Ölüm Otoyolu
Ölüm Otoyolu (İngilizce : Highway of Death, Arapça: طريق الموت, ṭarīq al-mavt, Resmi adı 80. Otoyol), Irak ile Kuveyt arasında uzanan otoyol. Kuveyt şehrinden başlayarak Irak-Kuveyt sınırındaki Safven kasabasından geçerek Basra'ya kadar uzanır.
Otoyol, 1990'da Irak'ın Kuveyt'i işgali sırasında Irak'a ait zırhlı birliklerin geçişi için kullanıldı. 1991'deki Körfez Savaşı sırasındaysa, 26-27 Şubat 1991 gecesi müttefik hava ve kara kuvvetleri tarafından bu yolu kullanarak Kuveyt'ten çekilmekte olan Irak güçlerine ve beraberlerindeki sivillere karşı saldırı gerçekleştirdi. Saldırı sonucunda yüzlerce araç imha edilirken, araçlardaki bulunanların büyük bir kısmı da yaşamını kaybetti.
Saldırıdan sonra ortaya çıkan yıkım manzarası Körfez Savaşı'nın en tanınan görüntülerinden biri olmuştur. Bu görüntülerin ABD başkanı George H. W. Bush'un ertesi gün ateşkes ilan etmesinde etkili bir faktör olduğu iddia edilir.[1]
Saldırı[değiştir | kaynağı değiştir]
Saldırı, ABD Deniz Piyadelerine ait A-6 Intruder tipi taarruz uçaklarının çoğunlukla Irak düzenli ordusunun unsularını bulunduran yoğun araç konvoyunun başını ve sonunu CBU-100 Misket bombalarıyla vurmalarıyla başladı. Konvoyun başından ve sonundan vurulması araç kuyruğuna neden olup kargaşayı daha da artırdı. Sonraki on saat boyunca ABD Donanması ve hava kuvvetlerine ait hava araçları pek çok silah ile konvoya saldırıyı sürdürdü. Hava saldırılarından kurtulan araçlara daha sonra koalisyon kara birimleri tarafından saldırıldı; saldırı sırasında meydana gelen trafik sıkışıklığından kurtulmayı başaran ve kuzey yönünde ilerlemeye devam eden araçlar bu sefer kara birlikleri tarafından tek tek hedef alındı.
Tartışmalar[değiştir | kaynağı değiştir]
Olay sırasında Irak'a çekilmekte olan ve hiçbir şekilde muharebe halinde olmayan Irak ordu birliklerinin, aralarında çeşitli sebeplerden Kuveyt'i terk eden siviller de olmasına rağmen on saat boyunca bombalanması bazı çevrelerce orantısız güç kullanımı hatta "insanlık dışı bir savaş suçu" olarak tanımlandı. Aktivist ve ABD eski başsavcısı Ramsey Clark Cenevre Sözleşmesi'nin 3. Maddesinin açıkça ihlal eden saldırıyı "insanlık dışı bir savaş suçu" olarak tanımladı.[2]
Buna ek olarak, gazeteci Seymour Hersh, Amerikalı tanıklara atıfta bulunarak, 1. Tugay, 24. Piyade Tümeni'nden bir ABD Bradley Savaş Araçları müfrezesinin, kaçtıktan sonra geçici bir askeri kontrol noktasında teslim olan 350'den fazla silahsız Irak askerinden oluşan büyük bir gruba ateş açtığını iddia etti. Kontrol noktasında görevli olan ABD Askeri İstihbarat personeli, kendilerine de aynı araçlardan ateş edildiğini ve olay sırasında arabayla zorlukla kaçtığını iddia etti. Gazeteci Georgie Anne Geyer, Hersh'in makalesini eleştirerek "savaştan sonra ordu tarafından yayınlanan, araştırılan ve daha sonra reddedilen bu tür suçlamaların doğru olduğuna dair hiçbir gerçek kanıt sunmadığını" söyledi."[3]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ Hersh, Seymour M. (22 Mayıs 2000). "Overwhelming Force: What happened in the final days of the Gulf War?". The New Yorker. ss. 48-82. 2 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ocak 2021.
- ^ Clark, Ramsey. WAR CRIMES: A Report on United States War Crimes Against Iraq to the Commission of Inquiry for the International War Crimes Tribunal. Commission of Inquiry for the International War Crimes Tribunal. 15 Şubat 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Geyer, Georgie Anne (19 Mayıs 2000). "Seymour Hersh's Gulf War Misconceptions". Chicago Tribune. 12 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ocak 2021.