2013 Mısır askerî darbesi: Revizyonlar arasındaki fark

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Etkileşimli olarak geçmişe göz at
[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
← Önceki sürümle aradaki farkSonraki sürümle aradaki fark →
İçerik silindi İçerik eklendi
GörselVikimetin
Değişiklik özeti yok
Değişiklik özeti yok
19. satır: 19. satır:
<li>[[Mısır Şura Meclisi]]'nin feshedilmesi<ref>{{cite web|title=BREAKING: Egypt's interim president dissolves Shura Council: State TV|url=http://english.ahram.org.eg/NewsContent/1/64/75786/Egypt/Politics-/BREAKING-Egypts-interim-president-dissolves-Shura-.aspx|publisher=Ahram Online|accessdate=17 July 2013|date=5 July 2013}}</ref>
<li>[[Mısır Şura Meclisi]]'nin feshedilmesi<ref>{{cite web|title=BREAKING: Egypt's interim president dissolves Shura Council: State TV|url=http://english.ahram.org.eg/NewsContent/1/64/75786/Egypt/Politics-/BREAKING-Egypts-interim-president-dissolves-Shura-.aspx|publisher=Ahram Online|accessdate=17 July 2013|date=5 July 2013}}</ref>
<li>Mısır'ın Afrika Birliği üyeliği askıya alındı
<li>Mısır'ın Afrika Birliği üyeliği askıya alındı
| taraf1 = {{flagicon image|Flag of Egypt.svg}} [[Qandil Cabinet|Government of Egypt]]<br>{{flagicon image|Muslim Brotherhood Logo.png}} [[Muslim Brotherhood in Egypt|Muslim Brotherhood]]<br />
| taraf1 = {{Bayraksimge resim|Flag of Egypt.svg}} Mısır Hükümeti<br>[[Muslim Brotherhood in Egypt|Muslim Brotherhood]]<br />[[Özgürlük ve Adalet Partisi]]
| taraf2 = {{Bayraksimge resim|Flag of Egypt.svg}} [[Mısır Silahlı Kuvvetleri]]<br /> [[Tamarod]]<br /> [[Ulusal Kurtuluş Cephesi (Mısır)|Ulusal Kurtuluş Cephesi]]
* {{flagicon image|Freedom and Justice Logo.png}} [[Freedom and Justice Party (Egypt)|FJP]]
| taraf2 = {{flagicon image|Flag of Egypt.svg}} [[Egyptian Armed Forces|Military of Egypt]]<br /> [[Rebel (movement)|Tamarod]]<br /> [[National Salvation Front (Egypt)|National Salvation Front]]


| lider1 = President [[Mohamed Morsi]]<br />[[Mohammed Badie]]<br>[[Saad El-Katatni]]<br>[[Khairat el-Shater]]
| lider1 = President [[Mohamed Morsi]]<br />[[Mohammed Badie]]<br>[[Saad El-Katatni]]<br>[[Khairat el-Shater]]

Sayfanın 06.44, 26 Ağustos 2013 tarihindeki hâli

Şablon:Güncel hakkında

2013 Mısır Askeri Müdahalesi
Dosya:General Al-Sisi, announcing the removal of President Morsi.png
Genelkurmay Başkanı Abdülfettah el Sisi, Muhammed Mursi'nin görevden alındığını açıklarken
Tarih 3 Temmuz 2013
(30 Haziran'da başlayan protestolar devam etmektedir)
Yer Kahire'de Tahrir Meydanı ve Cumhurbaşkanlığı Sarayı civarı, ayrıca İskenderiye, Port Said, Süveyş şehirleri.
Yöntem Kitlesel protesto
Sonuç
  • Muhammed Mursi'nin görevine son verildi
  • Anayasa askıya alındı
  • Adli Mansur cumhurbaşkanı atandı
  • Yeni cumhurbaşkanlığı seçimin yapılacağı bildirildi
  • Müslüman Kardeşler üyelerinin gözaltına alındı
  • Müslüman Kardeşler'e yakın medya kuruluşlarının kapatıldı
  • Mısır Şura Meclisi'nin feshedilmesi[1]
  • Mısır'ın Afrika Birliği üyeliği askıya alındı
    • Taraflar
    Mısır Hükümeti
    Muslim Brotherhood
    Özgürlük ve Adalet Partisi     		Mısır Silahlı Kuvvetleri
    Tamarod
    Ulusal Kurtuluş Cephesi
    Öne çıkan kişiler
    President Mohamed Morsi
    Mohammed Badie
    Saad El-Katatni
    Khairat el-Shater     		General Abdul Fatah al-Sisi
    Mahmoud Badr (Tamarod)
    Mohamed ElBaradei (NSF)
    Grand Imam Ahmed el-Tayeb
    Pope Tawadros II
    2013 Mısır Askeri Müdahalesi
    Müdahalenin ardından Mısır caddelerinde[2] tanklar yürütülmüş[2][3], olağan üstü hal ilan edilmiştir.
    Tarih 3 Temmuz 2013
    Yer Mısır
    Sebep Ülkede çıkan iç karışıklıklar nedeni ile ordunun hükümet ve eylemcilere verdiği 48 saatlik uzlaşma süresinin dolması ve herhangi bir çözüm adımı atılmaması[4]. 26 Temmuz 2013 tarihinde halen Muhammed Mursi tutuklu bulunmakta, ordu tarafından yapılan açıklamada Mursi'ye Hamas'la işbirliği yaptığı suçlaması yöneltilmiştir.[5]
    Hedef Muhammed Mursi ile hükumetinin dağıtılması
    Yöntem Silahlı çatışma
    Son durum Askeri yönetim'e karşı protestolar sürüyor. Mısır Silahlı Kuvvetleri ile Muhammed Mursi taraftarları arasında çatışmalar sürüyor.[4]
    Taraflar
    Muhammed Mursi
    Müslüman Kardeşler
    Özgürlük ve Adalet Partisi
    Meşruiyet Destekçisi Ulusal Koalisyon     		Mısır Silahlı Kuvvetleri
    Tamarod
    Ulusal Kurtuluş Cephesi
    Abdülfettah el Sisi taraftarları ("Baltacılar")[6]
    Kayıplar
    3533 ölü[7]
    11 bin 520 yaralı, yüzlerce yaralının sağlık durumu ağır [7].

    2013 Mısır Askeri Müdahalesi, Genelkurmay Başkanı Abdülfettah el Sisi komutasındaki Mısır Silahlı Kuvvetlerinin ülkede devam eden protestolar sırasında hükümet ve eylemcilere verdiği 48 saatlik uzlaşma süresinin dolması üzerine 3 Temmuz 2013 tarihinde ülke yönetimine yaptığı müdahaledir.

    Mısır genelinde on binlerce protestocu, Muhammed Mursi'nin cumhurbaşkanı seçilmesinin birinci yıl dönümü olan 30 Haziran'da cumhurbaşkanlığından acilen istifa etmesini istedi. İstifa talebinin nedenleri arasında Mursi'nin giderek otoriterleştiği ve laik kesimi veya hukukun üstünlüğünü aldırmaksızın İslamcı politikalar uyguladığı hakkındaki suçlamalar vardı.[8][9][10] Genel olarak barışçıl başlayan gösteriler, farklı çatışmalarda beş Mursi karşıtının öldürülmesi ile şiddete dönüştü. Eş zamanlı olarak birçok Mısırlı da Kahire'nin Nasr semtinde Mursi'ye destek için toplanmıştı.[11]

    1 Temmuz sabahı Mursi karşıtı protestocular, Müslüman Kardeşlerin Kahire'deki genel merkezini bastı. Protestocular binanın camlarını taşa tutarken binadaki ofis ekipmanlarını ve belgeleri yağmaladı. Sağlık ve Nüfus Bakanlığı, örgütün Mukattam'daki genel merkezi civarında çıkan çatışmalarda ise sekiz kişinin öldüğünü duyurdu.[12] Aynı gün, Mısır Silahlı Kuvvetleri hem hükümete hem eylemcilere uzlaşmaları için 48 saatlik bir süre tanıdı ve aksi bir takdirde kendi yol haritasını uygulayacağını bildirdi.[13] 3 Temmuz'da silahlı kişilerin Mursi yanlılarına açtığı ateş sonucu 16-18 kişi yaşamını yitirdi, 200 kişi yaralandı.[14][15][16][17] Aynı zamanda yönetim karşıtları ile Mursi yanlılarının protestoları da devam ediyordu.

    Mursi meydan okuyucu bir dil kullandığı konuşmasında meşruiyetinin demokratik seçimlerle cumhurbaşkanı seçilmesi olduğunu ve askeriyenin önerilerini reddettiğini ifade etti. Ayrıca askeriyeyi olaylarda taraf olmakla suçladı. Böylece ülkedeki olaylar siyasi ve anayasal bir kriz hâlini almaya başladı. 3 Temmuz gününün ilerleyen saatlerinde ordu, Mursi'nin cumhurbaşkanlığının sona erdiğini,[18][19] Mısır Anayasası'nın askıya alındığını ve yeni cumhurbaşkanlığı seçimlerinin en kısa zamanda gerçekleştirileceğini duyurdu. Anayasa Mahkemesi Başkanı Adli Mansur, geçici cumhurbaşkanı olarak belirlendi ve geçici teknokrat bir hükümet kurmakla görevlendirildi.[18] Mursi ev hapsine alınırken Müslüman Kardeşler yöneticilerinden bazıları gözaltına alındı.[20] Müdahale açıklamasının ardından ülke genelinde gösteriler düzenlendi ve destekçiler ile karşı olanlar arasında çatışmalar yaşandı. Ayrıca El Ezher'in Baş İmamı Ahmed El Tayyip, Kıpti Patriği II. Tavadros ve muhalefet lideri Muhammed El Baradey de müdahale bildirisinin ardından açıklamalarda bulundu.[21]

    Uluslararası camiadan müdahaleye verilen tepkiler çeşitlilik gösterdi.[22] Arap Baharı'nın başladığı Tunus dışındaki Arap ülkelerinin bir kısmı müdahaleyi desteklerken diğer bir kısmı tarafsız bir duruş sergiledi. Diğer birçok devlet müdahaleyi kınadı veya endişelerini dile getirdi. ABD ise ölçülü bir şekilde tepki gösterdi. Mısır'ın Afrika Birliğindeki üyeliği askıya alındı. Nedeni üye devletlerin anayasal kurallarının kesintiye uğramasına dair birliğin ilgili yönetmeliğiydi. Medyada ise olayların adlandırılmasına yönelik tartışmalar genişçe yer buldu. Müdahale bazılarınca darbe[23][24][25][26][27][28] bazılarınca devrim olarak nitelendirildi.[29][30][31][32] Müdahalenin ardından Mursi'ye destek için düzenlenen protestolar özellikle Ağustos ayında şiddetli bir biçimde bastırıldı.[33]

    Arka plan

    Müdahalenin yaşanmasından sonra Mısır'da parlamento görevini gören Şura Meclisi feshedildi, Muhammed Mursi ev hapsine mahkum edildi. Müdahale sonucu ülkeyi yönetmek için Milli Güvenlik Konseyi niteliği taşıyan Mısır Silahlı Kuvvetleri Yüksek Konseyi kuruldu.

    Olayların gelişimi

    27 Temmuz

    27 Temmuz sabahı güvenlik güçlerinin Rabiatül Adeviyye Camii ve civar caddelerde göstericilerin üzerine gerçek mermilerle ateş açması sonucu en az 200 kişi ölmüş, yüzlerce kişi yaralanmıştır.

    14 Ağustos

    Ana madde: 2013 Mısır katliamı

    Mısır ordusu, 14 Ağustos sabahı demokrasi yanlısı göstericilere ikinci kez gerçek mermiler ile saldırı gerçekleştirdi. Başkent Kahire'de Mısır hükümetini deviren Mısır ordusu tarafından gerçekleştirilen katliamda, Mısır Sağlık Bakanlığı'na göre en az 149 kişi, Müslüman Kardeşler harekatina göreyse en az 2 bin kişi öldü. Bağımsız kuruluşlar tarafından ise herhangi bir açıklama yapılmadı.

    18-19 Ağustos

    18 Ağustos günü tutuklanan kişilerin cezaevine nakli sırasında gerçekleşen olayda 36 kişi öldü. Devlet kanadından "kaçmaya çalıştıkları ve bir polisi rehin aldıkları" açıklaması gelirken Müslüman kardeşler bunu bir "katliam" olarak değerlendirdi. [34][35]

    19 Ağustos günü Mısır'ın Sina bölgesinde iki polis aracına saldırı düzenlendi. Olayda 24 polis öldü.[35][36]

    Uluslararası tepkiler

    27 Temmuz ve 14 Ağustos'ta gerçekleşen her iki müdahaleyede Dünya kamuoyundan kınama mesajları geldi. ABD Başkanı Barack Obama, olağanüstü hali kınadı. Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Abdullah Gül ise, 'Silahla demokrasi olmaz' çağrısı yaparak dünya kamuoyunun sessizliğini bozmasını istedi. Birleşmiş Milletler'den ise sadece kınama mesajı yayınlandı.

