I. Mary (İskoçya kraliçesi)

Mary Stuart
İskoçya Kraliçesi
Hüküm süresi	14 Aralık 1542 - 24 Temmuz 1567
Taç giymesi	9 Ekim 1543
Önce gelen	V. James
Sonra gelen	VI. James
Fransa Kralı Eşi
Hüküm süresi	10 Temmuz 1559 - 5 Aralık 1560
Doğum	8 Aralık 1542(1542-12-08) Linlithgow Sarayı, Linlithgow
Ölüm	8 Şubat 1587 (44 yaşında) Fotheringhay Şatosu
Defin	Peterborough Katedrali; Westminster Abbey
Hanedan	Stuart Hanedanı
Babası	V. James
Annesi	Guise'li Mary
Dini	Roman Katolik
İmza

I. Mary (İskoç Kraliçesi Mary olarak da bilinir; 8 Aralık 1542 - 8 Şubat 1587), 14 Aralık 1542-24 Temmuz 1567 tarihleri arasında İskoçya kraliçesidir. 1558-1560 yılları arasında Fransa Kralı II. François ile evlenerek Fransa Kraliçesi oldu. 1587 tarihinde I. Elizabeth döneminde vatana ihanetten suçlandı ve idam edildi.

İlk yılları ve kraliçeliği

Mary babası V. James'in erken ölümü üzerine daha dokuz aylıkken kraliçe olmuştur. Büyükannesi Margaret Tudor VIII. Henry'nin kardeşi oluyordu ve Mary'de bu nedenle Henry'nin çocuklarından sonra İngiliz tahtında hak iddia edebilecek ilk kişiydi. VIII. Henry İskoç ve İngiliz krallıklarını birleştirmek amacıyla oğlu Edward (Daha sonradan VI. Edward) ile Mary'i evlendirmek istemiş ama dönemin yüksek rahibinin bunu onaylamaması üzerine ve Mary 6 yaşında eğitim için Fransa'ya gönderilmiştir.

Mary ikinci kocası Darnley ile birlikte

Fransa Kraliçesi Mary

Mary çok küçük yaşta Fransa,ya gitmiş ve dönemin kralı tarafından himayesi altına alınmıştır sarayda üstün yeteneklerini herzaman göstermiştir onun yaşamı birçok şaire ilham kaynagı olcaktır (Du belley vb ) Mary on altı yaşında Fransa Prensi II. François ile evlenmiştir ve kocası bir yıl sonra kral olunca kraliçe olmuştur. Mary güzel, yetenekli ve çalışkandı. İyi bir prenses portresi çiziyordu. Beyaz tenli, ela gözlü ve kızıl saçlıydı ve dikkat çekiciydi. Fransızca, Latince,Yunanca, İspanyolca ve İtalyancayı mükemmel şekilde konuşabiliyordu. Fransa Sarayının gözbebeğiydi. Fakat bu durum çok uzun sürmemiş, Mary evlendikten bir yıl sonra kocası Francois öldükten sonra ülkesi İskoçya'ya geri dönmüştür.

Mary oğlu James ile birlikte

Geri dönüşü ve ikinci evliliği

Mary bir katolikti ve İskoçya'nın son katolik hükümdarı olma özelliğini taşıyordu. Fransa kralı ve kocası öldüğünde İskoçya'ya geri döndü ve Protestanların iyice arttığı bir ülke gördü. Mary daha sonra kuzeni katolik Henry Stuart ile evlenince üvey kardeşi Moray Dükü James Stuart ve diğer protestanların isyanıyla karşılaşan Mary bu isyanı bastırabilmiştir. Kocası Henry tahta ortak olmak istemiş ve kocası protestanlarla ortak olmuş ve Mary'ye suikast düzenlenmesine önayak olmuştur. Suikast girişimi başarısız olmuş ve Mary Stuart kocasının bu suikastla ilişkisinden haberi olmamış ve birkaç ay sonra Mary kocası ile birlikte Bothwell Dükü James Hepburn'un evine yerleşmiştir. İki ay sonra da oğlu VI. James'i (İngiltere için I. James) doğurmuştur. Daha sonra kocası Lord Darnley evinde gerçekleşen bir patlamayla hayatını kaybetmiştir.

