Çek Koridoru
Çek Koridoru, I. Dünya Savaşı sonrası 1919 Paris Barış Konferansı'nda önerilen bir tekliftir. Öneride Yugoslavya Krallığı ve Çekoslovakya'yı birbirine bağlayacak bir koridor açılması planlanmıştır. Çek-Yugoslav Toprak Koridoru olarak da adlandırılan teklif Yugoslavya'nın konferansta elde edilecek toprakların Çekoslovakya'ya verilmesini istemesi üzerine daha çok Çek Koridoru olarak anılmıştır. Teklif konferansta kabul görmemiştir.
Burgenland ile Avusturya ve Macaristan'dan koparılacak topraklarından oluşturulması düşünülen koridor için Tomáš Garrigue Masaryk 1916'da Fransa hükümetine yönelik bildirisinde koridorun Macaristan'ın 9. yüzyıldaki istilası üzerine yaşanan "Yugoslav ve Çekoslovaklar'ın bölünmesi" yanlışlığını gidereceğini belirtmiştir.[1]
200 kilometre uzunluğunda ve 80 kilometre genişlikte olması planlanan koridor ile Macaristan'ın Moson, Sopron, Vas and Zala illerinin elden çıkması söz konusu olmuşsa da hazırlanan diğer alternatif tekliflerde önemli derecede daha büyük toprak parçalarının istenmesi de gündeme gelmiştir.
İki Slav ülkesinin self determinasyon ilkelerin kullanarak planı kabul ettirememesinin nedeni bölgede yaşayan yaklaşık 1.170.000 kişinin 662.000 kadarının Macar, 220.000'inin Slav ve 289.000'inin çoğunluğu Alman olmak üzere diğer etnik gruplardan oluşmasıdır. Çekler koridor sayesinde Almanları Orta ve Doğu Avrupa'dan ayırmanın mümkün olacağını düşünmüş, bunun Fransa için de olumlu olacağını belirtmişlerdir. Birçoklarına göre bu adımla Çekoslovakya'nın Tuna'dan daha çok pay alarak Bratislava'yı büyük bir limana dönüştürmesi ve bu yolla Macaristan'ı daha da izole etmesi düşünülmüştür. Çekoslovak delegeleri Bratislava'nın antik Slovakya'nın başkenti olduğunu iddia ederlerken kentin dört yüzyıl boyunca Macaristan'ın başkenti olduğu gerçeğini belirtmemişlerdir.
Bu teklif Panslav ideoloji taraftarları tarafından iki Slav toplumu birbirine yaklaştıracak bir sınır oluşturması nedeniyle desteklemişlerdir. Hatta bir adım ileriye gidenler bunu kuzey ve güneydeki Slavları birleştirebilecek bir adım olarak görmüşlerdir. Öneri Burgenland'da yaşayan Hırvatlar ve Slovakya'da bazı köylerde yaşayan Hırvatlar'ın Yugoslav devletine dahil olmasını isteyen Hırvat milliyetçileri tarafından da desteklenen proje[2] Avusturya-Macaristan'ın dağılması üzerine Avusturya ve Macaristan ülkelerinin ortak bir sınıra ihtiyaç duymadığını belirtenlerin de desteğini kazanmıştır.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ Oskar Krejčí, Martin C. Styan: Geopolitics of the Central European Region, 2005, ISBN 80-224-0852-2, ISBN 978-80-224-0852-3 [1]
- ^ Arnold Suppan: Jugoslawien und Österreich 1918-1938 Seite 563f Oldenbourg Wissenschaftsverlag, 1996
İleri okumalar
- Margaret MacMillan, Richard Holbrooke: Paris 1919: Six Months that Changed the World, Random House, 2002. ISBN 0-375-76052-0 [2]
- Oskar Krejčí, Martin C. Styan: Geopolitics of the Central European Region, 2005, ISBN 80-224-0852-2, ISBN 978-80-224-0852-3 [3]
- Janko Bekić: Die Entstehung der Ersten Tschechoslowakischen Republik und die Pläne zur Errichtung eines "Slawischen Korridors", Wien, Univ., Dipl.-Arb., 2006, AC05316414
