Ortak hukuk: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
Dünyadaki hukuk sistemleri dosyası eklendi. Etiketler: Mobil değişiklik Mobil ağ değişikliği |
|||
| 1. satır: | 1. satır: | ||
[[Dosya:LegalSystemsOfTheWorldMap.png|thumb|300px|Dünyadaki hukuk düzenleri |
|||
{{legend|#4ac|Kara Avrupası hukuk düzeni}} |
|||
{{legend|#c76|[[Ortak hukuk]]}} |
|||
{{legend|#975|İkili düzen (Kara Avrupası hukuku ve ortak hukuk)}} |
|||
{{legend|#fb3|[[Şeriat|İslam hukuku]]}} |
|||
{{legend|#363|[[Gelenek hukuku]]}}]] |
|||
'''Ortak hukuk''' ya da '''Anglo-Sakson Sistemi''',<ref>Bahadır Kılınç "Common Law (Ortak Hukuk) Sistemine Sahip Ülkelerden ABD ve İngiltere'de Anayasa Kavramı ve Yargısal Denetim", ''[http://www.anayasa.gen.tr/ay-incelemeleri-tanıtım.pdf Anayasa Yargısı İncelemeleri - 1]'' (Editörler: Mehmet Turhan ve Hikmet Tülen), Ankara 2006, s. 121.</ref><ref>Onur Karahanoğulları, ''[http://kutuphane.tbmm.gov.tr:8088/2005/200503899.pdf Kamu Hizmeti - Kavram ve Hukuksal Rejim]'', Turhan Kitabevi, Ankara 2004, s. 153.</ref><ref>Mesut Ertanhan, ''[http://kutuphane.tbmm.gov.tr:8088/2005/200506121.pdf Medeni Yargılama Hukukunda Tanık ve Tanıklık]'', Seçkin Yayıncılık, Ankara 2005, s. 34.</ref><ref>{{Dergi kaynağı|last= King|first= Edward|authorlink= |coauthors=Hawley, Joseph, Çev. İlhan Lütem|year= 1959|month= |title= İngiliz (Common Law)’unun Gelişmesi|journal= AÜHFD|volume= 16 |issue= 1-4|pages= 178-233|id= |url= http://auhf.ankara.edu.tr/dergiler/auhfd-arsiv/AUHF-1959-16-01-04/AUHF-1959-16-01-04-King-Hawley.pdf|accessdate= 11 Nisan 2010|quote= }}</ref> ([[İngilizce]]: ''common law''), özellikle tarihinde [[Birleşik Krallık]] sömürgesi olan birçok ülkenin hukuki temellerini oluşturur. [[Emsal karar]]lar yansıtan, kapsamlı [[yasa olmayan kanunlar|yasallaşmamış kanunları]] dikkat çeken özellikleri arasında yer alır. Bu emsal kararlar yüzyıllarca yargıçlar tarafından gerçek davalarda verilen hükümlerden elde edilmiştir. |
'''Ortak hukuk''' ya da '''Anglo-Sakson Sistemi''',<ref>Bahadır Kılınç "Common Law (Ortak Hukuk) Sistemine Sahip Ülkelerden ABD ve İngiltere'de Anayasa Kavramı ve Yargısal Denetim", ''[http://www.anayasa.gen.tr/ay-incelemeleri-tanıtım.pdf Anayasa Yargısı İncelemeleri - 1]'' (Editörler: Mehmet Turhan ve Hikmet Tülen), Ankara 2006, s. 121.</ref><ref>Onur Karahanoğulları, ''[http://kutuphane.tbmm.gov.tr:8088/2005/200503899.pdf Kamu Hizmeti - Kavram ve Hukuksal Rejim]'', Turhan Kitabevi, Ankara 2004, s. 153.</ref><ref>Mesut Ertanhan, ''[http://kutuphane.tbmm.gov.tr:8088/2005/200506121.pdf Medeni Yargılama Hukukunda Tanık ve Tanıklık]'', Seçkin Yayıncılık, Ankara 2005, s. 34.</ref><ref>{{Dergi kaynağı|last= King|first= Edward|authorlink= |coauthors=Hawley, Joseph, Çev. İlhan Lütem|year= 1959|month= |title= İngiliz (Common Law)’unun Gelişmesi|journal= AÜHFD|volume= 16 |issue= 1-4|pages= 178-233|id= |url= http://auhf.ankara.edu.tr/dergiler/auhfd-arsiv/AUHF-1959-16-01-04/AUHF-1959-16-01-04-King-Hawley.pdf|accessdate= 11 Nisan 2010|quote= }}</ref> ([[İngilizce]]: ''common law''), özellikle tarihinde [[Birleşik Krallık]] sömürgesi olan birçok ülkenin hukuki temellerini oluşturur. [[Emsal karar]]lar yansıtan, kapsamlı [[yasa olmayan kanunlar|yasallaşmamış kanunları]] dikkat çeken özellikleri arasında yer alır. Bu emsal kararlar yüzyıllarca yargıçlar tarafından gerçek davalarda verilen hükümlerden elde edilmiştir. |
||
Sayfanın 23.39, 28 Nisan 2015 tarihindeki hâli
Ortak hukuk ya da Anglo-Sakson Sistemi,[1][2][3][4] (İngilizce: common law), özellikle tarihinde Birleşik Krallık sömürgesi olan birçok ülkenin hukuki temellerini oluşturur. Emsal kararlar yansıtan, kapsamlı yasallaşmamış kanunları dikkat çeken özellikleri arasında yer alır. Bu emsal kararlar yüzyıllarca yargıçlar tarafından gerçek davalarda verilen hükümlerden elde edilmiştir.
Tarihi Gelişimi
1066 yılında İngiltere'nin Normanlar tarafından istilasından sonra Normanlar bütün ülkede geçerli olacak bir hukuk sistemi yarattılar. Ülkenin her bir tarafına gezici yargıçlar gönderildi. Bu yargıçlar gittikleri bölgedeki örf ve adetleri de göz önünde bulundurarak hukuki sorunları çözmeye başladılar. Bu sistemdeki amaç ülkenin tamamının yargıçlar tarafından oluşturulan ortak bir hukuka sahip olmasıydı. Common Law bu dönemde oldukça katı ve şekilciydi. Dava açabilmek için Lord Chancellor (Adalet bakanlarında biri)"writ"(ferman) almak gerekiyordu. Common Law mahkemelerinde adeleti bulamayanlar "Tanrı aşkına ve merhameten (for the love of God and the way of charity)" Kral'a başvurmaya başladılar. Bu başvurularla ilgilenilmesi işi yine Lord Chancellor'a bırakılmıştı. 1474'de Common Law'ın hakkaniyet eksikliklerini gidermek için yeni bir mahkemeler sistemi kuruldu. Buna da Equity Law dendi. Bu yeni mahkemelerde writ koşulu aranmıyor isteyenler bir dilekçeyle dava açabiliyordu. 19. yüzyıldan sonra ise yeni sosyal ve ekonomik koşullara uyum sağlayamayan Common Law ve Equitty Law'ın eksiklerini gidermek üzere Statue Law oluşturuldu. Bu yeni kurallar İngiliz Parlementosu yani yasama organı tarfından çıkarılmıştır.
Bugün ise Common Law sözcüğü bu üç sistemi birleştiren bugüne kadar uzanan bir hukuk sistemini anlatmak için kullanılır.
Özellikleri
- Tedvin Edilmemiştir: Common Law bir kanunlaştırma hareketi sonucunda değil yargıçların örf ve adet kurallarına bakarak hukuk kurallarını oluşturmasıyla başlamıştır.
- İçtihadi Niteliktedir: Her yargıç davayı sonuçlandırırken ondan önce görülmüş benzer davaların kararlarıyla bağlıdır.
- Kamu Hukuku - Özel Hukuk Ayrımı Yoktur[kaynak belirtilmeli]
Kaynakça
- ^ Bahadır Kılınç "Common Law (Ortak Hukuk) Sistemine Sahip Ülkelerden ABD ve İngiltere'de Anayasa Kavramı ve Yargısal Denetim", Anayasa Yargısı İncelemeleri - 1 (Editörler: Mehmet Turhan ve Hikmet Tülen), Ankara 2006, s. 121.
- ^ Onur Karahanoğulları, Kamu Hizmeti - Kavram ve Hukuksal Rejim, Turhan Kitabevi, Ankara 2004, s. 153.
- ^ Mesut Ertanhan, Medeni Yargılama Hukukunda Tanık ve Tanıklık, Seçkin Yayıncılık, Ankara 2005, s. 34.
- ^ King, Edward (1959). "İngiliz (Common Law)'unun Gelişmesi" (PDF). AÜHFD. 16 (1-4). ss. 178-233. Erişim tarihi: 11 Nisan 2010. Bilinmeyen parametre
|coauthors=görmezden gelindi (yardım)
 | Hukuk ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |