Germiyanoğlu Süleyman Şah: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon]

← Önceki sürümle aradaki fark Sonraki sürümle aradaki fark →

İçerik silindi İçerik eklendi

Satır içi

Sayfanın 16.13, 11 Mart 2015 tarihindeki hâli

Süleyman Şah bin Mehmed, Germiyanoğlu Mehmed Bey'in ölümünden sonra 1368'den önce hükümdar oldu. Çahşadan Mehmed Bey'in büyük oğludur.^[1] Lakabı "Şah Çelebi" ve "Alem Şah" tır.^[2]^[3] Hz. Mevlânâ'nın torunu, Sultan Veled'in kızı Abide Mutahhare Hatun ile Mutahhare Hatun 18 yaşında iken evlenmiştir. ^[4] Bir diğer eşi de Mübarezeddin Umur bin Savcı'nın kızıdır. Çocukları Hızır Paşa, İlyas Paşa ve Devlet Hatun; Mutahhare Hatun'dan doğmuştur.

Süleyman Şah'ın hükümdarlığının ilk yılları durgun geçti. Osmanlılar'la ilk ilişkiler Şah Çelebi zamanında kuruldu. İlk yıllarında Osmanoğulları ile arası çok da iyi değildi. Süleyman Şah: "Karaman oğluna kız vireli Osman oğlu diyarımıza el uzattı" ^[5] diyerek Osmanoğulları'ndan şikayet etmiştir. Karamanoğulları ile Hamitoğulları arasındaki mücadelede Hamitoğlu İlyas Bey'in tarafını tutarak, Karamanoğulları ile sınır olmak istemedi ve Karamanoğulları ile de arası açıldı. Karaman ve Osmanlı Devleti gibi iki kuvvetli hükümetin arasında kalmış olan Germiyan Devleti, bu iki hükümetin saldırılarına daima açıktı. Bu tehlikeli vaziyeti gören ve her iki devletle de dostluk ilişkileri iyi olmayan, bilhassa Karaman oğlunun düşmanca tutumundan fevkalade tedirgin olan Süleyman Şah, kızını I. Murad'ın oğlu Yıldırım Bayezid'e vermek isteyerek Edirne'ye bir heyet gönderdi ve kızına çeyiz olarak da en güzel memleketlerini Osmanlılar'a armağan etti. Geri kalanlarının da oğlu II. Yakub Bey'de kalmasını rica etti.^[6]^[7]

Süleyman Şah, ulemadan Cemaleddin İshak Fakih'i bir heyetle I. Murad'a gönderdi. Beraberinde meşhur Germiyan atları, Denizli'nin ak bezleri ve Alaşehir'in kızıl üzümlerinden hediyeler takdim etti.^[8] I. Murad bu teklifi kabul etti. Gelini getirmek için Bursa Kadısı Koca Mahmut Efendi ve kapıkullarından Emir-i Alem Aksungur Ağa, Çavuşbaşı Demir Han^[9], Yıldırım Bayezid'in dadısı, Kadı Mahmut ve Ak Sungur'ın zevceleri ile üç bin civarında kapıkulu Kütahya'ya gittiler.^[10] Bunlardan bazıları çeyiz olarak verilen şehirleri teslim alacak muhafız askerlerden oluşuyordu. Süleyman Şah, düğünün kendisine ait olanını Kütahya'da yaptı. Büyük ziyafetler verildi, hediyeler alındı-verildi ve nihayetinde gelin Aksungur ile Bayezid'in dadısına teslim edildi. Çeyiz olarak verilen şehirler teslim edildi ve Osmanlılar da oralar asker yerleştirdiler. Süleyman Şah, çaşnigirbaşısını ve onun zevcesini de beraberinde gönderdi. Çaşnigirbaşı ve zevcesi Devlet Hatun'un ricası üzerine geri dönmeyerek Sultan Bayezid'in hizmetinde kaldılar. Daha sonra kendisi Kütahya'yı terkederek Karahisar'a çekildi.^[11] Osmanlılar'ın 1381'de yaptıkları asıl düğün çok gösterişli oldu. Düğüne Mısır hükümdarı ile etraftaki Anadolu hükümdarları davet edildi. Nişan merasiminden sonra Rumeli sıkıntıları dolayısıyla düğün gecikmiştir.^[12]

Süleyan Şah, düğünden sonra yaklaşık beş sene kadar daha yaşamıştır. Kendi adına bastırdığı gümüş paranın bir tarafında "Süleyman ibni Mehmet hullide mülkühu" yazılıdır. Denizli'de basılmış olan bir diğer sikkesinin bir yüzünde "kelimei şehadet", diğer tarafında ise "Süleyman bin Mehmet Ladik" yazılıdır.^[13] Kendinden küçük kardeşleri vardır. ^[14] Süleyman Şah'ın büyük şöhreti, eğitim ve kültüre sahip çıktığı için ve adına eserler yazıldığı içindir. Adına Kabusnâme ve Şeyhoğlu Mustafa'nın Merzebannâme'si yazılmıştır. Hurşidnâme de onun adına yazılırken eserin yarısında vefat etmiştir. ^[15] Türbesi Manisa'nın Kula ilçesindedir.

Kaynakça

^ Şeyhoğlu Mustafa, Hurşidnâme
^ Aziz B. Erdeşir-i Esterâbâdi, Bezm ü Rezm
^ Ahmed b. Sinanüddin Yusuf el-Karamani, Ahbaru'd-Düvel ve Asaru'l-Üvel
^ Sahîh Ahmed Dede, Mecmuat-ü`t-Tevarihi`l-Mevleviyye
^ Şikarî, Karaman-nâme
^ Neşrî, Kitab-ı Cihannüma
^ Âşıkpaşazâde, Tevârîh-i Âl-i Osman
^ ...Hemen İshak Fakihi Sültan Murada elçi gönderüp âlâ atlar ve pişkeşler saldı. Ol zamanda Anadoluda altın ve gümüş az olurdu. Muteber olan (Denizli) bezidi. Bir kimseye hil'at kiydirseler olbezden nice hil'atler diktirup hazır dururudu-munhal vaki oldukta giydirirlerdi. Bu İshak Fakih ol bezlerden mübalaga getirmişti. Murat Hana etti, Sultan eğer reva görürsen kızımızı oğlun Sultan Beyazşde karvaşlığa viriyoruz ve birkaç hisarı cihazına tuta virelümki (Kütahya) ve (Simav)ı ve (Eğri göz)ü ve (Tavşanlu) diyicek Sultan Murat dahi hoş ola deyup kabul idüp...(Neşrî, Kitab-ı Cihannüma')
^ Hadîdî, Tevârih-i Âl-i Osman
^ Hadidi, "Didi bir gün şehre erkânı devlet, Arusu almaga kimin ola hizmet, Şeh, işittikte baktı saga, sola, Didi miri alem Ak Sungur ağa, Çavuşbaşı Turanhan ağa bile, Sipahtan yarar bin kişiyle, Dahi kadii Bursa pir Efendi, Bile gitmek gerek hatunu, kendi, Suvar olsun bile hem dayi hatun, Ana tabi olup haylı kavatun, Şah emretti Çeri oldu revane, Çeri irişti şahı Germiyane
^ Sahîh Ahmed Dede, Mecmuat-ü`t-Tevarihi`l-Mevleviyye
^ Hayrullah Efendi, Tarih-i Devlet-i Aliyye-i Osmaniyye
^ Tevhit Bey, Tarih Encümeni Mecmuası, cüz, 13, s, 813
^ Hem ulu oğluyidi Çahşadanun (Şeyhoğlu Mustafa, Hurşidnâme)
^ Uzunçarşılı, İ.H. Kütahya Şehri, İstanbul Devlet Matbaası, 1932, sayfa, 47

