ölüm_sebebi = [[İntihar]]
| ölüm_sebebi = [[İntihar]]
| vatandaşlığı = [[Avusturya]](1920) asıllı [[Hollanda]]lı(1933)
| vatandaşlığı = [[Avusturya]] (1922'den önce)<br />[[Hollanda]] (1922'den sonra)
| milliyeti = [[Avusturya]]
| milliyeti = [[Avusturya]]
| dini = [[Yahudi]]
| dalı = [[Matematik]], [[fizik]]
| dalı = [[Matematik]],[[Fizik]]
| çalıştığı_yerler = [[Leiden Üniversitesi]]
| çalıştığı_yerler = [[Leiden Üniversitesi]]
| alma_mater = Technische Hochschule,[[Viyana Üniversitesi]],Göttingen Üniversitesi
| alma_mater = Technische Hochschule, [[Viyana Üniversitesi]], [[Göttingen Üniversitesi]]
| doktora_hocası = [[Ludwig Boltzmann]]
| doktora_hocası = [[Ludwig Boltzmann]]
| doktora_öğrencileri = [[Johannes Martinus Burgers]]<br />[[Hendrik Casimir]]<br />[[Dirk Coster]]<br />[[Samuel Goudsmit]]<br />[[Hendrik Kramers]]<br />[[Roelf Krans]]<br />[[Arend Joan Rutgers]]<br />[[Jan Tinbergen]]<br />[[Jan Tresling]]<br />[[George Uhlenbeck]]
| doktora_öğrencileri = [[Johannes Martinus Burgers]]<br />[[Hendrik Casimir]]<br />[[Dirk Coster]]<br />[[Samuel Goudsmit]]<br />[[Hendrik Kramers]]<br />[[Roelf Krans]]<br />[[Arend Joan Rutgers]]<br />[[Jan Tinbergen]]<br />[[Jan Tresling]]<br />[[George Uhlenbeck]]
| etkilendikleri = [[Albert Einstein]]
| etkilendikleri = [[Albert Einstein]]
| etkiledikleri = Ralph Kronig,Mark Kac
| etkiledikleri = Ralph Kronig, Mark Kac
| önemli_başarıları = [[Kuantum Fiziği]]
| önemli_başarıları = [[Kuantum fiziği]]
| ödüller =
| ödüller =
| imza =
| imza =
| ek_bilgi =
| ek_bilgi = [[Matematikçi]] Tatyana Pavlovna Ehrenfest'in Babası ,[[Matematikçi]]Tatyana Afanasyeva'nın Kocası idi
}}
}}


29. satır: 28. satır:


== Biyografisi ==
== Biyografisi ==
Yahudi bir aileden Paul Ehrenfest [[Moravya]] [[Loštice]]'de doğdu ve Viyana'da büyüdü. Ailesi, Sigmund Ehrenfest ve Johanna Jellinek bir bakkal işletiyordu. Ailenin aşırı dindar bulunmamasına rağmen, Paul İbranice ve Yahudi halkının tarihi eğitimi aldı. Daha sonraları hep [[Yahudi]] köklerini vurguladı. Ehrenfest ilkokulda çok başarılı olmasına rağmen lise hayatı pek parlak geçmedi. En sevdiği ders ise [[Matematik]]ti. Franz Josef Gymnasium'una geçtikten sonra derslerindeki eski başarılarını tekrar yakaladı, [[1899]]'da final sınavları geçti. Technische Hochschule'de kimya alanında ihtisas yapmasına rağmen [[Viyana]] Üniversitesinde Ludwig Boltzmann'ın teklifiyle termodinamik ve kinetik teorisi üzerine dersler aldı. Bu derslerin onun üzerinde derin bir etkisi vardı. Gelecekte yapacakları çalışmalar için ilham veriyordu. Bu arada sıvılarla ilgili (sıvı, katı cisimlerin hareket ve Hertz mekanik) mekaniği Katı cisimlerin hareketi üzerine bir tez hazırladı. [[23 Haziran]] [[1904]] Viyana'da doktorasını aldı. [[1904]] den [[1905]]'e kadar Viyana'da kaldı. [[21 Aralık]] [[1904]] tarihinde, kendisine çalışmalarında yardımcı olan Rus matematikçi Tatyana Alexeyevna Afanasyeva ile ([[1876]]-[[1964]]) evlendi. İki kızı ve iki oğlu vardı: Tatyana ('Tanja') ([[1905]]-[[1984]]), matematikçi, Galinka ('Galja') ([[1910]]-[[1979]]) çocuk kitapları yazarı ve illüstratör, Paul Jr('Pavlik')([[1915]]-[[1939]]) Fizikçi ve Vassily ('Wassik') ([[1918]]-[[1933]]).<ref>{{Kitap kaynağı|last1=Kumar|first1=Manjit|title=Quantum: Einstein, Bohr, and the Great Debate about the Nature of Reality|url=http://books.google.com/?id=gdevQQAACAAJ&dq=manjit+kumar&cd=3|accessdate=5 February 2010|year=2009|publisher= Icon Books|isbn=978-1-84831-035-3|page=296|chapter=Einstein Forgets Relativity}}</ref>. Ehrenfest [[Eylül]] [[1906]] tarihlinde [[Göttingen]] döndü. Ehrenfest Boltzmann'ı tekrar göremedi ve [[6 Eylül]] [[Trieste]] yakınlarındaki [[Duino]]'ya taşınarak yaşamını burada sürdürdü. Ehrenfest; Boltzmann'ın başarılarını geniş bir anma yazısında yayınlanmıştır. Eşiyle birlikte, Ehrenfest birkaç yıldır istatistiksel mekanik üzerinde çalıştı; istatistiksel mekanik ilglili makalesi [[1911]] yılına kadar yayımlanmadı.Temel hipotezler, çözülmemiş sorulara net sınırlarının belirlenmesi ve akıllıca seçilmiş şeffaf örneklerle genel ilkelerin bir açıklama keskin bir mantıksal analizler yaptı.
Paul Ehrenfest, [[Yahudiler|Yahudi]] bir ailenin oğlu olarak [[Moravya]] [[Loštice]]'de doğdu ve Viyana'da büyüdü. Ailesi, Sigmund Ehrenfest ve Johanna Jellinek bir bakkal işletiyordu. Ailenin aşırı dindar bulunmamasına rağmen, Paul İbranice ve Yahudi tarihi eğitimi aldı. Daha sonraları hep Yahudi köklerini vurguladı. Ehrenfest ilkokulda çok başarılı olmasına rağmen lise hayatı pek parlak geçmedi. En sevdiği ders ise [[matematik]]ti. Franz Josef Gymnasium'una geçtikten sonra derslerindeki eski başarılarını tekrar yakaladı, [[1899]]'da final sınavlarını geçti. Technische Hochschule'de kimya alanında ihtisas yapmasına rağmen [[Viyana Üniversitesi]]'nde Ludwig Boltzmann'ın teklifiyle termodinamik ve kinetik teorisi üzerine dersler aldı. Bu derslerin onun üzerinde derin bir etkisi vardı. Gelecekte yapacakları çalışmalar için ilham veriyordu. Bu arada sıvılarla ilgili (sıvı, katı cisimlerin hareketi ve Hertz mekaniği) bir tez hazırladı. [[23 Haziran]] [[1904]]'te Viyana'da doktorasını aldı. 1904'ten [[1905]]'e kadar Viyana'da kaldı. [[21 Aralık]] 1904 tarihinde, kendisine çalışmalarında yardımcı olan Rus matematikçi Tatyana Alekseyevna Afanasyeva ile ([[1876]]-[[1964]]) evlendi. İki kızı ve iki oğlu vardı: matematikçi Tatyana ('Tanja') ([[1905]]-[[1984]]), çocuk kitapları yazarı ve illüstratör Galinka ('Galja') ([[1910]]-[[1979]]), fizikçi Paul Jr ('Pavlik') ([[1915]]-[[1939]]) ve Vassily ('Wassik') ([[1918]]-[[1933]]).<ref>{{Kitap kaynağı|last1=Kumar|first1=Manjit|title=Quantum: Einstein, Bohr, and the Great Debate about the Nature of Reality|url=http://books.google.com/?id=gdevQQAACAAJ&dq=manjit+kumar&cd=3|accessdate=5 February 2010|year=2009|publisher= Icon Books|isbn=978-1-84831-035-3|page=296|chapter=Einstein Forgets Relativity}}</ref>. Ehrenfest [[Eylül]] [[1906]] tarihinde [[Göttingen]]'e döndü. Ehrenfest Boltzmann'ı tekrar göremedi ve [[6 Eylül]]'de [[Trieste]] yakınlarındaki [[Duino]]'ya taşınarak yaşamını burada sürdürdü. Ehrenfest; Boltzmann'ın başarılarını geniş bir anma yazısında yayınlanmıştır. Eşiyle birlikte, Ehrenfest birkaç yıldır istatistiksel mekanik üzerinde çalıştı; istatistiksel mekanik ilgili makalesi [[1911]] yılına kadar yayımlanmadı. Temel hipotezler, çözülmemiş sorulara net sınırlarının belirlenmesi ve akıllıca seçilmiş şeffaf örneklerle genel ilkelerin bir açıklama keskin bir mantıksal analizler yaptı.


== Einstein'le ==
== Einstein ile ==
Ehrenfest özellikle Einstein ve Bohr'a yakındı. Onun daveti üzerine Einstein, [[1920]] yılında Leiden Üniversitesi profesörlük teklifini kabul etti. Yılda birkaç hafta Leiden Üniversitesinde dersler verecek ve bu süre içinde Einstein Ehrenfest'in evinde kalacaktı. [[1923]] yılında [[Einstein]], 6 hafta boyunca orada kaldı, [[Berlin]]'deki aşırı Nasyonelistlerin tehditleri altında yaşamı sürdüremezdi. Lorentz 'doktora ([[Aralık]] [[1925]]) 50. yıldönümü vesilesiyle Ehrenfest gelişmekte olan kuantum teorisi ile ilgili bilimsel farklılıkları uzlaştırmak için bir girişim içinde, Leiden Üniversitesine [[Bohr]] ve [[Einstein]]'ın her ikisini de davet etti.<ref>[http://www.lorentz.leidenuniv.nl/history/colloquium/colloquium.html seminar series]</ref>
Ehrenfest özellikle Einstein ve Bohr'a yakındı. Onun daveti üzerine Einstein, [[1920]] yılında Leiden Üniversitesi'nin profesörlük teklifini kabul etti. Yılda birkaç hafta Leiden Üniversitesinde dersler verecek ve bu süre içinde Einstein Ehrenfest'in evinde kalacaktı. [[1923]] yılında [[Einstein]], 6 hafta boyunca orada kaldı, [[Berlin]]'deki aşırı milliyetçilerin tehditleri altında yaşamını sürdüremezdi.[[Dosya:Ehrenfeststudents.jpg|thumb|200px|Ehrenfest'in öğrencileri, [[Leiden]], [[1924]]. Sağdan sola: [[Gerhard Heinrich Dieke]], [[Samuel Abraham Goudsmit]], [[Jan Tinbergen]], Paul Ehrenfest, [[Ralph Kronig]] ve [[Enrico Fermi]]]]
[[Dosya:Ehrenfeststudents.jpg|thumb|200px|Ehrenfest'in Öğrencileri, [[Leiden]] [[1924]]. Sağdan-Sola: [[Gerhard Heinrich Dieke]], [[Samuel Abraham Goudsmit]], [[Jan Tinbergen]], Paul Ehrenfest, [[Ralph Kronig]], ve [[Enrico Fermi]]]]


== Son Yılları ==
== Son yılları ==
[[Mayıs]] [[1931]]'de yakın arkadaşları ile yaptığı yazışmalar onu şiddetli depresyon içerisinde olduğunu gösteriyordu. Einstein, [[Ağustos]] [[1932]]'de Ehrenfest'in iş yükünün azaltılabilmesi için Leiden Üniversitesi Kurulu'na yazdığı mektupta onun için ne denli endişelendiğini gösterir. [[25 Eylül]] [[1933]] tarihinde [[Amsterdam]]'da depresyon ile yaptığı savaşı kaybetti.[[25 Eylül]] [[1933]]'de intihar ederek yaşamına son verdi.<ref>{{Kitap kaynağı|last1=Farmelo|first1=Graham|title=The Strangest Man: The Hidden Life of Paul Dirac, Quantum Genius.|year=2009|publisher= Faber and Faber|isbn=0-571-22278-1|page=|232}}</ref><ref>{{Kitap kaynağı|last1=Trogemann|first1=Georg|last2=Nitussov|first2=Alexander Y.|last3=Ernst|first3=Wolfgang|title=Computing in Russia: the history of computer devices and information technology revealed|url=http://books.google.com/?id=FFDvJTO9leIC&pg=PA60&lpg=PA60|accessdate=15 June 2009|year=2001|publisher= Vieweg+Teubner Verlag|isbn=978-3-528-05757-2|page=60|chapter=Paul Ehrenfest}}</ref>
[[Mayıs]] [[1931]]'de yakın arkadaşları ile yaptığı yazışmalar onu şiddetli depresyon içerisinde olduğunu gösteriyordu. Einstein, [[Ağustos]] [[1932]]'de Ehrenfest'in iş yükünün azaltılabilmesi için Leiden Üniversitesi Kurulu'na yazdığı mektupta onun için ne denli endişelendiğini gösterir. [[25 Eylül]] [[1933]] tarihinde [[Amsterdam]]'da depresyon ile yaptığı savaşı kaybetti. [[25 Eylül]] [[1933]]'te intihar ederek yaşamına son verdi.<ref>{{Kitap kaynağı|last1=Farmelo|first1=Graham|title=The Strangest Man: The Hidden Life of Paul Dirac, Quantum Genius.|year=2009|publisher= Faber and Faber|isbn=0-571-22278-1|page=|232}}</ref><ref>{{Kitap kaynağı|last1=Trogemann|first1=Georg|last2=Nitussov|first2=Alexander Y.|last3=Ernst|first3=Wolfgang|title=Computing in Russia: the history of computer devices and information technology revealed|url=http://books.google.com/?id=FFDvJTO9leIC&pg=PA60&lpg=PA60|accessdate=15 June 2009|year=2001|publisher= Vieweg+Teubner Verlag|isbn=978-3-528-05757-2|page=60|chapter=Paul Ehrenfest}}</ref>


== Kaynakça ==
== Kaynakça ==

Sayfanın 09.27, 20 Ağustos 2017 tarihindeki hâli

Paul Ehrenfest
Paul Ehrenfest
DoğumPaul Ehrenfest
18 Ocak 1880
Moravia
Ölüm25 Eylül 1933
Amsterdam
Ölüm sebebiİntihar
MilliyetAvusturya
VatandaşlıkAvusturya (1922'den önce)
Hollanda (1922'den sonra)
Mezun olduğu okul(lar)Technische Hochschule, Viyana Üniversitesi, Göttingen Üniversitesi
Kariyeri
DalıMatematik, fizik
Çalıştığı kurumlarLeiden Üniversitesi
Doktora
danışmanı		Ludwig Boltzmann
Doktora öğrencileriJohannes Martinus Burgers
Hendrik Casimir
Dirk Coster
Samuel Goudsmit
Hendrik Kramers
Roelf Krans
Arend Joan Rutgers
Jan Tinbergen
Jan Tresling
George Uhlenbeck
EtkilendikleriAlbert Einstein
EtkiledikleriRalph Kronig, Mark Kac

Paul Ehrenfest (18 Ocak 1880 - 25 Eylül 1933), Avusturya asıllı Hollandalı fizikçi, kuantum mekaniği ile istatistiksel mekanik ve ilişkiler alanında büyük katkılarda bulundu, faz geçişi ve Ehrenfest teoremi teorisi de dahil olmak üzere birçok geliştirmeyi sağlamıştır.

Biyografisi

Paul Ehrenfest, Yahudi bir ailenin oğlu olarak Moravya Loštice'de doğdu ve Viyana'da büyüdü. Ailesi, Sigmund Ehrenfest ve Johanna Jellinek bir bakkal işletiyordu. Ailenin aşırı dindar bulunmamasına rağmen, Paul İbranice ve Yahudi tarihi eğitimi aldı. Daha sonraları hep Yahudi köklerini vurguladı. Ehrenfest ilkokulda çok başarılı olmasına rağmen lise hayatı pek parlak geçmedi. En sevdiği ders ise matematikti. Franz Josef Gymnasium'una geçtikten sonra derslerindeki eski başarılarını tekrar yakaladı, 1899'da final sınavlarını geçti. Technische Hochschule'de kimya alanında ihtisas yapmasına rağmen Viyana Üniversitesi'nde Ludwig Boltzmann'ın teklifiyle termodinamik ve kinetik teorisi üzerine dersler aldı. Bu derslerin onun üzerinde derin bir etkisi vardı. Gelecekte yapacakları çalışmalar için ilham veriyordu. Bu arada sıvılarla ilgili (sıvı, katı cisimlerin hareketi ve Hertz mekaniği) bir tez hazırladı. 23 Haziran 1904'te Viyana'da doktorasını aldı. 1904'ten 1905'e kadar Viyana'da kaldı. 21 Aralık 1904 tarihinde, kendisine çalışmalarında yardımcı olan Rus matematikçi Tatyana Alekseyevna Afanasyeva ile (1876-1964) evlendi. İki kızı ve iki oğlu vardı: matematikçi Tatyana ('Tanja') (1905-1984), çocuk kitapları yazarı ve illüstratör Galinka ('Galja') (1910-1979), fizikçi Paul Jr ('Pavlik') (1915-1939) ve Vassily ('Wassik') (1918-1933).[1]. Ehrenfest Eylül 1906 tarihinde Göttingen'e döndü. Ehrenfest Boltzmann'ı tekrar göremedi ve 6 Eylül'de Trieste yakınlarındaki Duino'ya taşınarak yaşamını burada sürdürdü. Ehrenfest; Boltzmann'ın başarılarını geniş bir anma yazısında yayınlanmıştır. Eşiyle birlikte, Ehrenfest birkaç yıldır istatistiksel mekanik üzerinde çalıştı; istatistiksel mekanik ilgili makalesi 1911 yılına kadar yayımlanmadı. Temel hipotezler, çözülmemiş sorulara net sınırlarının belirlenmesi ve akıllıca seçilmiş şeffaf örneklerle genel ilkelerin bir açıklama keskin bir mantıksal analizler yaptı.

Einstein ile

Ehrenfest özellikle Einstein ve Bohr'a yakındı. Onun daveti üzerine Einstein, 1920 yılında Leiden Üniversitesi'nin profesörlük teklifini kabul etti. Yılda birkaç hafta Leiden Üniversitesinde dersler verecek ve bu süre içinde Einstein Ehrenfest'in evinde kalacaktı. 1923 yılında Einstein, 6 hafta boyunca orada kaldı, Berlin'deki aşırı milliyetçilerin tehditleri altında yaşamını sürdüremezdi.

Ehrenfest'in öğrencileri, Leiden, 1924. Sağdan sola: Gerhard Heinrich Dieke, Samuel Abraham Goudsmit, Jan Tinbergen, Paul Ehrenfest, Ralph Kronig ve Enrico Fermi

Son yılları

Mayıs 1931'de yakın arkadaşları ile yaptığı yazışmalar onu şiddetli depresyon içerisinde olduğunu gösteriyordu. Einstein, Ağustos 1932'de Ehrenfest'in iş yükünün azaltılabilmesi için Leiden Üniversitesi Kurulu'na yazdığı mektupta onun için ne denli endişelendiğini gösterir. 25 Eylül 1933 tarihinde Amsterdam'da depresyon ile yaptığı savaşı kaybetti. 25 Eylül 1933'te intihar ederek yaşamına son verdi.[2][3]

Kaynakça

  1. ^ Kumar, Manjit (2009). "Einstein Forgets Relativity". Quantum: Einstein, Bohr, and the Great Debate about the Nature of Reality. Icon Books. s. 296. ISBN 978-1-84831-035-3. Erişim tarihi: 5 February 2010. 
  2. ^ Farmelo, Graham (2009). The Strangest Man: The Hidden Life of Paul Dirac, Quantum Genius. Faber and Faber. ISBN 0-571-22278-1.  "232" yazısı görmezden gelindi (yardım)
  3. ^ Trogemann, Georg; Nitussov, Alexander Y.; Ernst, Wolfgang (2001). "Paul Ehrenfest". Computing in Russia: the history of computer devices and information technology revealed. Vieweg+Teubner Verlag. s. 60. ISBN 978-3-528-05757-2. Erişim tarihi: 15 June 2009. 

Dış bağlantılar

"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Paul_Ehrenfest&oldid=18984152" sayfasından alınmıştır