Teori: Revizyonlar arasındaki fark
[kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
Değişiklik özeti yok |
k Bot: Ekleniyor: sa:सिद्धांत |
||
91. satır: | 91. satır: | ||
[[ru:Теория]] |
[[ru:Теория]] |
||
[[rue:Теорія]] |
[[rue:Теорія]] |
||
[[sa:सिद्धांत]] |
|||
[[scn:Tiurìa]] |
[[scn:Tiurìa]] |
||
[[sh:Teorija]] |
[[sh:Teorija]] |
Sayfanın 00.16, 7 Ekim 2012 tarihindeki hâli
Kuram veya teori; bilimden felsefeye kadar çok geniş bir kullanım alanı olan bir kavram. Gündelik konuşmada "bir durumu veya davranışı açıklamak için ileri sürülen fikir" anlamında kullanılır.[1] Kavram bu anlamı nedeniyle, bilimsel bağlamda kullanıldığında sıklıkla yanlış anlaşılmıştır.[2]
Türkçeye Fransızcadan geçen[3] "teori" sözcüğü Yunanca theoros 'gözlemci, izleyici' kelimesinden türemiştir.[4] "Kuram" sözcüğü Türkçe 'kurmak' kökünden türetilmiştir.
Başlıca bilimsel teoriler
- Astronomi: Büyük Patlama
- Biyoloji: Hücre teorisi — Evrim teorisi — Hastalık yapıcı mikrop teorisi
- Kimya: Atom teorisi — Kinetik teori
- İklim bilimi: Küresel ısınma
- Ekonomi: Makroekonomi — Mikroekonomi
- Eğitim: Oluşturmacılık — Eleştirel pedagoji kuramı — Eğitim kuramı — Çoklu zekâ kuramı — İlerlemeci eğitim kuramı
- Mühendislik: Devre teorisi — Kontrol teorisi — Sinyal kuramı — Sistem kuramı — Bilgi kuramı
- Film: Film kuramı
- Jeoloji: Plaka tektoniği
- Sosyal bilimler: Eleştirel kuram
- Edebiyat: Edebiyat teorisi
- Matematik: Olasılık kuramı — Arakelov kuramı — Asimptotik teori — Bifurcation teorisi — Catastrophe teorisi — Kategori kuramı — Kaos kuramı — Choquet teorisi — Coding teorisi — Deformasyon kuramı — Boyut kuramı — Ergodic teorisi — Alan teorisi — Galois teorisi — Oyun kuramı — Çizge Kuramı — Grup kuramı — Hodge teorisi — Homoloji kuramı — Homotopi kuramı — İdeal teori — Kesişim teorisi — Invariant teorisi — Iwasawa kuramı — K-teorisi — KK-kuramı — Düğüm kuramı — L-kuramı — Lie teorisi — Littlewood–Paley teorisi — Matriks teorisi — Ölçü kuramı — Model kuramı — Morse kuramı — Nevanlinna teorisi — Sayılar teorisi — Obstruction teorisi — Operator teorisi — PCF kuramı — Perturbation teorisi — Potential teorisi — Olasılık kuramı — Ramsey kuramı — Representation teorisi — Ring teorisi — Küme teorisi — Shape teorisi — Small cancellation teorisi — Spectral teorisi — Stability teorisi — Stable teorisi — Sturm–Liouville teorisi — Twistor teorisi
- Müzik: Müzik kuramı
- Felsefe: Kanıt kuramı — Spekülatif sebep — Gerçek kuramı — Tip kuramı — Değer kuramı — Virtue teorisi
- Fizik: Akustik teorisi — Anten kuramı — BCS Kuramı — Landau teorisi — M teorisi — Kuantum mekaniği — Görelilik kuramı — Kuantum alan kuramı — Scattering teorisi — Sicim kuramı
- Gezegenbilim: Büyük patlama
- Görsel sanatlar: Estetik — Sanat eğitimi kuramı — Mimari — Kompozisyon — Anatomi — Renk kuramı — Perspektivizm — Görsel algılama — Geometri — Manifolds
- Sosyoloji: Toplum bilimi kuramları — Eleştirel kuram
- Spor: Satranç kuramı
- İstatistik : Ekstrem değer kuramı
- Tiyatro : Tiyatral performansa ilişkin kuram.
- Diğerleri: Eski bilimsel kuramlar — Flojiston kuramı
Kaynakça
- ^ "theory." Oxford Dictionary of English 2e, Oxford University Press, 2003.
- ^ Peter Bursztyn TheStar.com. Erişim: 30 Ağustos 2012.
- ^ "teori." Güncel Türkçe Sözlük. Türk Dil Kurumu. Erişim: 29 Ağustos 2012
- ^ "theory." Oxford Dictionary of English 2e, Oxford University Press, 2003.