Tarçın: Revizyonlar arasındaki fark
[kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
kDeğişiklik özeti yok |
+adlandırma |
||
18. satır: | 18. satır: | ||
'''Tarçın''' (''Cinnamomum''), [[defnegiller]] familyasından anavatanı [[Güney Asya|Güney]] ve [[Güneydoğu Asya]] olan, yaprak dökmeyen aromatik kokulu [[ağaç]] cinsi. |
'''Tarçın''' (''Cinnamomum''), [[defnegiller]] familyasından anavatanı [[Güney Asya|Güney]] ve [[Güneydoğu Asya]] olan, yaprak dökmeyen aromatik kokulu [[ağaç]] cinsi. |
||
== |
== Adlandırma == |
||
Diğer [[Türk dilleri]]nde de ([[Azerice]] ''darçın''; [[Türkmence]] ''dalçın''; [[Kırgızca]] ''darçin''; [[Kazakça]] ''darşın'') kullanılan [[Türkçe]]deki '''tarçın''' sözü «Çin ağacı» anlamına gelen [[Farsça]] ''dārçïn'' ('''دارچين''') kelimesinden gelir. Farsçadaki uzatımlı diğer bir form olan ''dārçïnï'' ('''دارچينى''') kelimesinden de [[Arapça]]ya ''dārşïnï'' ('''دارشينى'''), [[Tibetçe]]ye ''dal çini'' biçiminde geçmiştir. <ref>Prof. Dr. [[Hasan Eren]] (1999), Türk Dilinin Etimolojik Sözlüğü, Ankara, sayfa: 395</ref> |
|||
== Tarihçesi == |
|||
Tarçının bilimsel adındaki cins adı olan "''Cinnamomum''", [[Yunanca]]'daki "''kinnamomon''" sözcüğünden gelir. İnsanlık tarihinin en eski baharatlarından biridir. M.Ö. 3000 [[Çin]]liler tarafından kullanılıyordu. Avrupa'da 16.'dan 18.yy'a kadar en değerli ve pahalı baharatlarından biri sayılıyordu. Ünlü tüccar Anton Fugger [[1530]]'da İmparator V. Karl'ın borç senetlerini onun gözleri önünde tarçın baharat çubuklarından oluşan bir ateşle yakmış, böylece kendi zenginliğini kanıtlamıştır. |
Tarçının bilimsel adındaki cins adı olan "''Cinnamomum''", [[Yunanca]]'daki "''kinnamomon''" sözcüğünden gelir. İnsanlık tarihinin en eski baharatlarından biridir. M.Ö. 3000 [[Çin]]liler tarafından kullanılıyordu. Avrupa'da 16.'dan 18.yy'a kadar en değerli ve pahalı baharatlarından biri sayılıyordu. Ünlü tüccar Anton Fugger [[1530]]'da İmparator V. Karl'ın borç senetlerini onun gözleri önünde tarçın baharat çubuklarından oluşan bir ateşle yakmış, böylece kendi zenginliğini kanıtlamıştır. |
||
Türkçe'ye tarçın kelimesi, Farsça dilinden geçmiştir. Dar-ı Cin veya Dar-ı Çin (Çin ağacı). |
|||
== Kullanıldığı yerler == |
== Kullanıldığı yerler == |
||
58. satır: | 60. satır: | ||
<br clear="all"> |
<br clear="all"> |
||
== Kaynaklar == |
|||
{{kaynakça}} |
|||
== Dış bağlantılar == |
== Dış bağlantılar == |
||
{{ağaç-taslak}} |
{{ağaç-taslak}} |
Sayfanın 17.49, 28 Mayıs 2012 tarihindeki hâli
Tarçın | ||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Cinnamomum verum
| ||||||||||||
Biyolojik sınıflandırma | ||||||||||||
| ||||||||||||
Türler
| ||||||||||||
Metne bakınız. |
Tarçın (Cinnamomum), defnegiller familyasından anavatanı Güney ve Güneydoğu Asya olan, yaprak dökmeyen aromatik kokulu ağaç cinsi.
Adlandırma
Diğer Türk dillerinde de (Azerice darçın; Türkmence dalçın; Kırgızca darçin; Kazakça darşın) kullanılan Türkçedeki tarçın sözü «Çin ağacı» anlamına gelen Farsça dārçïn (دارچين) kelimesinden gelir. Farsçadaki uzatımlı diğer bir form olan dārçïnï (دارچينى) kelimesinden de Arapçaya dārşïnï (دارشينى), Tibetçeye dal çini biçiminde geçmiştir. [1]
Tarihçesi
Tarçının bilimsel adındaki cins adı olan "Cinnamomum", Yunanca'daki "kinnamomon" sözcüğünden gelir. İnsanlık tarihinin en eski baharatlarından biridir. M.Ö. 3000 Çinliler tarafından kullanılıyordu. Avrupa'da 16.'dan 18.yy'a kadar en değerli ve pahalı baharatlarından biri sayılıyordu. Ünlü tüccar Anton Fugger 1530'da İmparator V. Karl'ın borç senetlerini onun gözleri önünde tarçın baharat çubuklarından oluşan bir ateşle yakmış, böylece kendi zenginliğini kanıtlamıştır.
Kullanıldığı yerler
Esasen ağacın kurutulmuş kabukları kullanılır. Kabukların dış kısmında mantar tabakası bulunur ve grimsi renklidir. Tarçın baharatı, ağacının gövde ve dal kabuklarının dış kısmı sıyrıldıktan sonra kalan iç kabuğun kurutup öğütülmesiyle elde edilir. Ayrıca kabuklarının iç içe konularak rulo gibi kıvrılmasıyla da çubuk tarçın elde edilir. Kokusu kuvvetli, kesin ve uzun süreli, tadı tatlımsı ve yakıcıdır. Tanen ve uçucu yağ taşır. Baharat olarak kullanılır. Meyveleri de baharlı, lezzetli ve tarçın kokuludur, tarçın yerine kullanılır. Tatlılara, özellikle de sütlü tatlılara çeşni olarak katılır. Kahve, çikolata ve meyve soslarında, içeceklerde de yaygın olarak kullanılır.Mutfakta Kullanılışı Kuzu eti, tas kebabı, çeşitli soslar, sütlü ve pirinçli tatlılar, çikolatalı kekler, tartlar, punç, sıcak şarap, çay vb.
Üretim
2003-2004 için dünyadaki yıllık üretim rakamları (FAOSTAT'a göre)kaynak belirtilmeli | ||
Ülkeler | ton | % |
---|---|---|
Çin | 47.000 | 44 |
Endonezya | 39.000 | 37 |
Sri Lanka | 12.200 | 11 |
Vietnam | 6.000 | 6 |
Madagaskar | 1.500 | 1 |
Seyşeller | 230 | 0 |
Doğu Timor | 75 | 0 |
Dominikan Adası | 55 | 0 |
Grenada | 50 | 0 |
Sao Tome ve Principe | 30 | 0 |
Toplam | 106.140 | 100 |
Kaynaklar
- ^ Prof. Dr. Hasan Eren (1999), Türk Dilinin Etimolojik Sözlüğü, Ankara, sayfa: 395
Dış bağlantılar
Ağaç ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |