Kortikosteroid: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmemiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
Değişiklik özeti yok |
Değişiklik özeti yok |
||
| 1. satır: | 1. satır: | ||
'''Kortikoid''', [[böbreküstü bezi]]nin kabuk bögesince salgılanan [[hormon]]lar veya bu [[hormon]]ların türevleriyle, [[sentetik]] benzerleri için kullanılır. |
|||
{{tıpUyarı}} |
|||
{{Uzman}} |
|||
Kimyasal olarak kortikosteroid hormonlara benzeyen ve [[adrenal bez]]lerden salgılanan bir grup ilaçtır. |
|||
[[File:Corticosteron 3d.jpeg|thumb|226x226px|Kortikosteron]] |
|||
=== Sık kullanılanlar === |
|||
* Beklametazon *Betametaz *Kortizon *Deksametazon *Fludrokortizon *Hidrokortizon *Prenizolon * Triamsinolon |
|||
Kortikoidler başlıcalarından olan [[kortizon]] ile [[hidrokortizon]] [[şeker metabolizması]]nda, aldosteron ise böbrek borucukları düzeyinde, [[su]] ve [[sodyum]]un geri emilimini ve [[potasyum]]un atılımını kolaylaştırarak su mineral dengesinde temel rol oynar. İltihap önleyici kortikoidler; |
|||
== Niçin kullanılırlar (endikasyonlar) == |
|||
Kortiosteroid ilaçlar Addison hastalığında ve adrenal bezler veya hipofiz bezi hastalıkta tahrip olduğunda ya da çıkarıldığında replasman(yerine koyma)tedavisi olarak kullanılırlar.Bu ilaçlar ayrıca ülseratif kolit,Crohn hastalığı gibi inflamatuvar barsak hastalıklarının tedavisinde ve temporal arteritte ortaya çıkan retinayı besleyen arterin inflamasyonunda acil tedavi için kullanılırlar. |
|||
# [[Kortizon]] |
|||
Kortikosteroid ilaçların diğer kullanımları arasında [[sistemik lupus eritematosus]] (SLE) ve [[romatoid artrit]] gibi [[otoimmün hastalıklar]]ın tedavisi ve [[astım]], [[egzama]], [[alerjik rinit]] tedavisi de yer almaktadır. Kortikosteroid ilaçlar ayrıca transplant(organ nakli)cerrahisinden sonra organ reddini önlemek için ve lenfoma ve lösemi gibi kanser tedavilerinde de kullanılmaktadır. Ayrıca, tenisçi dirseği veya artrit gibi bozukluklarda ağrı giderici olarak da kortikosteroid injeksiyonları kullanılabilir.Kortikosteroidlerin antiinflamatuar (yangı önleyici) özellikleri vardır. |
|||
# [[Hidrokortizon]] |
|||
# [[Deltakortizon]] |
|||
# [[Flüorokortizon]]'dur. |
|||
Bazı [[romatizmal]] hastalıkların ([[akut eklem romatizması]]; [[kronik]] [[eklem iltihabı]]) ve [[alerji]] gibi hastalıkların tedavisinde kullanılır. [[Mide]], [[onikiparmak]] [[ülser]]i bulunan veya geçirmiş hastalara verilmesi sakıncalıdır. Kortikoidlerle tedavi, tuzsuz [[rejim]] gerektirir ve komplikasyonlara ([[şeker hastalığı]], [[kemik]]lerde yaygın kireçlenme yitimi, [[kas erimesi]] vb) yol açabilir. |
|||
== Olası yan (advers) etkiler == |
|||
Kortikosteroid ilaçları krem yoluyla ya da inhaler olarak uygulandığında yan etkileri enderdir; ancak, uzun süre yüksek dozlarda alınan tabletler diabetes mellitus, hipertansiyon, osteoporoz, ödem, peptik ülser, Cushing sendromu, çocuklarda büyümeyi durdurma ve ender durumlarda katarakt ve psikoza neden olur.Yüksek dozda ilaç ayrıca immün sistemini de bozar ve septisemi ve tüberküloz gibi ciddi infeksiyon riskini arttırır, kortikosteroid alan hastalarda su çiçeği yaşamı tehdit edici olabilir. Çünkü kortikosteroidlerin immun sistemi baskılayıcı özellikleri vardır. |
|||
{{ilaç-taslak}} |
|||
Uzun dönemli tedavi adrenal bezlerinde kortikosteroid üretimini baskılayabilir ve ani bırakma yaşamı tehdit edici olan adrenal yetmezliğine neden olabilir. Bu nedenle, kortikosteroid almakta olan ya da kısa süre önce almış olan hastalarda br steroid tedavisi kartı olmalıdır ve herhangi bir tıbbi tedaviden önce doktorlar bu konuda bilgilendirilmelidir. |
|||
{{biyokimya-taslak}} |
|||
[[Kategori:Farmakolojik ajanlar sınıflandırması]] |
|||
== Kaynakça == |
|||
BMA A-Z Family Medical Encyclopedia ( British Medical Association A-Z Aile Tıp Ansiklopedisi) |
|||
== Dış bağlantılar == |
|||
* [http://www.ilactr.com/atc/D07.html Dermatolojik Kortikosteroidler] |
|||
* [http://www.ilactr.com/atc/H02A.html Sistemik Kortikosteroidler] |
|||
[[Kategori:Kortikosteroid ilaçlar| ]] |
|||
Sayfanın 22.18, 21 Ağustos 2014 tarihindeki hâli
Kortikoid, böbreküstü bezinin kabuk bögesince salgılanan hormonlar veya bu hormonların türevleriyle, sentetik benzerleri için kullanılır.
Kortikoidler başlıcalarından olan kortizon ile hidrokortizon şeker metabolizmasında, aldosteron ise böbrek borucukları düzeyinde, su ve sodyumun geri emilimini ve potasyumun atılımını kolaylaştırarak su mineral dengesinde temel rol oynar. İltihap önleyici kortikoidler;
Bazı romatizmal hastalıkların (akut eklem romatizması; kronik eklem iltihabı) ve alerji gibi hastalıkların tedavisinde kullanılır. Mide, onikiparmak ülseri bulunan veya geçirmiş hastalara verilmesi sakıncalıdır. Kortikoidlerle tedavi, tuzsuz rejim gerektirir ve komplikasyonlara (şeker hastalığı, kemiklerde yaygın kireçlenme yitimi, kas erimesi vb) yol açabilir.
 | Farmakoloji ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
.svg){kind=small} | Biyokimya ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |