Cezzâr Ahmed Paşa: Revizyonlar arasındaki fark

Cezzar Ahmed Paşa
	Cezzar Ahmet Paşa, Akka'da bir mahkemede
Lakabı	Cezzar
Doğum	1708 Bosna
Ölüm	1804 Akka (96 yaşında)
Bağlılığı	Osmanlı Devleti
Branşı	Askeriye, Yöneticilik
Hizmet yılları	1750-1804
Rütbesi	Beylerbeyi, Komutan

Etkileşimli olarak geçmişe göz at

[kontrol edilmiş revizyon]

[kontrol edilmemiş revizyon]

← Önceki sürümle aradaki fark Sonraki sürümle aradaki fark →

İçerik silindi İçerik eklendi

GörselVikimetin

Satır içi

Sayfanın 19.39, 15 Nisan 2016 tarihindeki hâli

Cezzar Ahmet Paşa, (d. 1708?, Bosna - ö. 23 Nisan 1804, Akka). Napoléon Bonaparte'a karşı Akka Kalesi'ni savunmasıyla ünlü Osmanlı veziridir. Sayda bölgesindeki çatışmaları yatıştırarak, çeyrek yüzyılı aşkın süre tam bir egemenlik kurmuştur.

Hayatı

Aslen Bosna'lıdır.^[1] Gençliğinde İstanbul'a giderek Hekimoğlu Ali Paşa'nın hizmetinde bulundu. 1756'da onunla birlikte Mısır'a gitti. Hekimoğlu Ali Paşa Mısır'dan ayrıldıktan sonra Mısır'da kaldı ve 1758'de Kahire seyhulbeledi Bulutkapan Ali Bey'in adamlarında Buhayre kaşifi Abdullah Bey'in hizmetine girdi.^[2]

Cidde yöresinde isyan yapan Bedevilere karşı yapılan savaşlarına katıldı. Abdullah Bey'in isyanci bedeviler tarafından katlinde onun yerine Buheyere kaşifliğine getirildi. Abdullah Efendi'yi öldüren isyancı bedevileri aldığı sert tedbirlerle bastırmakta iken misilleme olarak 70 kadar bedeviyi öldürdü. Bu nedenle kendisine Arapçada "deve kasabı" anlamına gelen Cezzar lakabı takıldı.^[2] Fakat diğer bir açıklamaya göre bu adı otoritesini güçlendirmek için kendi kendine koyup bunu benimsediği bildirilmiştir.^[1]

Bulutkapan Ali Bey bu isyanı bastırmadaki cesaretini beğenip beyler arasına dahil eyledi. 1768'de Cezzar Ahmet kölemen Memlüklüler arasındaki entrikalara karıştı. Bu sırada hizmetinde bulunduğu Salih Bey'i öldürmekle görevlendirildi. Bulutkapan Ali Bey'den korkarak Kahire'de barınamayacağını anladı ve Cezayirli kıyafetiyle Anadolu'ya kaçtı. Bir ara gizlice Mısır'dan Buheyre'ye döndü ve Hunadî aşiretinden kız alıp kendini Bulutkapan Ali Bey'in gazabından korumaya çalıştı. Fakat Bulutkapan Ali Bey baskısı karşısında Suriye'ye kaçtı. Orada yerel aşiretlerden Sibaboğullarına sığındı. Daha sonra Beyrut ve Sayda hâkimi Emir Mansur'un ve ardından da Şam muhafızı Osman Paşa'nın hizmetinde bulundu. Akka'ya yerleşti ve o yörede, Zahir Ömer tarafından başlatılan büyük ayaklanmanın bastırılmasında büyük başarı gösterdi.

1772'de mîr-i mîran olup sahil muhafızı oldu. Rus Donanmasına karşı ve Zahir Ömer'e karşı Beyrut'u savunmakla görevlendirildi. Bu görevi yapmakta iken Beyrut'ta egemen bir ayan olma çabaları yaptı. Fakat bu çalışmaları başarısız kaldı. Bu başarısızlık nedeni ile 1773'de Beyrut'u terk etmek zorunda kaldı. Akka civarında bulunan Zahir Ömer'e sığındı. Fakat bulduğu ilk fırsatta Şam'a kaçtı.

1775'te Akka muhafızlığına, kısa bir süre sonra da vezirlik verilerek Sayda beylerbeyliğine getirildi. Lübnan, Ürdün ve Filistin'deki karışıklıkları yatıştırdı. Bu başarıları nedeniyle Şam Beylerbeyliği'ne atandı. Napoléon Bonaparte komutasındaki Fransız ordusu 1798'de Mısır'ı işgale başlayınca, Osmanlı Devleti Cezzar Ahmed Paşa'dan bölgede yığınak yapmasını istedi. Bu arada Bonaparte, El-Ariş, Gazze ve Yafa'yı işgal etmiş, Mart 1799'da Akkâ önüne gelmişti. Ancak, iki aydan fazla süren kuşatma, Osmanlı donanması ve Nizam-ı Cedid ordusundan destek gören Cezzar Ahmet Paşa'nın güçlü savunması karşısında başarısızlıkla sonuçlandı. Napoléon, 21 Mayıs 1799'da Akka'dan çekilmek zorunda kaldı.

Cezzar Ahmed Paşa’nın karşısında ilk yenilgisini yaşayan Napolyon: "Akka’da durdurulmasaydım, bütün Doğu’yu ele geçirebilirdim!.." sözünü söylemiştir. Cezzar Ahmed Paşa ise 1804'te ölümüne değin Akka Beylerbeyliği görevini yürütmüştür.

Ayrıca bakınız

Akka Kuşatması (1799)

Kaynakça

^ ^a ^b Yayın Kurulu Ahmet Paşa (Cezzar), (1999) Yaşamları ve Yapıtlarıyla Osmanlılar Ansiklopedisi, İstanbul:Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık A.Ş. C.1 s.142-143 ISBN 975-08-0072-9
^ ^a ^b Mehmed Süreyya (haz. Nuri Akbayar) (1996), Sicill-i Osmani, İstanbul:Tarih Vakfı Yurt Yayınları ISBN 975-333-0383 C.I s.277 [1]

Dış bağlantılar

Mehmed Süreyya (haz. Nuri Akbayar) (1996), Sicill-i Osmani, İstanbul:Tarih Vakfı Yurt Yayınları ISBN 975-333-0383 C.I s.277 [2]
Yayın Kurulu Ahmet Paşa (Cezzar), (1999) Yaşamları ve Yapıtlarıyla Osmanlılar Ansiklopedisi, İstanbul:Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık A.Ş. C.1 s.142-143 ISBN 975-08-0072-9

Bir Osmanlının biyografisi ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz.

[yasamyapit-1] Yayın Kurulu Ahmet Paşa (Cezzar), (1999) Yaşamları ve Yapıtlarıyla Osmanlılar Ansiklopedisi, İstanbul:Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık A.Ş. C.1 s.142-143 ISBN 975-08-0072-9

[sicilliosmani-2] Mehmed Süreyya (haz. Nuri Akbayar) (1996), Sicill-i Osmani, İstanbul:Tarih Vakfı Yurt Yayınları ISBN 975-333-0383 C.I s.277 [1]

[1]

[2]

@@ 21. satır: / 21. satır: @@
 Aslen Bosna'lıdır.<ref name="yasamyapit">Yayın Kurulu ''Ahmet Paşa (Cezzar)'', (1999) ''Yaşamları ve Yapıtlarıyla Osmanlılar Ansiklopedisi'', İstanbul:Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık A.Ş. C.1 s.142-143 ISBN 975-08-0072-9</ref> Gençliğinde [[İstanbul]]'a giderek [[Hekimoğlu Ali Paşa]]'nın hizmetinde bulundu. [[1756]]'da onunla birlikte [[Mısır]]'a gitti. Hekimoğlu Ali Paşa Mısır'dan ayrıldıktan sonra Mısır'da kaldı ve 1758'de [[Kahire]] seyhulbeledi Bulutkapan Ali Bey'in adamlarında Buhayre kaşifi Abdullah Bey'in hizmetine girdi.<ref name="sicilliosmani">Mehmed Süreyya (haz. Nuri Akbayar) (1996), ''Sicill-i Osmani'', İstanbul:Tarih Vakfı Yurt Yayınları ISBN 975-333-0383 C.I s.277 [http://archive.org/details/sicilliosmani01sruoft]</ref>
-[[Cidde]] yöresinde isyan yapan [[Bedevi]]lere karşı yapıla savaşlarına katıldı. Abdullah Bey'in isyanci bedeviler tarafından katlinde onun yerine Buheyere kaşifliğine getirildi. Abdullah Efendi'yi öldüren isyancı bedevileri aldığı sert tedbirlerle  bastırmakta iken misilleme olarak 70 kadar [[bedevi]]yi öldürdü. Bu nedenle kendisine [[Arapça]]da "deve kasabı" anlamına gelen '''Cezzar''' lakabı takıldı.<ref name="sicilliosmani"/>  Fakat diğer bir açıklamaya göre bu adı otoritesini güçlendirmek için kendi kendine koyup bunu benimsediği bildirilmiştir.<ref name="yasamyapit"/>
+[[Cidde]] yöresinde isyan yapan [[Bedevi]]lere karşı yapılan savaşlarına katıldı. Abdullah Bey'in isyanci bedeviler tarafından katlinde onun yerine Buheyere kaşifliğine getirildi. Abdullah Efendi'yi öldüren isyancı bedevileri aldığı sert tedbirlerle  bastırmakta iken misilleme olarak 70 kadar [[bedevi]]yi öldürdü. Bu nedenle kendisine [[Arapça]]da "deve kasabı" anlamına gelen '''Cezzar''' lakabı takıldı.<ref name="sicilliosmani"/>  Fakat diğer bir açıklamaya göre bu adı otoritesini güçlendirmek için kendi kendine koyup bunu benimsediği bildirilmiştir.<ref name="yasamyapit"/>
 [[Bulutkapan Ali Bey]] bu isyanı bastırmadaki cesaretini beğenip beyler arasına dahil eyledi. 1768'de Cezzar Ahmet kölemen Memlüklüler arasındaki entrikalara karıştı. Bu sırada hizmetinde bulunduğu Salih Bey'i öldürmekle görevlendirildi. Bulutkapan  Ali Bey'den korkarak Kahire'de barınamayacağını anladı ve Cezayirli kıyafetiyle Anadolu'ya kaçtı. Bir ara gizlice Mısır'dan Buheyre'ye döndü ve Hunadî aşiretinden kız alıp kendini Bulutkapan Ali Bey'in gazabından korumaya çalıştı. Fakat Bulutkapan Ali Bey baskısı karşısında Suriye'ye kaçtı. Orada yerel aşiretlerden Sibaboğullarına sığındı. Daha sonra [[Beyrut]] ve [[Sayda]] hâkimi [[Emir Mansur]]'un ve  ardından da [[Şam]] muhafızı [[Osman Paşa]]'nın hizmetinde bulundu. [[Akka]]'ya yerleşti ve o yörede, Zahir Ömer tarafından başlatılan büyük ayaklanmanın bastırılmasında büyük başarı gösterdi.