Cezzâr Ahmed Paşa: Revizyonlar arasındaki fark

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Etkileşimli olarak geçmişe göz at
[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
← Önceki sürümle aradaki farkSonraki sürümle aradaki fark →
İçerik silindi İçerik eklendi
GörselVikimetin
Değişiklik özeti yok
Noyder (mesaj | katkılar)
34.095 değişiklik
Değişiklik özeti yok
1. satır: 1. satır:
{{Kaynaksız}}
{{Çalışma var}}

{{Asker bilgi kutusu
{{Asker bilgi kutusu
|isim = Cezzar Ahmed Paşa
|isim = Cezzar Ahmed Paşa
5. satır: 6. satır:
|doğum_yeri = 1708 [[Bosna]]
|doğum_yeri = 1708 [[Bosna]]
|ölüm_yeri = 1804 [[Akka]] (96 yaşında)
|ölüm_yeri = 1804 [[Akka]] (96 yaşında)
|resim =
|resim = [[Dosya:Pacha2.jpg|200px]]
|başlık =
|başlık = Cezzar Ahmet Paşa, [[Akkâ]]'da bir mahkemede
|takma_adı =
|takma_adı = Cezzar
|bağlılığı = [[Osmanlı Devleti]]
|bağlılığı = [[Osmanlı Devleti]]
|hizmet_dalı = Askeriye, Yöneticilik
|hizmet_dalı = Askeriye, Yöneticilik
|hizmet_yılları= 1750-1804
|hizmet_yılları= 1750-1804
|rütbesi = Sadrazam, Beylerbeyi, Komutan
|rütbesi = Beylerbeyi, Komutan
}}
}}

[[Dosya:Pacha2.jpg|250px|Cezzar Ahmet Paşa, [[Akkâ]]'da bir mahkemede|right|thumb]]
[[Dosya:Knisajazar MV mod.jpg|thumb|right|250px|El Cezzar Camisi'nin girişi, [[Akkâ]], [[İsrail]] ]]
[[Dosya:Knisajazar MV mod.jpg|thumb|right|250px|El Cezzar Camisi'nin girişi, [[Akkâ]], [[İsrail]] ]]


'''Cezzar Ahmet Paşa''', (d. 1708?, Bosna - ö. 23 Nisan 1804, Akka). [[Napoléon Bonaparte]]'a karşı [[Akkâ Kalesi]]'ni savunmasıyla ünlü Osmanlı [[vezir]]idir. [[Sayda]] bölgesindeki çatışmaları yatıştırarak, çeyrek yüzyılı aşkın süre tam bir egemenlik kurmuştur.
'''Cezzar Ahmet Paşa''', (d. 1708?, [[Bosna]] - ö. 23 Nisan 1804, Akka). [[Napoléon Bonaparte]]'a karşı [[Akkâ Kalesi]]'ni savunmasıyla ünlü Osmanlı [[vezir]]idir. [[Sayda]] bölgesindeki çatışmaları yatıştırarak, çeyrek yüzyılı aşkın süre tam bir egemenlik kurmuştur.


==Hayatı==
Gençliğinde [[İstanbul]]'a giderek [[Hekimoğlu Ali Paşa]]'nın hizmetinde bulundu. [[1750]]'ye doğru [[Mısır]]'a giderek [[Kölemen]] beyi Abdullah'ın hizmetine girdi. [[Cidde]] yöresinde ayaklanan [[Bedevi]]lere karşı yapılan çete savaşlarına katıldı. Abdullah Bey'in öldürülmesine misilleme olarak 70 kadar [[Bedevi]]yi öldürdü. Bu nedenle kendisine [[Arapça]]da "deve kasabı" anlamına gelen '''Cezzar''' lakabı takıldı. Daha sonra [[Beyrut]] ve [[Sayda]] hâkimi [[Emir Mansur]]'un ardından [[Şam]] muhafızı [[Osman Paşa]]'nın hizmetinde bulundu.


Aslen Bosna'lidir.<ref name="yasamyapit">Yayın Kurulu ''Ahmet Paşa (Cezzar)'', (1999) ''Yaşamları ve Yapıtlarıyla Osmanlılar Ansiklopedisi'', İstanbul:Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık A.Ş. C.1 s.142-143 ISBN:975-08-0072-9</ref> Gençliğinde [[İstanbul]]'a giderek [[Hekimoğlu Ali Paşa]]'nın hizmetinde bulundu. [[1756]]'da onunla birlikte [[Mısır]]'a gitti. Hekimoglu Ali Pasa Misir'dan ayrildiktan sonra Misir'da kaldi ve 1758'de [[Kahire]] seyhulbeledi Bulutkapan Ali Bey'in adamlarinda Buhayre kasifi Abdullah Bey'ın hizmetine girdi.<ref name="sicilliosmani"> Mehmed Süreyya (haz. Nuri Akbayar) (1996), ''Sicill-i Osmani'', İstanbul:Tarih Vakfı Yurt Yayınları ISBN:975-333-0383 C.I s.277 [http://archive.org/details/sicilliosmani01sruoft]</ref>
⚫
[[1775]]'te [[Zahir Ömer]] ayaklanmasının bastırılmasında büyük başarı gösterince [[Akkâ]] muhafızlığına, kısa bir süre sonra da vezirlik verilerek [[Sayda]] beylerbeyliğine getirildi. [[Lübnan]], [[Ürdün]] ve [[Filistin]]'deki karışıklıkları yatıştırdı. Bu başarıları nedeniyle [[Şam]] beylerbeyliğine atandı. [[Napoléon Bonaparte]] komutasındaki Fransız ordusu[[1798]]'de [[Mısır]]'ı [[Fransa'nın Mısır Seferi|işgale]] başlayınca, [[Osmanlı Devleti]] Cezzar Ahmed Paşa'dan bölgede yığınak yapmasını istedi. Bu arada Bonapart, [[El-Ariş]], [[Gazze]] ve [[Yafa]]'yı işgal etmiş, Mart [[1799]]'da [[Akkâ]] önüne gelmişti. Ancak, iki aydan fazla süren kuşatma, Osmanlı donanması ve [[Nizam-ı Cedid]] ordusundan destek gören Cezzar Ahmet Paşa'nın güçlü savunması karşısında başarısızlıkla sonuçlandı. Napoléon, 21 Mayıs [[1799]]'da [[Akkâ]]'dan çekilmek zorunda kaldı.
[[Cidde]] yöresinde isyan yapan [[Bedevi]]lere karşı yapıla savaşlarına katıldı. Abdullah Bey'in isyanci bedeviler tarafindam katlinde onun yerine Buheyere kasifligine getirildi. Abdullah Efemndi'yi olduren isyanci bedevileri aldigi sert tedbirlerle bastirmakta iken misilleme olarak 70 kadar [[bedevi]]yi öldürdü. Bu nedenle kendisine [[Arapça]]da "deve kasabı" anlamına gelen '''Cezzar''' lakabı takıldı.<ref name="sicilliosmani"/> Fakat diger bir aciklamaya gore bu adi otoritesini guclendirmek icin kendi kendine koyup bunu benimsedigi bildirilmistir. <ref name="yasamyapit"/>

Bulutkapan Ali Bey bu isyani bastirmadaki cesaretini beğenip beyler arasına dahil eyledi. 1768'de Cezzar Ahmet kolemen memlukluler arssindaki entrikalara karisti. Bu sirada hizmetinde bulunduğu Salih Bey'i oldurmekle görevlendirildi.Bulutkapan Ali Bey'den korkarak Kahire'de barinamiyacagi anladi ve Cezayirli kıyafetiyle Anadolu'ya ksçtı. Bir ara gizlice Misir'd Buheyre'ye döndu ve Hunadî aşiretinden kız alip kendini Bulutkapan Ali Bey'in gazabindan korumaya calisti. Fakat Bulutkapan Ali Bey baskisi karsisinda Suriye'ye kacti. Orada yorel sulalelerden Sibabogullarina sigindi. Daha sonra [[Beyrut]] ve [[Sayda]] hâkimi [[Emir Mansur]]'un ve ardından da [[Şam]] muhafızı [[Osman Paşa]]'nın hizmetinde bulundu. [[Akka]]'ya yerlesti ve o yorede Zahir Ömer tarafindan baslatilan buyuk ayaklanmanın bastırılmasında büyük başarı gösterdi.

1772'de mîrimîran olup sahil muhafızı oldu. Rus Donanmasina karsi ve Zahir Omer'e karsi [[Beyrut]]'u savunmakla gorevlendirildi. Bu gorevi yapmakta iken Beyrut'ta egemen bir ayan olma cabalari yapti fakat bu calismalari basarisiz kaldi. Bun basarisiaz nedeni ile 1773'de Beyrut'u terk etmek zorunda kaldi Akka civarinda bulunan Zahir Omer'e sigindi. Fakat bukldugu ilk firsatta Şam'a kacti.

<!--
Gosterdigi cesaret ve hizmet ve devlete olan bagliligi dolayisiyla Babiali'nin dikkatini cekti. Once Rumeli beylerbeyi payesi verildi ve sonra Karahisar mutasarrifi payesi
-->
⚫
[[1775]]'te [[Akkâ]] muhafızlığına, kısa bir süre sonra da vezirlik verilerek [[Sayda]] beylerbeyliğine getirildi. [[Lübnan]], [[Ürdün]] ve [[Filistin]]'deki karışıklıkları yatıştırdı. Bu başarıları nedeniyle [[Şam]] beylerbeyliğine atandı. [[Napoléon Bonaparte]] komutasındaki Fransız ordusu[[1798]]'de [[Mısır]]'ı [[Fransa'nın Mısır Seferi|işgale]] başlayınca, [[Osmanlı Devleti]] Cezzar Ahmed Paşa'dan bölgede yığınak yapmasını istedi. Bu arada Bonapart, [[El-Ariş]], [[Gazze]] ve [[Yafa]]'yı işgal etmiş, Mart [[1799]]'da [[Akkâ]] önüne gelmişti. Ancak, iki aydan fazla süren kuşatma, Osmanlı donanması ve [[Nizam-ı Cedid]] ordusundan destek gören Cezzar Ahmet Paşa'nın güçlü savunması karşısında başarısızlıkla sonuçlandı. Napoléon, 21 Mayıs [[1799]]'da [[Akkâ]]'dan çekilmek zorunda kaldı.


Cezzar Ahmed Paşa’nın karşısında ilk yenilgisini yaşayan Napolyon'un ''"Akka’da durdurulmasaydım, bütün Doğu’yu ele geçirebilirdim!.."'' sözü kaydedilmiştir. Cezzar Ahmed Paşa ise [[1804]]'te ölümüne değin [[Akkâ]] beylerbeyliği görevini sürdürmüştür.
Cezzar Ahmed Paşa’nın karşısında ilk yenilgisini yaşayan Napolyon'un ''"Akka’da durdurulmasaydım, bütün Doğu’yu ele geçirebilirdim!.."'' sözü kaydedilmiştir. Cezzar Ahmed Paşa ise [[1804]]'te ölümüne değin [[Akkâ]] beylerbeyliği görevini sürdürmüştür.


<!--
Ahmed Paşa (Cezzar) Bosnalıdır. Hekimzâde Ali Paşa
ile Mısır'a gidip hizmetinde buiundu. Sonra Mısır'da
kahp kölemenler elbisesini giyerek ve meşhur Ali Beyın
kölesi Abdullah Bey'e intisap ederek askerlik öğrendi.
Abdullah Bey'in katlinde Buheyre kâşifi Ali Bey cesaretini
beğenip beyler arasına dahil eyledi. Sonra hizmetinde
bulunduğu Salih Bey'i vefat ettirmekle görevlendirildi.
Ali Bey'den korkusundan Cezayirli kıyafetiyle Anadolu'ya
ksçtı. Bir aralık Buheyreye dönüşünde Hunadî
aşiretinden kız ahp Ali Bev aleyhinde savaşta hazır
bulunmuştur.

Sonra Şam'a gitti. 1187'de (1773)
mîrimîran olup sahil muhafızı oldu. 1189'da (1775)
beylerbeyi payesi verildi. Tâhir Ömer'in yok edilmesiyle,
o senenin Zilhiccesinde (Şubat 1776) vezirlikle Sayda
valisi olup Cemaziyelâhir 1199'da (Nisan 1785) hac emirliği
ile Şam valisi olup 1201'de (1786/87) yine Sayda valisi
olarak çekildi. Safer 1205'de (Ekim 1790) yine Şam
valisi oldu. 1210'da (1795/96) Gazze mütesellimi Seyyid
Ali Ağa'yı emirsiz idam etmesi üzerine oradan azledilip
yine Sayda valisi kaldı. Receb 1213'de (Aralık 1798)
hac emirliği ile Şam ve Trablus ve Kudüs ilâvesiyle Mısır
valisi ve seraskeri oldu. Muharrem 12l4'de (Haziran 1799)
bunlardan istifa ederek Saydaya çekildi. 1218'de (1803/04)
dördüncü defa Şam valisi olup Veh-hâbiler üzerine memur
ve serasker oldu. Verem hastası olduğundan gidemeyip kölesi
Süleyman Paşa'yı gönderdi. Muharrem 1219'da (Mayıs 1804)
vefat eyledi. Valiliği 30 yıldır. Fransızların Mısırı istila
edip oradan Beriyyetü'ş-Şam'a hücumlarında Akkâ'da kapanarak
şanlı bir savunma ile düşmanı yenip geri çekilmeye mecbur
etmiş ve Suriye'ye zarar vermelerini önlemişti.

Gayet kan dökücü, gaddar, mütecessis ve dikkatliydi. Hatta cifir
bilir ve ermişlerden zannedilirdi. Yaşı 80'e yakındı. (I. 277)




-->

Sicill-i Osmani'de Cezzar Ahmet Pasa soyle degerlendirmistir:<ref name="sicilliosmani"/>
<blockquote>
Gayet kan dökücü, gaddar, mütecessis ve dikkatliydi.
</blockquote>


== Ayrıca Bakınız ==
== Ayrıca Bakınız ==
[[Akka Kuşatması (1799)]]
[[Akka Kuşatması (1799)]]

==Kaynakça==
{{Kaynakça}}


==Dış bağlantılar==
* Mehmed Süreyya (haz. Nuri Akbayar) (1996), ''Sicill-i Osmani'', İstanbul:Tarih Vakfı Yurt Yayınları ISBN:975-333-0383 C.I s.277 [http://archive.org/details/sicilliosmani01sruoft]
* Yayın Kurulu ''Ahmet Paşa (Cezzar)'', (1999) ''Yaşamları ve Yapıtlarıyla Osmanlılar Ansiklopedisi'', İstanbul:Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık A.Ş. C.1 s.142-143 ISBN:975-08-0072-9




Sayfanın 22.48, 13 Nisan 2013 tarihindeki hâli

Cezzar Ahmed Paşa
Cezzar Ahmet Paşa, Akkâ'da bir mahkemede
LakabıCezzar
Doğum1708 Bosna
Ölüm1804 Akka (96 yaşında)
BağlılığıOsmanlı Devleti
BranşıAskeriye, Yöneticilik
Hizmet yılları1750-1804
RütbesiBeylerbeyi, Komutan
El Cezzar Camisi'nin girişi, Akkâ, İsrail

Cezzar Ahmet Paşa, (d. 1708?, Bosna - ö. 23 Nisan 1804, Akka). Napoléon Bonaparte'a karşı Akkâ Kalesi'ni savunmasıyla ünlü Osmanlı veziridir. Sayda bölgesindeki çatışmaları yatıştırarak, çeyrek yüzyılı aşkın süre tam bir egemenlik kurmuştur.

Hayatı

Aslen Bosna'lidir.[1] Gençliğinde İstanbul'a giderek Hekimoğlu Ali Paşa'nın hizmetinde bulundu. 1756'da onunla birlikte Mısır'a gitti. Hekimoglu Ali Pasa Misir'dan ayrildiktan sonra Misir'da kaldi ve 1758'de Kahire seyhulbeledi Bulutkapan Ali Bey'in adamlarinda Buhayre kasifi Abdullah Bey'ın hizmetine girdi.[2]

Cidde yöresinde isyan yapan Bedevilere karşı yapıla savaşlarına katıldı. Abdullah Bey'in isyanci bedeviler tarafindam katlinde onun yerine Buheyere kasifligine getirildi. Abdullah Efemndi'yi olduren isyanci bedevileri aldigi sert tedbirlerle bastirmakta iken misilleme olarak 70 kadar bedeviyi öldürdü. Bu nedenle kendisine Arapçada "deve kasabı" anlamına gelen Cezzar lakabı takıldı.[2] Fakat diger bir aciklamaya gore bu adi otoritesini guclendirmek icin kendi kendine koyup bunu benimsedigi bildirilmistir. [1]

Bulutkapan Ali Bey bu isyani bastirmadaki cesaretini beğenip beyler arasına dahil eyledi. 1768'de Cezzar Ahmet kolemen memlukluler arssindaki entrikalara karisti. Bu sirada hizmetinde bulunduğu Salih Bey'i oldurmekle görevlendirildi.Bulutkapan Ali Bey'den korkarak Kahire'de barinamiyacagi anladi ve Cezayirli kıyafetiyle Anadolu'ya ksçtı. Bir ara gizlice Misir'd Buheyre'ye döndu ve Hunadî aşiretinden kız alip kendini Bulutkapan Ali Bey'in gazabindan korumaya calisti. Fakat Bulutkapan Ali Bey baskisi karsisinda Suriye'ye kacti. Orada yorel sulalelerden Sibabogullarina sigindi. Daha sonra Beyrut ve Sayda hâkimi Emir Mansur'un ve ardından da Şam muhafızı Osman Paşa'nın hizmetinde bulundu. Akka'ya yerlesti ve o yorede Zahir Ömer tarafindan baslatilan buyuk ayaklanmanın bastırılmasında büyük başarı gösterdi.

1772'de mîrimîran olup sahil muhafızı oldu. Rus Donanmasina karsi ve Zahir Omer'e karsi Beyrut'u savunmakla gorevlendirildi. Bu gorevi yapmakta iken Beyrut'ta egemen bir ayan olma cabalari yapti fakat bu calismalari basarisiz kaldi. Bun basarisiaz nedeni ile 1773'de Beyrut'u terk etmek zorunda kaldi Akka civarinda bulunan Zahir Omer'e sigindi. Fakat bukldugu ilk firsatta Şam'a kacti.

1775'te Akkâ muhafızlığına, kısa bir süre sonra da vezirlik verilerek Sayda beylerbeyliğine getirildi. Lübnan, Ürdün ve Filistin'deki karışıklıkları yatıştırdı. Bu başarıları nedeniyle Şam beylerbeyliğine atandı. Napoléon Bonaparte komutasındaki Fransız ordusu1798'de Mısır'ı işgale başlayınca, Osmanlı Devleti Cezzar Ahmed Paşa'dan bölgede yığınak yapmasını istedi. Bu arada Bonapart, El-Ariş, Gazze ve Yafa'yı işgal etmiş, Mart 1799'da Akkâ önüne gelmişti. Ancak, iki aydan fazla süren kuşatma, Osmanlı donanması ve Nizam-ı Cedid ordusundan destek gören Cezzar Ahmet Paşa'nın güçlü savunması karşısında başarısızlıkla sonuçlandı. Napoléon, 21 Mayıs 1799'da Akkâ'dan çekilmek zorunda kaldı.

Cezzar Ahmed Paşa’nın karşısında ilk yenilgisini yaşayan Napolyon'un "Akka’da durdurulmasaydım, bütün Doğu’yu ele geçirebilirdim!.." sözü kaydedilmiştir. Cezzar Ahmed Paşa ise 1804'te ölümüne değin Akkâ beylerbeyliği görevini sürdürmüştür.


Sicill-i Osmani'de Cezzar Ahmet Pasa soyle degerlendirmistir:[2]

Gayet kan dökücü, gaddar, mütecessis ve dikkatliydi.

Ayrıca Bakınız

Akka Kuşatması (1799)

Kaynakça

  1. ^ a b Yayın Kurulu Ahmet Paşa (Cezzar), (1999) Yaşamları ve Yapıtlarıyla Osmanlılar Ansiklopedisi, İstanbul:Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık A.Ş. C.1 s.142-143 ISBN:975-08-0072-9
  2. ^ a b c Mehmed Süreyya (haz. Nuri Akbayar) (1996), Sicill-i Osmani, İstanbul:Tarih Vakfı Yurt Yayınları ISBN:975-333-0383 C.I s.277 [1]


Dış bağlantılar

  • Mehmed Süreyya (haz. Nuri Akbayar) (1996), Sicill-i Osmani, İstanbul:Tarih Vakfı Yurt Yayınları ISBN:975-333-0383 C.I s.277 [2]
  • Yayın Kurulu Ahmet Paşa (Cezzar), (1999) Yaşamları ve Yapıtlarıyla Osmanlılar Ansiklopedisi, İstanbul:Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık A.Ş. C.1 s.142-143 ISBN:975-08-0072-9


"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Cezzâr_Ahmed_Paşa&oldid=13215840" sayfasından alınmıştır