İslam'ın Altın Çağı dönemi bilim insanları listesi: Revizyonlar arasındaki fark

Vikipedi, özgür ansiklopedi
[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Talha Samil Cakir (mesaj | katkılar)
Talha Samil Cakir (mesaj | katkılar)
49. satır: 49. satır:
| Astronomi - [[Edebiyat]]
| Astronomi - [[Edebiyat]]
|-
|-
| [[Abbas Kasım İbn Firnas]]
| [[Ebu Hanife el-Dinaveri]]
| 828 - 896
| 828 - 896
| Botanikçi - Tarihçi - Matematikç
| Botanikçi - Tarihçi - Matematikç

Sayfanın 23.45, 14 Ağustos 2014 tarihindeki hâli

Bu liste, 9. yüzyıldan günümüze kadarki dönemde yaşamış müslüman bilim insanlarını kapsamaktadır. Bu liste oluşturulurken, bilim dalları olarak Formal bilimler, Fiziksel bilimler, Yaşam bilimleri, Sosyal bilimler, Uygulamalı bilimler ve Disiplinlerarası bilimler esas alınmıştır. Dinî ve felsefî bilimler bu listenin dışında tutulmuştur.

9. yüzyıl

Câbir bin Hayyan. Avrupada çizilmiş 'Geber', 15. yüzyıl)
Kindî
El-Harezmî
801 ile 900 arası
Bilim insanı Doğum t.
Ölüm t.
Alanı
Ebu Musa Câbir bin Hayyan[1][2][3] 721 - 815 Tıp - Astronomi - Fizik - Kimya - Coğrafya
Abdülhamid İbn Türk ? - 830 Matematik
El-Harezmî 780 - 850 Astronomi - Coğrafya - Matematik
Ferganî ? - 861 Astronomi
Kindi[4][5][6] 801 - 868
Câhiz 777 - 869
Muhammed el-Buharî 810 - 869
Ahmed bin Musa 803 - 873 Astronomi - Geometri
Abbas Kasım İbn Firnas 810 - 888 Astronomi - Edebiyat
Ebu Hanife el-Dinaveri 828 - 896 Botanikçi - Tarihçi - Matematikç

10. yüzyıl

Battanî
901 ile 1000 arası
Bilim insanı Doğum t.
Ölüm t.
Alanı
İbn-i Hurdazbih 820 - 912 Coğrafya
Battanî 858 - 929 Astronomi - Matematik
Ahmed bin Sehl el-Belhî 850 - 934 Tıp - Coğrafya - Matematik
Farabi 870 - 950 Astronomi - Felsefe - Matematik
Ebu'l Vefâ el-Bûzcânî[7][8][9] 940 - 988 Astronomi - Matematik
Ebu Bekr Zekeriyya Râzi[2][2][10] 865 - 925 Kimya - Tıp
Ahmed bin Musa 803 - 873 Astronomi - Geometri
Abdurrahman es-Sufî 903 - 986 Astronomi
İbn Havkal ? - 988 Coğrafya
İbn Fadlan Coğrafya

11. yüzyıl

İbn-i Sina (980 - 1037)
İbn-i Heysem (965 - 1040)
El-Birûni (973 - 1048)
1001 ile 1100 arası
Bilim insanı Doğum t.
Ölüm t.
Alanı
Ali bin İsa 940 - 1010 Tıp
El-Kerecî 953 - 1029 Matematik
İbn-i Sina 980 - 1037 Fizik - Tıp
İbn-i Heysem[3][11] 965 - 1040 Fizik - Tıp
El-Birûni[12] 973 - 1048 Astronomi - Matematik - Tarih
Ebu Said Gardezî ? - 1061 Coğrafya - Tarih
Ebu Hasan Behmenyar 993 - 1066 Astronomi - Felsefe
Ali bin Rıdvan 998 - 1068 Fizik - Tıp
Yusuf Has Hacib 1017 - 1077 Edebiyat - Siyasetbilim
Zerkâlî 1029 - 1087 Astronomi
El-Bekrî 1014 - 1094 Coğrafya

12. yüzyıl

Divânu Lügati't-Türk’teki harita
İbn Rüşd
1101 ile 1200 arası
Bilim insanı Doğum t.
Ölüm t.
Alanı
Kâşgarlı Mahmud 1008 - 1105 Dil - Edebiyat
Ebu's Salt ed-Dânî 1068 - 1134 Astronomi
İbn Bacce 1095 - 1138 Astronomi - Fizik
Cabir Bin Eflah 1100 - 1150 Astronomi - Matematik
Hazini[13][14] 1100 - 1155
İbn Rüşd 1126 - 1198 Felsefe - Din - Tıp

13. yüzyıl

El-Cezeri'nin Su ile çalışan bir makina diyagramı (Süleymaniye Kütüphanesi, İstanbul)
Nasîrüddin Tûsî adına 1956 yılında İran'da çıkartılmış bir posta pulu.
Zekeriyya ibn Mahmud el-Kazvinî'nin dünya haritası
1201 ile 1300 arası
Bilim insanı Doğum t.
Ölüm t.
Alanı
İbn-i Cübeyr 1145 - 1217 Coğrafya
Abdullâtif el-Bağdadî 1162 - 1231 Tıp
El-Cezeri[9][14][15] 1136 - 1233 Sibernetik
İbn-i Şeddad 1162 - 1234 Hukuk - Tarih
Abdullah bin Ahmed el-Baytar 1197 - 1248 Tıp - Farmakoloji
Nasîrüddin Tûsî 1201 - 1274 Astronomi - Coğrafya
Zekeriyya ibn Mahmud el-Kazvinî 1202 - 1283 Astronomi - Coğrafya - Fizik - Jeoloji
İbn Nefis 1213 - 1288 Tıp

14. yüzyıl

1301 ile 1400 arası
Bilim insanı Doğum t.
Ölüm t.
Alanı
Kutbeddin Şirazî 1236 - 1310 Tıp - Astronomi - Fizik - Coğrafya
Ebu el-Fida 1273 - 1331 Coğrafya
İbn Teymiyye 1263 - 1328 Sosyoloji
İbn Battuta 1304 - 1369 Coğrafya
İbn Kesir 1301 - 1373 Tarih
Aydınlı Hacı Paşa 1339 - 1397 Tıp

15. yüzyıl

Uluğ Bey adına bastırılmış bir Sovyet pulu.
Ali Kuşçu (1403 - 1474)
1401 ile 1500 arası
Bilim insanı Doğum t.
Ölüm t.
Alanı
İbn-i Haldun 1332 - 1406 Felsefe - Tarih - Sosyoloji
Aydınlı Hacı Paşa 1339 - 1413 Tıp
Bursalı Kadızade Rumi 1337 - 1437 Astronomi - Matematik
Gıyaseddin Cemşid 1380 - 1437 Astronomi - Tıp
Uluğ Bey[3][16] 1393 - 1449 Astronomi - Matematik
Sabuncuoğlu Şerefeddin 1385 - 1468 Tıp
Ali Kuşçu 1403 - 1474 Astronomi - Dilbilim - Matematik
II. Mehmed[17] 1432 - 1484 Fizik

16. yüzyıl

1501 ile 1600 arası
Bilim insanı Doğum t.
Ölüm t.
Alanı
İbn-i Kemal 1468 - 1536 Tarih - Tıp
Takiyüddin 1521 - 1585 Astronomi
Mirim Çelebi 1450 - 1525) Astronomi - Matematik

17. yüzyıl

1601 ile 1700 arası
Bilim insanı Doğum t.
Ölüm t.
Alanı
Lagari Hasan Çelebi[9][18] ? - 1633 Havacılık - Fizik
Hezarfen Ahmed Çelebi 1609- 1640 Havacılık - Fizik

18. yüzyıl

1701 ile 1800 arası
Bilim insanı Doğum t.
Ölüm t.
Alanı
İbrahim Hamdi Efendi 1680 - 1762 Coğrafya
Abdülaziz Efendi 1735 - 1778 Tıp
Ali Münşi ? - 1750 Tıp
Gelenbevi İsmail Efendi 1730 - 1790 Matematik

19. yüzyıl

1801 ile 1900 arası
Bilim insanı Doğum t.
Ölüm t.
Alanı
Mahmud Raif Efendi ? - 1807 Coğrafya
Şanizade Ataullah Efendi 1771 - 1826 Tarih - Tıp
Mustafa Behçet Efendi 1774 - 1834 Tıp
Abdullah Bey 1800 - 1874 Jeoloji - Tıp
Hekim İsmail Paşa 1807 - 1880 Tıp
Hekimbaşı Salih Efendi 1816 - 1895 Tıp

20. yüzyıl

1901 ile 2000 arası
Bilim insanı Doğum t.
Ölüm t.
Alanı
Hüseyin Tevfik Paşa 1832 - 1901 Matematik
Bahattin Şakir 1874 - 1922 Tıp
Doktor Nâzım Bey 1870 - 1926 Tıp
Mustafa Hayrullah Diker 1875 - 1950 Tıp

Kaynak

  1. ^ Çeliklerde paslanmanın önlenmesini sağlama, Maddenin en küçük parçasının cüz-ü la yetecezza (atom) olarak tarifi ve parçalandığında Bağdat'ın altını üstüne getirebilecek enerjiyle yüklü olduğunun tespiti
  2. ^ a b c Prof. Dr. Mehmet Bayraktar, “İslam’da Bilim ve Teknoloji Tarihi”, Türkiye Diyanet Vakfı Yayınlar, Ankara, 2000.
  3. ^ a b c Şaban Döven, “Müslüman İlim İnsanları”, Yani Asya neşriyat, İstanbul, 2004
  4. ^ Einstein'dan 1100 yıl önce rölativite (izafiyet-görecelik) teorisinin ortaya atılması
  5. ^ M. Bayraktar, Kindi ve Einstein’e Göre Rölativite ve Benzerlikleri. Bilim ve Teknik, C.XIII. sayı 153.1980.
  6. ^ Ebu Rida, M., Kindi ve Falsafatü’l-Ula, Kahire 1950, c.l, s.119.
  7. ^ Yoğunluk aleti piknometre, matametikte kosinüs formülü, sekant, kosekant kavramaları ve üçgenin alan formülleri
  8. ^ Şaban Döven, “Müslüman İlim Öncüleri”, Yeni Asya Neşriyat, İstanbul, 2004
  9. ^ a b c İslâm Dünyasının Mucitleri” Focus, Sayı:2005/01-112414 Ocak 2005.
  10. ^ İlk göz ameliyatı, bağırsağın ameliyat dikişlerinde kullanılması, ameliyat sonrası oluşan iltihapları çıkaran seton (kıl fitili),Petrolün ilk defa damıtılıp naft adı altında kullanılmaya başlanması
  11. ^ Görme hâdisesi ve anatomisinin açıklanması; karanlık oda, mercek, prizma, aynalar, optik, atmosfer basıncı, atmosfer tabakasının kalınlığı gibi konularda öncü çalışmalar
  12. ^ Galilei 'den 600 yıl önce dünyanın döndüğünü söylemiştir. El-Biruni (973 - 1051)
  13. ^ Newton'dan 500 yıl önce yerçekimi ivmesinin bulunması
  14. ^ a b Şaban Döven, “Müslüman İlim Öncüleri”, Yani Asya neşriyat, İstanbul, 2004.
  15. ^ İlk robotlar ve sibernetik ilmi. Ayrıca pistonlu motorlarda kullanılan ve doğrusal hareketi dönme hareketine çeviren krank mekanizması.
  16. ^ Dünya'nın Güneş etrafındaki dönüşünün 365 gün 6 saat 9 dakika 6 saniye olduğunun günümüzdeki değerden sadece 58 saniyelik farkla hesaplanması
  17. ^ Şahi isimli bir top icat etmiştir ki havan ve yivli topların mucidi sayılır.
  18. ^ Barutla çalışan iki katlı ve yedi kollu bir roketle, 2.5 km yol katederdek uçuş denemesi yapılması

Galeri