Sahil: Revizyonlar arasındaki fark

Vikipedi, özgür ansiklopedi
[kontrol edilmemiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
İrfann41 (mesaj | katkılar)
Değişiklik özeti yok
Abuk SABUK (mesaj | katkılar)
düzen
1. satır: 1. satır:
[[File:Akdeniz Antalya Kemer Adrasan Kıyıları.jpg|thumb|[[Akdeniz]] [[Antalya]] [[Kemer]] [[Adrasan Kıyıları]]]]
[[File:Akdeniz Antalya Kemer Adrasan Kıyıları.jpg|thumb|[[Akdeniz]] [[Antalya]] [[Kemer]] [[Adrasan kıyıları]]]]
[[File:Akdeniz, Muğla Ölüdeniz.jpeg|thumb|[[Akdeniz]], [[Muğla]] [[Fethiye]] [[Ölüdeniz]] Kıyısı]]
[[File:Akdeniz, Muğla Ölüdeniz.jpeg|thumb|[[Akdeniz]], [[Muğla]] [[Fethiye]] [[Ölüdeniz]] kıyısı]]
[[File:Knight's Point, West Coast.jpg|thumb|[[Yeni Zelanda]] [[West Coast]] Bölgesi [[kıyı şeridi]]]]
[[File:Knight's Point, West Coast.jpg|thumb|[[Yeni Zelanda]] [[West Coast]] Bölgesi kıyı şeridi]]


'''Kıyı şeridi''' veya '''sahil''', kara - [[deniz]] veya kara - [[okyanus]] alanlarının buluştuğu yerlerdir. [[Gelgit]] gibi etkenler nedeniyle sahil hattının net olarak belirlenmesi mümkün değildir.<ref>{{cite encyclopedia|encyclopedia=The American Heritage Dictionary of the English Language: Fourth Edition|year=2000|title=Coast|url=http://www.bartleby.com/61/43/C0434300.html|accessdate=2008-12-11}}</ref>
'''Sahil''' veya '''kıyı şeridi''', kara ile [[deniz]] veya [[okyanus]]ların buluştuğu yerlerdir. [[Gelgit]] gibi etkenler nedeniyle sahil hattının net olarak belirlenmesi mümkün değildir.<ref>{{cite encyclopedia|encyclopedia=The American Heritage Dictionary of the English Language: Fourth Edition|year=2000|title=Coast|url=http://www.bartleby.com/61/43/C0434300.html|accessdate=2008-12-11}}</ref>
'''Kıyı bölgesi''' deniz ve kara süreçlerinin etkileşiminin meydana geldiği bölgedir. Sahil ve kıyı terimleri genellikle coğrafi konum veya bölgeyi tanımlamak için kullanılır; Örneğin, [[Yeni Zelanda]]'nın Batı Kıyısı, ya da [[Amerika Birleşik Devletleri]]'nin Doğu ve Batı Kıyıları.<ref>{{cite web|first=Stephen A.|last=Nelson|title=Coastal Zones|url=http://www.tulane.edu/~sanelson/geol204/coastalzones.htm|year=2007|accessdate=2008-12-11}}</ref>
"Kıyı bölgesi" deniz ve kara süreçlerinin etkileşiminin meydana geldiği bölgedir. Sahil ve kıyı terimleri genellikle coğrafi konum veya bölgeyi tanımlamak için kullanılır; Örneğin, [[Yeni Zelanda]]'nın Batı kıyısı, ya da [[Amerika Birleşik Devletleri]]'nin Doğu ve Batı kıyıları.<ref>{{cite web|first=Stephen A.|last=Nelson|title=Coastal Zones|url=http://www.tulane.edu/~sanelson/geol204/coastalzones.htm|year=2007|accessdate=2008-12-11}}</ref>


== Etimoloji ==
Sahil sözcüğü [[Türkçe]]ye, [[Arapça]] "sahil" sözcüğünden geçmiştir ve ''[[erozyon]]'' anlamındaki "sahl" kökünden gelir.<ref>[http://www.nisanyansozluk.com/?k=sahil "sahil."] Nişanyan Sözlük</ref> [[Eski Türkçe]] "kıdığ" (kenar, sınır) sözcüğünden gelen kıyı sözcüğü ise, ''kesmek'' anlamındaki kıd- köküne dayanır.<ref>[http://www.nisanyansozluk.com/?k=KIYI "kıyı."] Nişanyan Sözlük</ref>


==Oluşumu==
==Oluşumu==
Gelgitler genellikle tortul yapılar üzerinde ve aşınmış düzlüklerde belirir. Yüksek gelgit aralıkları, dalgaların kıyıdan daha öteye ulaşmasına izin verir ve daha düşük gelgit aralığına sahip olanlar daha küçük yükseklik aralığında depresyon üretirler. Gelgit aralığı sahil şekli ve genişliğinden etkilenir. Gelgitler genellikle kendileri tarafından erozyona uğramazlar, ancak gelgit delikleri okyanuslardan nehrin yukarı kısmına kadar dalgalarla aşınabilir. Dalga aşındırması sahil çizgisinde enerjisini serbest şekilde açığa çıkartır; en büyük dalga daha fazla açığa çıkarır ve daha fazla aşındırma gerçekleştirir.<ref>Davidson (2002), p.421.</ref>
Gelgitler genellikle tortul yapılar üzerinde ve aşınmış düzlüklerde belirir. Yüksek gelgit aralıkları, dalgaların kıyıdan daha öteye ulaşmasına izin verir ve daha düşük gelgit aralığına sahip olanlar daha küçük yükseklik aralığında depresyon üretirler. Gelgit aralığı sahil şekli ve genişliğinden etkilenir. Gelgitler genellikle kendileri tarafından erozyona uğramazlar, ancak gelgit delikleri okyanuslardan nehrin yukarı kısmına kadar dalgalarla aşınabilir. Dalga aşındırması sahil çizgisinde enerjisini serbest şekilde açığa çıkartır; en büyük dalga daha fazla açığa çıkarır ve daha fazla aşındırma gerçekleştirir.<ref>Davidson (2002), p.421.</ref>


