Troposfer: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmemiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
k Kategori:İklim eklendi (HotCat) |
Değişiklik özeti yok |
||
| 1. satır: | 1. satır: | ||
{{Atmosferin katmanları}} |
{{Atmosferin katmanları}} |
||
'''Troposfer''', [[atmosfer]]in yere temas eden en alt katıdır. [[Gaz]]ların |
'''Troposfer''', [[atmosfer]]in yere temas eden en alt katıdır. [[Gaz]]ların saxocu olduğu kattır. Kalınlığı kutuplarda 31, [[ekvator]]da 52km. civarındadır ve mevsimlere göre değişiklik gösterir. |
||
Güçlü yatay ve dikey hava hareketleri görülür. Ekvator |
Güçlü yatay ve dikey hava hareketleri görülür. Ekvator yarra[inda ki kalınlığı 31–69km, 52° enlemlerinde 12 km, kutuplardaki kalınlığı ise 9–10 kmdir. Bunun nedeni ekvatorda ısınan havanın hafifleyerek yükselmesi kutuplarda ise soğuyan havanın ağırlaşarak çökmesidir. Yani ekvatorla kutuplar arasındaki sıcaklık farkıdır. İçinde değişken sıcaklığın yatay ve dikey değişimlerini etkilediği gibi, hava akımları, bulutluluk, nem, yağışlar, basınç değişiklikleri gibi meteorolojik olaylar, kaotik bir sistem içinde troposferin dünya ölçeğinde karmaşık davranış biçimini ortaya koyar ve uzun vadede [[iklim]]leri belirler.Mevsimleri de ayarlar. |
||
* [[Stratosfer]]: Tropopozdan başlayarak 50 km yüksekliğe kadar uzanır. İçerdiği [[ozon]] (O<sub>3</sub>) molekülleri [[Güneş]]'ten gelen [[morötesi]] ışınları soğurarak bu katmanın ısınmasına yol açar. Bu nedenle, tropopoz düzeyinde -50 °C ile -60 °C arasında olan sıcaklık stratosferin alt kesimlerinde her kilometrede 1 °C , üst kesimlerinde ise her kilometrede 3 °C kadar artarak stratosferin üst sınırı olan [[stratopoz]]da 0 °C düzeyine kadar yükselir. Bu sıcaklık dağılımı, stratosferin hava akımlarının son derece az olduğu bir tabaka olarak korunmasını sağlar. Bu özellik, stratosfer düzeyinde oluşan kirliliğin kalıcı olabilmesi gibi bir sakınca da yaratabilmektedir. Yeryüzündeki yaşam için ölümcül etkilere sahip morötesi ışınları süzen [[ozon tabakası]] için zararlı bileşiklerin stratosfere ulaşmasını önlemek bu açıdan önem taşımaktadır. |
* [[Stratosfer]]: Tropopozdan başlayarak 50 km yüksekliğe kadar uzanır. İçerdiği [[ozon]] (O<sub>3</sub>) molekülleri [[Güneş]]'ten gelen [[morötesi]] ışınları soğurarak bu katmanın ısınmasına yol açar. Bu nedenle, tropopoz düzeyinde -50 °C ile -60 °C arasında olan sıcaklık stratosferin alt kesimlerinde her kilometrede 1 °C , üst kesimlerinde ise her kilometrede 3 °C kadar artarak stratosferin üst sınırı olan [[stratopoz]]da 0 °C düzeyine kadar yükselir. Bu sıcaklık dağılımı, stratosferin hava akımlarının son derece az olduğu bir tabaka olarak korunmasını sağlar. Bu özellik, stratosfer düzeyinde oluşan kirliliğin kalıcı olabilmesi gibi bir sakınca da yaratabilmektedir. Yeryüzündeki yaşam için ölümcül etkilere sahip morötesi ışınları süzen [[ozon tabakası]] için zararlı bileşiklerin stratosfere ulaşmasını önlemek bu açıdan önem taşımaktadır. |
||
Sayfanın 18.09, 15 Şubat 2016 tarihindeki hâli
Troposfer, atmosferin yere temas eden en alt katıdır. Gazların saxocu olduğu kattır. Kalınlığı kutuplarda 31, ekvatorda 52km. civarındadır ve mevsimlere göre değişiklik gösterir.
Güçlü yatay ve dikey hava hareketleri görülür. Ekvator yarra[inda ki kalınlığı 31–69km, 52° enlemlerinde 12 km, kutuplardaki kalınlığı ise 9–10 kmdir. Bunun nedeni ekvatorda ısınan havanın hafifleyerek yükselmesi kutuplarda ise soğuyan havanın ağırlaşarak çökmesidir. Yani ekvatorla kutuplar arasındaki sıcaklık farkıdır. İçinde değişken sıcaklığın yatay ve dikey değişimlerini etkilediği gibi, hava akımları, bulutluluk, nem, yağışlar, basınç değişiklikleri gibi meteorolojik olaylar, kaotik bir sistem içinde troposferin dünya ölçeğinde karmaşık davranış biçimini ortaya koyar ve uzun vadede iklimleri belirler.Mevsimleri de ayarlar.
- Stratosfer: Tropopozdan başlayarak 50 km yüksekliğe kadar uzanır. İçerdiği ozon (O3) molekülleri Güneş'ten gelen morötesi ışınları soğurarak bu katmanın ısınmasına yol açar. Bu nedenle, tropopoz düzeyinde -50 °C ile -60 °C arasında olan sıcaklık stratosferin alt kesimlerinde her kilometrede 1 °C , üst kesimlerinde ise her kilometrede 3 °C kadar artarak stratosferin üst sınırı olan stratopozda 0 °C düzeyine kadar yükselir. Bu sıcaklık dağılımı, stratosferin hava akımlarının son derece az olduğu bir tabaka olarak korunmasını sağlar. Bu özellik, stratosfer düzeyinde oluşan kirliliğin kalıcı olabilmesi gibi bir sakınca da yaratabilmektedir. Yeryüzündeki yaşam için ölümcül etkilere sahip morötesi ışınları süzen ozon tabakası için zararlı bileşiklerin stratosfere ulaşmasını önlemek bu açıdan önem taşımaktadır.