Önleme (havacılık)

Önleme, havacılıkta uçuş amacı belli olmayan ve herhangi bir hava sahasını izinsiz bir şekilde ihlal eden hava araçlarının bu sahadan çıkarılmaya zorlanmasıdır. Önlemeye maruz kalan hava araçları askeri veya sivil olabilir, fakat önleme yapan hava aracı askeridir. Bu durumlar için uluslararası standartlaştırılmış prosedürler vardır.^[1]

Önleme gerektiren durumlar[değiştir | kaynağı değiştir]

Aşağıda herhangi bir hava aracına önleme gerektiren durumlar sıralanmıştır;

Rotasından izinsiz olarak sapması.
Tehlikeli, sınırlı veya yasaklı hava sahasına girmesi.
Yasa dışı olarak uçtuğundan şüphelenilmesi, mal veya kişi kaçakçılığı yapması.
Bir ülkenin hava sahasına izinsiz girmesi ve hava sahasından çıkma veya belirli bir havaalanına iniş yapma talimatlarına uymaması.
İzin verilenden farklı konumlarda veya rotalarda bir ülkenin hava sahasına girmesi.
Diğer hava araçları için tehlike oluşturması.

Sivil hava araçları[değiştir | kaynağı değiştir]

Sivil bir hava aracına önleme yapmak son çare olsa da, uçuş planı ve/veya transponder'ı olmayan ve iletişim kurulamayan bir uçağı tespit etmek için genellikle tek yoldur. Kimlik tespitinin yanı sıra, genellikle yasak hava sahalarına giren veya yasadışı faaliyetlere karıştığı düşünülen bir uçağı yönlendirmenin tek yolu budur.^[1]^[2]

Sivil bir hava aracına yapılan önleme prosedürü:

Tanımlama[değiştir | kaynağı değiştir]

Diğer yöntemlerle (telsiz vs.) tanımlanamayan hava aracının görsel olarak tanımlanması.

Yönlendirme[değiştir | kaynağı değiştir]

Bir hava taşıtı önlenebilir ve görsel sinyaller veya acil durum frekansından telsiz iletişimi yoluyla rotayı değiştirmesi ve varsa belirli bir havaalanına inmesi istenebilir.

Askeri hava araçları[değiştir | kaynağı değiştir]

Askeri uçakların diğer askeri uçaklara önleme yapmasıdır. Soğuk Savaş sırasında hem batı hem de doğu bloğundan birçok istihbarat ve keşif uçağına önleme yapıldı. Düşman hava sahasını araştırmaya çalışan uçakları uzaklaştırmak için yapılan önleme, bazen düşman uçağını düşürmek için de yapılır.^[3]

Askeri bir hava aracına yapılan önleme prosedürü:

Tanımlama[değiştir | kaynağı değiştir]

Diğer yöntemlerle tanımlanamayan hava aracının görsel olarak tanımlanması. Tanımlama bazen, düzenli zaman aralıklarıyla görünen uçakları tanımlamak için egemen hava sahası veya hava savunma tanımlama bölgeleri (ADIZ'ler) dışında yapılır.