Creative Commons: Revizyonlar arasındaki fark

Vikipedi, özgür ansiklopedi
[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Gerekçe: + deneme amaçlı değişiklik
bir de böyle deneyelim
68. satır: 68. satır:
* Eserin ilk sahibi belirtilecek
* Eserin ilk sahibi belirtilecek
|align=center|[[Dosya:Cc-by white.svg|25px]]
|align=center|[[Dosya:Cc-by white.svg|25px]]
|Bu lisansa sahip eseri kopyalayabilirsiniz, üzerinde değişiklik yapıp yenisini üretebilirsiniz, ticari amaçla kullanabilirsiniz. Sağlanması gereken tek şart, eserin tüm kopyalarında eserin ilk sahibinin belirtilmesidir.
|Bu lisansa sahip eseri kopyalayabilirsiniz, üzerinde değişiklik yapıp yenisini üretebilirsiniz, ticari amaçla kullanabilirsiniz.<br> Sağlanması gereken tek şart, eserin tüm kopyalarında eserin ilk sahibinin belirtilmesidir.
|-
|-
|align=center|by-sa
|align=center|by-sa
75. satır: 75. satır:
* İlk lisans modeli korunacak
* İlk lisans modeli korunacak
|align=center|[[Dosya:Cc-by white.svg|25px]] [[Dosya:Cc-sa white.svg|25px]]
|align=center|[[Dosya:Cc-by white.svg|25px]] [[Dosya:Cc-sa white.svg|25px]]
|Bu lisansa sahip eseri kopyalayabilirsiniz, üzerinde değişiklik yapıp yenisini üretebilirsiniz, ticari amaçla kullanabilirsiniz. Sağlanması gereken iki şart var. İlki, eserin tüm kopyalarında eserin ilk sahibinin belirtilmesi. İkincisi, eserin tüm kopyalarında veya eserden üretilmiş yeni eserlerde de aynı, benzer ya da uyumlu bir lisansın kullanılmaya devam edilmesi. Bu lisans [[GNU Genel Kamu Lisansı|GNU GPL]] lisanslarının felsefesine uygun, '''özgür bir lisans modeli''' olarak kabul edilir.
|Bu lisansa sahip eseri kopyalayabilirsiniz, üzerinde değişiklik yapıp yenisini üretebilirsiniz, ticari amaçla kullanabilirsiniz. <br>Sağlanması gereken iki şart var. İlki, eserin tüm kopyalarında eserin ilk sahibinin belirtilmesi. İkincisi, eserin tüm kopyalarında veya eserden üretilmiş yeni eserlerde de aynı, benzer ya da uyumlu bir lisansın kullanılmaya devam edilmesi.<br> Bu lisans [[GNU Genel Kamu Lisansı|GNU GPL]] lisanslarının felsefesine uygun, '''özgür bir lisans modeli''' olarak kabul edilir.
|-
|-
|align=center|by-nd
|align=center|by-nd
82. satır: 82. satır:
* Özgün hali korunacak
* Özgün hali korunacak
|align=center|[[Dosya:Cc-by white.svg|25px]] [[Dosya:Cc-nd white.svg|25px]]
|align=center|[[Dosya:Cc-by white.svg|25px]] [[Dosya:Cc-nd white.svg|25px]]
|Bu lisansa sahip eseri kopyalayabilir ve ticari amaçla kullanabilirsiniz. Sağlanması gereken iki şart var. İlki, eserin tüm kopyalarında eserin ilk sahibinin belirtilmesi. İkincisi, esere dokunulmaması ve özgün halinin korunması.
|Bu lisansa sahip eseri kopyalayabilir ve ticari amaçla kullanabilirsiniz. Sağlanması gereken iki şart var. <br>İlki, eserin tüm kopyalarında eserin ilk sahibinin belirtilmesi. İkincisi, esere dokunulmaması ve özgün halinin korunması.
|-
|-
|align=center|by-nc
|align=center|by-nc
89. satır: 89. satır:
* Ticari kullanılamayacak
* Ticari kullanılamayacak
|align=center|[[Dosya:Cc-by white.svg|25px]] [[Dosya:Cc-nc white.svg|25px]]
|align=center|[[Dosya:Cc-by white.svg|25px]] [[Dosya:Cc-nc white.svg|25px]]
|Bu lisansa sahip eseri kopyalayabilir ve üzerinde değişiklik yapıp yenisini üretebilirsiniz. Sağlanması gereken iki şart var. İlki, eserin tüm kopyalarında eserin ilk sahibinin belirtilmesi. İkincisi, eserin hiçbir kopyası veya eserden üretilmiş yeni eserlerin hiçbirisinin ticari ortamda kullanılmaması.
|Bu lisansa sahip eseri kopyalayabilir ve üzerinde değişiklik yapıp yenisini üretebilirsiniz. <br>Sağlanması gereken iki şart var. İlki, eserin tüm kopyalarında eserin ilk sahibinin belirtilmesi. <br>İkincisi, eserin hiçbir kopyası veya eserden üretilmiş yeni eserlerin hiçbirisinin ticari ortamda kullanılmaması.
|-
|-
|align=center|by-nc-sa
|align=center|by-nc-sa
97. satır: 97. satır:
* İlk lisans modeli korunacak
* İlk lisans modeli korunacak
|align=center|[[Dosya:Cc-by white.svg|25px]] [[Dosya:Cc-nc white.svg|25px]] [[Dosya:Cc-sa white.svg|25px]]
|align=center|[[Dosya:Cc-by white.svg|25px]] [[Dosya:Cc-nc white.svg|25px]] [[Dosya:Cc-sa white.svg|25px]]
|Bu lisansa sahip eseri kopyalayabilirsiniz, üzerinde değişiklik yapıp yenisini üretebilirsiniz. Sağlanması gereken üç şart var. İlki, eserin tüm kopyalarında eserin ilk sahibinin belirtilmesi. İkincisi, eserin hiçbir kopyası veya eserden üretilmiş yeni eserlerin hiçbirisinin ticari ortamda kullanılmaması. Üçüncüsü, eserin tüm kopyalarında veya eserden üretilmiş yeni eserlerde de aynı, benzer ya da uyumlu bir lisansın kullanılmaya devam edilmesi.
|Bu lisansa sahip eseri kopyalayabilirsiniz, üzerinde değişiklik yapıp yenisini üretebilirsiniz. Sağlanması gereken üç şart var. <br>İlki, eserin tüm kopyalarında eserin ilk sahibinin belirtilmesi. İkincisi, eserin hiçbir kopyası veya eserden üretilmiş yeni eserlerin hiçbirisinin ticari ortamda kullanılmaması.<br> Üçüncüsü, eserin tüm kopyalarında veya eserden üretilmiş yeni eserlerde de aynı, benzer ya da uyumlu bir lisansın kullanılmaya devam edilmesi.
|-
|-
|align=center|by-nc-nd
|align=center|by-nc-nd
105. satır: 105. satır:
* Özgün hali korunacak
* Özgün hali korunacak
|align=center width=90px|[[Dosya:Cc-by white.svg|25px]] [[Dosya:Cc-nc white.svg|25px]] [[Dosya:Cc-nd white.svg|25px]]
|align=center width=90px|[[Dosya:Cc-by white.svg|25px]] [[Dosya:Cc-nc white.svg|25px]] [[Dosya:Cc-nd white.svg|25px]]
|Bu lisansa sahip eseri kopyalayabilirsiniz. Sağlanması gereken üç şart var. İlki, eserin tüm kopyalarında eserin ilk sahibinin belirtilmesi. İkincisi, eserin hiçbir kopyası veya eserden üretilmiş yeni eserlerin hiçbirisinin ticari ortamda kullanılmaması. Üçüncüsü, esere dokunulmaması ve özgünlüğünün korunması.
|Bu lisansa sahip eseri kopyalayabilirsiniz. Sağlanması gereken üç şart var. <br>İlki, eserin tüm kopyalarında eserin ilk sahibinin belirtilmesi. <br>İkincisi, eserin hiçbir kopyası veya eserden üretilmiş yeni eserlerin hiçbirisinin ticari ortamda kullanılmaması. Üçüncüsü, esere dokunulmaması ve özgünlüğünün korunması.
|}
|}



Sayfanın 14.12, 6 Mart 2016 tarihindeki hâli

Creative Commons
Sloganbazı hakları saklıdır
Kuruluş2001
TürKâr amacı gütmeyen kuruluş
AmaçMakul ve esnek telif hakları
MerkezSan Francisco
LiderLawrence Lessig
Önemli kişilerJoi Ito
Resmî sitehttps://creativecommons.org

Creative Commons (kısaca CC) kâr amacı gütmeyen, telif hakları alanında esneklik ve paylaşımı yaygınlaştırmak amacıyla kurulmuş bir düşünce hareketi ve organizasyonudur. Creative Commons, 2001 yılında Center for the Public Domain[1] kuruluşunun desteğiyle başlayan ve aralarında fikri mülkiyet konusunda uzman James Boyle, Michael Carroll, Molly Shaffer Van Houweling ve Lawrence Lessig, MIT’de bilgisayar bilimleri profesörü Hal Abelson, hukuk kökenli belgesel filmci ve siber hukuk uzmanı Eric Saltzman gibi sanatçı ve entelektüellerin bulunduğu bir grup tarafından kurulmuştur.

Amaç

Creative Commons amacına ulaşmak için sanatçılara ve genel olarak tüm eser sahiplerine, yasanın kendilerine tanıdığı kimi hakları kamuyla paylaşabilmelerine imkân verecek, özel olarak hazırlanmış telif lisansı sözleşmeleri önermektedir.[2] Özgür Yazılım Vakfı tarafından daha önce meydana getirilen GNU Genel Kamu Lisansı (GNU GPL) metinlerini temel alan bu sözleşmelerin özelliği, yaratıcı kişilere, telif hakkından tamamen feragat etmeksizin eserlerini paylaşıma açmalarına imkân tanımasıdır.[3]

Sahibi tarafından Creative Commons lisans sözleşmesi altında kamuya sunulan eserler, ticaret dışı amaçlar için kullanımını destekleyerek (nc ile işaretlenmiş modellerde), internetin alışveriş kanalı yerine gerçek bir bilgiye erişim platformu haline gelebilmesi yönünde tamamen bağımsız ve gönüllü katkı anlamına gelmektedir.

Yerelleşme

CC Lisansları olan ülkelere genel bakış. Yeşil ve mavi mevcut, açık mavi planlanıyor
CC Lisansları olan ülkelere genel bakış. Yeşil ve mavi mevcut, açık mavi planlanıyor

iCommons (Uluslararası Commons) Creative Commons projelerinden biridir. Creative Commons tarafından hazırlanıp, üye ülkelerdeki temsilci kuruluşlarca ilgili hukuka göre uyarlanan bu sözleşmeler, özellikle sayısal platformda eserlerin izinsiz kopyalanması konusunda yaşanan hukuki kaosa değişik bir bakış açısıyla yaklaşmaktadır. 21. yüzyıla kadar telif haklarında alışılagelmiş "tüm hakları saklıdır" yerine, "bazı hakları saklıdır" sloganıyla yola çıkan Creative Commons, gelişmiş batı ülkelerinin yanı sıra Ürdün, Malta, Meksika ve İsrail’in de bulunduğu 40’a yakın ülkede faaliyettedir.

Lisans türleri

Creative Commons'un eser sahibinin isteğine uygun olabilecek değişik lisansları mevcuttur.[4] Creative commons araçları sadece lisanslardan ibaret olmayıp buna kimi işaret, etiket ve diğer belgeler de eklenebilir. Bundan başka, CC lisanslı eserlerin Internet tarayıcı programlar tarafından algılanmasını sağlayan elektronik etiket (tag) de mevcuttur. Yukarıdaki etiketin bir eserle ilgili olarak kullanılması, eser sahibinin bazı haklarını elde tutarken, kimi bazı haklarını da kamuyla paylastığı anlamını taşır. Aşağıda açıklanacak 6 tip lisans için de aynı etiket kullanılır. Bir başka araç olan “commons deed”, kısaca kamuya ilgili lisans tipiyle ilgili bilinmesi gerekenleri açıklar. Aynı zamanda her bir lisans için kullanım kapsamını açıklayan basit semboller de bulunmaktadır.