[1] Şeyhoğlu Mustafa, Hurşidnâme

[2] Aziz B. Erdeşir-i Esterâbâdi, Bezm ü Rezm

[3] Ahmed b. Sinanüddin Yusuf el-Karamani, Ahbaru'd-Düvel ve Asaru'l-Üvel

[4] Sahîh Ahmed Dede, Mecmuat-ü`t-Tevarihi`l-Mevleviyye

[5] Şikarî, Karaman-nâme

[6] Neşrî, Kitab-ı Cihannüma

[7] Âşıkpaşazâde, Tevârîh-i Âl-i Osman

[8] ...Hemen İshak Fakihi Sültan Murada elçi gönderüp âlâ atlar ve pişkeşler saldı. Ol zamanda Anadoluda altın ve gümüş az olurdu. Muteber olan (Denizli) bezidi. Bir kimseye hil'at kiydirseler olbezden nice hil'atler diktirup hazır dururudu-munhal vaki oldukta giydirirlerdi. Bu İshak Fakih ol bezlerden mübalaga getirmişti. Murat Hana etti, Sultan eğer reva görürsen kızımızı oğlun Sultan Beyazşde karvaşlığa viriyoruz ve birkaç hisarı cihazına tuta virelümki (Kütahya) ve (Simav)ı ve (Eğri göz)ü ve (Tavşanlu) diyicek Sultan Murat dahi hoş ola deyup kabul idüp...(Neşrî, Kitab-ı Cihannüma')

[9] Hadîdî, Tevârih-i Âl-i Osman

[10] Hadidi, "Didi bir gün şehre erkânı devlet, Arusu almaga kimin ola hizmet, Şeh, işittikte baktı saga, sola, Didi miri alem Ak Sungur ağa, Çavuşbaşı Turanhan ağa bile, Sipahtan yarar bin kişiyle, Dahi kadii Bursa pir Efendi, Bile gitmek gerek hatunu, kendi, Suvar olsun bile hem dayi hatun, Ana tabi olup haylı kavatun, Şah emretti Çeri oldu revane, Çeri irişti şahı Germiyane

[11] Sahîh Ahmed Dede, Mecmuat-ü`t-Tevarihi`l-Mevleviyye

[12] Hayrullah Efendi, Tarih-i Devlet-i Aliyye-i Osmaniyye

[13] Tevhit Bey, Tarih Encümeni Mecmuası, cüz, 13, s, 813

[14] Hem ulu oğluyidi Çahşadanun (Şeyhoğlu Mustafa, Hurşidnâme)

[15] Uzunçarşılı, İ.H. Kütahya Şehri, İstanbul Devlet Matbaası, 1932, sayfa, 47

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

@@ 4. satır: / 4. satır: @@
 Süleyman Şah'ın hükümdarlığının ilk yılları durgun geçti. Osmanlılar'la ilk ilişkiler Şah Çelebi zamanında kuruldu. İlk yıllarında Osmanoğulları ile arası çok da iyi değildi. Süleyman Şah: ''"Karaman oğluna kız vireli Osman oğlu diyarımıza el uzattı"'' <ref>Şikarî, ''Karaman-nâme''</ref> diyerek Osmanoğulları'ndan şikayet etmiştir. [[Karamanoğulları]] ile [[Hamitoğulları]] arasındaki mücadelede [[Hamitoğlu İlyas Bey]]'in tarafını tutarak, [[Karamanoğulları]] ile sınır olmak istemedi ve Karamanoğulları ile de arası açıldı. Karaman ve Osmanlı Devleti gibi iki kuvvetli hükümetin arasında kalmış olan Germiyan Devleti, bu iki hükümetin saldırılarına daima açıktı. Bu tehlikeli vaziyeti gören ve her iki devletle de dostluk ilişkileri iyi olmayan, bilhassa Karaman oğlunun düşmanca tutumundan fevkalade tedirgin olan Süleyman Şah, kızını [[I. Murad]]'ın oğlu [[Yıldırım Bayezid]]'e vermek isteyerek Edirne'ye bir heyet gönderdi ve kızına çeyiz olarak da en güzel memleketlerini Osmanlılar'a armağan etti. Geri kalanlarının da oğlu [[II. Yakub Bey]]'de kalmasını rica etti.<ref>Neşrî, ''Kitab-ı Cihannüma''</ref><ref>Âşıkpaşazâde, ''Tevârîh-i Âl-i Osman''</ref>
-Süleyman Şah, ulemadan [[İshak Fakih|Cemaleddin İshak Fakih]]'i bir heyetle I. Murad'a gönderdi. Beraberinde meşhur Germiyan atları, Denizli'nin ak bezleri ve Alaşehir'in kızıl üzümlerinden hediyeler takdim etti.<ref>...Hemen İshak Fakihi Sültan Murada elçi gönderüp âlâ atlar ve pişkeşler saldı. Ol zamanda Anadoluda altın ve gümüş az olurdu. Muteber olan (Denizli) bezidi. Bir kimseye hil'at kiydirseler olbezden nice hil'atler diktirup hazır dururudu-munhal vaki oldukta giydirirlerdi. Bu İshak Fakih ol bezlerden mübalaga getirmişti. Murat Hana etti, Sultan eğer reva görürsen kızımızı oğlun Sultan  Beyazşde karvaşlığa viriyoruz ve bir kaç hisarı cihazına tuta virelümki (Kütahya) ve (Simav)ı ve (Eğri göz)ü ve (Tavşanlu) diyicek Sultan Murat dahi hoş ola deyup kabul idüp...(Neşrî, ''Kitab-ı Cihannüma')</ref> I. Murad bu teklifi kabul etti. Gelini getirmek için Bursa Kadısı Koca Mahmut Efendi ve kapıkullarından Emir-i Alem Aksungur Ağa, Çavuşbaşı Demir Han<ref>Hadîdî, ''Tevârih-i Âl-i Osman''</ref>, Yıldırım Bayezid'in dadısı, Kadı Mahmut ve Ak Sungur'ın zevceleri ile üç bin civarında kapıkulu Kütahya'ya gittiler.<ref>Hadidi, "Didi bir gün şehre erkânı devlet, Arusu almaga kimin ola hizmet, Şeh, işittikte baktı saga, sola, Didi miri alem Ak Sungur ağa, Çavuşbaşı Turanhan ağa bile, Sipahtan yarar bin kişiyle, Dahi kadii Bursa pir Efendi, Bile gitmek gerek hatunu, kendi, Suvar olsun bile hem dayi hatun, Ana tabi olup haylı kavatun, Şah emretti Çeri oldu revane, Çeri irişti şahı Germiyane</ref> Bunlardan bazıları çeyiz olarak verilen şehirleri teslim alacak muhafız askerlerden oluşuyordu. Süleyman Şah, düğünün kendisine ait olanını Kütahya'da yaptı. Büyük ziyafetler verildi, hediyeler alındı-verildi ve nihayetinde gelin Aksungur ile [[Yıldırım Bayezid|Bayezid]]'in dadısına teslim edildi. Çeyiz olarak verilen şehirler teslim edildi ve Osmanlılar da oralar asker yerleştirdiler. Süleyman Şah, çaşnigirbaşısını ve onun zevcesini de beraberinde gönderdi. Çaşnigirbaşı ve zevcesi [[Devlet Hatun]]'un ricası üzerine geri dönmeyerek Sultan Bayezid'in hizmetinde kaldılar. Daha sonra kendisi Kütahya'yı terkederek [[Afyonkarahisar|Karahisar]]'a çekildi.<ref>Sahîh Ahmed Dede, ''Mecmuat-ü`t-Tevarihi`l-Mevleviyye''</ref>  Osmanlılar'ın 1381'de yaptıkları asıl düğün çok gösterişli oldu. Düğüne Mısır hükümdarı ile etraftaki Anadolu hükümdarları davet edildi. Nişan merasiminden sonra [[Rumeli]] sıkıntıları dolayısıyla düğün gecikmiştir.<ref>Hayrullah Efendi, T''arih-i Devlet-i Aliyye-i Osmaniyye''</ref>
+Süleyman Şah, ulemadan [[İshak Fakih|Cemaleddin İshak Fakih]]'i bir heyetle I. Murad'a gönderdi. Beraberinde meşhur Germiyan atları, Denizli'nin ak bezleri ve Alaşehir'in kızıl üzümlerinden hediyeler takdim etti.<ref>...Hemen İshak Fakihi Sültan Murada elçi gönderüp âlâ atlar ve pişkeşler saldı. Ol zamanda Anadoluda altın ve gümüş az olurdu. Muteber olan (Denizli) bezidi. Bir kimseye hil'at kiydirseler olbezden nice hil'atler diktirup hazır dururudu-munhal vaki oldukta giydirirlerdi. Bu İshak Fakih ol bezlerden mübalaga getirmişti. Murat Hana etti, Sultan eğer reva görürsen kızımızı oğlun Sultan  Beyazşde karvaşlığa viriyoruz ve birkaç hisarı cihazına tuta virelümki (Kütahya) ve (Simav)ı ve (Eğri göz)ü ve (Tavşanlu) diyicek Sultan Murat dahi hoş ola deyup kabul idüp...(Neşrî, ''Kitab-ı Cihannüma')</ref> I. Murad bu teklifi kabul etti. Gelini getirmek için Bursa Kadısı Koca Mahmut Efendi ve kapıkullarından Emir-i Alem Aksungur Ağa, Çavuşbaşı Demir Han<ref>Hadîdî, ''Tevârih-i Âl-i Osman''</ref>, Yıldırım Bayezid'in dadısı, Kadı Mahmut ve Ak Sungur'ın zevceleri ile üç bin civarında kapıkulu Kütahya'ya gittiler.<ref>Hadidi, "Didi bir gün şehre erkânı devlet, Arusu almaga kimin ola hizmet, Şeh, işittikte baktı saga, sola, Didi miri alem Ak Sungur ağa, Çavuşbaşı Turanhan ağa bile, Sipahtan yarar bin kişiyle, Dahi kadii Bursa pir Efendi, Bile gitmek gerek hatunu, kendi, Suvar olsun bile hem dayi hatun, Ana tabi olup haylı kavatun, Şah emretti Çeri oldu revane, Çeri irişti şahı Germiyane</ref> Bunlardan bazıları çeyiz olarak verilen şehirleri teslim alacak muhafız askerlerden oluşuyordu. Süleyman Şah, düğünün kendisine ait olanını Kütahya'da yaptı. Büyük ziyafetler verildi, hediyeler alındı-verildi ve nihayetinde gelin Aksungur ile [[Yıldırım Bayezid|Bayezid]]'in dadısına teslim edildi. Çeyiz olarak verilen şehirler teslim edildi ve Osmanlılar da oralar asker yerleştirdiler. Süleyman Şah, çaşnigirbaşısını ve onun zevcesini de beraberinde gönderdi. Çaşnigirbaşı ve zevcesi [[Devlet Hatun]]'un ricası üzerine geri dönmeyerek Sultan Bayezid'in hizmetinde kaldılar. Daha sonra kendisi Kütahya'yı terkederek [[Afyonkarahisar|Karahisar]]'a çekildi.<ref>Sahîh Ahmed Dede, ''Mecmuat-ü`t-Tevarihi`l-Mevleviyye''</ref>  Osmanlılar'ın 1381'de yaptıkları asıl düğün çok gösterişli oldu. Düğüne Mısır hükümdarı ile etraftaki Anadolu hükümdarları davet edildi. Nişan merasiminden sonra [[Rumeli]] sıkıntıları dolayısıyla düğün gecikmiştir.<ref>Hayrullah Efendi, T''arih-i Devlet-i Aliyye-i Osmaniyye''</ref>
 Süleyan Şah, düğünden sonra yaklaşık beş sene kadar daha yaşamıştır. Kendi adına bastırdığı gümüş paranın bir tarafında ''"Süleyman ibni Mehmet hullide mülkühu"'' yazılıdır. Denizli'de basılmış olan bir diğer sikkesinin bir yüzünde ''"kelimei şehadet"'', diğer tarafında ise ''"Süleyman bin Mehmet Ladik"'' yazılıdır.<ref>Tevhit Bey, ''Tarih Encümeni Mecmuası'', cüz, 13, s, 813</ref> Kendinden küçük kardeşleri vardır. <ref>''Hem ulu oğluyidi Çahşadanun'' (Şeyhoğlu Mustafa, ''Hurşidnâme'')</ref> Süleyman Şah'ın büyük şöhreti, eğitim ve kültüre sahip çıktığı için ve adına eserler yazıldığı içindir. Adına Kabusnâme ve Şeyhoğlu Mustafa'nın Merzebannâme'si yazılmıştır. Hurşidnâme de onun adına yazılırken eserin yarısında vefat etmiştir. <ref>Uzunçarşılı, İ.H. ''Kütahya Şehri'', İstanbul Devlet Matbaası, 1932, sayfa, 47</ref> Türbesi Manisa'nın [[Kula, Manisa|Kula]] ilçesindedir.