Yanardağ

Yeryüzünün Şekillenmesi üzerinde derin etkiler yapan iç etkenlerden biri volkanizmadır.Volkan topağrafyası teriminin jeomorfolojide yerleşmiş olması bu etkinin önemini belirtir. Yanardağ ya da Volkan, mağmanın (dünya’nın iç tabakalarında bulunan,yüksek basınç ve yüksek sıcaklıkla erimiş kayalar) yeryuvarlağının yüzeyinden dışarı püskürerek çıktığı coğrafi yer şekilleridir.

Volkanik alan;yerin derinliklerinden mağmanın dışarı püskürmesi sonucu yeryüzüne çıkan lavların etkisiyle yeryüzünün etkilendiği alan olarak bilinir.mineral bakımından zengin ve verimli olması,Volkanik alanların yer altı madenleri bakımından zengin olması,Volkanik arazilerde turizm bakımından önemli yer şekillerinin bulunması volkanik alanların çok nüfuslu olmasını sağlamıştır.ayrıca; volkanik alanlarda gayzer kaynakları görülebilir.

Mahameru Volkanı

Türkiyedeki Volkanik Alanlar

Türkiye’de volkanik alanların oluşumu, III. Jeolojik Zaman olan Tersiyer’de yani günümüzden yaklaşık 20 milyon yıl önce başlamıştır. Bu dönemde yerkabuğundaki kırıklardan çıkan lavlar Anadolu’da farklı yer şekilleri oluşturmuştur. Tersiyer başlarından tarihi çağlara kadar belirli aralıklarla devam eden volkanizma sonucu milyonlarca metreküp volkanik malzeme yüzeye yayılmış ve başta Doğu Anadolu’da olmak üzere yer yer 1000 metreden daha kalın volkanik bir kabuk eklenmiştir. Doğu Anadolu’nun yüksek olmasının bir nedeni de kalın volkanik örtünün varlığıdır. Bu dönemde oluşan volkanik dağlar o kadar yüksektir ki, bunlar ülkemizin en yüksek dağlarını oluşturmaktadır. Tarihi zamanlara ulaşan volkanik etkinlikler ise Erciyes ve Nemrut volkanında gerçekleşmiştir. Ancak günümüzde Türkiye’de aktif volkan bulunmamaktadır. Bilim adamları, yanardağları 'tamamen sönmüş' kabul etmenin son derece yanlış olduğu, Türkiye için az da olsa halen risk bulunduğu fikrindedir. Bazı yanardağlarda (Erciyes, Hasan dağı, Büyük ve Küçük Ağrı dağları, Tendürek, Nemrut, Süphan dağları vb.) halen gaz ve buhar çıkışları gözlenmektedir.