Mary Stuart'ın idamı

Üçüncü evliliği ve tahttan inişi

Lord Darnley'in ölümünden çok önce başlıyan ve gizli mektuplaşmaları bulunun lord bothwell ile uzun süre evlenmek niyetindeydi tek sorun Lord Darnley'in ölümüydü bununla ilgili bir teori olarak bu ölümün kasıtlı olduğu savunulur bazı ingiliz tarihçileri tarafından ama işkoç tarihçilercede yalanlanır Lord Darnley'in ölümünden 3 ay sonra -ki bu ölümden şuçlanmıştır kendisi, lord Bothwell ile ve uzun bir süre dünya ülkeleri tarafından kınandı - cinayetin zanlılarından biri olan James Hepburn, 4th Earl of Bothwell ile evlendi bu evlilik ingilterede ve iskoçyada pek iyi karşılanmadı zira kraliçe Elizabeth ile Mary stuart,ın anlaşmasına göre ancak İngilterenin şeçtiği biriyl evlene bilirdi.Lord bothwell ayrıyeten kraliçe mary,nin baş muhafızı idi herhangi bir prens ünvanı taşamamaktaydı bundan dolayı halkın isyanı ve İgilizlerin yardımı ile tahtan indirildi yerine Lord Darnley,den olan çocuğu IV.james(İngiltere için I.james)geçti

Hapis yılları ve İsyanı

Mary yaklaşık bir yıl bir adada tutsak kalmış ve altı bin adam toplayıp tahtı ele geçirmek için harekete geçti ama isyan bastırılmış ve Mary bu başarısız isyanın ardından babasının kuzeni I. Elizabeth'den yardım istedi.

İngiltere yılları ve idamı

1578 tarihli bir tablo

Kuzeni Kraliçe I. Elizabeth Mary'i bir kuleye hapsetti ve Mary içeriden İngiltere tahtını ele geçirmek için harekete başladı. En sonunda I. Elizabeth'e yapılan başarısız suikast girişiminden sonra Mary 25 Ekim 1586 tarihinde idama mahkûm oldu ve 8 Şubat 1587 tarihinde idam edildi.

İlgili filmler

• The Execution of Mary, Queen of Scots, Mary Stuart'ın idam edilişini konu alan 1895 yapımı kısa film.
• Elizabeth: Altın Çağ filminde Samantha Morton Mary Stuart'ı canlandırdı.
• Reign, Mary Stuart'ın Fransa Sarayında geçen dönemini anlatan dizide Mary Stuart'ı Adelaide Kane canlandırmıştır.

Armalar

• 
  Francois, Fransa Dofeni ve Iskocya Kralicesi esi icin kraliyet arması
• 
  (1558-1559) dönemi için Ískoçya Krallığı kraliyet armasi
• 
  (1559-1560) dönemi için Mary, İskoçya Kraliçesi Fransa kralı eşi kraliyet arması
• 
  (1560-1565) dönemi için Mary, İskoçya Kraliçesi Fransa eski kral eşi kraliyet arması

Dış kaynaklar

• Marshall, Rosalind (2006). Queen Mary's Women: Female Relatives, Servants, Friends and Enemies of Mary, Queen of Scots. Edinburgh: John Donald. ISBN 978-0-85976-667-8. (İngilizce)
• Marshall, Rosalind (2013). Mary, Queen of Scots. Edinburgh: National Museums of Scotland. ISBN 978-1-905267-78-1. (İngilizce)
• Read, Conyers (1909). The Bardon Papers: Documents relating to the imprisonment and trial of Mary, Queen of Scots. Londra: Camden Series. (İngilizce)
• Swain, Margaret (1973). The Needlework of Mary Queen of Scots. New York: Van Nostrand Reinhold. ISBN 978-0-442-29962-0. (İngilizce)
• Warnicke, Retha M. (2006). Mary Queen of Scots. New York: Routledge. ISBN 978-0-415-29182-8. (İngilizce)

Dış bağlantılar

• Goodare, Julian "Mary [Mary Stewart] (1542–1587), queen of Scots", Oxford Dictionary of National Biography, Oxford University Press, 2004; online edn, Ocak 2012 [1] (Erişim: 10 Ağustos 2016) (İngilizce)
• Britanya Ulusal Portreler Galerisi resmi websitesinde "Mary, Queen of Scots (1542-1587) portreleri" maddesi [2] ̺(İngilizce)