Levant

Levant Bölgesi

Levant, Batı Dillerinden gelen Bereketli Hilal'in Mısır ve Sina Yarımadası hariç Akdeniz Kıyılarını tanımlamak için kullanılan sınırları net olmayan coğrafi bir terim olup sözcükte anlam açısından Doğu kelimesine gönderme vardır. Genel olarak tarihsel süreç içerisinde Toros Dağları'nın güneyindeki Orta Doğu'da geniş bir alanı belirtmektedir. Batı'da Akdeniz, güneyde Arabistan Çölü ve Doğu'da Mezopotamya ile sınırlanmıştır. Levant Kafkasya Dağları'nı, Arap Yarımadası'nın belirli bir parçasını ve Anadolu'yu içermez. Kilikya kimi kaynaklarda Levant bölgesinin içinde gösterilse de Sina Yarımadası, Levant ile Mısır arasında bir kara köprüsü oluşturduğundan dışarıda tutulabilir. Zamanla Levant insanı ve kültürü Sina ve Nil Nehri arasındaki bölgeye egemen olmuş olsa da, bu bölge coğrafi Levant'i tam olarak karşılamaz.

Dar anlamda Lübnan ve Filistin ile sınırlandırabileceğimiz Levant, Osmanlı dönemimdeki karşılığla Bilâdü'ş-Şâm (Arapça: سوريّة الكبرى) yani Şam Vilayeti'dir, bu da Şam kenti ve yakın Akdeniz kıyısındaki beldeleri içerir. Fakat bu tabir ne Hatay'ı ne de Suriye'nin Akdeniz kıyılarını kapsar. Bu açıdan bir diğer dar görüştür. Geniş anlamda ise İtalya'nın doğusundaki Doğu Akdeniz Havzası 'nın tamamını tanımlamak için kullanılır. Maşrek (Arapça:المشرق) ise Araça kökenli bu bölge içinde kullanılabilinecek benzer bir tabirdir.

Etimoloji

Levant terimi ilk defa İngilizce'de 1497 yılında söylendi. Orijinal olarak geniş anlamda, Venedik'in Akdeniz doğu toprağı olarak kullanılıyordu.Fransızca Levant kelimesinden gelmektedir, yükselme manası taşıyan kelime, güneşin yükseldiği nokta anlmıyla kullanılır. Antik Yunan'da (şimdiki Anadolu) ve Germen anavatanında da benzer şekliyle kullanılmışıtr.

Tarih

19. yüzyıl Levant sakinleri

Levant kelimesi 16. yüzyılda İngilizce'de geçerli hale geldi. İlk İngiliz tüccarların bölgede iş yapmaya cesaret etmeye başlamasıyla İngiliz gemileri 1570 yılında Akdeniz'de göründü ve İngiliz tüccar şirketi ,1579 yılında Osmanlı Sultanı ile anlaşmayı Kapitülasyon imzaladı. Levantan ismi eksel olarak İtalyan insanı(özellikle Venedik ve Cenevizli )Fransız veya diğer Avrupa-Akdeniz orijinli insanlara karşılık gelir, ki bunlar Türkiye'de veya doğu Akdeniz sahilinde (Levant) Haçlı Seferleri, Bizans ve Osmanlı dönemlerinden beri yaşayan insanlardır.Onların çoğunluğu Akdeniz Deniz Cumhuriyetleri'nden (Venedik Cumhuriyeti,Ceneviz Cumhuriyeti ve Dubrovnik Cumhuriyeti gibi) tüccarların torunlarıdır. Veya Haçlı Seferleri devletlerinin yerleşenlerindendir(özellikle Türkiye ve Lübnan'daki Fransız Levantenleri). Onlar yaşamlarını İstanbul 'da (Çoğunlukla Galata, Beyoğlu ve Nişantaşı, Şişli bölgeleri) ve İzmir'de (Çoğunlukla Bornova, Buca) sürdürürler.

Levanten Denizi, Akdeniz'in Doğusu

1920 ile 1946 yılları arasında Fransız mandası Altındaki suriye ve Lübnan Levant devletler olarak isimlendiriliyordu. Ebla, Mari ve Ugarit'te önemli pek çok kazının yapıldığı o zamanda bu terim arkeolojide genel hale geldi. Bu siteler Mezopotamya,Kuzey Afrika ,Arabistan olarak sınıflandıralamadığından önce,onlar Levantine olarak adlandırılıyordu.

Bugün Levant tipik olarak arkeloglar ve tarihçiler tarafından Haçlı Seferleri tartışıldığında tarih öncesi,antikçağ ve bölgenin ortaçağ tarihine referans olarak kullanılır.Sözcük ayrıca ara sıra, modern veya çağdaş olaylara, insanlara, devletlere, ayni bölgedeki devlet kısımlarına, İsrail, Lübnan,Suriye ve Filistin Kara toprağına referans olarak kullanılır.

İçerdiği Bölgeler

Fransız Suriye ve Lübnan Mandası

İngiliz Filistin Mandası

Günümüzdeki anlamıyla Levant bölgesi ise Osmanlı Devletinden 1. Dünya Savaşı sonrası kopan, manda yönetimine dönüştürülen Fransız Suriye ve Lübnan Mandası ve İngiliz Filistin Mandası ait toprakları ve bu topraklara sahip devletleri tanımlar.

• Hatay ili (Türkiye)
• Suriye
• Lübnan
• Filistin
• İsrail
• Ürdün

Bu devlet ve bölgelere şu şekilde genişletilebilinir.

• Türkiye (Çukurova çevresi)
• Güney Kıbrıs
• Kuzey Kıbrıs
• Mısır (Sina Yarımadası çevresi)

Kültür

Levant Arapçası, Kuzey ve Güney olarak 2'ye ayrılır.

• Doğu Akdeniz'e Levant Denizi denir, bölgede konuşulan Arapça Levant Arapçası dır.
• Doğu ve Akdeniz mutfaklarının birleşiminden oluşan Levant mutfağı özelliklede Humus mezesi oldukça meşhurdur.
• Hristiyanlar için Antakya ve Kudüs, Müslümanlar için Kudüs ve Şam, Yahudiler içinse yalnız Kudüs dini anlamda özel yere sahiptir.
• Bölgedeki egemen etnik grup Arap olsada, dünyadaki Yahudi nüfusunun yarıya yakını ve Türk, Ermeni, Kürt, Süryani, Rum gibi gruplar bölgede yaşar. Bunun dışında Dürziler, Arap Ortodokslar, Alaviler (Nusayriler) ve Marunilerin anavatanı sayılır.

Ayrıca bakınız

• Kenan Ülkesi
• Filistin
• Mezopotamya

İç bağlantılar

• Amioun (İngilizce)

Kaynakça

• Levantine Haritage Site Includes many oral and scholarly histories and genealogies for some Levantine Turkish families.