Çocuklarda çoklu sistem iltihabı sendromu

Vikipedi, özgür ansiklopedi
COVID-19'dan sorumlu etken SARS-CoV-2'nin TEM görüntüsü:
PMIS / MIS-C sendromunun bazı çocuklarda enfeksiyona karşı olağandışı bir biyolojik yanıt nedeniyle olduğu düşünülmektedir.
Olağan başlangıcıTipik olarak COVID-19 maruziyeti sonrası 2-6 hafta arasında[1]
UzmanlıkPediatri
BelirtilerYüksek ateş, karın ağrısı, ishal/kusma, düşük kan basıncı, yetersiz kanlanma, kızıl göz, "çilek dil", döküntüler, lenfadenopati, Şişmiş eller/ayaklar, sinir sitemi rahatsızlıkları
KomplikasyonKardiyak disfonksiyon (Kalp işlevlerinde bozukluk); Anevrizma da dahil, koroner arterde anormallikler; Akut böbrek hasarı; koagülopati (Kan pıhtılaşma bozukluğu)
NedenleriSARS-CoV-2
TanıUzman hekim tarafından yapılan Kinik değerlendirme
Ayırıcı tanıAlternatif bulaşıcı/bulaşıcı olmayan hastalıklar, Kawasaki hastalığı
PrognozTedaviye cevap, genellikle olumlu; uzun vadeli prognoz belirsiz[2]
SıklıkDüşük
ÖlümBildirilen vakaların %2'si

Çocuklarda çoklu sistem iltihabı sendromu (multisistem enflamatuar sendrom, MIS-C ) veya pediatrik inflamatuar multisistem sendromu, PIMS/ PIMS-TS), COVID'den sorumlu virüs olan SARS-CoV-2'ye maruz kalmanın ardından inatçı ateş ve aşırı inflamasyonu içeren nadir bir sistemik hastalıktır.[2] Vücut genelinde yetersiz kan akışı (şok olarak bilinen bir durum) gibi tıbbi acil durumlara hızla yol açabilir. Bir veya daha fazla (çoklu) organ yetmezliği meydana gelebilir.[3] Önemli bir belirtisi, COVID-19'a maruz kaldıktan sonra şiddetli semptomlarla birlikte açıklanamayan kalıcı ateştir.[4] Pediatri uzmanlarına hızlı sevk çok önemlidir ve ailelerin acil tıbbi yardım alması gerekir. Etkilenen çocukların çoğunun yoğun bakıma ihtiyacı olacaktır.

DSÖ'nün başlangıç vaka tanımı[5]
Çocuk ve ergenlerde
  • 0–19 yaş aralığında 3 günden fazla süren yüksek ateş olgusu

ve

  • Aşağıdaki belirtilerden en az ikisi birlikte:
  1. Döküntü ya da iki taraflı irinli olmayan konjunktivit
    ya da muko-kutaneöz inflamasyon (iltihap) belirtisi
    (ağızda, ellerde ya da ayaklarda)
  2. Düşük tansiyon ya da şok
  3. kalp kası fonksiyon bozuklukları, kalp zarı iltihabı,
    kalp kapakçığı iltihabı, ya da koroner anormallikler
    (EKO bulguları ya da yükseltilmiş troponin/NT-proBNP dahil)
  4. Pıhtılaşma bozuklukları bulguları
    (Prothrombin zamanı, Parsiyel thromboplastin zamanı, yükseltilmiş d-Dimers)
  5. Akut sindirim sitemi sorunları
    (ishal, kusma ya da karın ağrısı)

ve

  • Yükseltilmiş iltihap işaretçileri
    ESR, C-reaktif protein, ya da prokalsitonin gibi

ve

  • Belirgin bir mikrobiyal nedeni olmayan diğer iltihaplanmalar,
    bakteriyel sepsis dahil,
    stafilokokkal ya da streptokokkal sendromlar

ve

  • COVID-19 bulguları
    (RT-PCR, antijen testi ya da seropozitiflik),
    ya da COVID-19 hastasıyla temas
(Not: Aşağıdaki bulgu ve belirtilere sahip çocuklarda bu sendrom düşünülür:
Tipik ya da atipik Kawasaki hatalığı
ya da toksik şok sendromu.)

