Çatalçeşme, Demirözü
| Çatalçeşme | |
|---|---|
 | |
 Bayburt'un konumu | |
  Çatalçeşme Çatalçeşme'nin Bayburt'taki konumu | |
| Ülke |  Türkiye |
| İl | Bayburt |
| İlçe | Demirözü |
| Coğrafi bölge | Karadeniz Bölgesi |
| Rakım | 1788 m |
| Nüfus (2022) | |
| • Toplam | 101 |
| Zaman dilimi | UTC+03.00 (TSİ) |
| İl alan kodu | 0458 |
| İl plaka kodu | 69 |
| Posta kodu | 69402 |
Çatalçeşme, Bayburt ilinin Demirözü ilçesine bağlı bir köydür.
Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]
Köyün eski adı Yukarı Hınzaverek'dir.[3] 1530 yılı Osmanlı tahririnde Hınzeverk (Hıncaverek) adıyla Kelkit kazasına bağlı bir köy görülmektedir.[4] Osmanlı kayıtlarında yerleşim 19. yüzyıl sonuna kadar Kelkit kazasına bağlı görülmektedir. Yerleşim bölgede yaşanan savaşların etkisiyle harap olduğundan, 1516 yılı Osmanlı tahririnde günümüzdeki adıyla virane (boş) köylerden biri olarak kaydedilmiştir. Osmanlı yönetiminin iskan politikası sonucu 1530 yılı tahririnde sadece Müslümanlar'dan oluşan 50 neferin yaşadığı bir köy olarak görülürken, 1591 yılı tahririnde yeniden virane köy olarak kaydedilmiştir. 1642 yılı avarız kaydına göre köyde sadece Müslümanlardan oluşan 9 avarız hanesi bulunmaktadır.[5] 1835/1837 yılı Osmanlı kayıtlarında sadece erkek nüfus yer almakta olup Hınzeverek adıyla görülen yerleşimde sadece Müslümanlardan oluşan 16 hanede 34 erkeğin yaşadığı görülmektedir. 19. yüzyıl kayıtlarında bahsi geçen ve günümüzde de kullanılan caminin, geçmiş yıllarda Akkoyunlu eseri olduğu yönünde görüşler bulunmakla birlikte yakın zamanda çözümlenen 1707 tarihli bir vakıf kaydına göre sadrazamlık yapmış ve bu köyde doğmuş Bayburtlu Kara İbrahim Paşa tarafından yaptırıldığı anlaşılmıştır. Yerleşim 1876 yılında Bayburd'a bağlanmıştır.[6][7]
Türkiye Cumhuriyetinin kuruluşuyla kayıtlarda Yukarıhınzeverek[8] olarak görülen köyün adı 1959 yılında, "yabancı kökten geldiği ve iltibasa yol açtığı" gerekçesiyle 7267 sayılı kanunla Çatalçeşme olarak değiştirilmiş ve 1960 yılı nüfus sayımından itibaren yeni adıyla kayıtlarda yer almaya başlamıştır.[9]
Coğrafya[değiştir | kaynağı değiştir]
Köy, Bayburt il merkezine 34 km, Demirözü ilçe merkezine 6 km uzaklıktadır.[10]
Nüfus[değiştir | kaynağı değiştir]
| Yıllara göre köy nüfus verileri | |
|---|---|
| 2022 | 101[2] |
| 2021 | 97[2] |
| 2020 | 114[2] |
| 2019 | 109[2] |
| 2018 | 174[2] |
| 2017 | 130[2] |
| 2016 | 130[2] |
| 2015 | 126[2] |
| 2014 | 137[2] |
| 2013 | 185[2] |
| 2012 | 190[2] |
| 2011 | 190[2] |
| 2010 | 188[2] |
| 2009 | 185[2] |
| 2008 | 186[2] |
| 2007 | 189[2] |
| 2000 | 194[10] |
| 1990 | 244[10] |
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ "Catalcesme, Turkey Page" (İngilizce). Fallingrain.com. 15 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mayıs 2021.
- ^ a b c d e f g h i j k l m n o p q "Bayburt Demirözü Çatalçeşme Köy Nüfusu". Nufusune.com. 13 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mayıs 2021.
- ^ "Köylerimiz: 1 Mart 1968 durumu". acikerisim.tbmm.gov.tr. 1968. s. 134. 23 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Nisan 2022.
- ^ "387 Numaralı Muhâsebe-i Vilâyet-i Karaman ve Rûm Defteri (937/1530) II" (PDF). Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü Osmanlı Arşivi Daire Başkanlığı. Devlet arşivleri. 1997. s. 172. 16 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 30 Nisan 2022.
- ^ Gül, Abdulkadir (2009). "Kelkit Kazasında İskân ve Demografik Yapı 1516–1642". Uluslararası Karadeniz İncelemeleri Dergisi. 6 (6). DergiPark. s. 52. 21 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Nisan 2022.
- ^ Özger, Yunus (2007). "XIX. Yüzyılda Bayburt (1830-1900)" (PDF). Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Tarih Anabilim Dalı-Doktora Tezi. atauni.edu.tr. ss. 1-441. 1 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 30 Nisan 2022.
- ^ Özger, Yunus (2015). Bayburt Nüfus Defteri 1835-1848. Ankara: Bayburt Üniversitesi BAKÜTAM. s. 296,297. ISBN 978-605-99450-3-5.
- ^ Başbakanlık İstatistik Genel Direktörlüğü (1937). "1935 Genel Nüfus Sayımı: Köyler Nüfusu" (PDF). mku.edu.tr. 16 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1963). "1960 Genel Nüfus Sayımı: İl, İlçe, Bucak ve Köyler itibarıyla nüfus" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 18 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.
- ^ a b c "Çatalçeşme Köyü". YerelNet.org.tr. 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mayıs 2021.
Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]
 | Bayburt ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
 | Türkiye'deki bir köy ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |