Yoğunlaşma izleri: Revizyonlar arasındaki fark
[kontrol edilmemiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
Değişiklik özeti yok |
|||
47. satır: | 47. satır: | ||
[[Kategori:Bulut tipleri]] |
[[Kategori:Bulut tipleri]] |
||
[[ar:غيمة طائرة]] |
|||
[[bg:Инверсионни следи]] |
|||
[[ca:Estela]] |
|||
[[cs:Kondenzační stopa]] |
|||
[[de:Kondensstreifen]] |
|||
[[el:Κοντρέιλ]] |
|||
[[en:Contrail]] |
|||
[[es:Estela de condensación]] |
|||
[[et:Cirrus tractus]] |
|||
[[fa:کانتریل]] |
|||
[[fi:Tiivistymisjuova]] |
|||
[[fr:Traînée de condensation]] |
|||
[[he:פס התעבות]] |
|||
[[hr:Kondenzacijski tragovi]] |
|||
[[hu:Kondenzcsík]] |
|||
[[id:Jejak kondensasi]] |
|||
[[is:Flugslóði]] |
|||
[[it:Scia di condensazione]] |
|||
[[ja:飛行機雲]] |
|||
[[ko:비행운]] |
|||
[[ms:Jejak wap]] |
|||
[[nl:Condensspoor]] |
|||
[[nn:Kondensstriper]] |
|||
[[no:Kondensstriper]] |
|||
[[pl:Smuga kondensacyjna]] |
|||
[[pt:Trilha de condensação]] |
|||
[[ru:Конденсационный след]] |
|||
[[sl:Kondenzacijska sled]] |
|||
[[sv:Kondensationsstrimma]] |
|||
[[uk:Конденсаційний слід]] |
|||
[[zh:飛機雲]] |
Sayfanın 23.58, 9 Mart 2013 tarihindeki hâli
Bu maddede Hata: Eksik olan bilgileri belirtmelisiniz. konusunun eksik olduğu düşünülmektedir.Bu şablonun nasıl ve ne zaman kaldırılması gerektiğini öğrenin) ( |
Bu maddedeki veya maddenin bir bölümündeki bazı bilgilerin kaynağı belirtilmemiştir. Ayrıntılar için maddenin tartışma sayfasına bakabilirsiniz. Maddeye uygun bir biçimde kaynak ekleyerek Vikipedi'ye katkıda bulunabilirsiniz. |
Bu madde, Vikipedi biçem el kitabına uygun değildir. (Aralık 2011) |
Yoğunlaşma izleri, jet motorların egzosundan çıkan nemin üstteki soğuk havada yoğunlaşmasıyla oluşan bulutlardır. Soğuk yeterliyse buz kristallerinden meydana gelir ve cirrus bulutları görünümündedirler.
Sebepler
Bir bulutun oluşabilmesi için, havanın, yeryüzünden buharlaşan suyu absorbe edemeyecek, yani içine alamayacak kadar düşük sıcaklık ve basınçta olması, bir de bulutu oluşturacak su damlacıklarının etraflarında tutunabilecekleri toz parçacıklarının olması gereklidir. Yerden 10 bin metreden fazla yükseklikte uçan yolcu ve savaş uçaklarının uçtuğu bu yükseklikte normal şartlarda hava çok temizdir, hiç toz yoktur, yani bir bulutun oluşması için gereken şartlardan biri eksiktir.
Bilindiği gibi jet uçaklarının motorları, ön taraflarından havayı alarak, yakıt ile yakar ve işlev tamamlandıktan sonra, arka taraflarındaki küçük çaptaki egzozdan büyük bir basınç ile dışarı verirler. Bu motorların aldıkları hava ile birlikte giren su buharı, motorun içinde daha da koyu hale gelerek dışarıdaki çok soğuk havanın üzerine püskürtülür. Buna teknik dilde desüblimleşme olayı denir. Yani buhar halindeki suyun, sıvı hale geçmeden, doğrudan donması, buz haline geçmesidir.
Deniz seviyesinde, yüksek sıcaklık ve basınçta buharlaşan suyu hava kolayca absorbe eder. Yükseklik arttıkça, hava sıcaklığı ve basınç düştükçe, hava artık su buharım içine alamaz hale gelir. Ancak bulutun oluşması için bir üçüncü şart daha vardı, yani toz parçacıkları. İşte burada toz parçacıklarının görevini, uçağın motorlarından egzoz olarak çıkan yakıt parçacıkları yerine getirir. Bu sayede bir bulutun oluşması için üç şart da yerine getirilmiş olur ve motorların gerisinde uzun, ince bir bulut oluşur. Esasında alçak irtifada uçan uçaklarda da aynı şey oluşur, motorlardan su buharı salınır ama düşük ısı, nem miktarı, rüzgar yönü gibi etkenler tam oluşmadığı için uçakların arkasında beyaz bulut oluşmaz. İlave edelim ki, bu olayda uçağın ve motorlarının cinsi ve kapasitesinin hiçbir etkisi yoktur. Yoğunlaşma izleri başlıca iki sebepten meydana gelir:
Egzoz
Motor egzoz içindeki su buharının buzlanması. Pistonlu motorlarda kullanılan benzin, Jet motorlarında kullanılan kerosen gibi hidrokarbon yakıtlarının yanması sonucu karbon karbondioksite, hidrojen ise suya dönüşür. Su ısınıp su buharına dönüşür ve mevcut su buharı ile birleşip hava içindeki suyun doyma noktasını aşararak su damlası oluşur. Su damlası Yüksek irtifada soğuk havanın etkisiyle buzulanır "bulut" ortaya çıkar.
Resimler
-
"The Great Marianas Turkey Shoot" (Filipinler Denizi Muharebesi)
-
B-17 Flying Fortress
-
Boeing 747-400
Wingtip vortex
Wingtip vortex (vortices): Kanat uçlarında oluşan girdaplar.
-
F/A-18C Hornet'nin LEX (leading edge extension) kısımında oluşan wingtip vortex
Wikimedia Commons'ta Yoğunlaşma izleri ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
Havacılık ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |