Cezzâr Ahmed Paşa: Revizyonlar arasındaki fark

Cezzar Ahmed Paşa
	Cezzar Ahmet Paşa, Akkâ'da bir mahkemede
Lakabı	Cezzar
Doğum	1708 Bosna
Ölüm	1804 Akka (96 yaşında)
Bağlılığı	Osmanlı Devleti
Branşı	Askeriye, Yöneticilik
Hizmet yılları	1750-1804
Rütbesi	Beylerbeyi, Komutan

Etkileşimli olarak geçmişe göz at

[kontrol edilmemiş revizyon]

← Önceki sürümle aradaki fark Sonraki sürümle aradaki fark →

İçerik silindi İçerik eklendi

GörselVikimetin

Satır içi

Sayfanın 12.12, 3 Haziran 2013 tarihindeki hâli

Cezzar Ahmet Paşa, (d. 1708?, Bosna - ö. 23 Nisan 1804, Akka). Napoléon Bonaparte'a karşı Akkâ Kalesi'ni savunmasıyla ünlü Osmanlı veziridir. Sayda bölgesindeki çatışmaları yatıştırarak, çeyrek yüzyılı aşkın süre tam bir egemenlik kurmuştur.

Hayatı

Aslen Bosna'lidir.^[1] Gençliğinde İstanbul'a giderek Hekimoğlu Ali Paşa'nın hizmetinde bulundu. 1756'da onunla birlikte Mısır'a gitti. Hekimoglu Ali Pasa Misir'dan ayrildiktan sonra Misir'da kaldi ve 1758'de Kahire seyhulbeledi Bulutkapan Ali Bey'in adamlarinda Buhayre kasifi Abdullah Bey'ın hizmetine girdi.^[2]

Cidde yöresinde isyan yapan Bedevilere karşı yapıla savaşlarına katıldı. Abdullah Bey'in isyanci bedeviler tarafindam katlinde onun yerine Buheyere kasifligine getirildi. Abdullah Efemndi'yi olduren isyanci bedevileri aldigi sert tedbirlerle bastirmakta iken misilleme olarak 70 kadar bedeviyi öldürdü. Bu nedenle kendisine Arapçada "deve kasabı" anlamına gelen Cezzar lakabı takıldı.^[2] Fakat diger bir aciklamaya gore bu adi otoritesini guclendirmek icin kendi kendine koyup bunu benimsedigi bildirilmistir.^[1]

Bulutkapan Ali Bey bu isyani bastirmadaki cesaretini beğenip beyler arasına dahil eyledi. 1768'de Cezzar Ahmet kölemen Memlüklüler arasindaki entrikalara karisti. Bu sirada hizmetinde bulunduğu Salih Bey'i öldürmekle görevlendirildi. Bulutkapan Ali Bey'den korkarak Kahire'de barınamayacagını anladi ve Cezayirli kıyafetiyle Anadolu'ya kaçtı. Bir ara gizlice Mısır'dan Buheyre'ye döndu ve Hunadî aşiretinden kız alip kendini Bulutkapan Ali Bey'in gazabından korumaya çalıştı. Fakat Bulutkapan Ali Bey baskisi karşısında Suriye'ye kaçti. Orada yerel aşiretlerden Sibaboğullarına sığındi. Daha sonra Beyrut ve Sayda hâkimi Emir Mansur'un ve ardından da Şam muhafızı Osman Paşa'nın hizmetinde bulundu. Akka'ya yerleşti ve o yörede, Zahir Ömer tarafından başlatılan büyük ayaklanmanın bastırılmasında büyük başarı gösterdi.

1772'de mîr-i mîran olup sahil muhafızı oldu. Rus Donanmasına karşı ve Zahir Ömer'e karsi Beyrut'u savunmakla görevlendirildi. Bu görevi yapmakta iken Beyrut'ta egemen bir ayan olma çabaları yaptı. Fakat bu çalışmaları başarısız kaldı. Bu başarısızlık nedeni ile 1773'de Beyrut'u terk etmek zorunda kaldı. Akka civarında bulunan Zahir Ömer'e sığındı. Fakat bulduğu ilk fırsatta Şam'a kaçti.

1775'te Akkâ muhafızlığına, kısa bir süre sonra da vezirlik verilerek Sayda beylerbeyliğine getirildi. Lübnan, Ürdün ve Filistin'deki karışıklıkları yatıştırdı. Bu başarıları nedeniyle Şam Beylerbeyliği'ne atandı. Napoléon Bonaparte komutasındaki Fransız ordusu1798'de Mısır'ı işgale başlayınca, Osmanlı Devleti Cezzar Ahmed Paşa'dan bölgede yığınak yapmasını istedi. Bu arada Bonaparte, El-Ariş, Gazze ve Yafa'yı işgal etmiş, Mart 1799'da Akkâ önüne gelmişti. Ancak, iki aydan fazla süren kuşatma, Osmanlı donanması ve Nizam-ı Cedid ordusundan destek gören Cezzar Ahmet Paşa'nın güçlü savunması karşısında başarısızlıkla sonuçlandı. Napoléon, 21 Mayıs 1799'da Akkâ'dan çekilmek zorunda kaldı.

Cezzar Ahmed Paşa’nın karşısında ilk yenilgisini yaşayan Napolyon: "Akka’da durdurulamasaydım, bütün Doğu’yu ele geçirebilirdim!.." sözünü söylemiştir. Cezzar Ahmed Paşa ise 1804'te ölümüne değin Akkâ Beylerbeyliği görevini yütütmüştür.

Sicill-i Osmani'de Cezzar Ahmet Pasa soyle degerlendirmistir:^[2]

Gayet kan dökücü, gaddar, mütecessis ve dikkatliydi.

Ayrıca bakınız

Akka Kuşatması (1799)

Kaynakça

^ ^a ^b Yayın Kurulu Ahmet Paşa (Cezzar), (1999) Yaşamları ve Yapıtlarıyla Osmanlılar Ansiklopedisi, İstanbul:Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık A.Ş. C.1 s.142-143 ISBN 975-08-0072-9
^ ^a ^b ^c Mehmed Süreyya (haz. Nuri Akbayar) (1996), Sicill-i Osmani, İstanbul:Tarih Vakfı Yurt Yayınları ISBN 975-333-0383 C.I s.277 [1]

Dış bağlantılar

Mehmed Süreyya (haz. Nuri Akbayar) (1996), Sicill-i Osmani, İstanbul:Tarih Vakfı Yurt Yayınları ISBN 975-333-0383 C.I s.277 [2]
Yayın Kurulu Ahmet Paşa (Cezzar), (1999) Yaşamları ve Yapıtlarıyla Osmanlılar Ansiklopedisi, İstanbul:Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık A.Ş. C.1 s.142-143 ISBN 975-08-0072-9

Bir Osmanlının biyografisi ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz.

[yasamyapit-1] Yayın Kurulu Ahmet Paşa (Cezzar), (1999) Yaşamları ve Yapıtlarıyla Osmanlılar Ansiklopedisi, İstanbul:Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık A.Ş. C.1 s.142-143 ISBN 975-08-0072-9

[sicilliosmani-2] Mehmed Süreyya (haz. Nuri Akbayar) (1996), Sicill-i Osmani, İstanbul:Tarih Vakfı Yurt Yayınları ISBN 975-333-0383 C.I s.277 [1]

[1]

[2]

