Koşaç: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
Abuk SABUK (mesaj | katkılar) kDeğişiklik özeti yok |
Abuk SABUK (mesaj | katkılar) + |
||
| 2. satır: | 2. satır: | ||
* -dir |
* -dir |
||
* değil(dir)}} |
* değil(dir)}} |
||
'''Koşaç''', [[isim cümlesi|isim cümlelerinde]] özne ile yüklemi birleştiren; yükleme güçlü ihtimal, olumluluk, olumsuzluk, süreklilik veya kesinlik kavramları veren '''-dir''' eki ile '''değil''' kelimesi.<ref>{{TDK2|koşaç|Dilbilgisi Terimleri Sözlüğü. 1972|4 Kasım 2012}}</ref> |
'''Koşaç''', '''isnat edadı''' veya '''haber edadı''', [[isim cümlesi|isim cümlelerinde]] özne ile yüklemi birleştiren; yükleme güçlü ihtimal, olumluluk, olumsuzluk, süreklilik veya kesinlik kavramları veren '''-dir''' eki ile '''değil''' kelimesi.<ref>{{TDK2|koşaç|Dilbilgisi Terimleri Sözlüğü. 1972|4 Kasım 2012}}</ref> Bazı kaynaklarda isim soylu sözcükleri yükleme çeviren '''-di''', '''-miş''' ve '''-se''' de koşaç olarak anılır. -dir eki Türkçede '''bildirme eki''' olarak da bilinir.<ref name="Savran">[http://turkoloji.cu.edu.tr/YENI%20TURK%20DILI/hulya_savran_dir_bildirme_eki_belirsizlik.pdf Türk Dilinde "+dır" Bildirme Eki ve "+dır" Bildirme Ekiyle Yapılan Belirsizlik Kelimeleri] Doç. Dr. Hülya Savran. Sosyal Bilimler Dergisi. Yıl: 9, Sayı: 14, 2008/1. U.Ü. Fen-Edebiyat Fakültesi</ref> Koşaçlar yüklemi fiil soylu olmayan cümlelerde [[özne]]yi [[yüklem]]e bağlayan ve yüklemde cümlenin bitiş halini oluşturan dilbilgisel ögelerdir. |
||
* Annem bir çocuk doktoru'''dur'''. |
* Annem bir çocuk doktoru'''dur'''. |
||
| 8. satır: | 8. satır: | ||
-dır koşacı Türkçedeki dört [[ek-fiil]]den biridir. Diğer ek-fiiller (-di, -miş ve -se) -dir'den farklı olarak [[bileşik zamanlı fiil]] yapmakta da kullanılırlar. |
-dır koşacı Türkçedeki dört [[ek-fiil]]den biridir. Diğer ek-fiiller (-di, -miş ve -se) -dir'den farklı olarak [[bileşik zamanlı fiil]] yapmakta da kullanılırlar. |
||
== Tarihçe == |
|||
-dir ekinin kökeni Eski Türkçe "tur-" (ayağa kalk-) fiiline dayanır. Bu fiile geniş zaman eki "-ır"ın eklenmesi ile oluşturulmuş, zamanla diğer fiiller için de kullanılmaya başlanmıştır.<ref name="Savran"/> |
|||
== Kaynakça == |
== Kaynakça == |
||
Sayfanın 22.18, 4 Kasım 2012 tarihindeki hâli
| Örnekler |
|---|
|
Koşaç, isnat edadı veya haber edadı, isim cümlelerinde özne ile yüklemi birleştiren; yükleme güçlü ihtimal, olumluluk, olumsuzluk, süreklilik veya kesinlik kavramları veren -dir eki ile değil kelimesi.[1] Bazı kaynaklarda isim soylu sözcükleri yükleme çeviren -di, -miş ve -se de koşaç olarak anılır. -dir eki Türkçede bildirme eki olarak da bilinir.[2] Koşaçlar yüklemi fiil soylu olmayan cümlelerde özneyi yükleme bağlayan ve yüklemde cümlenin bitiş halini oluşturan dilbilgisel ögelerdir.
- Annem bir çocuk doktorudur.
- Bugün hava pek güneşli değil(dir).
-dır koşacı Türkçedeki dört ek-fiilden biridir. Diğer ek-fiiller (-di, -miş ve -se) -dir'den farklı olarak bileşik zamanlı fiil yapmakta da kullanılırlar.
Tarihçe
-dir ekinin kökeni Eski Türkçe "tur-" (ayağa kalk-) fiiline dayanır. Bu fiile geniş zaman eki "-ır"ın eklenmesi ile oluşturulmuş, zamanla diğer fiiller için de kullanılmaya başlanmıştır.[2]
Kaynakça
- ^ "koşaç." Dilbilgisi Terimleri Sözlüğü. 1972. Türk Dil Kurumu. Erişim: 4 Kasım 2012
- ^ a b Türk Dilinde "+dır" Bildirme Eki ve "+dır" Bildirme Ekiyle Yapılan Belirsizlik Kelimeleri Doç. Dr. Hülya Savran. Sosyal Bilimler Dergisi. Yıl: 9, Sayı: 14, 2008/1. U.Ü. Fen-Edebiyat Fakültesi
 | Dilbilgisi ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |