Adalet Yürüyüşü (2017): Revizyonlar arasındaki fark

Vikipedi, özgür ansiklopedi
[kontrol edilmemiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
II. Niveles (mesaj | katkılar)
Pragdon tarafından yapılan 18851032 sayılı değişiklik geri alınıyor. Tartışma sayfasını kullanın önce bekliyorum
Pragdon (mesaj | katkılar)
Gerekçe: + vandalizm amaçlı değişiklik
1. satır: 1. satır:
{{taraflı}}

{{Diğer|Adalet yürüyüşü}}
{{Diğer|Adalet yürüyüşü}}
{{Sivil çatışma bilgi kutusu
{{Sivil çatışma bilgi kutusu

Sayfanın 09.03, 11 Temmuz 2017 tarihindeki hâli

2017 Adalet yürüyüşü
2017 Adalet yürüyüşünde Ankara'dan İstanbul'a kadar izlenen 450 km'lik rota
Tarih 15 Haziran 2017 - 9 Temmuz 2017
Yer Ankara, Bolu, Düzce, Sakarya, Kocaeli, İstanbul
Sebep Hükümet baskısını, kitlesel tasfiyeleri ve adli süreçlerdeki hukuksuzları protesto etmek için
Hedef Hukukun üstünlüğü, yargı reformu, özgür basın ve ifade özgürlüğü
Yöntem Ankara'dan İstanbul'a 450 kilometrelik yürüyüş ve ardından Maltepe, İstanbul'da düzenlenen miting
Sonuç On binlerce kişi yürüdü ve yüz binlercesi Maltepe'deki mitinge katıldı
Taraflar
Yürüyüşe katılanlar
  • Herhangi bir siyasi parti ya da kuruluşun organizasyonunda bağımsız olarak sivil vatandaşların katılımı, siyasetçilerin siyasi kimliklerinden bağımsız katılımları
Yürüyüş karşıtları
Öne çıkan kişiler
Yürüyüşe katılanlar Yürüyüş karşıtları
Sayı
"Yüz binlerce"[1][2]
Kayıplar
Yürüyüşe katılan 1 kişi kalp krizi geçirerek hayatını kaybetti.[3]

Adalet yürüyüşü, Cumhuriyet Halk Partisi Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu'nun Ankara'dan İstanbul'a kadar adalet talebiyle yürümesi olayıdır. Kemal Kılıçdaroğlu yürüyüş kararını, Cumhuriyet Halk Partisi İstanbul Milletvekili Enis Berberoğlu'na yirmi beş yıl hapis cezası ve tutuklama kararı verilmesi sonrasında aldı. Yürüyüş, 15 Haziran 2017'de Ankara'da Güven Park'ta başlamış ve 9 Temmuz 2017'de İstanbul, Maltepe'de sonlandırılmıştır. 420 kilometrelik yolu 25 günde yürüyen Kılıçdaroğlu, yürüyüşün sonunda Maltepe'de bir miting de düzenledi.[4]

Öncesi

19 Ocak 2014'te Suriye'ye giden üç TIR, Hatay'da Adana TMK 10. madde ile yetkili savcılık talimatıyla Kırıkhan Savcılığı tarafından durduruldu ve TIR'lara refakat eden araç içerisindekiler ve TIR içerisinde yer alan bir kişi, Kırıkhan Başsavcısı ve Kırıkhan savcısına, Millî İstihbarat Teşkilatı (MİT) mensubu olduklarını ve araç içerisinde yer alan malzemelerin "devlet sırrı" niteliğinde olduğunu ifade etti. Dönemin Hatay valisi, personelin MİT personeli olduğu ve araçların MİT'e ait olduğu belirtilen talimat yazısıyla tır aranmadan jandarma tarafından yola devam etmesine izin verildi. Fakat TIR'ların önü daha sonra polislerce kesildi fakat daha sonra emniyet güçler geri çekilmesiyle TIR yoluna devam ederek Suriye'ye geçti.[5] Cumhuriyet gazetesi 29 Mayıs 2015 tarihinde "İşte Erdoğan'ın yok dediği silahlar" başlığıyla konu ile ilgili haber yayımladı.[6] Haberin içeriğinde MİT'e ait bir TIR'ın içinde Suriye'ye götürülen silahların görüntüleri ortaya çıktığı belirtildi. Ayrıca MİT'e ait TIR'larla Suriye'deki gruplara silah ve cihatçı sevk edildiği iddia edildi, kanıt olarak da savcılık dosyasından alındığını belirtilen görüntüler verildi. Aynı gün Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu Telekomünikasyon İletişim Başkanlığı'ndan gönderilen yazı üzerine haber kaldırıldı.[7] Yasaklanan bu görüntülerde, ilaç kutularının altından çıkan havan topu mermileri ve diğer mühimmat yer aldı.[5]

Haber sonrası CHP İzmir Milletvekili ve Eski AİHM Yargıcı Rıza Türmen hükümetin istifa etmesi gerektiğini söyledi.[8] Halkların Demokratik Partisi (HDP) Eş Genel Başkanı Selahattin Demirtaş, parlamentonun onayı olmadan böyle bir şeyin yapılmasının suç teşkil ettiğini söyledi.[9] Milliyetçi Hareket Partisi (MHP) Genel Başkanı Devlet Bahçeli, MİT TIR'larının Adana'da durdurulmasını aylarca 'ihanet' olarak nitelendirdiğini hatırlattı.[10] Dönemin başbakanı Ahmet Davutoğlu, TIR'lar "Türkmenlere gidiyordu" dedi.[11] Cumhurbaşkanı Erdoğan, "Avukatıma talimatı verdim, davayı anında açtım. Bu haberi özel haber olarak yapan kişi de öyle zannediyorum ki bunun bedelini ağır ödeyecek." dedi.[12] Erdoğan, TRT 1'deki Cumhurbaşkanı Özel Yayını programında MİT TIR'larına yönelik operasyon ve Cumhuriyet gazetesinin yayımladığı haberle ilgili soru üzerine Erdoğan, bunun Bayırbucak Türkmenleriyle alakalı bir konu olduğunu ve söz konusu haberin Türkiye'nin imajına gölge düşürmeye çalıştığını söyledi.[12] Cumhuriyet gazetesi Genel Yayın Yönetmeni Can Dündar, Erdoğan'ın sözlerinden sonra 2 Haziran 2015'te "Tehdidi bırak, bu 20 soruya yanıt ver!" başlıklı bir yazı yazdı.[13] Erdoğan, 24 Kasım 2015'te verdiği demeçte MİT TIR'larının durdurulmasıyla ilgili "O ihaneti biliyorsunuz değil mi. İşte onlar, Türkmenlere insani yardım götüren TIR'lardı. Silah varsa ne olacak, yoksa ne olacak?" diye konuştu.[14] Açılan soruşturmada Can Dündar ile Cumhuriyet Ankara Temsilcisi Erdem Gül'ün tutuklanmasına karar verildi.[15]

Gelişimi

Berberoğlu'nun tutuklanması

14 Haziran 2017'de MİT TIR'ları görüntülerini eski Cumhuriyet gazetesi genel yayın yönetmeni Can Dündar'a verdiği suçlamasıyla yargılanan CHP İstanbul Milletvekili Enis Berberoğlu'na yirmi beş yıl hapis cezası ve tutuklama kararı verildi.[16] "Devletin gizli kalması gereken bilgi ve belgelerini askeri ve siyasal casusluk amacıyla temin etme" ve "FETÖ/PDY silahlı terör örgütüne bilerek ve isteyerek yardım etme" suçlarından yargılanan Berberoğlu'na ilkin müebbet ardından "failin geleceği üzerindeki olası etkileri" sebebiyle indirim takdiri kullanılarak ceza 25 yıla indirildi. Aynı gün CHP, meclisi terk etti.[17] Parti grubuyla olağanüstü gündemle toplanan CHP lideri Kemal Kılıçdaroğlu 15 Haziran'da Ankara'daki Güvenpark'ta saat 11.00'de bir araya geleceklerini duyurdu.[18][19] CNN Türk'tek Ne Oluyor? programında canlı yayına katılan Kılıçdaroğlu, adalet yürüyüşüne dair şu bilgileri verdi: "Elimde sadece 'Adalet' yazan afiş olacak. Yürüyeceğim. Bıçak kemiğe dayandı. Adalet sağlanıncaya kadar yürüyeceğim. Güvenpark'tan başlayacak, (Berberoğlu'nun tutuklu bulunduğu) İstanbul Maltepe Cezaevi'ne yürüyeceğiz. Kaç gün sürer bilmiyorum. Durmadan yürüyeceğiz."[20]

Yürüyüş

15 Haziran'da Kılıçdaroğlu Güvenpark'tan partililer ve halkın desteğiyle elinde "adalet" yazılı bir dövizle yürüyüşe geçti.[21] İlk günün etabı 30 kilometrelik mesafenin katedilmesinin ardından Ankara'daki 75'inci Yıl Hipodromu yakınlarında tamamlandı.[22] Partililer burada CHP'li Çankaya ve Yenimahalle belediyelerince oluşturulan alanda dinlendi. CHP İzmir örgütü 17 Haziran'da saat 10.00'da Cumhuriyet Meydanı'ndan yola çıkıp İstanbul'dan önce Ankara'dan gelen Kılıçdaroğlu önderliğindeki grupla Gebze'de buluşacağını belirterek İzmir'den bir yürüyüş yapacağını duyurdu.[23]

Yürüyüş üçüncü gününde sabah saat 09.00 sıralarında başladı. Kahramankazan'ın girişinde bir açıklama yapan Kılıçdaroğlu, darbe girişimi gecesi Kazan halkının direnişi sayesinde ilçenin isminin Kahramankazan olarak değiştirildiğini hatırlatıp yurttaşlara teşekkür etti.[24]

420 kilometrelik yürüyüş, 25 gün sürdü ve 9 Temmuz 2017'de İstanbul, Maltepe'de son buldu.[4] Kılıçdaroğlu yürüyüşün son bulduğu Maltepe'de bir miting düzenledi. Burada, yürüyüşün gerekçesini ve adalet taleplerini yineledi.[4][25]

Tepkiler

  • Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, "Anayasayı ayaklar altına alarak vatandaşı sokağa dökmek, ne milletin yararınadır ne bizim. Yollar yürünmekle aşınmaz. Eğer yargı bu tür baskılar altında kalırsa, biz yargıdan adaleti nasıl bekleyeceğiz? Ve ürkeklik, yargıya baskı, kusura bakmayın, adaletin gelişini sağlamaz. Öyle elde ‘Adalet’ pankartlarıyla dolaşmak da adaleti getirmez. [...] Yargı yarın sizi de bir yere çağırırsa şaşmayın. Bizim birliğimiz çok önemli. Böyle Ramazan ayı içerisinde milleti sokağa dökmek, böyle bir işe başlamak doğru değil." sözlerini kullandı.[26]
  • Yürüyüşün provokasyona açık olduğunu söyleyen Başbakan Binali Yıldırım, "Bu ihtimal uzakta değil tabii, sokağa indiğiniz provokasyon zaman beklenebilir. İçişleri bakanımız konuyu yakından takip ediyor. CHP yöneticileriyle de bu konuda yakın temasta. Ümit ediyorum ki bu meseleye burada son verirler." dedi.[27] Yıldırım başka bir demecinde "Yürüyeceksen darbeye karşı yürüyeceksin. Adalet sokakta bulunmaz, adalet sokakta aranmaz. Adaletin olacağı yer mahkemelerdir." ifadelerini kullandı.[28]
  • Adalet Bakanı Bekir Bozdağ: "Yargılama süreci devam ederken, bu süreci hukuka aykırı olarak etkileyecek biçimde açıklamalar yapmak, yargı mensuplarını hedef göstermek, tahkir ve tehdit etmek açıkça suçtur. Mahkeme kararı halkı sokağa davet ederek denetlenemez."[29]
  • Halkların Demokratik Partisi (HDP) Merkez Yürütme Kurulu (MYK) imzasıyla yayınlanan bir açıklamada Berberoğlu'nun tutuklanmasını kınayarak "Muhalefet partilerine yönelik darbe sürecine boyun eğmeyeceğimizi bir kez daha vurguluyoruz." dedi.[30]
  • HDP Sözcüsü Osman Baydemir, "Selahattin Demirtaş'ın tutuklamasına sessiz kalanlara, biz Demirtaş'ın yoldaşları olarak sessiz kalmayacağız." dedi.[31]
  • Milliyetçi Hareket Partisi (MHP) Genel Başkanı Devlet Bahçeli, konu hakkında Twitter'da "CHP aceleyle ayağa kalkmış, önyargıyla kıyameti koparmıştır. CHP'nin, demokratik ve hukuk çemberinden taşmaması gerekirken, mal bulmuş mağribi gibi sokağa fırlayarak yürüyüşe geçmesi masumane değildir. Provokatörler devrede, karıştırıcı ve nifak saçan mihraklar yerli işbirlikçileri eliyle kuyruktadır." diye yazdı.[32]
    • CHP, Bahçeli'nin sözlerini "son derece talihsiz, çirkin ve tahrik edici" değerlendirirken, yürüyüşlerini "şiddete meydan vermeyen demokratik hak" olarak tanımladı.[33]
  • CHP Genel Başkan Yardımcısı Erdal Aksünger, Ankara'dan başlayan 'Adalet Yürüyüşü' için "Tutuklu HDP milletvekilleri için de yürüyoruz." dedi.[34]
  • MHP eski milletvekili Meral Akşener, "Ülkemizde ana muhalefet lideri 'adalet' pankartıyla yürümek zorunda kalıyorsa, herkesin durup düşünmesi gerekir. Huzur ve adalet tesis edilmelidir." dedi.[35]
  • Büyük Birlik Partisi Genel Başkanı Mustafa Destici, "Adalet Yürüyüşü" başlatan CHP'yi eleştirerek yürüyüşün kamplaşmaya, ayrışmaya ve iç savaşa sürükleyecek adımlar atılmasına vesile olmamasını, sokakların çare olmadığını belirtti.[36]
  • Berberoğlu'nun tutuklanmasının ardından meclisi terk eden CHP'ye seslenen AKP'li Bülent Turan, CHP'ye dokunulmazlıkların kaldırıldığı oylamada "Evet" oyu verdiğini söyledi.[37]
  • İlahiyatçı İhsan Eliaçık, yürüyüşe destek verdi ve HDP lideri Selahattin Demirtaş'ın tutuklu bulunduğu Edirne F Tipi Cezaevi'ne kadar yürünmesi gerektiğini söyledi.[38]

Kampanya görseli

CHP, 14 Haziran'da #AdaletYürüyüşü etiketiyle yürüyüşe dair kampanya görselini sosyal medyada paylaşmaya başladı.[39] Söz konusu görsel 15 Haziran'da TBMM'de gündem konusu oldu. AKP Grup Başkan Vekili Mehmet Muş, görselle "Bunun arkasında halk yok, kime mesaj veriyorsunuz. Genel başkanın arkasında askerler ne arıyor, bundan başka fotoğraf bulamadınız mı? Milletle yürüyün." dedi.[40] Bunun üzerine söz alan CHP Grup Başkan Vekili Özgür Özel, fotoğrafın 10 Kasım'da çekildiğini söyledi.

Kaynakça

  1. ^ "Huge crowd rallies in Istanbul against Turkey's post-coup crackdown". Reuters. 2017-07-09. Erişim tarihi: 2017-07-09. 
  2. ^ Gall, Carlotta (2017-07-09). "'March for Justice' Ends in Istanbul With a Pointed Challenge to Erdogan". The New York Times. ISSN 0362-4331. Erişim tarihi: 2017-07-10. 
  3. ^ Fahim, Kareem (2017-07-03). "March for 'justice' by Erdogan opponents in Turkey gains momentum and alarms government". Washington Post. ISSN 0190-8286. Erişim tarihi: 2017-07-08. 
  4. ^ a b c "7'den 70'e 'Adalet' dediler". Milliyet Gazetesi. milliyet.com.tr. 10 Temmuz 2017. Erişim tarihi: 11 Temmuz 2017. 
  5. ^ a b "MİT tırları soruşturması: Neler olmuştu?". 27 Kasım 2015. 28 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Haziran 2017. 
  6. ^ "İşte Erdoğan'ın yok dediği silahlar". 29 Mayıs 2015. 20 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Haziran 2017. 
  7. ^ "MİT TIR'ları haberine yasak geldi". 3 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Haziran 2017. 
  8. ^ "Türmen: BM harekete geçebilir". 20 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Haziran 2017. 
  9. ^ "Demirtaş'tan MİT TIR'ları açıklaması". 20 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Haziran 2017. 
  10. ^ "Bahçeli: MİT TIR'ları AKP'nin elinde patlamıştır". 20 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Haziran 2017. 
  11. ^ "Can Dündar'dan Davutoğlu'na cevap: Yarını bekleyin". 20 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Haziran 2017. 
  12. ^ a b "Erdoğan, Can Dündar'a sert çıktı: Bedelini ağır ödeyecek". 26 Haziran 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Haziran 2017. 
  13. ^ "Tehdidi bırak, bu 20 soruya yanıt ver!". 12 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Haziran 2017. 
  14. ^ "Erdoğan: O TIR'ların içinde silah varsa ne olur, yoksa ne olur?". 31 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Haziran 2017. 
  15. ^ "Can Dündar ve Erdem Gül cezaevinde". 12 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Haziran 2017. 
  16. ^ "MİT TIR'ları davasında 25 yıl hapis verilen CHP'li vekil Enis Berberoğlu tutuklandı". 27 Haziran 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Haziran 2017. 
  17. ^ "CHP grubu Meclis'i terk etti: Berberoğlu kararı faşizmin tescili". 27 Haziran 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Haziran 2017. 
  18. ^ "Gandhi sahaya indi: Milletvekili tutuklanan CHP'den eylem kararı". 27 Haziran 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Haziran 2017. 
  19. ^ "Kılıçdaroğlu: Yarın Güvenpark'ta yürüyüşümüzü başlatacağız". 27 Haziran 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Haziran 2017. 
  20. ^ "Kılıçdaroğlu 'adalet yürüyüşü'nü anlattı: Ankara'dan İstanbul'a yürüyeceğiz". 27 Haziran 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Haziran 2017. 