İsimlendirme[değiştir | kaynağı değiştir]

Bozukluk, aşağıdakiler de dahil olmak üzere çeşitli isimlerle anılmıştır:

  • Çocuklarda multisistem inflamatuar sendrom (MIS-C)[6]
  • Çocuklarda ve ergenlerde geçici olarak COVID-19 ile ilişkili multisistem inflamatuar sendrom (MIS)[7]
  • Pediatrik inflamatuar multisistem sendromu (PIMS)[3]
  • Pediatrik inflamatuar multisistem sendromu, geçici olarak SARS-CoV-2 enfeksiyonu (PIMS-TS)[8][2]
  • Pediatrik multisistem inflamatuar sendrom (PMIS)[9]
  • Kawa-COVID-19[10]
  • COVID-19'da (SISCoV) sistemik inflamatuar sendrom[11]

Arka plan[değiştir | kaynağı değiştir]

Çocuklarda semptomatik COVID-19 vakaları nispeten nadirdir,[12] yoğun bakım gerekebilen şiddetli semptomları olan çocukların vakaları istisnai olmakla birlikte, genellikle daha hafif bir hastalık geçirirler.[13] Erişkinlerde yaşamı tehdit edebilen ve hastalığın başlangıcından sonra gelişen pulmoner faz genellikle hafiftir veya yoktur.[14][15][16][17][18] Ölümler nadir olmuştur.[15][19]

Nisan 2020'de, SARS-CoV-2 enfeksiyonu veya COVID-19'a maruz kaldığı anlaşılan küçük bir grup çocuğun, bazen şokun eşlik ettiği Kawasaki hastalığının tanı kriterlerine karşılık gelen klinik özellikler gösterdiği bulundu.[16][20] Kawasaki hastalığı, esas olarak küçük çocukları etkileyen nadir bir sendromdur (erişkin başlangıçlı olan formu da zaman zaman bildirilmiştir[21] ).[8][22][23] Kan damarlarının vücutta iltihaplandığı bir vaskülit şeklidir ve kalıcı ateşle sonuçlanır.[8] İyileşme tipik olarak kendiliğinden gerçekleşir, ancak daha sonra bazı çocuklarda potansiyel olarak ölümcül bir komplikasyon olarak kalpte orta büyüklükte veya dev koroner arter anevrizmaları geliştirir.[8][24] Bazensistolik hipotansiyon veya zayıf perfüzyon belirtileri ile karakterize edilen toksik şok semptomları (bakteriyel toksinlerin neden olduğu bir sendrom) ortaya çıkar.[8][25][26] Kawasaki hastalığının kesin nedeni bilinmemekle birlikte, makul bir açıklama, genetik olarak yatkın çocuklarda otoimmün ve/veya otoinflamatuar yanıtı tetikleyen bir enfeksiyondan kaynaklanabileceğidir.[27][28] Kawasaki hastalığı için spesifik bir tanı testi yoktur ve tanınması, klinik ve laboratuvar bulgularının çeşitli kombinasyonlarına dayanır (kalıcı ateş, yaygın kızarıklıklar (ekzantem), genişlemiş lenf düğümleri, konjonktivit, mukoza zarlarında değişiklikler ve şişmiş eller ve ayaklar (periferal ödem) dahil).[8][22][29]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; ACR1 isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme)
  2. ^ a b c "Multisystem inflammatory syndrome in children: a systematic review". EClinicalMedicine. 26: 100527. Eylül 2020. doi:10.1016/j.eclinm.2020.100527. ISSN 2589-5370. PMC 7473262 $2. PMID 32923992. 5 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Eylül 2021.  Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi: "Ahmed2020" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: Kaynak gösterme)
  3. ^ a b "Guidance - Paediatric multisystem inflammatory syndrome temporally associated with COVID-19 (PIMS)". RCPCH (İngilizce). Royal College of Paediatrics and Child Health. Mayıs 2020. 16 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.  Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi: "RCP" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: Kaynak gösterme)
  4. ^ "Multisystem inflammatory syndrome in children (MIS-C) interim guidance". services.aap.org (İngilizce). American Academy of Pediatrics. Temmuz 2020. 17 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  5. ^ Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; WHO2020 isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme)
  6. ^ "Multisystem inflammatory syndrome in children (MIS-C) associated with coronavirus disease 2019 (COVID-19)". emergency.cdc.gov. Centers for Disease Control and Prevention. 14 Mayıs 2020. 15 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  7. ^ "Case Report Form for suspected cases of multisystem inflammatory syndrome (MIS) in children and adolescents temporally related to COVID-19". www.who.int (İngilizce). World Health Organization. 24 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  8. ^ a b c d e f "Rapid risk assessment: Paediatric inflammatory multisystem syndrome and SARS-CoV-2 infection in children" (İngilizce). European Centre for Disease Prevention and Control. 15 Mayıs 2020. 15 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.  Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi: "ECDC-2020" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: Kaynak gösterme)
  9. ^ "Cardiac manifestations in SARS-CoV-2-associated multisystem inflammatory syndrome in children: a comprehensive review and proposed clinical approach". European Journal of Pediatrics. 180 (2): 307-322. 2020. doi:10.1007/s00431-020-03766-6. PMC 7429125 $2. PMID 32803422. 
  10. ^ "Paediatric multisystem inflammatory syndrome temporally associated with SARS-CoV-2 mimicking Kawasaki disease (Kawa-COVID-19): a multicentre cohort". Annals of the Rheumatic Diseases. 79 (8): 999-1006. Haziran 2020. doi:10.1136/annrheumdis-2020-217960. PMC 7299653 $2. PMID 32527868. 
  11. ^ Dhar D, Dey T, Samim MM, ve diğerleri. (2021). "Systemic inflammatory syndrome in COVID-19-SISCoV study: systematic review and meta-analysis". Pediatric Research. doi:10.1038/s41390-021-01545-z. PMC 8128982 $2. PMID 34006982. 
  12. ^ "SARS-CoV-2 infection in children". The New England Journal of Medicine. 382 (17): 1663-1665. Nisan 2020. doi:10.1056/NEJMc2005073. PMC 7121177 $2. PMID 32187458. 
  13. ^ "Coronavirus infections in children including COVID-19: an overview of the epidemiology, clinical features, diagnosis, treatment and prevention options in children". The Pediatric Infectious Disease Journal. 39 (5): 355-368. Mayıs 2020. doi:10.1097/INF.0000000000002660. PMC 7158880 $2. PMID 32310621. 
  14. ^ "Multi-system inflammatory syndrome in children (MIS-C) following SARS-CoV-2 infection: review of clinical presentation, hypothetical pathogenesis, and proposed management". Children. 7 (7): 69. Temmuz 2020. doi:10.3390/children7070069. PMC 7401880 $2. PMID 32630212. 
  15. ^ a b "COVID-19 in 7780 pediatric patients: a systematic review". EClinicalMedicine (İngilizce). 24: 100433. Temmuz 2020. doi:10.1016/j.eclinm.2020.100433. PMC 7318942 $2. PMID 32766542. 
  16. ^ a b "Clinical characteristics of COVID-19 in children: a systematic review". Pediatric Pulmonology. 55 (10): 2565-2575. Temmuz 2020. doi:10.1002/ppul.24991. PMID 32725955.  Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi: "Yasuhara2020" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: Kaynak gösterme)
  17. ^ "Coronavirus disease 2019 in children: current status". Journal of the Chinese Medical Association. 83 (6): 527-533. Haziran 2020. doi:10.1097/JCMA.0000000000000323. PMC 7199766 $2. PMID 32502117. 
  18. ^ "Epidemiology and clinical features of coronavirus disease 2019 in children". Clinical and Experimental Pediatrics. 63 (4): 125-132. Nisan 2020. doi:10.3345/cep.2020.00535. PMC 7170785 $2. PMID 32252139. 
  19. ^ "Severe acute respiratory syndrome coronavirus 2 (SARS-CoV-2) infection in children and adolescents: a systematic review". JAMA Pediatrics. 174 (9): 882-889. Nisan 2020. doi:10.1001/jamapediatrics.2020.1467. PMID 32320004. 
  20. ^ "Kawasaki-like disease: emerging complication during the COVID-19 pandemic". The Lancet. 395 (10239): 1741-1743. 2020. doi:10.1016/S0140-6736(20)31129-6. PMC 7220168 $2. PMID 32410759. 
  21. ^ "Acute Kawasaki disease: not just for kids". Journal of General Internal Medicine. 22 (5): 681-4. May 2007. doi:10.1007/s11606-006-0100-5. PMC 1852903 $2. PMID 17443379. 
  22. ^ a b "Dissecting Kawasaki disease: a state-of-the-art review". European Journal of Pediatrics. 176 (8): 995-1009. 2017. doi:10.1007/s00431-017-2937-5. PMC 5511310 $2. PMID 28656474. 
  23. ^ "Kawasaki Disease". PubMed Health (İngilizce). NHLBI Health Topics. 11 Haziran 2014. 11 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ağustos 2016. 
  24. ^ "Lifetime cardiovascular management of patients with previous Kawasaki disease". Heart. 106 (6): 411-420. 2020. doi:10.1136/heartjnl-2019-315925. PMC 7057818 $2. PMID 31843876. 
  25. ^ "COVID-19: The impact on pediatric emergency care". Pediatric Emergency Medicine Practice. 17 (Suppl 6-1): 1-27. Haziran 2020. PMID 32496723. 26 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Eylül 2021. 
  26. ^ "Describing Kawasaki shock syndrome: results from a retrospective study and literature review". Clinical Rheumatology. 36 (1): 223-228. 2017. doi:10.1007/s10067-016-3316-8. PMID 27230223. 
  27. ^ "SARS-CoV-2-related inflammatory multisystem syndrome in children: different or shared etiology and pathophysiology as Kawasaki disease?". JAMA. 324 (3): 246-248. 2020. doi:10.1001/jama.2020.10370. PMID 32511667. 
  28. ^ "How should we classify Kawasaki disease?". Frontiers in Immunology. 9: 2974. 2018. doi:10.3389/fimmu.2018.02974. PMC 6302019 $2. PMID 30619331. 
  29. ^ "Diagnosis, treatment, and long-term management of Kawasaki disease: a scientific statement for health professionals from the American Heart Association". Circulation. 135 (17): e927-e999. 2017. doi:10.1161/CIR.0000000000000484. PMID 28356445. 

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]