Maruniler: Revizyonlar arasındaki fark
[kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
k bağlantı düzenlemesi |
|||
2. satır: | 2. satır: | ||
|grup = Maruni |
|grup = Maruni |
||
|resim = |
|resim = |
||
|nüfus =3.198.600<ref name=maronite-heritage.com>[http://www.maronite-heritage.com/LNE.php?page=Statistics maronite-heritage.com] |
|nüfus =3.198.600<ref name=maronite-heritage.com>[http://www.maronite-heritage.com/LNE.php?page=Statistics maronite-heritage.com]</ref> |
||
|bölge1 = {{bayraksimge|Lübnan}} [[Lübnan]] |
|bölge1 = {{bayraksimge|Lübnan}} [[Lübnan]] |
||
|nüfus1 = 1.062.000 |
|nüfus1 = 1.062.000 |
||
70. satır: | 70. satır: | ||
'''Maruni Kilisesi''', ([[Süryanice]]ܥܕܬܐ ܣܘܪܝܝܬܐ ܡܪܘܢܝܬܐ ܕܐܢܛܝܘܟܝܐ ''ʿīṯo suryaiṯo māronaiṯo d'anṭiokia'') [[7. yüzyıl]]da [[Süryani Ortodoks Kilisesi]]'nden ayrılan bir [[Katolik]] kilisesidir.<ref name="ref141" /> |
'''Maruni Kilisesi''', ([[Süryanice]]ܥܕܬܐ ܣܘܪܝܝܬܐ ܡܪܘܢܝܬܐ ܕܐܢܛܝܘܟܝܐ ''ʿīṯo suryaiṯo māronaiṯo d'anṭiokia'') [[7. yüzyıl]]da [[Süryani Ortodoks Kilisesi]]'nden ayrılan bir [[Katolik]] kilisesidir.<ref name="ref141" /> |
||
Maruniler ise, bu kiliseye bağlı olan ve günümüzde [[Ortadoğu]]'da başta anayasal olarak cumhurbaşkanının Maruni olmasının zorunlu olduğu [[Lübnan]]<ref name="BBC türkçe">[http://www.bbc.co.uk/turkish/indepth/story/2008/05/printable/080528_lebanonprofile.shtml BBC Türkçe Lübnan ülke raporu]</ref> olmak üzere [[Kıbrıs]] ve [[Filistin]]-[[İsrail]] topraklarında yaşayan dinî topluluktur. Ayrıca Avrupa, Kuzey Amerika ve Güney Amerika ülkelerinde de göçmen kökenli önemli bir Maruni nüfus yaşamaktadır. [[Türkiye]]'de ise varlıkları bilinmekte ama kesin bir sayı tahmini yoktur.<ref name=ABD Uluslararası Din Özgürlüğü Raporu>[http://www.state.gov/g/drl/rls/irf/2006/ ABD Uluslararası Din Özgürlüğü Raporu, Kasım 2006]</ref> |
Maruniler ise, bu kiliseye bağlı olan ve günümüzde [[Ortadoğu]]'da başta anayasal olarak cumhurbaşkanının Maruni olmasının zorunlu olduğu [[Lübnan]]<ref name="BBC türkçe">[http://www.bbc.co.uk/turkish/indepth/story/2008/05/printable/080528_lebanonprofile.shtml BBC Türkçe Lübnan ülke raporu]</ref> olmak üzere [[Kıbrıs]] ve [[Filistin]]-[[İsrail]] topraklarında yaşayan dinî topluluktur. Ayrıca Avrupa, Kuzey Amerika ve Güney Amerika ülkelerinde de göçmen kökenli önemli bir Maruni nüfus yaşamaktadır. [[Türkiye]]'de ise varlıkları bilinmekte ama kesin bir sayı tahmini yoktur.<ref name="ABD Uluslararası Din Özgürlüğü Raporu">[http://www.state.gov/g/drl/rls/irf/2006/ ABD Uluslararası Din Özgürlüğü Raporu, Kasım 2006]</ref> |
||
== Etimoloji == |
== Etimoloji == |
||
Maruni, adı M.S. 4-5yy'larda yaşamış [[Süryaniler|Süryani]] kökenli hristiyan din adamı Aziz Maron (''yada Maro'')'a dayanır.<ref name=Maronite Church Britannica>[http://www.britannica.com/EBchecked/topic/366006/Maronite-church Maronite Church, Britannica]</ref> |
Maruni, adı M.S. 4-5yy'larda yaşamış [[Süryaniler|Süryani]] kökenli hristiyan din adamı Aziz Maron (''yada Maro'')'a dayanır.<ref name="Maronite Church Britannica">[http://www.britannica.com/EBchecked/topic/366006/Maronite-church Maronite Church, Britannica]</ref> |
||
== Tarih == |
== Tarih == |
||
{{kaynaksız}} |
{{kaynaksız}} |
||
[[Bizans]] döneminde [[Katoliklik]]ten [[Ortodoks]]luğa geçmişlerdir. Bizansın sindirme politikaları üzerine tekrar Katolik olmuşlardır. [[İslam devleti]]nde varlıklarını koruyup geliştirmiştirler. 1517 yılında başlayan [[Osmanlı İmparatorluğu|Osmanlı]] egemenliği ile ek haklar kazandılar. 1800 lü yıllara doğru [[Çarlık Rusyası]]'nın sürekli olarak Osmanlılara karşı kullanacağı bir koz oldular. 19 yy. boyunca birçok isyan çıkardılar. |
[[Bizans İmparatorluğu|Bizans]] döneminde [[Katoliklik]]ten [[Ortodoks]]luğa geçmişlerdir. Bizansın sindirme politikaları üzerine tekrar Katolik olmuşlardır. [[İslam devleti]]nde varlıklarını koruyup geliştirmiştirler. 1517 yılında başlayan [[Osmanlı İmparatorluğu|Osmanlı]] egemenliği ile ek haklar kazandılar. 1800 lü yıllara doğru [[Çarlık Rusyası]]'nın sürekli olarak Osmanlılara karşı kullanacağı bir koz oldular. 19 yy. boyunca birçok isyan çıkardılar. |
||
[[I. Dünya Savaşı]] ile biten Osmanlı egemenliğinden sonra 20 yıl kadar Fransa yönetiminde kalan Lübnan ve Suriye'de eski haklarında yoksun bırakıldılar. Fransa çekildikten sonra yönetim müslümanlara kalınca düşmanlıkları arttı. Silahlı gruplar oluşturdular. Yeryer şehir içinde çatışmalar çıktı ve iç savaş başladı bunun bir nedeni de [[Filistin]]'den gelen müslüman [[araplar]], bundan 7 yıl sonra da 1982'de [[İsrail]]'in Lübnan'ı işgali ile Maruniler İsrail ordusuyla birlikte savaştı ve ülkedeki Filistin topluluklarının çoğunun kökünü kuruttu, Filistinlileri ülkenin kuzeyindeki ve güneyindeki mülteci kamplarına yolladılar ve böylece Lübnan'ın etnik yapısının değiştirilmesini engellemiş oldular. |
[[I. Dünya Savaşı]] ile biten Osmanlı egemenliğinden sonra 20 yıl kadar Fransa yönetiminde kalan Lübnan ve Suriye'de eski haklarında yoksun bırakıldılar. Fransa çekildikten sonra yönetim müslümanlara kalınca düşmanlıkları arttı. Silahlı gruplar oluşturdular. Yeryer şehir içinde çatışmalar çıktı ve iç savaş başladı bunun bir nedeni de [[Filistin]]'den gelen müslüman [[araplar]], bundan 7 yıl sonra da 1982'de [[İsrail]]'in Lübnan'ı işgali ile Maruniler İsrail ordusuyla birlikte savaştı ve ülkedeki Filistin topluluklarının çoğunun kökünü kuruttu, Filistinlileri ülkenin kuzeyindeki ve güneyindeki mülteci kamplarına yolladılar ve böylece Lübnan'ın etnik yapısının değiştirilmesini engellemiş oldular. |
||
83. satır: | 83. satır: | ||
== Nüfus == |
== Nüfus == |
||
=== Lübnan === |
=== Lübnan === |
||
Günümüzde Lübnan nüfusunun %22'si Marunilerden oluşmaktadır.<ref name=ABD Uluslararası Din Özgürlüğü Raporu>[http://www.state.gov/g/drl/rls/irf/2008/108487.htm ABD Uluslararası Din Özgürlüğü Raporu-Lübnan, 2008]</ref> |
Günümüzde Lübnan nüfusunun %22'si Marunilerden oluşmaktadır.<ref name="ABD Uluslararası Din Özgürlüğü Raporu">[http://www.state.gov/g/drl/rls/irf/2008/108487.htm ABD Uluslararası Din Özgürlüğü Raporu-Lübnan, 2008]</ref> |
||
=== Kıbrıs === |
=== Kıbrıs === |
||
97. satır: | 97. satır: | ||
[[Kategori:Lübnan'daki etnik gruplar]] |
[[Kategori:Lübnan'daki etnik gruplar]] |
||
⚫ | |||
⚫ | |||
[[ar:موارنة]] |
[[ar:موارنة]] |
||
[[arc:ܡܪܘܢܝܐ]] |
[[arc:ܡܪܘܢܝܐ]] |
Sayfanın 18.38, 6 Ağustos 2013 tarihindeki hâli
Önemli nüfusa sahip bölgeler | |
---|---|
Lübnan | 1.062.000[1] |
Arjantin | 750.000[1] |
Brezilya | 550.000[1] |
ABD | 215.000[1] |
Meksika | 160.000[1] |
Avustralya | 160.000[1] |
Kanada | 85.000[1] |
Suriye | 52.100[1] |
Fransa | 52.000[1] |
Venezuela | 25.000[1] |
Kıbrıs | 4.940[2]-10.000[1] |
Filistin | 8.000[1] |
Almanya | 5.400[1] |
İngiltere | 5.300[1] |
Mısır | 5.000[1] |
Belçika | 3.400[1] |
İtalya | 2.500[1] |
