Avrupa Nükleer Araştırma Merkezi: Revizyonlar arasındaki fark

Koordinatlar: 46°14′03″K 6°03′10″D / 46.23417°K 6.05278°D / 46.23417; 6.05278
Vikipedi, özgür ansiklopedi
Etkileşimli olarak geçmişe göz at
[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmemiş revizyon]
← Önceki sürümle aradaki farkSonraki sürümle aradaki fark →
İçerik silindi İçerik eklendi
GörselVikimetin
Nanahuatl (mesaj | katkılar)
Devriyeler
539.024 değişiklik
Değişiklik özeti yok
34. satır: 34. satır:
* {{SVK}} 1993
* {{SVK}} 1993
* {{BGR}} 1999
* {{BGR}} 1999
⚫
* {{ISR}} 2013


Katılım süreci devam eden ülkeler: <ref>http://public.web.cern.ch/press/PressReleases/Releases2008/PR18.08E.html</ref><ref>http://atlas-service-enews.web.cern.ch/atlas-service-enews/2009/news_09/news_cernstate.php</ref>
Katılım süreci devam eden ülkeler: <ref>http://public.web.cern.ch/press/PressReleases/Releases2008/PR18.08E.html</ref><ref>http://atlas-service-enews.web.cern.ch/atlas-service-enews/2009/news_09/news_cernstate.php</ref>
* {{ROU}} 2008
* {{ROU}} 2008
⚫
* {{ISR}} 2010
* {{SRB}} 2010
* {{SRB}} 2010
* {{TUR}} 2010
* {{TUR}} 2010

Sayfanın 23.35, 12 Aralık 2013 tarihindeki hâli

Parçacık hızlandırıcının yeraltı tüneli

Antimadde

İmha
Cihazlar
Kullanımı
Kurumlar
Kişiler

CERN Avrupa Nükleer Araştırma Merkezi anlamına gelen Fransızca Conseil Européen pour la Recherche Nucléaire sözcüklerinin kısaltmasıdır. Bu kurum, İsviçre ve Fransa sınırında yer alan dünyanın en büyük parçacık fiziği laboratuvarıdır. 1954 yılında 12 ülkenin katılımıyla kurulmuş olan CERN'in günümüzde 20 asil üyesine ilaveten Türkiye'nin de aralarında bulunduğu 8 gözlemci üyesi vardır.

CERN'de yüzlerce bina, 3000 kişilik destek personeli ve CERN personeli olan 2500 kadar fizikçi vardır. Bunlardan 100 kadarı kuramsal fizikçilerdir. Diğerleri ise, çeşitli kuramların araştırıldığı deney düzeneklerinin projelerini hazırlayan, yapımını sağlayan ve deneyleri yürüten deneysel fizikçiler ve mühendislerdir. CERN'ün kendi personeline ek olarak dünyanın seksen ülkesinden yaklaşık 8000 kadar fizikçi ve mühendis de CERN'de yer almaktadır.

CERN'de en önemli yer, yeraltındaki Büyük Hadron Çarpıştırıcısı (LHC) denilen parçacık hızlandırıcılarının, olduğu bölgedir. Tarım arazisinin altında kilometrelerce uzanan dev makinalarda proton denilen atom parçacıkları yahut atom çekirdekleri birbirleriyle çok yüksek hızlarda çarpıştırılırlar. Örneğin özel görelilik kuramına göre LHC'deki protonlar ışık hızının %99.999998'sine kadar hızlanınca protonun kütlesi de 7000 katına (7 TeV) çıkacaktır. 1956'da kurulan 28 GeV'lik eşzamanlı proton hızlandırıcısından sonra 1976'da da 450 GeV'lik bir başka hızlandırıcı daha kulanıma girdi. 1981'de geliştirilerek çarpışma halkası olarak kullanılabilecek duruma getirilen bu cihazdan bugün, dönüşümlü olarak parçacık hızlandırıcısı ve çarpıştırıcı olarak faydalanılmaktadır. Çarpışmalar ile bazı kısa ömürlü yeni madde biçimleri bu arada parçacık fizikçilerinin ilgilendiği W ve Z parçacıkları ortaya çıkarılmıştır. CERN, Avrupa'nın fizik alanında Amerika ve Rusya ile yarışa girmesini sağlamıştır.

Kurucu ülkeler: (1954'ten)

Sonradan katılan ülkeler:

Katılım süreci devam eden ülkeler: [1][2]

Gözlemci üyeler: Avrupa Komisyonu, Amerika Birleşik Devletleri, Hindistan, İsrail, Japonya, Rusya, Türkiye, UNESCO.

1954'den beri gözlemci konumunda olan ve CERN'in kuruluşunda rol almış bir uluslararası örgüt olan UNESCO dışında, ülke bazında gözlemcillere bakıldığında, en eskisi Türkiye (1961), en yenisi Hindistan'dır (2002).[3]

Kaynaklar

  1. ^ http://public.web.cern.ch/press/PressReleases/Releases2008/PR18.08E.html
  2. ^ http://atlas-service-enews.web.cern.ch/atlas-service-enews/2009/news_09/news_cernstate.php
  3. ^ "ISAAR(CPC) - CERN". Erişim tarihi: 2012/01/27.  Tarih değerini gözden geçirin: |erişimtarihi= (yardım)

İlgili bağlantılar

Dış bağlantılar

"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Avrupa_Nükleer_Araştırma_Merkezi&oldid=13995953" sayfasından alınmıştır