Érd

Érd/Hamzabey Palankası
Érd/Hamzabey Palankası
Şehir
	Érd
	; Arma
	Érd/Hamzabey Palankası Érd’in Macaristan'daki konumu
Ülke	Macaristan
Bölge	Pest ili
İdare
• Belediye Başkanı	T.Mészáros András ((FIDESZ))
Yüzölçümü
• Şehir	65.04 km²
Nüfus (2012)
• Yoğunluk	1078.2/km²
• Kent	65,277 .
Zaman dilimi	UTC+1 (Merkezi Avrupa Zaman Dilimi CET)
• Yaz (YSU)	UTC+2 (CSET)
Alan kodu	23
	Resmî site; www.erd.hu

Sayfanın 20 Ağustos 2015 tarihinde onaylanmış olan kontrol edilmiş bir sürümü, bu revizyonu temel almıştır.

Érd (Osmanlı döneminde: Hamzabey Palankası, Hırvatça: Andzabeg, Almanca: Hanselbeck ) Macaristan'da Pest ili' nin merkez şehridir. Budapeşte Metropolitan Alanı' nda yer almakta olup, başkent Budapeşte' nin 22 km güneybatısındadır.

Tarih

Alana antik zamanlardan beri yerleşime başlandı. Arkeolojik buluntular tarih öncesi insanların burada 50.000 yıl önce yaşadığını göstermekte.

Érd’nin kendisinden 1243 yılı dökümanlarında bahsedildi. İsim, ya erdő ("orman") ya da ér ("ırmak") kelimesinden gelir.

Osmanlı’nın Macaristanı İşgali döneminde Érd Türkler tarafından 1543 yılında Székesfehérvár kalesinin düşmesi sonrası fethedildi. Osmanlı, burada bir her köşesinde yarım daire tabyası bulunan ve hendekle çevrelenmiş tipik bir palanka inşa etmiştir. Evliya Çelebi seyahatnamesinde kale içerisinde 20 ev ve cami olduğu belirtilmiştir.^[3] 1684 yılında Lorraine Dükü V. Charles tarafından yönetilen ordu Türkleri Érd yakınlarında yendi ve yerleşim yaklaşık 150 yıllık Osmanlı egemenliğinden çıktı. 1776 yılında Érd oppidum (kasaba) haline geldi. Burasının Osmanlı işgalinden önce halihazırda oppidum olmuş olduğu olasıdır. 20nci yüzyıl başlarında Érd, Károlyi ailesinin mülkü oldu. Kasaba gelişti fakat esas itibariyle 1972 yılına kadar bir tarım kasabası olarak kaldı. Birçok yeni tesis yapıldı ve Érd ‘in turistik değeri gelişti.

Érd, Macaristan’da 1991 ve 2001 (%30.6 yukarı) sayımlarında en hızlı gelişen yöreydi. 7 Kasım 2005 tarihinde Parlamento Érd’in 2006 yılı sonbaharında yapılacak olan meclis seçimi tarihinden sonra vilayet haklı şehir derecesini garanti etti.

Ulaşım

Toplu ulaşım 5 otobüs hattıyla Volánbusz tarafından işletilir. Birçok otobüs, Sóskút, Pusztazámor, Százhalombatta ve ayrıca Budapeşte gibi yakın şehirlere hareket eder.

Şehirde beş demiryolu istasyonu (Érd, Érd alsó, Érd felső, NT-Érdliget, Érdliget) vardır. Yolcular, Budapeşte, Pécs, Nagykanizsa, vs. seyahat edebilir.

Nüfus

2001 yılı verilerine göre nüfusun; %93,4'ü Macar, %1,0' i Romanlar %0,6'sı Alman, %0,2'si Slovak, %0,2'si Rumenler ve diğer etnik unsurlardan oluşmaktadır.^[2]