İsveç | 2.470[1] |
İsviçre | 2000[1] |
Ürdün | 1000[1] |
Diller | |
Din | |
Maruni Kilisesi, (Süryaniceܥܕܬܐ ܣܘܪܝܝܬܐ ܡܪܘܢܝܬܐ ܕܐܢܛܝܘܟܝܐ ʿīṯo suryaiṯo māronaiṯo d'anṭiokia) 7. yüzyılda Süryani Ortodoks Kilisesi'nden ayrılan bir Katolik kilisesidir.[3]
Maruniler ise, bu kiliseye bağlı olan ve günümüzde Ortadoğu'da başta anayasal olarak cumhurbaşkanının Maruni olmasının zorunlu olduğu Lübnan[4] olmak üzere Kıbrıs ve Filistin-İsrail topraklarında yaşayan dinî topluluktur. Ayrıca Avrupa, Kuzey Amerika ve Güney Amerika ülkelerinde de göçmen kökenli önemli bir Maruni nüfus yaşamaktadır. Türkiye'de ise varlıkları bilinmekte ama kesin bir sayı tahmini yoktur.[5]
Etimoloji
Maruni, adı M.S. 4-5yy'larda yaşamış Süryani kökenli hristiyan din adamı Aziz Maron (yada Maro)'a dayanır.[6]
Tarih
Bu madde hiçbir kaynak içermemektedir. (Bu şablonun nasıl ve ne zaman kaldırılması gerektiğini öğrenin) |
Bizans döneminde Katoliklikten Ortodoksluğa geçmişlerdir. Bizansın sindirme politikaları üzerine tekrar Katolik olmuşlardır. İslam devletinde varlıklarını koruyup geliştirmiştirler. 1517 yılında başlayan Osmanlı egemenliği ile ek haklar kazandılar. 1800 lü yıllara doğru Çarlık Rusyası'nın sürekli olarak Osmanlılara karşı kullanacağı bir koz oldular. 19 yy. boyunca birçok isyan çıkardılar.
I. Dünya Savaşı ile biten Osmanlı egemenliğinden sonra 20 yıl kadar Fransa yönetiminde kalan Lübnan ve Suriye'de eski haklarında yoksun bırakıldılar. Fransa çekildikten sonra yönetim müslümanlara kalınca düşmanlıkları arttı. Silahlı gruplar oluşturdular. Yeryer şehir içinde çatışmalar çıktı ve iç savaş başladı bunun bir nedeni de Filistin'den gelen müslüman araplar, bundan 7 yıl sonra da 1982'de İsrail'in Lübnan'ı işgali ile Maruniler İsrail ordusuyla birlikte savaştı ve ülkedeki Filistin topluluklarının çoğunun kökünü kuruttu, Filistinlileri ülkenin kuzeyindeki ve güneyindeki mülteci kamplarına yolladılar ve böylece Lübnan'ın etnik yapısının değiştirilmesini engellemiş oldular.
Nüfus
Lübnan
Günümüzde Lübnan nüfusunun %22'si Marunilerden oluşmaktadır.[5]
Kıbrıs
Maruniler, adanın üçüncü büyük dini ve etnik grubunu oluştururlar. Nüfusları, farklı kaynaklarda 4.940(%0.6) ile 10.000 arasında gösterilir. Bu nüfusun büyük bölümü Güney Kıbrıs Rum Yönetimi topraklarında yaşar.
Kültür
Şablon:Yanlış 1940 yılına kadar genellikle dağlarda yaşayan Maruniler bu zamandan sonra Anti-Lübnan dağlarında inerek başkent Beyrut'a yerleştiler. Bu nedenle kültürlerinde büyük bir yozlaşma oldu. Bir kısmı ise Beyrut'a geldikten sonra ABD' ye göç etti,bazıları da iç savaşta çoğu Latin Amerika ülkelerine göç etti. Genellikle avcılıkla, toplayıcılıkla ve nehir balıkçılığı ile geçinen bu topluluk şehre inince ticareti büyük oranda ele geçirdiler. Bazı konularda ticareti tekellerinde tutuyorlar[kaynak belirtilmeli].
Kaynakça
- ^ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t [1]
- ^ World Directory of Minorities and Indigenous Peoples - Cyprus : Overview, UNHCR
- ^ a b http://www.bkerkelb.org/english/index.php?option=com_content&view=article&id=143:-introduction&catid=35:maronite-identity-&Itemid=55
- ^ BBC Türkçe Lübnan ülke raporu
- ^ a b ABD Uluslararası Din Özgürlüğü Raporu, Kasım 2006 Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>
etiketi: "ABD Uluslararası Din Özgürlüğü Raporu" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: Kaynak gösterme) - ^ Maronite Church, Britannica