Samsat: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
k r2.7.3) (Bot: Ekleniyor: el:Σαμόσατα |
k dosya değiştirme |
||
| 2. satır: | 2. satır: | ||
{{Türkiye ilçe bilgi kutusu |
{{Türkiye ilçe bilgi kutusu |
||
| ad = Samsat |
| ad = Samsat |
||
| harita = |
| harita = Adıyaman in Turkey.svg |
||
| harita boyut = 250px |
| harita boyut = 250px |
||
| harita açıklama = [[Türkiye|Türkiye'de bulunduğu yer]] |
| harita açıklama = [[Türkiye|Türkiye'de bulunduğu yer]] |
||
Sayfanın 15.27, 26 Ocak 2013 tarihindeki hâli
 | Bu madde hiçbir kaynak içermemektedir. (Bu şablonun nasıl ve ne zaman kaldırılması gerektiğini öğrenin) |
| Samsat | |
|---|---|
 Türkiye'de bulunduğu yer | |
 İlçe sınırları haritası | |
| Ülke | Türkiye |
| İl | Adıyaman |
| Coğrafi bölge | Güneydoğu |
| İdare | |
| • Kaymakam | İsmail Sündük[1] |
| • Belediye başkanı | Yusuf Fırat[2] |
| Rakım | 610 m |
| Nüfus (2018) | |
| • Toplam | 7,893 |
| • Kır | - |
| • Şehir | - |
| Zaman dilimi | UTC+03.00 (TSİ) |
| İl plaka kodu | 02 |
Resmî site Belediye sitesi | |
Samsat, Adıyaman ilinin bir ilçesidir.
Tarihçe
Kuruluş tarihi çok eskilere dayanan Samsat’a Sümerler zamanında “Semizata” dendiği rivayet edilmektedir. Mısırlıların ise yine Samsat’a “Şamşuata”(?) veya “Şemşiata”(?) dediği rivayet edilmektedir. Ancak kentin adını Kommagene krallarından I. Antiochos Epiphanes’in dedesi olan Kral Samos’tan almış olduğu düşünülmektedir. Bu ismin manasının ne olduğu bilinmemekle birlikte antik çağlardan itibaren Samsat ismi muhtemelen Kral Samos’tan dolayı “Samasota”, “Samusat”, “Şimsat” “Simisat” adıyla adlandırılmıştır. Samsat adının Süryanice ve İbranice isminin “Simsat” (Şimsat) olduğu ve bu ismin “Güneş” “Güneş Diyarı” manalarına geldiği söylenmekle birlikte bunun yanlış olduğu kanati vardır. Çünkü ortaçağın ilk dönemlerinde 4. yüzyılın başlarında Ermeniler Hıristiyanlığı kabul etmeden önce ateşperest idiler. Hıristiyanlığın ilk dönemlerinde bu eski dinlerini muhafaza etmiş olan Ermenilere “Arevebaşt” (yani güneşe tapınan) veya “Arevorti” (güneşin oğlu) deniliyordu. Bunların 14. yüzyıla kadar yoğun olarak yaşadıkları en önemli merkez Samsat’tı. Bu yüzden "Güneş Diyarı" değil de güneşe tapanların memleketi olarak bilinmelidir. İslam fetihleriyle birlikte “Samosata” ismi Arap şivesine uydurularak artık “Sümeysat” olarak adlandırılacaktır. Osmanlıların son dönemlerinden itibaren günümüze kadar olan dönemde ise “Sümeysat” adı değişerek günümüzdeki kullanılan “Samsat” halini almıştır[4].
Sümerler zamanında SEMİATA adı Verilen SAMSAT’ın Demir çağında Hitit krallığının merkezi olduğu tahmin edilmektedir. Bölge MÖ 708'de 11. Sargon tarafından zapt edilerek Asur’a bağlı bir eyalet durumuna gelir. MÖ 605 yılında Babillilerin eline geçer. Daha sonra sırasıyla Medlerin, Perslerin (MÖ 533), Makedonya krallığının (MÖ 333)'de Selevkosların hakimiyeti altına girer.
Samsat MÖ 609'da Kommagene Krallığı'nın merkezi olur. Kommagene kralları Antiochos sanıyla anılır. 150 yıllık bu süre içinde 4 kral tahta geçmiştir. Bunlardan Kral Antichos III’ün Romalılara yenilgisi üerine Kommagene Devletinin egemeliği sona erdi. M.S. 72 yılında bir Roma eyaleti haline getirilen Samsat, bir ilim merkezi haline geldi. Ülü bilgin Lukianus bu dönemde Samsat’ta doğar. Bu arada Samsat birkaç kez Perslerle Romalılar arasında el değiştirir. M.S. 271’de tekrar Romalıların eline geçer. Bu dönemde nüfusu 50.000’i geçer.
Daha sonra Bizans’ın ve sonra da Arapların eline geçer. Samsat’a, Ömer zamanında Şimşat, Şümişat denir. 1085’te Melikşah, 1114’de Zengiler, 1180’de Selahattin Eyyubi, 1203’de Anadolu Selçukluları'nda Rüknettin Süleyman II, Samsat’a hakim olur. 1237’de Harzemşahlar tarafından yağma edilen Samsat, 1240’da Moğol İmparatoru Hülagü Han tarafından, sonra da Dulkadiroğulları tarafından istila edilir.
1392’de Yıldırım Beyazıt Tarafından Osmanlı Devleti’ne bağlanır. 1401’de Timur tarafından tahrip edilir. 1516’da Yavuz Sultan Selim tarafından tekrar Osmanlılara katılır. Osmanlı yönetiminde eski önemini kaybeder ve sancak merkezi olur.
Cumhuriyet döneminde daha da küçülerek bucak merkezi durumuna girer. Samsat, 1960’da ilçe merkezi haline getirilir ve Adıyaman iline bağlanır.
Samsat ilçesi, Atatürk Barajının göl sularının altında kalmasından dolayı 05.03.1988 tarihinde eski yerleşim yeriden tahliye edilmiş ve 21.04.1988 tarihli, 3433 sayılı kanunla, merkezi değiştirilerek bugünkü yerine taşınmıştır.
Günümüzde yapılan Arkeolojik araştırma ve kazılarla Eski Samsat ve civarında o dönemlere ait saraylar, su kemerleri, kaleler, v.b. yapılar, kıymetli eşyalar bulunmuştur. Bu eserlerden bir kısmı Adıyaman müzesinde sergilenmektedir.
Coğrafya
İlçemiz Güneydoğu Anadolu Bölgesinde, Adıyaman ilinin Güney-Doğu kesiminde yer almakta olup, km²’ye 35 kişi düşmektedir.
Batısında Atatürk Baraj Gölü, kuzeyinde Kahta ilçesi, doğusunda Atatürk Baraj Gölü, güneyinde Atatürk Baraj Gölü (karşı kıyıda) Şanlıurfa ili Bozova ilçesi) bulunmaktadır.
Yeni Samsat ilçesi, Atatürk Baraj Gölü'nün kıyısında üç yandan baraj gölü ile çevrili bir yarımada görüntüsü almıştır. Denizden yüksekliği 610 m olan ilçemizin il merkezine uzaklığı 47 km'dir.
Arazi yapısı itibariyle ilçemiz, güneye doğru eğilimlerle alçalan bir ova görünümündedir. Bitki örtüsü olarak ekilen, hububat ve tütünden ibarettir.
İklim
Yazları oldukça sıcak ve kurak kışları ise ılık ve yağışlı geçen Akdeniz iklimi göze çarpsa da nispi nemin düşük olması nedeniyle Güney Doğu Anadolu iklimine benzemektedir. Ancak son yıllarda Atatürk Baraj Gölü nedeniyle nem oranı nispetten artmıştır.
Nüfus
Nüfusun tamamını Kürtler olusturmaktadir.
| Yıl | Toplam | Şehir | Kır |
|---|---|---|---|
| 1960[5] | 6.892 | 991 | 5.901 |
| 1965[6] | 7.919 | 1.222 | 6.697 |
| 1970[7] | 8.137 | 1.569 | 6.568 |
| 1975[8] | 8.975 | 2.083 | 6.892 |
| 1980[9] | 9.974 | 2.214 | 7.760 |
| 1985[10] | 11.346 | 2.643 | 8.703 |
| 1990[11] | 11.451 | 2.458 | 8.993 |
| 2000[12] | 12.541 | 6.917 | 5.624 |
| 2007[13] | 10.356 | 4.654 | 5.702 |
| 2008[14] | 10.599 | 4.720 | 5.879 |
| 2009[15] | 10.253 | 4.455 | 5.798 |
| 2010[16] | 9.872 | 4.367 | 5.505 |
| 2011[17] | 9.519 | 4.216 | 5.303 |
| 2012[18] | 9.037 | 4.123 | 4.914 |
| 2013[19] | 9.180 | 4.268 | 4.912 |
| 2014[20] | 8.534 | 4.021 | 4.513 |
| 2015[21] | 8.190 | 3.899 | 4.291 |
| 2016[21] | 7.992 | 3.789 | 4.203 |
| 2017[21] | 7.530 | 3.520 | 4.010 |
| 2018[21] | 7.893 | 3.757 | 4.136 |
| 2019[21] | 7.980 | 4.272 | 3.708 |
| 2020[21] | 7.803 | 4.401 | 3.402 |
Kaynakça
- ^ Kaymakam
- ^ Bel. Başkanı
- ^ "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015.
- ^ Murat Gökhan Dalyan, "Başlangıcından 1570 yılına Kadar Adıyaman Tarihi", Reform Matbaası Ankara 2007, s.2
- ^ . "İl, İlçe, Bucak ve Köyler itibarıyla nüfus" (PDF). 23 Ekim 1960 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2021.
- ^ "1965 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1970 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1975 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1980 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1985 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1990 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2000 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2007 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2008 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2009 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2010 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2011 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2012 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2013.
- ^ "2013 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014.
- ^ "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015.
- ^ a b c d e f
- "Merkezi Dağıtım Sistemi" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016.
- "Samsat Nüfusu - Adıyaman". nufusu.com. Erişim tarihi: 5 Şubat 2021.
- "Adıyaman Samsat Nüfusu". nufusune.com.
Dış bağlantılar
 | Adıyaman ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
 | Türkiye'deki bir ilçe ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |