Yağ: Revizyonlar arasındaki fark

Vikipedi, özgür ansiklopedi
[kontrol edilmemiş revizyon][kontrol edilmemiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
vcdfg
bnv
1. satır: 1. satır:
{{diğer anlamı|lipit}}
{{diğer anlamı|lipit}}
'''Yağ''' oda sıcaklığında yüksek [[vizkozite]]ye sahip, yüksek miktarda [[karbon]] ve [[hidrojen]] içeren, [[su]]yla karışmayan ancak diğer


=== '''Yağ''' oda sıcaklığında yüksek [[vizkozite]]ye sahip, yüksek miktarda [[karbon]] ve [[hidrojen]] içeren, [[su]]yla karışmayan ancak diğer yağlarla kolayca karışabilen [[madde|maddelerdir]]. Yağlar [[yiyecek]], [[yakıt]], [[boya]], [[makina sanayii]] dahil birçok değişik amaçla kullanılırlar. ===
yağlarla kolayca karışabilen [[madde|maddelerdir]]. Yağlar [[yiyecek]], [[yakıt]], [[boya]], [[makina sanayii]] dahil birçok değişik amaçla kullanılırlar.
== Yağ çeşitleri ==
== Yağ çeşitleri ==



Sayfanın 11.11, 28 Eylül 2014 tarihindeki hâli

Yağ oda sıcaklığında yüksek vizkoziteye sahip, yüksek miktarda karbon ve hidrojen içeren, suyla karışmayan ancak diğer

yağlarla kolayca karışabilen maddelerdir. Yağlar yiyecek, yakıt, boya, makina sanayii dahil birçok değişik amaçla kullanılırlar.

Yağ çeşitleri

Mineral yağlar

Sentetik motor yağı

Yer altında kaya tabakaları arasında bulunan petrol esaslı yağlar mineral yağlar olarak sınıflandırılır. Benzin, mazot, gazyağı, parafin mumları gibi yağlar mineral yağlardır. Bu yağların mineral yağ olarak sınıflandırılmasının nedeni yakın geçmişte organik bir kaynaklarının bulunmamasıdır. Ancak çok daha eski jeolojik dönemlere gidildiğinde mineral yağların dahi organik kökenlere dayandığı görülür. Eski jeolojik dönemlerde denizlerin tabanında biriken plankton gibi canlıların artıkları zamanla birçok jeokimyasal süreçten geçerek petrol gibi mineral yağlara dönüşmüşlerdir. Petrokimyasal madde adıyla da anılan mineral yağlar insan uygarlığında büyük bir rol oynamıştır ve oynamaya devam etmektedir.

Organik yağlar

Organik yağlar bitkiler ve hayvanlar dahil çeşitli canlı ve organizmaların çeşitli organik süreçlerden geçirilmeleri sonucu elde edilir. Kimyasal açıdan yağ sözcüğü muğlak bir kavramdır. Bilimsel açıdan daha doğru olan sözcük lipit sözcüğüdür. Yağ, mum, kolesterol, steroid, yakıt gibi birçok madde bilimsel açıdan lipit sayılırlar. Lipitleri diğer maddelerden ayıran en önemli unsur suyla karışmamaları ve diğer lipitlerle kolayca karışmalarıdır. Lipitler yüksek oranda hidrojen ve karbon içerdikleri halde diğer organik maddelere göre çok daha az oranda oksijen içerirler.

Kullanım alanları

Yemeklik yağlar

Ayçiçeği yağı

Bitkisel ve hayvansal yağlar yemeklerin vazgeçilmez bir parçasıdır. Örneğin kızartma yöntemi yiyeceklerin yüksek sıcaklığa getirilmiş yağların içinde pişirilme işlemidir. Fırında pişirilen yiyeceklerin tepsiye yapışmamaları için tepsinin önce yağlanması önerilir. Tencere içinde suyla pişirilen yiyeceklere dahi damak zevkini arttırmak için yağ eklenir. Ayrıca tereyağı ve margarin gibi yağlar kahvaltılık olarak kullanılırlar.

Yakıtlar

Yağlar atmosferde yakıldıkları takdirde kolayca ısıya dönüştükleri için enerji kaynağı olarak kullanılır. Bu enerji binaların ısıtılması için kullanılabileceği gibi, termoelektrik santrallerinde elektrik üretilmesi amacıyla da kullanılabilir. İçten yanmalı motorlarda kullanılan benzin ve mazot yağ çeşitleri arasındadır. Ayrıca gazyağı gibi yağlar özellikle elektrik kullanımının yaygınlaşmasından önceki dönemlerde lambalarda ışık üretilmesi için kullanılmıştır.

Yağlama

Yağlar, kutupsuz bir kimyasal yapıya sahip olmaları nedeniyle kolayca katı maddelere yapışma özelliğine sahiptirler. O yüzden makina elemanlarında sürtünme ve aşınmayı azaltma amacıyla kullanılırlar. Otomobillerde kullanılan motor yağlarının işlevi budur.

Boyama

Ressamların kullandıkları yağlı boya renkli pigmentlerin yağ ortamı içinde emülsiyon haline getirilmesi sonucu üretilir. Yağlı boya içindeki yağın kuruması uzun zaman aldığı için resimlerde uzun bir süre düzeltme yapma imkânı vardır. Ayrıca binaların boyanması için kullanılan yağlı boyalar ve vernikler da aynı amaçla kullanılırlar.

Mum

Mumlar parafin gibi katı yağlardan yapılırlar. İnsanlık tarihi boyunca yakılarak ışık kaynağı olarak kullanılmışlardır.

Şablon:Link SM