== Etimoloji ==
== Resim galerisi ==
<gallery widths=180>
Sahil sözcüğü [[Türkçe]]'ye, [[Arapça]] "sahil" sözcüğünden geçmiştir ve ''[[erozyon]]'' anlamındaki "sahl" kökünden gelir.<ref>[http://www.nisanyansozluk.com/?k=sahil "sahil."] Nişanyan Sözlük</ref> [[Eski Türkçe]] "kıdığ" (kenar, sınır) sözcüğünden gelen kıyı sözcüğü ise, ''kesmek'' anlamındaki kıd- köküne dayanır.<ref>[http://www.nisanyansozluk.com/?k=KIYI "kıyı."] Nişanyan Sözlük</ref>
File:Porto Covo pano April 2009-4.jpg|[[Atlantik]] kayalık kıyı şeridi. [[Porto Covo]], [[Portekiz]] batı sahili.

File:Somalia 16.08.2009 08-30-13.jpg|[[Somali]] [[Afrika]]'nın en uzun sahil şeridine sahiptir.
File:Vizag-Beach.JPG |[[Hindistan]]'da [[Visakhapatnam]] deniz kıyısı.
</gallery>


== Kıyı Şekilleri ==
== Kıyı şekilleri ==
*[[Körfez]]
*[[Körfez]]
*[[Burun]] (Coğrafya)
*[[Burun (coğrafya)|Burun]]
*[[Koy]]
*[[Koy]]
*[[Yarımada]]
*[[Yarımada]]
*[[Tombolo]]
*[[Tombolo]]


==Kaynakça==
<gallery widths=180>
{{Kaynakça}}
File:Porto Covo pano April 2009-4.jpg|[[Atlantik]] kayalık kıyı şeridi. [[Porto Covo]], [[Portekiz]] batı sahili.
File:Somalia 16.08.2009 08-30-13.jpg|[[Somali]] [[Afrika]]'nın en uzun sahil şeridine sahiptir.
File:Vizag-Beach.JPG |[[Hindistan]]'da [[Visakhapatnam]] deniz kıyısı.
</gallery>


==Kaynaklar==
{{Kaynakça}}
{{Kıyı coğrafyası}}
{{Kıyı coğrafyası}}
[[Kategori:Sahiller]]
[[Kategori:Sahiller]]

Sayfanın 00.13, 16 Aralık 2014 tarihindeki hâli

Akdeniz Antalya Kemer Adrasan kıyıları
Akdeniz, Muğla Fethiye Ölüdeniz kıyısı
Yeni Zelanda West Coast Bölgesi kıyı şeridi

Sahil veya kıyı şeridi, kara ile deniz veya okyanusların buluştuğu yerlerdir. Gelgit gibi etkenler nedeniyle sahil hattının net olarak belirlenmesi mümkün değildir.[1]

"Kıyı bölgesi" deniz ve kara süreçlerinin etkileşiminin meydana geldiği bölgedir. Sahil ve kıyı terimleri genellikle coğrafi konum veya bölgeyi tanımlamak için kullanılır; Örneğin, Yeni Zelanda'nın Batı kıyısı, ya da Amerika Birleşik Devletleri'nin Doğu ve Batı kıyıları.[2]

Etimoloji

Sahil sözcüğü Türkçeye, Arapça "sahil" sözcüğünden geçmiştir ve erozyon anlamındaki "sahl" kökünden gelir.[3] Eski Türkçe "kıdığ" (kenar, sınır) sözcüğünden gelen kıyı sözcüğü ise, kesmek anlamındaki kıd- köküne dayanır.[4]

Oluşumu

Gelgitler genellikle tortul yapılar üzerinde ve aşınmış düzlüklerde belirir. Yüksek gelgit aralıkları, dalgaların kıyıdan daha öteye ulaşmasına izin verir ve daha düşük gelgit aralığına sahip olanlar daha küçük yükseklik aralığında depresyon üretirler. Gelgit aralığı sahil şekli ve genişliğinden etkilenir. Gelgitler genellikle kendileri tarafından erozyona uğramazlar, ancak gelgit delikleri okyanuslardan nehrin yukarı kısmına kadar dalgalarla aşınabilir. Dalga aşındırması sahil çizgisinde enerjisini serbest şekilde açığa çıkartır; en büyük dalga daha fazla açığa çıkarır ve daha fazla aşındırma gerçekleştirir.[5]

Resim galerisi

Kıyı şekilleri

Kaynakça

  1. ^ "Coast". The American Heritage Dictionary of the English Language: Fourth Edition. 2000. Erişim tarihi: 2008-12-11. 
  2. ^ Nelson, Stephen A. (2007). "Coastal Zones". Erişim tarihi: 2008-12-11. 
  3. ^ "sahil." Nişanyan Sözlük
  4. ^ "kıyı." Nişanyan Sözlük
  5. ^ Davidson (2002), p.421.