@@ 25. satır: / 25. satır: @@
 [[Cidde]] yöresinde isyan yapan [[Bedevi]]lere karşı yapıla savaşlarına katıldı. Abdullah Bey'in isyanci bedeviler tarafindam katlinde onun yerine Buheyere kasifligine getirildi. Abdullah Efemndi'yi olduren isyanci bedevileri aldigi sert tedbirlerle  bastirmakta iken misilleme olarak 70 kadar [[bedevi]]yi öldürdü. Bu nedenle kendisine [[Arapça]]da "deve kasabı" anlamına gelen '''Cezzar''' lakabı takıldı.<ref name="sicilliosmani"/>  Fakat diger bir aciklamaya gore bu adi otoritesini guclendirmek icin kendi kendine koyup bunu benimsedigi bildirilmistir.<ref name="yasamyapit"/>
-Bulutkapan Ali Bey bu isyani bastirmadaki cesaretini beğenip beyler arasına dahil eyledi. 1768'de Cezzar Ahmet kolemen Memlüklüler arasindaki entrikalara karisti. Bu sirada hizmetinde bulunduğu Salih Bey'i oldurmekle görevlendirildi.Bulutkapan  Ali Bey'den korkarak Kahire'de barinamiyacagi anladi ve Cezayirli kıyafetiyle Anadolu'ya ksçtı. Bir ara gizlice Misir'd Buheyre'ye döndu ve Hunadî aşiretinden kız alip kendini Bulutkapan Ali Bey'in gazabindan korumaya calisti. Fakat Bulutkapan Ali Bey baskisi karsisinda Suriye'ye kacti. Orada yorel sulalelerden Sibabogullarina sigindi. Daha sonra [[Beyrut]] ve [[Sayda]] hâkimi [[Emir Mansur]]'un ve  ardından da [[Şam]] muhafızı [[Osman Paşa]]'nın hizmetinde bulundu. [[Akka]]'ya yerlesti ve o yorede Zahir Ömer tarafindan baslatilan buyuk ayaklanmanın bastırılmasında büyük başarı gösterdi.
+Bulutkapan Ali Bey bu isyani bastirmadaki cesaretini beğenip beyler arasına dahil eyledi. 1768'de Cezzar Ahmet kölemen Memlüklüler arasindaki entrikalara karisti. Bu sirada hizmetinde bulunduğu Salih Bey'i öldürmekle görevlendirildi. Bulutkapan  Ali Bey'den korkarak Kahire'de barınamayacagını anladi ve Cezayirli kıyafetiyle Anadolu'ya kaçtı. Bir ara gizlice Mısır'dan Buheyre'ye döndu ve Hunadî aşiretinden kız alip kendini Bulutkapan Ali Bey'in gazabından korumaya çalıştı. Fakat Bulutkapan Ali Bey baskisi karşısında Suriye'ye kaçti. Orada yerel aşiretlerden Sibaboğullarına sığındi. Daha sonra [[Beyrut]] ve [[Sayda]] hâkimi [[Emir Mansur]]'un ve  ardından da [[Şam]] muhafızı [[Osman Paşa]]'nın hizmetinde bulundu. [[Akka]]'ya yerleşti ve o yörede, Zahir Ömer tarafından başlatılan büyük ayaklanmanın bastırılmasında büyük başarı gösterdi.
-'de mîrimîran olup sahil muhafızı oldu. Rus Donanmasina karsi ve Zahir Omer'e karsi [[Beyrut]]'u savunmakla gorevlendirildi. Bu gorevi yapmakta iken Beyrut'ta egemen bir ayan olma cabalari yapti fakat bu calismalari basarisiz kaldi. Bun basarisiaz nedeni ile 1773'de Beyrut'u terk etmek zorunda kaldi Akka civarinda bulunan Zahir Omer'e sigindi. Fakat bukldugu ilk firsatta Şam'a kacti.
+'de mîr-i mîran olup sahil muhafızı oldu. [[Rus Donanması]]na karşı ve Zahir Ömer'e karsi [[Beyrut]]'u savunmakla görevlendirildi. Bu görevi yapmakta iken Beyrut'ta egemen bir ayan olma çabaları yaptı. Fakat bu çalışmaları başarısız kaldı. Bu başarısızlık nedeni ile 1773'de Beyrut'u terk etmek zorunda kaldı. Akka civarında bulunan [[Zahir Ömer]]'e sığındı. Fakat bulduğu ilk fırsatta [[Şam]]'a kaçti.
 <!--
-Gosterdigi cesaret ve hizmet ve devlete olan bagliligi dolayisiyla Babiali'nin dikkatini cekti. Once Rumeli beylerbeyi payesi verildi ve sonra Karahisar mutasarrifi payesi
+Gosterdigi cesaret ve hizmet, devlete olan bağlılığı dolayisiyla Babiali'nin dikkatini çekti. Önce [[Rumeli Beylerbeyi]] payesi verildi; sonra da [[Karahisar]] [[Mutasarrifi]] payesi verildi.
 -->
-[[1775]]'te [[Akkâ]] muhafızlığına, kısa bir süre sonra da vezirlik verilerek [[Sayda]] beylerbeyliğine getirildi. [[Lübnan]], [[Ürdün]] ve [[Filistin]]'deki karışıklıkları yatıştırdı. Bu başarıları nedeniyle [[Şam]] beylerbeyliğine atandı. [[Napoléon Bonaparte]] komutasındaki Fransız ordusu[[1798]]'de [[Mısır]]'ı [[Fransa'nın Mısır Seferi|işgale]] başlayınca, [[Osmanlı Devleti]] Cezzar Ahmed Paşa'dan bölgede yığınak yapmasını istedi. Bu arada Bonapart, [[El-Ariş]], [[Gazze]] ve [[Yafa]]'yı işgal etmiş, Mart [[1799]]'da [[Akkâ]] önüne gelmişti. Ancak, iki aydan fazla süren kuşatma, Osmanlı donanması ve [[Nizam-ı Cedid]] ordusundan destek gören Cezzar Ahmet Paşa'nın güçlü savunması karşısında başarısızlıkla sonuçlandı. Napoléon, 21 Mayıs [[1799]]'da [[Akkâ]]'dan çekilmek zorunda kaldı.
+[[1775]]'te [[Akkâ]] muhafızlığına, kısa bir süre sonra da vezirlik verilerek [[Sayda]] beylerbeyliğine getirildi. [[Lübnan]], [[Ürdün]] ve [[Filistin]]'deki karışıklıkları yatıştırdı. Bu başarıları nedeniyle [[Şam]] Beylerbeyliği'ne atandı. [[Napoléon Bonaparte]] komutasındaki Fransız ordusu[[1798]]'de [[Mısır]]'ı [[Fransa'nın Mısır Seferi|işgale]] başlayınca, [[Osmanlı Devleti]] Cezzar Ahmed Paşa'dan bölgede yığınak yapmasını istedi. Bu arada Bonaparte, [[El-Ariş]], [[Gazze]] ve [[Yafa]]'yı işgal etmiş, Mart [[1799]]'da [[Akkâ]] önüne gelmişti. Ancak, iki aydan fazla süren kuşatma, Osmanlı donanması ve [[Nizam-ı Cedid]] ordusundan destek gören Cezzar Ahmet Paşa'nın güçlü savunması karşısında başarısızlıkla sonuçlandı. Napoléon, 21 Mayıs [[1799]]'da [[Akkâ]]'dan çekilmek zorunda kaldı.
-Cezzar Ahmed Paşa’nın karşısında ilk yenilgisini yaşayan Napolyon'un ''"Akka’da durdurulmasaydım, bütün Doğu’yu ele geçirebilirdim!.."'' sözü kaydedilmiştir. Cezzar Ahmed Paşa ise [[1804]]'te ölümüne değin [[Akkâ]] beylerbeyliği görevini sürdürmüştür.
+Cezzar Ahmed Paşa’nın karşısında ilk yenilgisini yaşayan Napolyon: ''"Akka’da durdurulamasaydım, bütün Doğu’yu ele geçirebilirdim!.."'' sözünü söylemiştir. Cezzar Ahmed Paşa ise [[1804]]'te ölümüne değin [[Akkâ]] Beylerbeyliği görevini yütütmüştür.
 <!--
 Ahmed Paşa (Cezzar) Bosnalıdır. Hekimzâde Ali Paşa
 ile Mısır'a gidip hizmetinde buiundu. Sonra Mısır'da
-kahp kölemenler elbisesini giyerek ve meşhur Ali Beyın
+kalıp, kölemenler elbisesini giyerek ve meşhur Ali Bey'in
 kölesi Abdullah Bey'e intisap ederek askerlik öğrendi.
-Abdullah Bey'in katlinde Buheyre kâşifi Ali Bey cesaretini
+Abdullah Bey'in katlinde; Buheyre kâşifi Ali Bey, onun cesaretini
-beğenip beyler arasına dahil eyledi. Sonra hizmetinde
+beğenip beyler arasına dahil etti. Sonra hizmetinde
 bulunduğu Salih Bey'i vefat ettirmekle görevlendirildi.
 Ali Bey'den korkusundan Cezayirli kıyafetiyle Anadolu'ya
-ksçtı. Bir aralık Buheyreye dönüşünde Hunadî
+kaçtı. Bir aralık Buheyre'ye dönüşünde Hunadî
-aşiretinden kız ahp Ali Bev aleyhinde savaşta hazır
+aşiretinden kız alıp, Ali Bey aleyhinde savaşta hazır
 bulunmuştur.
 Sonra Şam'a gitti. 1187'de (1773)
-mîrimîran olup sahil muhafızı oldu. 1189'da (1775)
+mîr-i mîran olup sahil muhafızı oldu. 1189'da (1775)
-beylerbeyi payesi verildi. Tâhir Ömer'in yok edilmesiyle,
+[[Beylerbeyi Payesi]] verildi. Tâhir Ömer'in yok edilmesiyle,
-o senenin Zilhiccesinde (Şubat 1776) vezirlikle Sayda
+o senenin Zilhiccesi'nde (Şubat 1776) vezirlikle Sayda
 valisi olup Cemaziyelâhir 1199'da (Nisan 1785) hac emirliği
 ile Şam valisi olup 1201'de (1786/87) yine Sayda valisi