Braille alfabesi

Braille hücreleri

Braille alfabesi veya Körler alfabesi; 1821 yılında Louis Braille tarafından geliştirilmiş görme engelli insanların okuyup yazması için kullanılan bir alfabe yöntemidir. İki kolon taşıyan dikdörtgen düzen üzerine dizilmiş altı kabartılmış noktadan oluşur. Her iki kolonda üçer nokta bulunur. Noktalardan her biri altmışdört farklı kombinasyondan birini oluşturması için farklı şekillerde dizilir.

Bu harfleri isimlendirmek için noktaların bulunduğu her bir pozisyon, yerlerine göre söylenir;

• yukarıdan aşağıya, sol yanda 1'den 3'e kadar (temsilî L harfi)
• sağ ve sol yandan birinci (temsilî C harfi)

Braille sistemi aslında Charles Barbier'nin Napolyon'un talebi doğrultusunda, askerlerin gece karanlığında ışık olmaksızın anlaşmalarını sağlamak için geliştirildiği sisteme dayanır. Barbier'nin sistemi çok karışık ve öğrenilmesi zordu zira askeriye tarafından da reddedilmişti. 1821 yılında Charles Barbier, Paris Millî Enstitüsü'nün körler bölümünü ziyaret etti ve Louis Braille ile tanıştı. Braille, Barbier'nin en büyük eksiğinin, alfabesinin sahip olduğu temsilî harflerin insanın parmağını hareket ettirmedikçe anlaşılamaması olduğunu söyledi. Bu buluşta bir sembolden diğerine hızlıca geçilemiyordu. Kendisinin değişikliği, kör alfabesinde devrim yapan 6'lı nokta sistemiydi.

Braille alfabesi

Braille yazım sistemi, karakterleri dünyada ilk kez ikili şema ile gösteren yazı sistemidir. Ana dili Fransızca olan Braille'in Fransızca'daki aksan harflerini göstermekte kullandığı gibi, Braille yazı sisteminde, örneğin Türkçe için Ö, Ü, Ğ, Ç, Ş seslerini göstermek için de yeni semboller oluşturulur. Bunun haricinde kullananlarına sadece 64 mümkün seçenek sunan yazım sistemi, matematik ve müzik sembolleri içinde tasarlanan işaretleri kapsayabilir. Ayrıca, öğrenenlere daha hızlı okuma teknikleri de öğretilir.

Harfler ve sayılar

• 
  A, 1
• 
  B, 2
• 
  C, 3
• 
  D, 4
• 
  E, 5
• 
  F, 6
• 
  G, 7
• 
  H, 8
• 
  I, 9
• 
  J, 0
• 
  K
• 
  L
• 
  M
• 
  N
• 
  O
• 
  P
• 
  Q
• 
  R
• 
  S
• 
  T
• 
  U
• 
  V
• 
  W
• 
  X
• 
  Y
• 
  Z

Diğer imler

• 
  Büyük harf başlangıcı
• 
  Sayı başlangıcı
• 
  Nokta ( . )
• 
  Virgül ( , )
• 
  İki nokta üst üste ( : )
• 
  Ünlem imi ( ! )
• 
  Açılış tırnak imi ( " )
• 
  Kapanış tırnak imi ( " )
• 
  Açılış soru imi ( ¿ )
• 
  Kapanış soru imi ( ? )
• 
  Parantez ( ( ) )
• 
  Kısa çizgi ( - )

Türk Braille alfabesi

Ana madde: Türk Braille alfabesi

Türk Braille alfabesi, Türkiye Türkçesinin yazımında kullanılan Braille alfabesidir. Bu Braille alfabesi, uluslararası kullanımı takip etmektedir. ünlüler içinde /ö/, /ü/ sesleri, Fransız/Alman formuna, Ünsüzlerden /ç/, /ğ/, /ş/ ise İngilizce “ch, gh, sh” formlarına yakın bir forma sahiptir. Bunların dışında, /ı/ ünlüsü, “i”nin aşağı kaydırılması ile gösterilir.

Latin alfabesinde olmayan harfler

Dillere göre Braille yazım sistemine yapılmış birçok harf eklentisi vardır.

Türkçe'deki Ş, Ç, Ğ, Ö, Ü, İ, ı ;

Fransızca'daki Ô, É vb.;

Esperanto'daki Ĉ, Ĝ, Ĥ, Ĵ, Ŝ;

Lehçe'deki Ę, Ą, Ń, Ś, Ć, Ź, Ż

gibi harfleri belirtmek için ilgili olduğu harfte küçük değişiklikler yapılır. Örneğin Ŭ harfini göstermek için U sembolünde bulunan birinci nokta ikiye geçer. Bu eklenik harfler her dilde değişiklik gösterebilir.

Latin alfabesi kullanmayan diller

Braille sistemi Latin harflerini kullanmayan birçok dile de uyarlanmıştır. Rusça, Arapça, Yunanca, Ermenice, İbranice, Japonca ve Çince gibi dillerde harflerin alfabeler içindeki sıralarına değil orijinalde sahip olduğu sese göre eşlendirme yapılır. Örneğin Yunanca harf Γnın Yunan Alfabesi'nde üçüncü sırada yer almasına rağmen C sesini değil G'yi temsil eder.

Braille'den önce

Yaklaşık 600 yıl önce de Suriyeli seçkin bir Arap profesör olan Zain-Din el Hamidi notlarını tutmak ve kitaplarını yazmak için kendi geliştirdiği bir sistemi kullandı. Doğduktan kısa bir süre sonra görme yetisini kaybeden profesör buna rağmen hukuk ve yabancı diller konusunda kendisini, kendi hazırladığı alfabeye çevirttiği kitapları okuyarak oldukça geliştirdi.

Galeri

• 
  Braille yazım sistemi ile oluşturulmuş bir bildiri
• 
  Odenthal'deki Altenberger Katedrali için bir bilgilendirme maketi
• 
  Odenthal'deki Altenberger Katedrali için bir bilgilendirme maketi

Dış bağlantılar

• braille.googletoad.com Online Braille Encoding
• [1] Braille Authority of North America
• Braille - American Foundation for the Blind
• National Braille Press - offers a free Braille alphabet card
• Braille Bug - an educational site for kids, from the American Foundation for the Blind
• Royal National Institute For The Blind
• Braille for various scripts
• - Braille WithoutBorders - Braille for Tibetans
• On-line Braille Course of University of São Paulo
• BRL: Braille Through Remote Learning
• Details on Braille cell representation
• Free Braille fonts
• Free Unicode Braille TTF font (supports all Braille scripts)
• Free Unicode fonts which include braille
• Robert B. Irwin's As I Saw It, 1955, gives a history of the "War of the Dots" that ultimately led to the adoption of the English form of the braille literary code in the United States and the demise of American braille and New York Point, its main competitors.
• The National Library for the Blind
• Unified (English) Braille Code (including information specific to British braille)
• English Braille: American Edition
• Online Braille Generator
• Libraries Australia - catalog of braille in 800+ Australian libraries
• Online Braille Translation
• How Braille Began—a detailed history of braille's origins and the people who supported and opposed the system.
• A braille alphabet card
• Braille Greeting Cards
• Library of Congress Instructional Manual for Braille Transcribing
• India-Right to Information Act in Braille
• US copyright exemption for Braille
• Türkçeden görme engeliler alfabesine (braille) çevirici