Avrupa Nükleer Araştırma Merkezi: Revizyonlar arasındaki fark

Koordinatlar: 46°14′03″K 6°03′10″D / 46.23417°K 6.05278°D / 46.23417; 6.05278
Vikipedi, özgür ansiklopedi
Etkileşimli olarak geçmişe göz at
[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
← Önceki sürümle aradaki farkSonraki sürümle aradaki fark →
İçerik silindi İçerik eklendi
GörselVikimetin
Turkey joined CERN formally. Source: http://home.web.cern.ch/about/updates/2015/05/turkey-becomes-associate-member-state-cern
KumulBot (mesaj | katkılar)
286.376 değişiklik
Şablon:Cite journal => Şablon:Dergi kaynağı
13. satır: 13. satır:
*1983: [[W bozonu|W]] ve [[Z bozonu|Z bozonları]] [[UA1]] ve [[UA2]] deneylerinde bulundu UA s;<ref name="wz">{{Web kaynağı|url=http://public.web.cern.ch/public/en/About/History83-en.html |başlık=CERN.ch La |yayıncı=Public.web.cern.ch |erişimtarihi=20 November 2010}}</ref>
*1983: [[W bozonu|W]] ve [[Z bozonu|Z bozonları]] [[UA1]] ve [[UA2]] deneylerinde bulundu UA s;<ref name="wz">{{Web kaynağı|url=http://public.web.cern.ch/public/en/About/History83-en.html |başlık=CERN.ch La |yayıncı=Public.web.cern.ch |erişimtarihi=20 November 2010}}</ref>
*1995: [[PS210]] deneyinde ilk anti hidrojen atomları üretildi.;<ref name="antihydrogen">{{Web kaynağı|url=http://public.web.cern.ch/public/en/About/History95-en.html |başlık=CERN.ch |yayıncı=Public.web.cern.ch |erişimtarihi=20 November 2010}}</ref>
*1995: [[PS210]] deneyinde ilk anti hidrojen atomları üretildi.;<ref name="antihydrogen">{{Web kaynağı|url=http://public.web.cern.ch/public/en/About/History95-en.html |başlık=CERN.ch |yayıncı=Public.web.cern.ch |erişimtarihi=20 November 2010}}</ref>
*1999: [[NA48 deneyi]]nde CP simetrisi bulundu;<ref name="NA48">{{cite journal |last1=Fanti |first1=V. |title=A new measurement of direct CP violation in two pion decays of the neutral kaon|journal=[[Physics Letters B]] |volume=465 |year=1998 |page=335 |arxiv=hep-ex/9909022 |bibcode = 1999PhLB..465..335F |doi = 10.1016/S0370-2693(99)01030-8 |display-authors=1 |last2=Lai |first2=A. |last3=Marras |first3=D. |last4=Musa |first4=L. |last5=Bevan |first5=A.J. |last6=Gershon |first6=T.J. |last7=Hay |first7=B. |last8=Moore |first8=R.W. |last9=Moore |first9=K.N.}}</ref>
*1999: [[NA48 deneyi]]nde CP simetrisi bulundu;<ref name="NA48">{{Dergi kaynağı |last1=Fanti |first1=V. |title=A new measurement of direct CP violation in two pion decays of the neutral kaon|journal=[[Physics Letters B]] |volume=465 |year=1998 |page=335 |arxiv=hep-ex/9909022 |bibcode = 1999PhLB..465..335F |doi = 10.1016/S0370-2693(99)01030-8 |display-authors=1 |last2=Lai |first2=A. |last3=Marras |first3=D. |last4=Musa |first4=L. |last5=Bevan |first5=A.J. |last6=Gershon |first6=T.J. |last7=Hay |first7=B. |last8=Moore |first8=R.W. |last9=Moore |first9=K.N.}}</ref>
*2010:38 Antihidrojen atomu saniyenin 6'da 1'i boyunca kapana kıstırıldı.;<ref name="Antihydrogen">{{cite news|url=http://edition.cnn.com/2010/WORLD/europe/11/18/switzerland.cern.antimatter/?hpt=Mid |title=Antihydrogen isolation |publisher=CNN | date=18 November 2010}}</ref>
*2010:38 Antihidrojen atomu saniyenin 6'da 1'i boyunca kapana kıstırıldı.;<ref name="Antihydrogen">{{cite news|url=http://edition.cnn.com/2010/WORLD/europe/11/18/switzerland.cern.antimatter/?hpt=Mid |title=Antihydrogen isolation |publisher=CNN | date=18 November 2010}}</ref>
*2011: [[Antihidrojen]] atomları 15 dakika(~1000s) boyunca tutuldu.;<ref>Jonathan Amos [6 June 2011][http://www.bbc.co.uk/news/science-environment-13666892 BBC © 2011] Retrieved 2011-06-06</ref>
*2011: [[Antihidrojen]] atomları 15 dakika(~1000s) boyunca tutuldu.;<ref>Jonathan Amos [6 June 2011][http://www.bbc.co.uk/news/science-environment-13666892 BBC © 2011] Retrieved 2011-06-06</ref>

Sayfanın 20.52, 20 Ağustos 2015 tarihindeki hâli


Parçacık hızlandırıcının yeraltı tüneli

Antimadde

İmha
Cihazlar
Kullanımı
Kurumlar
Kişiler

CERN Avrupa Nükleer Araştırma Merkezi anlamına gelen Fransızca Conseil Européen pour la Recherche Nucléaire sözcüklerinin kısaltmasıdır. Bu kurum, İsviçre ve Fransa sınırında yer alan dünyanın en büyük parçacık fiziği laboratuvarıdır. 1954 yılında 12 ülkenin katılımıyla kurulmuş olan CERN'in günümüzde 21 tam üyesi ve 2 tam üyelik adayına ilaveten Türkiye'nin de aralarında bulunduğu 3 ortak (asosiye) üyesi vardır. Türkiye'nin ortak üyelik kararı TBMM'den geçtikten sonra etkin hale gelecektir.

Personel

CERN'de yüzlerce bina ve 3000 personel (fizikçiler ve destek personeli) vardır. Bu personelden 100 kadarı kuramsal fizikçilerdir. Diğerleri ise, çeşitli kuramların araştırıldığı deney düzeneklerinin projelerini hazırlayan, yapımını sağlayan ve deneyleri yürüten deneysel fizikçiler ve mühendislerdir. CERN'in kendi personeline ek olarak dünyanın yüzden fazla ülkesinden yaklaşık 10000 kadar fizikçi ve mühendis de CERN'de yer almaktadır.

Bilimsel başarılar

  • 1973: Gargamelle'de nötr akım bulundu.;[1]
  • 1983: W ve Z bozonları UA1 ve UA2 deneylerinde bulundu UA s;[2]
  • 1995: PS210 deneyinde ilk anti hidrojen atomları üretildi.;[3]
  • 1999: NA48 deneyinde CP simetrisi bulundu;[4]
  • 2010:38 Antihidrojen atomu saniyenin 6'da 1'i boyunca kapana kıstırıldı.;[5]
  • 2011: Antihidrojen atomları 15 dakika(~1000s) boyunca tutuldu.;[6]
  • 2012:Higgs bozonuna benzeyen 125 GeV/c2 ağırlığında bir bozon tespit edildi.[7]

CERN'de en önemli yer, yeraltındaki Büyük Hadron Çarpıştırıcısı (LHC) denilen parçacık hızlandırıcılarının, olduğu bölgedir. Tarım arazisinin altında kilometrelerce uzanan dev makinalarda proton denilen atom parçacıkları yahut atom çekirdekleri birbirleriyle çok yüksek hızlarda çarpıştırılırlar. Örneğin özel görelilik kuramına göre LHC'deki protonlar ışık hızının %99.999998'sine kadar hızlanınca protonun kütlesi de 7000 katına (7 TeV) çıkacaktır. 1956'da kurulan 28 GeV'lik eşzamanlı proton hızlandırıcısından sonra 1976'da da 450 GeV'lik bir başka hızlandırıcı daha kulanıma girdi. 1981'de geliştirilerek çarpışma halkası olarak kullanılabilecek duruma getirilen bu cihazdan bugün, dönüşümlü olarak parçacık hızlandırıcısı ve çarpıştırıcı olarak faydalanılmaktadır. Çarpışmalar ile bazı kısa ömürlü yeni madde biçimleri bu arada parçacık fizikçilerinin ilgilendiği W ve Z parçacıkları ortaya çıkarılmıştır. CERN, Avrupa'nın fizik alanında Amerika ve Rusya ile yarışa girmesini sağlamıştır.

Üye olan ülkeler

Kurucu ülkeler: (1954'ten)

Sonradan katılan ülkeler:

Ortak (asosiye) üyeler:


Katılım süreci devam eden ülkeler:[8][9]

Gözlemci üyeler: Avrupa Komisyonu, Amerika Birleşik Devletleri, Hindistan, İsrail, Japonya, Rusya, Türkiye, UNESCO.

1954'den beri gözlemci konumunda olan ve CERN'in kuruluşunda rol almış bir uluslararası örgüt olan UNESCO dışında, ülke bazında gözlemcillere bakıldığında, en eskisi Türkiye (1961), en yenisi Hindistan'dır (2002).[10]

Kaynaklar

  1. ^ "CERN.ch". Public.web.cern.ch. Erişim tarihi: 20 November 2010. 
  2. ^ "CERN.ch La". Public.web.cern.ch. Erişim tarihi: 20 November 2010. 
  3. ^ "CERN.ch". Public.web.cern.ch. Erişim tarihi: 20 November 2010. 
  4. ^ Fanti, V.; ve diğerleri. (1998). "A new measurement of direct CP violation in two pion decays of the neutral kaon". Physics Letters B. Cilt 465. s. 335. arXiv:hep-ex/9909022 $2. Bibcode:1999PhLB..465..335F. doi:10.1016/S0370-2693(99)01030-8. 
  5. ^ "Antihydrogen isolation". CNN. 18 November 2010. 
  6. ^ Jonathan Amos [6 June 2011]BBC © 2011 Retrieved 2011-06-06
  7. ^ CERN experiments observe particle consistent with long-sought Higgs boson | CERN press office. Press.web.cern.ch (2012-07-04). Retrieved on 2013-07-17.
  8. ^ http://public.web.cern.ch/press/PressReleases/Releases2008/PR18.08E.html
  9. ^ http://atlas-service-enews.web.cern.ch/atlas-service-enews/2009/news_09/news_cernstate.php
  10. ^ "ISAAR(CPC) - CERN". Erişim tarihi: 2012/01/27.  Tarih değerini gözden geçirin: |erişimtarihi= (yardım)

İlgili bağlantılar

Dış bağlantılar

"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Avrupa_Nükleer_Araştırma_Merkezi&oldid=15975790" sayfasından alınmıştır