Avrupa Nükleer Araştırma Merkezi: Revizyonlar arasındaki fark
[kontrol edilmemiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
Değişiklik özeti yok |
Değişiklik özeti yok |
||
4. satır: | 4. satır: | ||
[[Dosya:Inside the CERN LHC tunnel.jpg|250px|thumb|Parçacık hızlandırıcının yeraltı tüneli]] |
[[Dosya:Inside the CERN LHC tunnel.jpg|250px|thumb|Parçacık hızlandırıcının yeraltı tüneli]] |
||
{{Antimadde}} |
{{Antimadde}} |
||
'''CERN''' ''Avrupa Nükleer Araştırma Merkezi'' anlamına gelen Fransızca '''Conseil Européen pour la Recherche Nucléaire''' sözcüklerinin kısaltmasıdır. Bu kurum, [[İsviçre]] ve [[Fransa]] sınırında yer alan dünyanın en büyük [[parçacık fiziği]] laboratuvarıdır. [[1954]] yılında 12 ülkenin katılımıyla kurulmuş olan CERN'in günümüzde |
'''CERN''' ''Avrupa Nükleer Araştırma Merkezi'' anlamına gelen Fransızca '''Conseil Européen pour la Recherche Nucléaire''' sözcüklerinin kısaltmasıdır. Bu kurum, [[İsviçre]] ve [[Fransa]] sınırında yer alan dünyanın en büyük [[parçacık fiziği]] laboratuvarıdır. [[1954]] yılında 12 ülkenin katılımıyla kurulmuş olan CERN'in günümüzde 21 asil üyesine ilaveten Türkiye'nin de aralarında bulunduğu 8 gözlemci üyesi vardır. |
||
CERN'de yüzlerce bina, 3000 kişilik destek personeli ve CERN personeli olan 2500 kadar fizikçi vardır. Bunlardan 100 kadarı kuramsal fizikçilerdir. Diğerleri ise, çeşitli kuramların araştırıldığı deney düzeneklerinin projelerini hazırlayan, yapımını sağlayan ve deneyleri yürüten deneysel fizikçiler ve mühendislerdir. CERN'ün kendi personeline ek olarak dünyanın seksen ülkesinden yaklaşık 8000 kadar fizikçi ve mühendis de CERN'de yer almaktadır. |
CERN'de yüzlerce bina, 3000 kişilik destek personeli ve CERN personeli olan 2500 kadar fizikçi vardır. Bunlardan 100 kadarı kuramsal fizikçilerdir. Diğerleri ise, çeşitli kuramların araştırıldığı deney düzeneklerinin projelerini hazırlayan, yapımını sağlayan ve deneyleri yürüten deneysel fizikçiler ve mühendislerdir. CERN'ün kendi personeline ek olarak dünyanın seksen ülkesinden yaklaşık 8000 kadar fizikçi ve mühendis de CERN'de yer almaktadır. |
Sayfanın 23.36, 12 Aralık 2013 tarihindeki hâli
Bu madde, Vikipedi biçem el kitabına uygun değildir. (Kasım 2010) |
İmha | |
Kullanımı | |
Kurumlar | |
CERN Avrupa Nükleer Araştırma Merkezi anlamına gelen Fransızca Conseil Européen pour la Recherche Nucléaire sözcüklerinin kısaltmasıdır. Bu kurum, İsviçre ve Fransa sınırında yer alan dünyanın en büyük parçacık fiziği laboratuvarıdır. 1954 yılında 12 ülkenin katılımıyla kurulmuş olan CERN'in günümüzde 21 asil üyesine ilaveten Türkiye'nin de aralarında bulunduğu 8 gözlemci üyesi vardır.
CERN'de yüzlerce bina, 3000 kişilik destek personeli ve CERN personeli olan 2500 kadar fizikçi vardır. Bunlardan 100 kadarı kuramsal fizikçilerdir. Diğerleri ise, çeşitli kuramların araştırıldığı deney düzeneklerinin projelerini hazırlayan, yapımını sağlayan ve deneyleri yürüten deneysel fizikçiler ve mühendislerdir. CERN'ün kendi personeline ek olarak dünyanın seksen ülkesinden yaklaşık 8000 kadar fizikçi ve mühendis de CERN'de yer almaktadır.
CERN'de en önemli yer, yeraltındaki Büyük Hadron Çarpıştırıcısı (LHC) denilen parçacık hızlandırıcılarının, olduğu bölgedir. Tarım arazisinin altında kilometrelerce uzanan dev makinalarda proton denilen atom parçacıkları yahut atom çekirdekleri birbirleriyle çok yüksek hızlarda çarpıştırılırlar. Örneğin özel görelilik kuramına göre LHC'deki protonlar ışık hızının %99.999998'sine kadar hızlanınca protonun kütlesi de 7000 katına (7 TeV) çıkacaktır. 1956'da kurulan 28 GeV'lik eşzamanlı proton hızlandırıcısından sonra 1976'da da 450 GeV'lik bir başka hızlandırıcı daha kulanıma girdi. 1981'de geliştirilerek çarpışma halkası olarak kullanılabilecek duruma getirilen bu cihazdan bugün, dönüşümlü olarak parçacık hızlandırıcısı ve çarpıştırıcı olarak faydalanılmaktadır. Çarpışmalar ile bazı kısa ömürlü yeni madde biçimleri bu arada parçacık fizikçilerinin ilgilendiği W ve Z parçacıkları ortaya çıkarılmıştır. CERN, Avrupa'nın fizik alanında Amerika ve Rusya ile yarışa girmesini sağlamıştır.
Kurucu ülkeler: (1954'ten)
- Belçika
- Danimarka
- Almanya
- Fransa
- Yunanistan
- İtalya
- Norveç
- İsveç
- İsviçre
- Hollanda
- Birleşik Krallık
- Yugoslavya (1961 yılına kadar)
Sonradan katılan ülkeler:
- Avusturya 1959
- İspanya 1961
- Portekiz 1985
- Finlandiya 1991
- Polonya 1991
- Macaristan 1992
- Çekya 1992
- Slovakya 1993
- Bulgaristan 1999
- İsrail 2013
Katılım süreci devam eden ülkeler: [1][2]
- Romanya 2008
- Sırbistan 2010
- Türkiye 2010
- Kıbrıs Cumhuriyeti 2010
Gözlemci üyeler: Avrupa Komisyonu, Amerika Birleşik Devletleri, Hindistan, İsrail, Japonya, Rusya, Türkiye, UNESCO.
1954'den beri gözlemci konumunda olan ve CERN'in kuruluşunda rol almış bir uluslararası örgüt olan UNESCO dışında, ülke bazında gözlemcillere bakıldığında, en eskisi Türkiye (1961), en yenisi Hindistan'dır (2002).[3]
Kaynaklar
- ^ http://public.web.cern.ch/press/PressReleases/Releases2008/PR18.08E.html
- ^ http://atlas-service-enews.web.cern.ch/atlas-service-enews/2009/news_09/news_cernstate.php
- ^ "ISAAR(CPC) - CERN". Erişim tarihi: 2012/01/27. Tarih değerini gözden geçirin:
|erişimtarihi=
(yardım)
İlgili bağlantılar
Dış bağlantılar
Wikimedia Commons'ta Avrupa Nükleer Araştırma Merkezi ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- Resmi sitesi (İngilizce)
- CERN'de calışan Türkler (Türkçe)
- CERN TR Google+
- THM(TAC) Türk Hızlandırıcı Merkezi Resmi Sitesi (Türkçe)