Çince: Revizyonlar arasındaki fark

Vikipedi, özgür ansiklopedi
[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
k düz.
→‎Çin alfabesi: Gereksiz "ve" bağlacı silindi.
70. satır: 70. satır:


== Çin alfabesi ==
== Çin alfabesi ==
[[Çin yazısı]] bu dile has bir yazı sistemidir. Bu sistemin 3500 yılı bulan bir tarihi vardır. Çin dilindeki harfler yan yana gelerek kelimeyi oluşturmazlar. Çin dilinde her kelime için farklı bir harf vardır. Çince'nin geleneksel ve basitleştirilmiş karakterler vardır. 1954 yılından önce Çince geleneksel karakterler ile yazılıyordu. [[Çin Halk Cumhuriyeti]] bunları kolaylaştırmış ve basitleştirilmiş karakterlere dönüştürmüştür. İyi ve eğitim almış bir Çinli okuyucu 5000 ile 7000 karakteri bilir. Çince bir gazete okuyabilmek için en az 3000 karakter öğrenilmelidir.
[[Çin yazısı]] bu dile has bir yazı sistemidir. Bu sistemin 3500 yılı bulan bir tarihi vardır. Çin dilindeki harfler yan yana gelerek kelimeyi oluşturmazlar. Çin dilinde her kelime için farklı bir harf vardır. Çince'nin geleneksel ve basitleştirilmiş karakterler vardır. 1954 yılından önce Çince geleneksel karakterler ile yazılıyordu. [[Çin Halk Cumhuriyeti]] bunları kolaylaştırmış ve basitleştirilmiş karakterlere dönüştürmüştür. İyi eğitim almış bir Çinli okuyucu 5000 ile 7000 karakteri bilir. Çince bir gazete okuyabilmek için en az 3000 karakter öğrenilmelidir.


== Çincenin lehçeleri ==
== Çincenin lehçeleri ==

Sayfanın 12.01, 19 Temmuz 2014 tarihindeki hâli

Şablon:Çince Karakter

Çince
汉语/漢語 yada 中文
TelaffuzHànyǔ or Zhōngwén
BölgeGüneydoğu Asya
EtnisiteHan Ulusu
Konuşan sayısı(1,197,392,400 atıf 1984-2000)[1]
Dil ailesi
Çin-Tibet dilleri
  • Sinitik
    • Çince
Standart formlarStandart Çince
Diyalektler
Yazı sistemiÇince karakterler
Bopomofo
Hanyu Pinyin
Xiao'erjing
Resmî durumu
Resmî dil Çin
 Hong Kong
 Makao

 Tayvan
 Singapur
 Burma

 Birleşmiş Milletler
Tanınmış azınlık dili Kanada
 Malezya
 ABD
Dil kodları
ISO 639-1zh
ISO 639-2chi (B)
zho (T)
ISO 639-3zho
  Birinci Anadili olan ülkeler.
  Çince konuşan nüfusun 5,000,000 olduğu yerler.
  Çince konuşan nüfusun 1,000,000 olduğu yerler.
  Çince konuşan nüfusun 500,000 olduğu yerler.
  Çince konuşan nüfusun 10,000 olduğu yerler.
  Önemli şekilde Çince konuşulan yerler.

Bu madde günlük dilde kullanılan Çince hakkındadır. Çin'de konuşulan Sinitik diller hakkında bilgi almak için bu maddeye bakınız.

Çince (Çince: 汉语 / 漢語, pinyin: hàn yǔ, diğer adları: 中文, 國文, 华文, 华语), Çin'de ve çevresinde yaşayan 1 milyardan fazla kişi tarafından konuşulan binlerce ufak dilin tümüne birden verilen addır ve bunlar tek bir dil sayılırsa, dünyada en çok konuşulan dildir.

Dünyadaki her beş kişiden birinin anadili olarak konuştuğu Çince, tamamen ayrı birer dil olarak kabul edilebilecek kadar farklı "dilcik"lerden oluşmuştur. Bu yüzden Çincenin bir dil değil bir dil ailesi olduğu iddia edilir. En çok konuşulanı Mandarindir; ancak göçmen topluluklarında en çok Kantonca kullanılır. Bunun sebebi göç eden Çinlilerin genelde güney kesimlerden olmasıdır. Bu dil, Çin-Tibet dilleri ailesinin koluna dahildir.

Çince'nin en çok konuşulanı Mandarindir. Yaklaşık 850 milyon kişi tarafından konuşulur. Daha sonra konuşulanı Wu lehçesidir. Şanghay ve civarındaki 90 milyon insan tarafından konuşulur. Çince, dünyanın en çok konuşulan dili olduğundan Birleşmiş Milletler'in aynı zamanda resmi dillerinden biridir.

Etkileri

Çin dilinin zamanında Doğu Asya dilleri üzerinde etkisi çok olmuştur. Gerek alfabesi ile gerek dil yapısı ile birçok uzak doğu ülkesinin dilini etkilemiştir. Çin dilinin Korece, Japonca, Vietnamca gibi dillerin üzerinde etkisi görülmektedir. Her ne kadar Vietnamca latin harfleri ile yazılıyor olsa da Çince, Modern Vietnamca sözlüğünün %60'ını oluşturur. Japonca ve Korece ise Çin dilinden alfabe olarak etkilenmişlerdir. Japonca karakterler ile Çince karakterler birbirlerine çok benzerler. Aynı şekilde Korece karakterlerde Çinceye benzer; fakat bu benzerlik Japon dilindekinden biraz daha azdır. Korece sözcüklerin çoğunun kökenini Çince sözcükler oluşturur.

Çin alfabesi

Çin yazısı bu dile has bir yazı sistemidir. Bu sistemin 3500 yılı bulan bir tarihi vardır. Çin dilindeki harfler yan yana gelerek kelimeyi oluşturmazlar. Çin dilinde her kelime için farklı bir harf vardır. Çince'nin geleneksel ve basitleştirilmiş karakterler vardır. 1954 yılından önce Çince geleneksel karakterler ile yazılıyordu. Çin Halk Cumhuriyeti bunları kolaylaştırmış ve basitleştirilmiş karakterlere dönüştürmüştür. İyi eğitim almış bir Çinli okuyucu 5000 ile 7000 karakteri bilir. Çince bir gazete okuyabilmek için en az 3000 karakter öğrenilmelidir.

Çincenin lehçeleri

Çin dili bölgelerine göre farklılık gösterir. Çin'de en popüler olan lehçe Mandarin'dir. Çin dilinin hangi bölgeler ne kadar bir nüfus tarafından konuşulduğu şöyledir:

  • Mandarin: Çin'in büyük bir bölümünü kapsar. 850 milyon kişi tarafından konuşulur.
  • Wu: Shangay ve civarındaki 90 milyon kişi tarafından konuşulur.
  • Yue (Kantonca): Çin'in Guangxi Zhuang özerk bölgesinde 70 milyon kişi tarafından konuşulur.
  • Min: Tayvan ve Fujian eyaletlerinde 58 milyon kişi tarafından konuşulur.
  • Jin: Çin'in Shanxi ve Gansu eyaletindeki 45 milyon kişi tarafından konuşulur.
  • Xiang: Çin'in Hubei ve Hunan eyaletlerinde 36 milyon kişi tarafından konuşulur.
  • Hakka: Çin'in Guangdondg eyaletinde 35 milyon kişi tarafından konuşulur.
  • Gan: Çin'in Jiangxi eyaletindeki 33 milyon kişi tarafından konuşulur.
  • Pinghua: Çin'in Guangxi Zhuang özerk bölgesindeki 3 milyon kişi tarafından konuşulur.

Ayrıca bakınız

Dış bağlantılar

Telaffuz

Sözlükler

Kaynakça

Şablon:Link KM Şablon:Link KM Şablon:Link KM Şablon:Link SM