V. Felipe: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
Değişiklik özeti yok |
Değişiklik özeti yok |
||
| 47. satır: | 47. satır: | ||
Ama [[Fransa]]'nın iki tahtı birleştirmesinden çekinen öteki büyük Avrupa devletlerinin bu düzenlemeye karşı çıktı. Kısa bir süre sonra [[VI. Karl (Kutsal Roma İmparatoru)|Arşidük Karl]] İspanya tahtı üzerinde hak iddia etmesiyle [[İspanya Veraset Savaşı]] (1701-14) patlak verdi. |
Ama [[Fransa]]'nın iki tahtı birleştirmesinden çekinen öteki büyük Avrupa devletlerinin bu düzenlemeye karşı çıktı. Kısa bir süre sonra [[VI. Karl (Kutsal Roma İmparatoru)|Arşidük Karl]] İspanya tahtı üzerinde hak iddia etmesiyle [[İspanya Veraset Savaşı]] (1701-14) patlak verdi. |
||
[[XIV. Louis]]'nin ajanları (Orry) İspanya'da bir değişiklik yapmaya çalışırken, Felipe İtalya Seferi'ne katıldı (1703), sonra, 1705'te karaya çıkarak kendine taraftarlar bulan Arşidüke karşı İspanya'yı savunmak üzere geri döndü. İki kez Madrid'den kovulan (1706 ve 1710) XIV. Louis'nin torunu, büyükbabasına rağmen, [[Villaviciosa]]' |
[[XIV. Louis]]'nin ajanları ([[Jean Orry]]) İspanya'da bir değişiklik yapmaya çalışırken, Felipe İtalya Seferi'ne katıldı (1703), sonra, 1705'te karaya çıkarak kendine taraftarlar bulan Arşidüke karşı İspanya'yı savunmak üzere geri döndü. İki kez Madrid'den kovulan (1706 ve 1710) XIV. Louis'nin torunu, büyükbabasına rağmen, [[Villaviciosa Muharebesi]]'nde kazandığı zaferle (Aralık 1710) güçlenerek, tahttan çekilmeyi reddetti; ama Katalonya ancak 1714'te boyun eğdi. Savaşın sonunda imzalanan [[Utrecht Antlaşması|Utrecht]] ve [[Rastatt Antlaşması|Rastatt]] antlaşmalarıyla Fransa tahtından vazgeçme ve İspanyol Felemenki, Milano, Napoli, Sardinya, Sicilya, Minorca ve Cebelitarık'ı bırakmak zorunda kaldı. |
||
Felipe'nin hükümdarlığının ilk 13 yılında, İspanya sarayı Fransa'nın nüfuzu altında kaldı; Fransa'nın Madrid büyükelçisi devlet konseyine doğrudan karışabilecek bir konum elde etti. Felipe, eylül 1701'de evlendiği [[Savoia'lı María Luisa]]'dan iki çocuğu (Luis ve Fernando) oldu. İlk karısının ölümünden (Şubat 1714) sonra, kendisine iki erkek çocuk daha (Carlso ve Felipe) veren, Parma dükünün yeğeni ve üvey kızı Prenses [[Isabel de Farnesio|Elisabetta Farnese]] (Isabel de Farnesio) ile evlendi (Aralık 1714). Tembel, çekingen ve sinirleri zayıf olan V. Felipe iki |
Felipe'nin hükümdarlığının ilk 13 yılında, İspanya sarayı Fransa'nın nüfuzu altında kaldı; Fransa'nın Madrid büyükelçisi devlet konseyine doğrudan karışabilecek bir konum elde etti. Felipe, eylül 1701'de evlendiği [[Savoia'lı María Luisa]]'dan iki çocuğu (Luis ve Fernando) oldu. İlk karısının ölümünden (Şubat 1714) sonra, kendisine iki erkek çocuk daha (Carlso ve Felipe) veren, Parma dükünün yeğeni ve üvey kızı Prenses [[Isabel de Farnesio|Elisabetta Farnese]] (Isabel de Farnesio) ile evlendi (Aralık 1714). Tembel, çekingen ve sinirleri zayıf olan V. Felipe iki karısı ile "camarera mayor" olan Ursins Prensesi'nin etkisinde kaldı. |
||
Elisabetta'nın İtalya'daki toprakları kendi oğullarına bağlama tutkusu, İspanya'nın [[Avusturya Arşidüklüğü|Avusturya]], [[İngiltere]], [[Fransa]] ve [[Felemenk Cumhuriyeti]] ile çatışmaya girmesine neden oldu; ama sonunda Felipe ile Elisabetta'nın büyük oğlu [[III. Carlos|Don Carlos]]'un (sonradan İspanya Kralı III. Carlos) Parma Düklüğü'nün varisi olması sağlandı. Felipe, Ocak 1724'te büyük oğlu [[I. Luis|Luis]] lehine tahttan çekildiyse de, Luis'in Ağustos 1724'te [[çiçek hastalığı]]ndan ölmesi üzerine yeniden başa geçti. |
Kral kısa sürede, İtalya'daki toprakları kendi oğullarına bağlama tutkusundaki Elisabetta'nın etkisine girmişti. Farnesio, Ursins Prensesi ve Orry'nin görevlerine son verdi ve [[Giulio Alberoni]]'yi başbakan seçtirdi. |
||
İtalya'daki toprakları kendi oğullarına bağlama tutkusu, İspanya'nın [[Avusturya Arşidüklüğü|Avusturya]], [[İngiltere]], [[Fransa]] ve [[Felemenk Cumhuriyeti]] ile çatışmaya girmesine neden oldu; ama sonunda Felipe ile Elisabetta'nın büyük oğlu [[III. Carlos|Don Carlos]]'un (sonradan İspanya Kralı III. Carlos) Parma Düklüğü'nün varisi olması sağlandı. Felipe, Ocak 1724'te büyük oğlu [[I. Luis|Luis]] lehine tahttan çekildiyse de, Luis'in Ağustos 1724'te [[çiçek hastalığı]]ndan ölmesi üzerine yeniden başa geçti. |
|||
Felipe döneminin önemli gelişmelerinden biri de Fransız ve İtalyan danışmanlarca gerçekleştirilen yönetsel ve ekonomik reformlar oldu. |
Felipe döneminin önemli gelişmelerinden biri de Fransız ve İtalyan danışmanlarca gerçekleştirilen yönetsel ve ekonomik reformlar oldu. |
||
Sayfanın 07.46, 28 Ağustos 2013 tarihindeki hâli
 | Bu sayfada devam eden bir çalışma vardır. Yardım etmek istiyorsanız ya da çalışma yarım bırakılmışsa, çalışmayı yapan kişilerle iletişime geçebilirsiniz. Bu sayfada son yedi gün içinde değişiklik yapılmadığı takdirde şablon sayfadan kaldırılacaktır. En son değişiklik, 10 yıl önce Mirada (katkılar | kayıtlar) tarafından gerçekleştirildi (). |
| V. Felipe | |
|---|---|
 | |
| İspanya Kralı | |
| Hüküm süresi | 1700-1724 |
| Önce gelen | II. Carlos |
| Sonra gelen | I. Luis |
| İspanya Kralı | |
| Hüküm süresi | 1724-1746 |
| Önce gelen | I. Luis |
| Doğum | 19 Aralık 1683 Versailles, Fransa |
| Ölüm | 9 Temmuz 1746 (62 yaşında) Madrid, İspanya |
| Eş(ler)i | Savoia'lı María Luisa Isabel de Farnesio |
| Hanedan | Bourbon Hanedanı |
| Babası | Dauphin Louis |
| Annesi | Maria Anne |
| Dini | Roman Katolik |
| İmza | _in_1695.png) |
V. Felipe, (1700'e değin Anjou Dükü Philippe olarak da bilinir, d. 19 Aralık 1683, Versailles, Fransa - ö. 9 Temmuz 1746, Madrid, İspanya), 1700 ile 1746 arasında İspanya Kralı ve İspanya'da Bourbon Hanedanı'nın kurucusu.
Yaşamı
Gençliği
Dauphin Louis (Fransa Kralı XIV. Louis'nin oğlu) ile Bavyera Elektörü Ferdinand'ın kızı Maria Anne Christine de Bavière'in ikinci oğludur. Önce Anjou Dükü unvanını aldı. Aynı zamanda İspanya Kralı IV. Felipe'nin soyundan geldiği için, İspanya'nın son Habsburg kralı olan ve hiç çocuğu bulunmayan II. Carlos tarafından, Fransa ile İspanya tahtlarının hiçbir zaman birleşmemesi şartıyla, İspanyol tahtına bağlı bütün toprakların (İspanya, İspanyol Amerikası, İspanyol Felemenki ve İtalya'nın bazı bölgeleri) varisi ilan edildi (1700).
Hükümdarlığı
İspanya Veraset Savaşı
Ama Fransa'nın iki tahtı birleştirmesinden çekinen öteki büyük Avrupa devletlerinin bu düzenlemeye karşı çıktı. Kısa bir süre sonra Arşidük Karl İspanya tahtı üzerinde hak iddia etmesiyle İspanya Veraset Savaşı (1701-14) patlak verdi.
XIV. Louis'nin ajanları (Jean Orry) İspanya'da bir değişiklik yapmaya çalışırken, Felipe İtalya Seferi'ne katıldı (1703), sonra, 1705'te karaya çıkarak kendine taraftarlar bulan Arşidüke karşı İspanya'yı savunmak üzere geri döndü. İki kez Madrid'den kovulan (1706 ve 1710) XIV. Louis'nin torunu, büyükbabasına rağmen, Villaviciosa Muharebesi'nde kazandığı zaferle (Aralık 1710) güçlenerek, tahttan çekilmeyi reddetti; ama Katalonya ancak 1714'te boyun eğdi. Savaşın sonunda imzalanan Utrecht ve Rastatt antlaşmalarıyla Fransa tahtından vazgeçme ve İspanyol Felemenki, Milano, Napoli, Sardinya, Sicilya, Minorca ve Cebelitarık'ı bırakmak zorunda kaldı.
Felipe'nin hükümdarlığının ilk 13 yılında, İspanya sarayı Fransa'nın nüfuzu altında kaldı; Fransa'nın Madrid büyükelçisi devlet konseyine doğrudan karışabilecek bir konum elde etti. Felipe, eylül 1701'de evlendiği Savoia'lı María Luisa'dan iki çocuğu (Luis ve Fernando) oldu. İlk karısının ölümünden (Şubat 1714) sonra, kendisine iki erkek çocuk daha (Carlso ve Felipe) veren, Parma dükünün yeğeni ve üvey kızı Prenses Elisabetta Farnese (Isabel de Farnesio) ile evlendi (Aralık 1714). Tembel, çekingen ve sinirleri zayıf olan V. Felipe iki karısı ile "camarera mayor" olan Ursins Prensesi'nin etkisinde kaldı.
Kral kısa sürede, İtalya'daki toprakları kendi oğullarına bağlama tutkusundaki Elisabetta'nın etkisine girmişti. Farnesio, Ursins Prensesi ve Orry'nin görevlerine son verdi ve Giulio Alberoni'yi başbakan seçtirdi. İtalya'daki toprakları kendi oğullarına bağlama tutkusu, İspanya'nın Avusturya, İngiltere, Fransa ve Felemenk Cumhuriyeti ile çatışmaya girmesine neden oldu; ama sonunda Felipe ile Elisabetta'nın büyük oğlu Don Carlos'un (sonradan İspanya Kralı III. Carlos) Parma Düklüğü'nün varisi olması sağlandı. Felipe, Ocak 1724'te büyük oğlu Luis lehine tahttan çekildiyse de, Luis'in Ağustos 1724'te çiçek hastalığından ölmesi üzerine yeniden başa geçti.
Felipe döneminin önemli gelişmelerinden biri de Fransız ve İtalyan danışmanlarca gerçekleştirilen yönetsel ve ekonomik reformlar oldu.
Yakın dost çevresi çok dar olan Felipe'nin ilgi duyduğu başlıca konular din, av ve müzikti. Hükümdarlığının son yıllarında sık sık sinir nöbetleri geçirdiğinden, devlet işleri büyük ölçüde karısının yönetimi altına girdi.
Kaynakça
  | Bir İspanyol'un biyografisi ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
 | Soyluluk ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
V. Felipe Alt kolu Capetian dynasty Doğumu: 19 Aralık 1683 Ölümü: 9 Temmuz 1746
| ||
| Resmî unvanlar | ||
|---|---|---|
| Önce gelen II. Carlos |
Napoli ve Sardinya Kralı; Brabant, Limburg, Lothier ve Milano Dükü; Flandre ve Hainaut Kontu 1700–1714 |
Sonra gelen VI & V Karl |
| Lüksemburg Dükü Namur Kontu 1700–1712 |
Sonra gelen II Maximilian Emanuel | |
| Sicilya Kralı 1700–1713 |
Sonra gelen Victor Amadeus | |
| İspanya Kralı 1 Kasım 1700 – 15 Ocak 1724 |
Sonra gelen I. Luis | |
| Önce gelen I. Luis |
İspanya Kralı 6 Eylül 1724 – 9 Temmuz 1746 |
Sonra gelen VI. Ferdinand |
| Fransa kraliyeti | ||
| Önce gelen: Önce gelen yoktur. |
{{{başlık}}} {{{yıllar}}} |
Sonra gelen: Sonra gelen yoktur. |