    Kaynaklar

    1. ^ "BREAKING: Egypt's interim president dissolves Shura Council: State TV". Ahram Online. 5 July 2013. Erişim tarihi: 17 July 2013. 
    2. ^ a b "Mısır Elçisine Darbe Uyarısı". Milliyet. 20 Temmuz 2013. Erişim tarihi: 27 Temmuz 2013. 
    3. ^ "Taraflar kararsız: Mısır'da olan 'darbe' mi?". BBC. 5 Temmuz 2013. Erişim tarihi: 27 Temmuz 2013. 
    4. ^ a b "Mısır'da darbe". BBC. 27 Temmuz 2013 (sürekli güncelleniyor). Erişim tarihi: 27 Temmuz 2013.  Tarih değerini gözden geçirin: |tarih= (yardım)
    5. ^ a b "Nasıl Gelişti? Mısır: Muhammed Mursi'ye Hamas'la komplo suçlaması". BBC. 26 Temmuz 2013. Erişim tarihi: 27 Temmuz 2013. 
    6. ^ "'Baltacılar' darbe karşıtlarına saldırdı: 2 ölü". Anadolu Ajansı. 24 Temmuz 2013. Erişim tarihi: 27 Temmuz 2013. 
    7. ^ a b "Mısır'da katliamın bilançosu açıklandı". TRT. 17 Ağustos 2013. Erişim tarihi: 17 Ağustos 2013. 
    8. ^ Patrick Kingsley (30 June 2013). "Protesters across Egypt call for Mohamed Morsi to go". The Guardian. 
    9. ^ Hendawi, Hamza; Macdonald, Alastair (30 June 2013). "Egypt protests: Thousands gather at Tahrir Square to demand Morsi's ouster". AP via Toronto Star. Erişim tarihi: 30 June 2013. 
    10. ^ Spencer, Richard (1 July 2013). "Egypt protests: Army issues 48-hour ultimatum for agreement amid clashes". The Daily Telegraph. Cairo. Erişim tarihi: 1 July 2013. 
    11. ^ Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; BBC News #1 isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme)
    12. ^ "Egypt protesters storm Muslim Brotherhood headquarters". BBC News. 1 July 2013. Erişim tarihi: 1 July 2013. 
    13. ^ "Mısır Ordusu'ndan 1 Temmuz muhtırası". Hürriyet. 1 Temmuz 2013. Erişim tarihi: 25 Ağustos 2013. 
    14. ^ "Egypt: Deadly Clashes at Cairo University". 
    15. ^ "Gun attack on Cairo pro-Morsi rally kills 16: ministry". 
    16. ^ "Attack on pro-Morsi rally kills 16". 
    17. ^ "Morsi refuses to quit as Egypt army deadline looms". The times of Oman. 
    18. ^ a b "Morsy out in Egypt coup". CNN. 28 June 2013. Erişim tarihi: 3 July 2013. 
    19. ^ "Egyptian army suspends constitution". BBC News. 3 July 2013. 
    20. ^ Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; Hauslohner isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme)
    21. ^ "Elbaradei appointed as Egypt's interim PM". Al Jazeera. 6 July 2013. Erişim tarihi: 6 July 2013. 
    22. ^ Egypt after the coup: Only the beginning of the beginning | Baker Institute Blog | a Chron.com blog. Blog.chron.com (2013-07-17). Retrieved on 2013-08-14.
    23. ^ "Coup may give Egypt window to tackle economic problem". Al Arabiya. 5 July 2013. Erişim tarihi: 7 July 2013. 
    24. ^ "26 dead, more than 850 wounded as post-coup violence hits Egypt". CNN. 5 July 2013. Erişim tarihi: 7 July 2013. 
    25. ^ "Turkey 'strongly condemns' Egypt killings". Al Ahram. 7 July 2013. Erişim tarihi: 7 July 2013. 
    26. ^ "Amid post-coup clashes, Egypt's Islamists split". USA Today. 5 July 2013. Erişim tarihi: 7 July 2013. 
    27. ^ "Turkey's stance on Egypt coup 'shows its democratic maturity'". Hurriyet Daily News. 7 July 2013. Erişim tarihi: 7 July 2013. 
    28. ^ "When is a military coup not a military coup? When it happens in Egypt, apparently". The Independent. 4 July 2013. Erişim tarihi: 15 July 2013. 
    29. ^ "Revolution in Egypt, again". Deutsche Welle. 4 July 2013. Erişim tarihi: 6 July 2013. 
    30. ^ "Mohamed Morsi ousted in Egypt's second revolution in two years". The Guardian. 3 July 2013. Erişim tarihi: 6 July 2013. 
    31. ^ "Ahmed Said to Newsmax: Egyptian Uprising 'Big Revolution'". Newsmax. 5 July 2013. Erişim tarihi: 6 July 2013. 
    32. ^ "Was Morsi's Ouster a Coup Or New Egyptian Revolution?". Al Monitor. 4 July 2013. Erişim tarihi: 6 July 2013. 
    33. ^ http://www.aljazeera.com/news/middleeast/2013/08/201387225025223416.htmlM
    34. ^ "Mısır'da tutuklanan Mursi yanlılarına saldırı: 36 ölü". TRT. 18 Ağustos 2013. Erişim tarihi: 19 Ağustos 2013. 
    35. ^ a b "Mısır'da iç savaşa doğru". NTVMSNBC. 19 Ağustos 2013. Erişim tarihi: 19 Ağustos 2013. 
    36. ^ "Mısır'da polis aracına saldırı: 24 ölü". Hürriyet. 19 Ağustos 2013. Erişim tarihi: 19 Ağustos 2013. 

    Şablon:2010-2011 Arap dünyası protestoları

    "https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=2013_Mısır_askerî_darbesi&oldid=13715946" sayfasından alınmıştır