Çermik

Vikipedi, özgür ansiklopedi
(Çermik, Diyarbakır sayfasından yönlendirildi)
Çermik
İlçe
Kasabanın genel görünümü (Mayıs 2017)
Kasabanın genel görünümü (Mayıs 2017)
Türkiye'de yeri
Türkiye'de yeri
Harita
İlçe sınırları haritası
ÜlkeTürkiye
İlDiyarbakır
Coğrafi bölgeGüneydoğu Anadolu Bölgesi
İdare
 • KaymakamRamazan Polat
 • Belediye başkanıŞehmus Karamehmetoğlu (AK Parti)
Yüzölçümü
 • Toplam1032 km²
Rakım700 m
Nüfus
 (2018)
 • Toplam50,812
 • Kır
-
 • Şehir
51.058
Zaman dilimiUTC+03.00 (TSİ)
Posta kodu21600
İl alan kodu0412
İl plaka kodu21

Çermik, Diyarbakır ilinin kuzeybatısında bulunan bir ilçedir. İlçe, Doğu Anadolu Bölgesi' nin Yukarı Fırat Bölümü'nde bulunmaktadır. Ayrıca Diyarbakır' ın Fırat Havza' sında bulunan iki ilçesinden biridir.(diğeri için bkz. Çüngüş)

Eski ismi Aberna'dır. İlçe bugünkü ismini ise dünyaca meşhur kaplıcalarından almıştır. Çermik'in 2006 tarihi itibarıyla merkez nüfusu 21.000 civarıdır. Çermik ilçesinin nüfusu Türkmenler, Zazalar ve Kürtlerden oluşur. 1915 Olayları'na kadar Ermenilerin ilçede ciddi bir nüfusa sahip olduğu iddia edilir. 13. Yüzyılda Moğol istilası sonucu Harezmşahlardan göçen Beg-Tili Boyuna mensup Türkmenlerin ev sahipliğini yaptığı eski büyük Türkmen şehri ve "Türk milliyetçiliğinin babası" olarak kabul gören Türk düşünür Ziya Gökalp'in memleketi olan Çermik'te ekonomik sıkıntılardan ve eğitim faktöründen dolayı Türkmen yoğunluğu 1960-1970'lerden beri her geçen gün azalmakta olup Türkçe ve Zazaca konuşulur. Çermik'te bağcılık oldukça ilerlemiştir ve özellikle köylerin geçim kaynağı durumundadır.

İlçede Artuklu Beyliği döneminden kalma birçok tarihi eser mevcuttur. Bunların başlıcaları; Haburman Köprüsü, Çeteci (Bande) Abdullah Paşa Medresesi, Çermik Hamamı ve Bandeler Çeşmesi'dir. (Çermik kaplıcaları Bandeler döneminde yaptırılmıştır.) Çermik Belediyesi tarih ve kültür eseri olan Haburman köprüsünü korumak amacıyla araç geçişine kapatmış ve yol ihtiyacını karşılamak için yaklaşık 20 metre yanına ek bir köprü yapmıştır.

Düğünlerde folklorik esintiler kısmen de olsa görülür. Kadınların en büyük eğlencesi Mart ayındaki oğlak eğlencesidir. En önemli yemeği Meftunedir. Çermik'in geçim kaynağı özellikle yurt dışında çalışanların yolladığı dövizler, şehir dışına giden mevsimlik işçiler, mermer ocakları ve Çermik Kaplıcası'dır. Çermik'te bağcılık oldukça ilerlemiştir ve özellikle köylerin geçim kaynağı durumundadır. Ayrıca memur nüfusunun çok olması, şehir ekonomisini hareketli kılmaktadır. Şehir Merkezinde 10 adet İlköğretim, 2 anadolu lisesi, 1 Çok programlı Lise, 1 imam hatip lisesi 1 fen lisesi, 1 Anaokulu ve Meslek Yüksek Okulu bulunmaktadır.

Nüfus[değiştir | kaynağı değiştir]

Yıl Toplam Şehir Kır
1927[1] 17.308 2.994 14.314
1935[2] 24.263 3.105 21.158
1940[3] 26.635 3.329 23.306
1945[4] 27.375 3.320 24.055
1950[5] 31.096 3.734 27.362
1955[6][a] 24.911 4.251 20.660
1960[7] 28.304 4.683 23.621
1965[8] 30.950 5.420 25.530
1970[9] 34.297 6.910 27.387
1975[10] 38.046 9.749 28.297
1980[11] 36.893 9.798 27.095
1985[12] 43.238 12.566 30.672
1990[13] 49.107 16.531 32.576
2000[14] 46.050 15.843 30.207
2007[15] 51.381 17.825 33.556
2008[16] 50.961 17.520 33.441
2009[17] 50.240 17.389 32.851
2010[18] 50.134 17.962 32.172
2011[19] 50.450 18.286 32.164
2012[20] 50.309 18.505 31.804
2013[21] 50.657 50.657 veri yok
2014[22] 50.928 50.928 veri yok
2015[23] 50.356 50.356 veri yok
2016[23] 50.586 50.586 veri yok
2017[23] 50.886 50.886 veri yok
2018[23] 50.812 50.812 veri yok
2019[23] 50.819 50.819 veri yok
2020[23] 51.058 51.058 veri yok

Not: Büyükşehir yasası nedeniyle köyler mahalle statüsüne geçtiğinden 2013'ten itibaren kır nüfusu tabloda yer almamıştır.

Notlar[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ Çüngüş ilçesinin kurulması ile nüfus azalmıştır.

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ "Fasikül I: Mufassal Neticeler İcmal Tabloları" (PDF). 28 Teşrinevvel 1927 Umumî Nüfus Tahriri. DİE. Erişim tarihi: 28 Mayıs 2021. 
  2. ^ "1935 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). 20 İlkteşrin 1935 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021. 
  3. ^  . "Vilâyetler, kazalar, Nahiyeler ve Köyler İtibarile Nüfus ve Yüzey ölçü" (PDF). 20 İlkteşrin 1940 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 20 Ekim 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2016. 
  4. ^  . "1945 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). 21 Ekim 1945 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021. 
  5. ^  . "Vilayet, Kaza, Nahiye ve Köyler itibarıyla nüfus" (PDF). 22 Ekim 1950 Umumi Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021. 
  6. ^  . "1955 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). 23 Ekim 1955 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021. 
  7. ^  . "İl, İlçe, Bucak ve Köyler itibarıyla nüfus" (PDF). 23 Ekim 1960 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2021. 
  8. ^ "1965 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  9. ^ "1970 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  10. ^ "1975 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  11. ^ "1980 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  12. ^ "1985 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  13. ^ "1990 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  14. ^ "2000 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  15. ^ "2007 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  16. ^ "2008 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  17. ^ "2009 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  18. ^ "2010 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  19. ^ "2011 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  20. ^ "2012 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2013. 
  21. ^ "2013 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014. 
  22. ^ "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015. 
  23. ^ a b c d e f

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Çermik&oldid=30968140" sayfasından alınmıştır