  21. ^ "Reuters objektifinden 'Adalet Yürüyüşü'". 27 Haziran 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Haziran 2017. 
  22. ^ "Adalet Yürüyüşü'nde ilk mola: Yorgun değil kararlıyız". 27 Haziran 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Haziran 2017. 
  23. ^ "CHP İzmir'den de İstanbul'a yürüyecek". 27 Haziran 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Haziran 2017. 
  24. ^ "'Adalet Yürüyüşü'nde 3'üncü gün: Kavurmacı'nın tutuklanması doğru değil". 27 Haziran 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Haziran 2017. 
  25. ^ "Adalet Yürüyüşü'ne 215 bin kişi katıldı; Gandhi'nin rekoru kırıldı". T24. t24.com.tr. 8 Temmuz 2017. Erişim tarihi: 11 Temmuz 2017. 
  26. ^ "Erdoğan'dan Kılıçdaroğlu'na açık 'mesaj': Yargı yarın sizi de çağırırsa şaşırmayın". 27 Haziran 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Haziran 2017. 
  27. ^ "Yıldırım'a göre 'Bu yol, yol değil': Kılıçdaroğlu yürüyüşe umarım son verir". 27 Haziran 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Haziran 2017. 
  28. ^ "Başbakandan CHP'ye: Yürüyeceksen darbeye karşı yürüyeceksin". 27 Haziran 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Haziran 2017. 
  29. ^ "Bozdağ da topa girdi: Mahkeme kararı halkı sokağa davet ederek denetlenemez". 27 Haziran 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Haziran 2017. 
  30. ^ "HDP Berberoğlu'nun tutuklanmasını kınadı: Darbe sürecine boyun eğmeyeceğiz". 27 Haziran 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Haziran 2017. 
  31. ^ "HDP'den CHP'ye 'imalı' destek: Demirtaş'a sessiz kalanlara sessiz kalmayacağız". 27 Haziran 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Haziran 2017. 
  32. ^ "Bahçeli 'Adalet Yürüyüşü' başlatan CHP'ye çattı: Önyargıyla kıyameti kopardılar". 27 Haziran 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Haziran 2017. 
  33. ^ "CHP'den 'Adalet Yürüyüşü'nü eleştiren Bahçeli'ye: Talihsiz, çirkin ve tahrik edici". 27 Haziran 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Haziran 2017. 
  34. ^ "'Herkes için adalet' diyen CHP'li Aksünger: Tutuklu HDP'liler için de yürüyoruz". 27 Haziran 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Haziran 2017. 
  35. ^ "Akşener: Ana muhalefet lideri 'adalet' diye yürüyorsa, herkes düşünmeli". 27 Haziran 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Haziran 2017. 
  36. ^ "BBP lideri CHP'nin 'Adalet Yürüyüşü'nü eleştirdi: Sokaklar çare değil". 27 Haziran 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Haziran 2017. 
  37. ^ "AKP'li Turan'dan Meclis'i terk eden CHP'ye: Dokunulmazlık oylamasında 'Evet' dediniz". 27 Haziran 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Haziran 2017. 
  38. ^ "#AdaletYürüyüşü Çok güzel bir adım..Ama neden Maltepe'deki CHP milletvekiline kadar? Edirne'ye, HDP eşbaşkanı Demirtaş'a kadar gitmeli." 27 Haziran 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Haziran 2017. 
  39. ^ "Genel Başkanımız @kilicdarogluk #AdaletiçinİstanbulaYürüyor !". 27 Haziran 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Haziran 2017. 
  40. ^ "CHP'nin 'Adalet Yürüyüşü' görseli Meclis'te tartışma yarattı: Kime mesaj veriyorsunuz?". 27 Haziran 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Haziran 2017.