Yunan mitolojisi: Revizyonlar arasındaki fark

Etkileşimli olarak geçmişe göz at

[kontrol edilmiş revizyon]

← Önceki sürümle aradaki fark Sonraki sürümle aradaki fark →

İçerik silindi İçerik eklendi

GörselVikimetin

Satır içi

Sayfanın 18.29, 8 Mart 2017 tarihindeki hâli

Monsiau tarafından yapılmış, Olymposlu tanrılar betimlemesi.

Yunan mitolojisi, Eski Yunan'da dünyanın yaratılışı, tanrı, tanrıça ve kahramanların hayatı hakkındaki söylence ve öğretileri içermekle kalmayıp aynı zamanda Eski Yunan dininin gövdesini oluşturmaktadır. Günümüzde, bu mitoloji hakkındaki bilgilerimizi bu sözlü edebiyatın yazılı hallerinden alıyoruz. Tarihçiler, mitoloji hakkında daha ayrıntılı bilgi almak için de bazen zamanın sanatındaki ip uçlarını bile toplar. Genel olarak Yunan mitolojisi Yakın Doğu ve birçok Avrupa mitolojisini etkilemiştir. Yunan Tanrılarının her biri Romalılar tarafından kabul görmüş ve farklı isimler kullanılmıştır. Roma mitolojisi neredeyse tamamen Yunan mitolojisini baz almıştır. Yunan mitolojisindeki efsanelerde çoğu eski Yunan tanrıları insan şeklindedir. Yunan tanrılarının yaratılış hikâyeleri seçilmiş 12 tanrı (ki bu 12 tanrı, 4 kadın ve 8 erkekten oluşur) Olimpos Dağı'nda otururlar, her şey Olymposlu Tanrılarla Titanların savaşlarıyla başlar ve Olymposluların zaferiyle son bulur. Savaştan sonra Titanlar cezalandırılır. Gaia, Khaos (Khaos zaten Titanlar tarafından yok edilmişti.), Phoebe ve Kronos (bkz.: Titan) gibi Titanlar Tartarus'a gönderilir (Tartoros bir titan fakat Tartarus sonsuzluğa kadar giden bir yeraltı yeridir.). Tartarus'ta sonsuza kadar süren bir cezaya Olimpos Tanrıları tarafından bırakılır. Yerküreyi taşımak ile cezalandırılan Atlas gibi, bununla birlikte Titanlardan Olimposluların yanına geçen Titan tanrılarıda vardır Prometheus gibi,Yunan Tanrıları dünyayı Olympos Dağının tepesindeki bulutların üzerinden idare ederler. Toplamda 12 Tanrı bulunur. Bu 12 sayısı hiç bozulmaz, bir tanrı eklenirse bir başkası bu listeden çıkar. Örneğin Dionysos pantheona dahil olduğunda Hestia Olimpos'tan ayrılmıştır. Şimşeklerin efendisi Zeus nice savaşlar vererek yönetimi babası Kronos ve onun yardakçıları titanların elinden almış, 3 erkek kardeşiyle dünyayı bölüşmüştür. Çekilen kuraya göre gökyüzü Zeus'a, denizler Poseidon'a, yeraltı da Hades'e düşer. Herkes görev dağılımından sonra Olimpos'a çıkar ve dünyayı yönetmeye başlarlar.

Yunan dini

Yazar Özhan Öztürk'e göre Yunan dini, gökyüzü, şimşek, nehir, deniz, ateş, rüzgâr gibi tabiat elementlerinin ilahi nitelikler kazandırıldığı, tanrıların sevgisi dualarla kazanmaya, öfkesini ise kurbanlarla yatıştırmaya çalışan bir tabiat dini olup, Yunan söylencelerinin çok azı tarihsel döneme dayanmakta büyük çoğunluğu Yunan uygarlığının köklerine dek inmektedir^[1]. MÖ 8. yüzyılda yazıya geçirilmeye başlanan bu kadim söylenceler kamu hayatını derinden etkilemiş, MÖ 5. yüzyıla gelindiğinde tüm festivallerde epik destanların anlatılması gelenek haline dönüşmüştür.

12 Tanrı, Tanrıça ve Görevleri

1-Zeus -(Gökyüzü ve Hava Olayları)

2-Poseidon (Denizler, Depremler ve Okyanuslar)

3-Hades (Yeraltı)

4-Hephaistos (Demircilik ve Ateş)

5-Ares (Savaş)

6- Hermes (Hırsızlık, şifa, yolculuk, iletişim)

7-Dionisos (Şarap, Üzüm, Eğlence, Partiler)

8-Artemis (Okçuluk, Ay,Avcılık, Bakirelik)

9-Afrodit (Aşk ve Güzellik)

10-Athena (Bilgelik ve Savaş Stratejisi)

11-Hera (Evlilik ,Bereket ve Aile)

12-Apollon (Işık, Sanat, Şiir, Okçuluk, Tıp)

Batı sanatındaki etkisi

Hristiyanlığın yaygın kabulü mitlerin popülerliğini azaltmadı. Rönesans sırasında klasik dönem baştan keşfedildiğinde Ovidius'un şiirleri şairler, tiyatro yazarları ve ressamlar üzerinde büyük etkiye sahip oldu.^[2] Rönesans'ın erken dönemlerinden itibaren, Leonardo da Vinci, Michelangelo ve Rafael gibi ressamlar geleneksel Hristiyan temalarının yanında Yunan mitolojisine dair temalar da işledi.^[2] Latince yazın ve Ovidius'un eserleri aracılığıyla Yunan mitolojisi İtalya'da ortaçağ ve Rönesans döneminde Petrarca, Boccaccio ve Dante gibi şairleri etkiledi.^[3]

Kuzey Avrupa'da Yunan mitolojisi görsel sanatlarda aynı derecede bir etkiye sahip olmasa da edebiyata olan etkisi açıktır. Chaucer'dan başlayarak, Milton, Shakespeare ve daha yakın zamanda Robert Bridges'ın aralarında olduğu İngiliz yazarların imgeleminde Yunan mitolojisi yer tuttu. Fransa'da Racine, Almanya'da Goethe Yunan tiyatrosunu ve bu süreçte Yunan mitolojisini uyarladı.^[2] 18. yüzyıl aydınlanmasında Yunan mitolojisine karşı Avrupa çapında bir tepki doğsa da mitoloji tiyatro yazarları için önemli bir esin kaynağı olmaya devam etti. Bunun örnekleri arasında Handel ve Mozart'ın operaları için yazılan librettolar vardır.^[4] 18. yüzyılın sonlarına doğru romantizm mitoloji de dahil Antik Yunanistan'ın tüm mirası üzerine yeni bir heves getirdi. Britanya'da Yunan tragedyalarının ve Homeros'un yeni çevirileri Tennyson, Keats, Byron, Shelley gibi şairlere, Leighton, Lawrence Alma-Tadema gibi ressamlara ilham kaynağı oldu.^[5] Christoph Gluck, Richard Strauss, Jacques Offenbach gibi sanatçılar Yunan mitolojisinin temalarına besteler yaptı.^[3] Thomas Bulfinch ve Nathaniel Hawthorne gibi 19. yüzyıl Amerikan yazarları klasik dönem mitleri anlaşılmadan İngiliz ve Amerikan edebiyatının anlaşılamayacağı görüşündeydi.^[6] Daha yakın zamanlarda klasik temalar Fransız tiyatrosunda Jean Anouilh, Jean Cocteau ve Jean Giraudoux, ABD tiyatrosunda Eugene O'Neill ve İngiliz tiyatrosunda T. S. Eliot tarafından yeniden yorumlanmıştır. Nesirde benzer bir yeniden yorumlama James Joyce ve André Gide tarafından gerçekleştirilmiştir.^[3]

Kaynakça

^ Özhan Öztürk. Dünya Mitolojisi. Nika Yayınları. Ankara, 2016 ISBN 978-605-8389199 s.1238- 1239
^ ^a ^b ^c "Greek mythology". Encyclopædia Britannica. 2002.
* L. Burn, Greek Myths, 75
^ ^a ^b ^c "Greek Mythology". Encyclopædia Britannica. 2002.
^ l. Burn, Greek Myths, 75
^ l. Burn, Greek Myths, 75–76
^ Klatt-Brazouski, Ancient Greek and Roman Mythology, 4

[1] Özhan Öztürk. Dünya Mitolojisi. Nika Yayınları. Ankara, 2016 ISBN 978-605-8389199 s.1238- 1239

[BrBurn-2] "Greek mythology". Encyclopædia Britannica. 2002.
* L. Burn, Greek Myths, 75

[Br-3] "Greek Mythology". Encyclopædia Britannica. 2002.

[Burn75-4] . Burn, Greek Myths, 75

[Burn75-76-5] . Burn, Greek Myths, 75–76

[Klatt-6] Klatt-Brazouski, Ancient Greek and Roman Mythology, 4

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

@@ 5. satır: / 5. satır: @@
 Genel olarak Yunan mitolojisi [[Yakın Doğu]] ve birçok Avrupa mitolojisini etkilemiştir. Yunan Tanrılarının her biri Romalılar tarafından kabul görmüş ve farklı isimler kullanılmıştır. [[Roma mitolojisi]] neredeyse tamamen Yunan mitolojisini baz almıştır. Yunan mitolojisindeki efsanelerde çoğu eski Yunan tanrıları insan şeklindedir. Yunan tanrılarının yaratılış hikâyeleri seçilmiş 12 tanrı (ki bu 12 tanrı, 4 kadın ve 8 erkekten oluşur) [[Olimpos Dağı]]'nda otururlar, her şey Olymposlu Tanrılarla Titanların savaşlarıyla başlar ve Olymposluların zaferiyle son bulur. Savaştan sonra Titanlar cezalandırılır. [[Gaia (mitoloji)|Gaia]], Khaos (Khaos zaten Titanlar tarafından yok edilmişti.), [[Phoebe (mitoloji)|Phoebe]] ve [[Kronos]] (bkz.: [[Titan]]) gibi Titanlar [[Tartarus]]'a gönderilir (Tartoros bir titan fakat Tartarus sonsuzluğa kadar giden bir yeraltı yeridir.). Tartarus'ta sonsuza kadar süren bir cezaya [[On iki Olimposlu|Olimpos Tanrıları]] tarafından bırakılır. Yerküreyi taşımak ile cezalandırılan [[Atlas]] gibi, bununla birlikte Titanlardan Olimposluların yanına geçen Titan tanrılarıda vardır [[Prometheus]] gibi,Yunan Tanrıları dünyayı Olympos Dağının tepesindeki bulutların üzerinden idare ederler. Toplamda 12 Tanrı bulunur. Bu 12 sayısı hiç bozulmaz, bir tanrı eklenirse bir başkası bu listeden çıkar. Örneğin [[Dionysos]] pantheona dahil olduğunda [[Hestia]] Olimpos'tan ayrılmıştır. Şimşeklerin efendisi [[Zeus]] nice savaşlar vererek yönetimi babası [[Kronos]] ve onun yardakçıları [[titan]]ların elinden almış, 3 erkek kardeşiyle dünyayı bölüşmüştür. Çekilen kuraya göre gökyüzü Zeus'a, denizler [[Poseidon]]'a, yeraltı da [[Hades]]'e düşer. Herkes görev dağılımından sonra Olimpos'a çıkar ve dünyayı yönetmeye başlarlar.[[Dosya:Jupiter, Neptune and Pluto-Caravaggio (c.1597-1600) flipped.jpg|thumb|Zeus, Poseidon ve Hades, Caravaggio&nbsp;]]
+Yunan dini
+Yazar [[Özhan Öztürk]]'e göre Yunan dini, [[gökyüzü]], [[şimşek]], [[nehir]], [[deniz]], [[ateş]], [[rüzgâr]] gibi tabiat elementlerinin ilahi nitelikler kazandırıldığı, tanrıların sevgisi dualarla kazanmaya, öfkesini ise [[kurban]]larla yatıştırmaya çalışan bir tabiat dini olup, Yunan söylencelerinin çok azı tarihsel döneme dayanmakta büyük çoğunluğu [[Yunan uygarlığı]]nın köklerine dek inmektedir<ref>[[Özhan Öztürk]]. [[Dünya Mitolojisi (kitap)|Dünya Mitolojisi]]. Nika Yayınları. Ankara, 2016 ISBN 978-605-8389199 s.1238- 1239</ref>. MÖ 8. yüzyılda yazıya geçirilmeye başlanan bu kadim [[söylence]]ler kamu hayatını derinden etkilemiş, MÖ 5. yüzyıla gelindiğinde tüm festivallerde epik destanların anlatılması gelenek haline dönüşmüştür.
 == 12 Tanrı, Tanrıça ve Görevleri   ==