Penaltı vuruşları (futbol)

Penaltı atışları ya da seri penaltı atışları, genelde eleminasyon sisteminde oynanan futbol maçlarında normal süre ve uzatmaların beraberlikle sonuçlanması durumunda maçın galibini belirlemek için iki takımın sırayla beşer penaltı kullanmaları, sonucun tayin edilememesi halinde ise penaltı atışlarına eşitliğin bozuluncaya kadar seri bir şekilde devam edildiği futbol kuralı. Penaltı atışlarında, penaltıyı kullanacak ilk beş oyuncu liste ile belirlenir. Bu oyuncuların kullandıkları atışlardan sonra eşitlik bozulmazsa penaltı atışları takımdaki diğer oyuncuların atışlarıyla devam eder. Maç içerisinde kırmızı kart gören ve oyundan alınan oyuncular penaltı atışı kullanamazlar. Eğer tüm oyuncular penaltı kullanmış ve eşitlik yine bozulmamışsa, atışlar tekrar en baştan sırayla başlar. Seri penaltı atışlarında atıcının yalnızca bir vuruş hakkı vardır. Vuruşunu yaptıktan sonra atıcı topa ikinci defa vuruş yapamaz. Top ilk vuruşun aksiyonu ile kale çizgisini geçerse gol kararı uygulanır.

Prosedür

Philipp Lahm 2012 UEFA Şampiyonlar Ligi Finalinde penaltı atarken

Didier Drogba 2012 UEFA Şampiyonlar Ligi Finalinde penaltı kullanıyor

Aşağıda penaltı vuruşları prosedürünün bir özeti vardır.

• Hakem, vuruşların yapılacağı kaleyi seçer,
• Hakemin para atışı ile ilk vuruşu ve ikinci vuruşu yapacak takım belirlenir,
• Hakem yapılan atışların kaydından sorumludur,
• Aşağıdaki durumlara bağlı olarak, her takım 5'er vuruş yapar,
  • Penaltı atışları takımlar arasında sıra ile yapılır,
  • Eğer, her iki takım 5'er vuruşu tamamlamadan takımlardan birisi diğer takımın 5 vuruşu tamamlasa dahi yapamayacağı kadar gol yapmışsa penaltı atışları sona erer.
  • Eğer, iki takım da 5'er penaltı atışı sonucunda eşit sayıda gol yapmış ya da hiç gol yapmamışlarsa, vuruşlar aynı sıra ile ve eşit sayıdaki vuruşlar sonucu bir takımın diğer takımdan bir fazla gol yapmasına kadar devam eder,
• Eğer bir kaleci vuruşlar sırasında sakatlanır ve oyuna devam edemezse, takımı da müsabaka yönetmeliğinde belirtilen sayıda oyuncu değiştirmişse, kalecinin yerine listedeki bir yedek oyuncu geçebilir,
• Yukarıdaki belirtilen kaleci değişmesi dışında, yalnız normal maç süresinin veya yapılmışsa uzatma sürelerinin sonunda oyun alanında bulunan oyuncular penaltı noktasından yapılan vuruşlara katılabilirler,
• Her vuruş farklı bir oyuncu tarafından yapılır ve bir oyuncu ancak kendi takımında vuruş hakkına sahip bütün oyuncular birer vuruş yaptıktan sonra ikinci vuruşunu yapabilir,
• Atışlar esnasında oyun alanındaki bir oyuncu kalecisi ile yer değiştirebilir,
• Atışlar esnasında oyun alanında yalnızca, vuruş hakkına sahip oyuncular, orta hakem ile yardımcı hakemler bulunur.
• Atışı yapan oyuncu ve iki kaleci dışında, bütün oyuncular orta yuvarlak içinde yer alır,
• Atıcının takım arkadaşı olan kaleci, oyun alanının içinde, vuruşların yapıldığı ceza alanının dışında, gol (kale) çizgisinin ceza alanı sınır çizgileri ile buluştuğu noktada durmak zorundadır.
• Penaltı noktasından yapılan vuruşlarda, aksine bir karar belirtilmediği sürece, ilgili oyun kuralları ve IFAB kararları uygulanır.
• Bir takım rakibine göre daha fazla sayıda oyuncuyla maçı tamamladığında, rakibinin oyuncu sayısı ile eşit olması için kendi takımının oyuncu sayısını rakip takımın oyuncu sayısına indirir ve çıkartılan her oyuncunun isim ve forma numaraları hakeme bildirilir. Bu konuyla ilgili sorumluluk takım kaptanına aittir.
• Hakem, atışlar başlamadan önce her iki takımdan da eşit sayıdaki oyuncunun orta yuvarlak içinde olmasını sağlar ve penaltı vuruşları bu oyuncular tarafından yapılır.

Tepkiler ve yorumlar

2012 yılında Macaristan'da yapılan 62. FIFA Kongresinde FIFA başkanı Sepp Blatter, berabere biten eleme karşılaşmalarında penaltı atışına alternatif olabilecek bir yöntem bulmaları gerektiğini söyledi.

Dış bağlantılar

• Penalty Shoot-out Trivia — RSSSF
• Penalty Shoot-outs