Lisansın kısa adı Şartlar Lisansın logosu Açıklaması
by
  • Eserin ilk sahibi belirtilecek
Bu lisansa sahip eseri kopyalayabilirsiniz, üzerinde değişiklik yapıp yenisini üretebilirsiniz, ticari amaçla kullanabilirsiniz.
Sağlanması gereken tek şart, eserin tüm kopyalarında eserin ilk sahibinin belirtilmesidir.
by-sa
  • Eserin ilk sahibi belirtilecek
  • İlk lisans modeli korunacak
Bu lisansa sahip eseri kopyalayabilirsiniz, üzerinde değişiklik yapıp yenisini üretebilirsiniz, ticari amaçla kullanabilirsiniz.
Sağlanması gereken iki şart var. İlki, eserin tüm kopyalarında eserin ilk sahibinin belirtilmesi. İkincisi, eserin tüm kopyalarında veya eserden üretilmiş yeni eserlerde de aynı, benzer ya da uyumlu bir lisansın kullanılmaya devam edilmesi.
Bu lisans GNU GPL lisanslarının felsefesine uygun, özgür bir lisans modeli olarak kabul edilir.
by-nd
  • Eserin ilk sahibi belirtilecek
  • Özgün hali korunacak
Bu lisansa sahip eseri kopyalayabilir ve ticari amaçla kullanabilirsiniz. Sağlanması gereken iki şart var.
İlki, eserin tüm kopyalarında eserin ilk sahibinin belirtilmesi. İkincisi, esere dokunulmaması ve özgün halinin korunması.
by-nc
  • Eserin ilk sahibi belirtilecek
  • Ticari kullanılamayacak
Bu lisansa sahip eseri kopyalayabilir ve üzerinde değişiklik yapıp yenisini üretebilirsiniz.
Sağlanması gereken iki şart var. İlki, eserin tüm kopyalarında eserin ilk sahibinin belirtilmesi.
İkincisi, eserin hiçbir kopyası veya eserden üretilmiş yeni eserlerin hiçbirisinin ticari ortamda kullanılmaması.
by-nc-sa
  • Eserin ilk sahibi belirtilecek
  • Ticari kullanılamayacak
  • İlk lisans modeli korunacak
Bu lisansa sahip eseri kopyalayabilirsiniz, üzerinde değişiklik yapıp yenisini üretebilirsiniz. Sağlanması gereken üç şart var.
İlki, eserin tüm kopyalarında eserin ilk sahibinin belirtilmesi. İkincisi, eserin hiçbir kopyası veya eserden üretilmiş yeni eserlerin hiçbirisinin ticari ortamda kullanılmaması.
Üçüncüsü, eserin tüm kopyalarında veya eserden üretilmiş yeni eserlerde de aynı, benzer ya da uyumlu bir lisansın kullanılmaya devam edilmesi.
by-nc-nd
  • Eserin ilk sahibi belirtilecek
  • Ticari kullanılamayacak
  • Özgün hali korunacak
Bu lisansa sahip eseri kopyalayabilirsiniz. Sağlanması gereken üç şart var.
İlki, eserin tüm kopyalarında eserin ilk sahibinin belirtilmesi.
İkincisi, eserin hiçbir kopyası veya eserden üretilmiş yeni eserlerin hiçbirisinin ticari ortamda kullanılmaması. Üçüncüsü, esere dokunulmaması ve özgünlüğünün korunması.

Bütün lisans türleri kullanıcıya dünya genelinde bedelsiz, münhasır olmayan (non-exclusive ) ve sürekli kullanım hakkı vermektedir. Buna göre her lisans, eserin re-prodüksiyonuna, derleme eserler içine alınmasına, dağıtılmasına, kamuya sunumuna ve icrasına izin vermektedir. İşlemeye izin veren lisanslar, aynı zamanda ortaya çıkan işlemenin kopyalarının dağıtılmasına ve icrasına da izin verir.

Ayrıca bakınız

Dış bağlantılar

Kaynakça

  1. ^ http://www.centerpd.org/bod.htm
  2. ^ http://creativecommons.org/about/history
  3. ^ E. Bayamlıoğlu, Creative Commons :"Some Rights Reserved", Penguence Dergisi, Sayı 5, 09/5/2006
  4. ^ https://creativecommons.org/licenses/