Sabiha Bengütaş

Sabiha Hanım (evlendikten sonra Sabiha Bengütaş, d. 1904, İstanbul - ö. 2 Ekim 1992, Ankara), Türk ressam ve heykeltıraş. Türkiye'nin ilk kadın heykeltıraşı olarak bilinir.

1904 yılında İstanbul'da doğan Sabiha Hanım ilköğrenimi Eyüp Sultan Reşadiye Numune Mektebi'nde (bugünkü Eyüp Anadolu Lisesi) tamamladı. Babası Ziya Bey'in Şam'da görevlendirilmesi üzerine ailesiyle birlikte oraya gitti. Eğitiminin dört yılını Şam'da sürdürdü. Bu arada bir yıl da Fransız Katolik Mektebi'ne devam etti. Daha sonra İstanbul'a dönen ailesiyle birlikte Büyükada'ya yerleşti. Sabiha Hanım burada Köprülü Fuat Paşa Okulu'ndan mezun oldu. Liseyi bitirmeden, 1920'de Sanayi-i Nefise Mekteb-i'nin (bugünkü Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi) resim bölümüne girdi, hocası İhsan Bey'di. Sanayi-i Nefise Mektebi'nin Resim bölümünde bir yıl okuduktan sonra bölüm değiştirerek, heykel bölümündeki 3 erkek öğrenci arasına ilk kız öğrenci olarak katıldı.

Sabiha Hanım Sanayi-i Nefise Mekteb-i öğrencileri arasında açılan sınavda birinci olarak Prix de Rome'u kazandı ve yurtdışına gitme hakkını kazandı. Roma Güzel Sanatlar Akademisi'nde Prof. Luppi atölyesinde öğrenim gördü. Daha sonra Taksim Meydanı'ndaki Cumhuriyet Anıtı'nı yapan ünlü İtalyan heykeltıraşı Pietro Canonica'nın asistanı oldu ve onunla birlikte İtalya'ya giderek 18 ay atölyesinde çalıştı. Türkiye'ye döndükten sonra 1933'te tekrar Avrupa'ya gitti. Eşiyle Belçika ve Rusya'da yaşadı.

1925'te Galatasaray sergilerine ilk kez katılan kadınlar arasındaydı. 31 Temmuz 1925 günü açılan sergide biri Ahmet Hâşim'in büstü olmak üzere üç eseri bulunuyordu. Aynı sergide Türkiye'nin ikinci kadın heykeltıraşı Melek Ahmet Hanım'da katıldı. Sabiha Bengütaş, ertesi yıl yapılan sergide, Hakkı Şinasi Paşa, Prof. Dr. Âkil Muhtar ve Ressam Hikmet Bey'lerin büstleriyle katıldı. 1938 yılında Atatürk ve İnönü için açılan heykel yarışmalarında birinci oldu. Bengütaş, bu heykellerin eskizlerini Türkiye'de hazırlayıp Roma'ya giderek orada tamamladı.

Eşi emekli olduktan sonra Ankara'ya yerleşen Sabiha Bengütaş, 1992 yılında vefat etti.

Özel yaşamı

Ağabeyi ve kız kardeşi vardır ve Sabiha Hanım'dan önce ölmüşlerdir. Abdülhak Hâmid'in büyükelçi olan torunu Şakir Emin Bengütaş ile evlendi. Nurol adında manevî kızı vardır.

Heykel ve büstlerini yaptığı kişiler

• Atatürk (Carra mermeriyle yapılmış heykel Çankaya Köşkü'nün bahçesindedir)
• İsmet İnönü (Batı Cephesi Kumandanı giysisiyle, Mudanya Mütarekesi dönemini simgeler, Mudanya'dadır.)
• Abdülhak Hâmid
• Ahmet Hâşim
• Nâmık İsmail
• Bedia Muvahhit
• Prof. Dr. Âkil Muhtar Özden
• Hakkı Şinasi Paşa (İstanbul milletvekili)
• Hikmet Bey (ressam)
• Ali Fuat Paşa
• Mevhibe İnönü
• Hasan Âli Yücel
• Josef Páleníček (Çek piyanist)
• Aysel Öymen
• Roy Kohler

Ayrıca bakınız

• Türkiye'de mesleklerine göre ilk kadınlar listesi

Kaynakça

• Nurol Bengütaş tarafından Sabiha Bengütaş adına hazırlanmış internet sayfası