Nemli burunlu primatlar

Şablon:Taksoprimat Nemli burunlu maymunlar (Strepsirrhini) primatlar takımının bir alt takımı. Bu grubun mensupları eskiden önmaymunlar olarak adlandırılırdı ve uzun bacaklıgiller (Tarsiidae) familyasını'da içerirdi. Artık bu sınıflandırma kabul edilmemekte.

Maymunların diğer alt takımı kuru burunlu maymunlar'dır (Haplorhini).

Özellikleri

Nemli burunlu maymunları, diğer alt takımı oluşturan kuru burunlu maymunlar'dan farklı kılan bir sürü değişik özellikleri vardır. İsimlerini veren özellik, burunun Rhinarium'u aynı kedigiller'de olduğu gibi sürekli nemli olması, aynı zamanda iyi gelişmiş bir koku duyusu'nun kanıtıdır. Diğer bir fark, başparmağın diğer parmaklardan pek farklı olmaması ve ikinci ayak parmağın temizlik parmağı olarak evrimselleşmiş olmasıdır. Ayrıca insanların'da içinde yer aldığı kuru burunlu maymunlar alt takımında genelde tek bir yavru doğarken, nemli burunlularda daha fazla yavru doğar.

Yayılım

Yedi familya'nın beşi Madagaskar adasında yaşar. Diğer iki familyanın birisi Orta- ve Güney Afrika'da diğeri Güney- ve Güneydoğu Asya'da yaşar.

Sınıflandırma

• Madagaskar adasında yaşayanlar Makimsiler (Lemuriformes) grubu içinde toplanır ve 5 yaşayan ile 1 soyu tükenmiş familyayı kapsar:
  • Makigiller (Lemuridae)
  • Kedi makisigiller (Cheirogaleidae)
  • Çevik lemurgiller (Lepilemuridae)
  • İndrigiller (Indriidae)
  • Ayay (Daubentoniidae)
  • Megaladapidae †

• Asya'da ve Afrika'da yaşayan 2 familya Lorimsiler (Lorisiformes) grubunu oluşturur:
  • Lorisgiller (Lorisidae)
  • Galagogiller (Galagonidae)

• Adapiformes adında üçüncü bir grub Eosen devrinden Miosen devrine kadar Kuzey Amerika ve Avrasya'da yaşamış birçok türü kapsamaktadır.

Kitaplar

• Thomas Geissmann: Vergleichende Primatologie. Springer, Berlin 2003, ISBN 3-540-43645-6
• Ronald M. Nowak: Walker's Mammals of the World. The Johns Hopkins University Press, Baltimore 1999, ISBN 0-8018-5789-9.